ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΕΝΟΣ ΝΑΖΙ "ΑΓΝΩΣΤΟΥ"

 Το 1946 ο πόλεμος μόλις είχε τελειώσει και κανείς δεν θα μπορούσε να είναι σίγουρος για το μέλλον. Αν, για παράδειγμα, σηκώσει ξανά κεφάλι ο ναζιστικός εφιάλτης; Όλα ήταν ακόμα πολύ νωπά και ρευστά. Τότε λοιπόν ο μεγάλος Orson Welles (1915-1985) γυρίζει τον "Άγνωστο" (The Stranger) με τον ίδιο, τον Έντουαρντ Ρόμπινσον και τη Λορέτα Γιανγκ στους κύριους ρόλους.

Ένας κυνηγός ναζί που κρύβονται μετά την ήττα τους ψάχνει για κάποιον που ουσιαστικά θεωρείται ο επινοητής και θεωρητικός των στρατοπέδων εξόντωσης. Τα ίχνη τον οδηγούν σε μια μικρή πόλη των ΗΠΑ και γρήγορα οι υποψίες θα πέσουν σε έναν προσφάτως αφιχθέντα καθηγητή που ζει εκεί και μάλιστα ετοιμάζεται να παντρευτεί την κόρη του δικαστή. Ο κλοιός αρχίζει να σφίγγει γύρω του...

Από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του μεγάλου δημιουργού, ο "Άγνωστος" παραμένει ένα καλό ασπρόμαυρο θρίλερ με νουάρ, εξπρεσιονιστική αισθητική. Νουάρ βέβαια όχι με την πιο κοινή έννοια του όρου (δεν υπάρχει "μοιραία γυναίκα" ούτε μεγαλούπολη ούτε ακριβώς ντετέκτιβ - ο κυνηγός ναζί τον αντικαθιστά ουσιαστικά), ωστόσο η αισθητική είναι παρόμοια. Βλέπεται με αμείωτο ενδιαφέρον, κορυφώνεται σε ένα δυνατό, συμβολικό τέλος, εκφράζει την απέχθεια του δημιουργού για τη ναζιστική κτηνωδία, δείχνει για μια φορά ακόμα το ταλέντο του, ωστόσο κάποια σεναριακά προβλήματα θα μπορούσε να τα αποφύγει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο αφελής τρόπος με τον οποίο ο ύποπτος ρίχνει πάνω του τις υποψίες των διωκτών του με μια ατάκα σε ένα γεύμα, ενώ κατά τα άλλα είναι πονηρός και παντελώς αδίστακτος (αλλά και τρέμει από φόβο μήπως αποκαλυφτεί η αληθινή του ταυτότητα).

"Ο Άγνωστος" ανήκει στην κατηγορία των φιλμ που αρκετά σύντομα γνωρίζουμε τον ένοχο και όλο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο αν ή πώς θα συλληφθεί. Δεν θεωρείται από τις μεγάλες ταινίες του Ουέλες, ωστόσο παραμένει ενδιαφέρουσα και απολαυστική.