Η "ΑΠΙΣΤΗ" ΚΑΙ ΟΙ ΟΛΕΘΡΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Το 2002 ο Adrian Lyne γυρίζει την τελευταία μέχρι σήμερα ταινία του (αλήθεια, τι απέγινε;), την "Άπιστη" (Unfaithful), βασισμένη σε παλιότερο φιλμ του Σαμπρόλ, με τον Ρίτσαρντ Γκιρ και την Νταϊάν Λέιν στους κύριους ρόλους.
Μια γυναίκα, σε πρώτη άποψη απόλυτα πετυχημένη στη ζωή (δραστήρια, με γοητευτικό και πλούσιο σύζυγο, συμπαθητικό παιδί, άριστες οικογενειακές σχέσεις κλπ.) γοητεύεται από μικρότερό της γάλλο μποέμ, που ζει στο κέντρο της πόλης αγοράζοντας και πουλώντας παλιά βιβλία. Το ερωτικό πάθος είναι κυρίαρχο στη σχέση τους, εκείνη αρχίζει να παραμελεί την οικογένεια... αλλά αυτά είναι μόνο η αρχή. Σύντομα τα πάντα θα ξεφύγουν από κάθε έλεγχο και οι ισορροπίες θα ανατραπούν.
Το φιλμ είναι καλογυρισμένο, με αισθησιακές ερωτικές σκηνές... και καταλήγει σε άγριο ψυχολογικό θρίλερ, πραγματικά ανησυχητικό θα έλεγα. Μπορώ να πω ότι κρατά το θεατή. Δεν παύει πάντως να είναι βαθύτατα συντηρητικό. Εδώ εικονογραφούνται οι ακραία ολέθριες συνέπειες του ερωτικού πάθους, της κυριαρχίας του ενστίκτου πάνω στη λογική, του διονυσιακού πάνω στο απολλώνειο. Τα πρώτα είναι αρνητικά. Δυναμιτίζουν τη γαλήνη και την ηρεμία και μάλιστα ανεπιστρεπτί. Το πάθος είναι αυστηρά απαγορευμένο (όχι ακριβώς επειδή είναι κακό με την ηθική έννοια, αλλά επειδή προξενεί ανεπανόρθωτα κακά). Οπότε, διαλέγετε και παίρνετε. Ή απλώς απολαμβάνετε το φιλμ (ο Λάιν είναι ικανός σκηνοθέτης, που σχεδόν πάντοτε ασχολιόταν με τις ερωτικές σχέσεις) ή σας ενοχλεί νοηματικά, βρίσκοντάς το υπερσυντηρητικό.
Πάντως έχει πλάκα να βλέπεις τον θεωρούμενο σούπερ - γκόμενο Γκιρ σε ρόλο απατημένου συζυγου.

Η "ΑΝΗΘΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ" ΚΑΙ Η ΠΕΡΙ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Ο αμφιλεγόμενος Andrian Lyne προκάλεσε σάλο με κάποιες ταινίες του στα 80ς, πήρε την κατιούσα στα 90ς και μετά εξαφανίστηκε παντελώς. Στο μεταξύ, το 1993, είχε προλάβει να κάνει το "Indecent Proposal" (Ανήθικη Πρόταση), μια δραματική / αισθηματική ταινία με καλή αρχική ιδέα και, κατά τη γνώμη μου, απογοητευτική κατάληξη.
Οι ήρωες είναι ένα πολύ ερωτευμένο ζευγάρι και έχουν το μέλλον μπροστά τους. Ξαφνικά όμως η μοίρα τραβά το χαλί κάτω από τα πόδια τους, καθώς από τη μια μέρα στην άλλη χάνουν τα πάντα από την τράπεζα εξ αιτίας μιας κρίσης στα ακίνητα (από τότε;). Τότε θα συναντηθούν τυχαία με έναν γοητευτικό δισεκατομμυριούχο και πλέιμποϊ, ο οποίος θα κάνει την απίστευτη πρόταση: Ένα εκατομμύριο δολάρια για να περάσει μια μόνο νύχτα με τη σύζυγο. Πώς θα αντιδράσει το ζευγάρι και τι θα γίνει με ηθικές αξίες, ρομαντισμό, έρωτα; Το σίγουρο πάντως είναι ότι μετά απ' αυτό η ζωή τους δεν θα είναι πια ίδια.
Η ταινία ξεκινά με σχετικό ενδιαφέρον και θέτει το ακόμα πιο ενδιαφέρον ερώτημα: Μπορεί το χρήμα να αγοράσει τα πάντα, ακόμα και την αγάπη; ("Can't buy me love", απαντούσαν κάποτε οι Beatles). Εδώ πάντως η απάντηση δεν είναι και τόσο σαφής. "Και ναι και όχι", θα αποφαινόταν κάποιος μετά το τέλος της ταινίας. Διότι η στάση και οι αντιδράσεις των τριών ηρώων αλλάζουν διαρκώς, μεταβάλλονται, όπως και οι σχέσεις τους. Τελικά πάντως ο Lyne επιλέγει την πιο ανώδυνη και "normal" λύση και όλοι είναι ευχαριστημένοι. Τα αδυσώπητα αρχικά ερωτήματα αμβλύνονται και ο ακραιφνής ρομαντισμός γλιστράει ύπουλα από τις χαραμάδες. Ο κάποτε wanabe ανατρεπτικός (ή προβοκατόρικος) σκηνοθέτης επινοεί μεν ένα προκλητικό θέμα, γρήγορα όμως βάζει νερό στο κρασί του. Αφήστε που αιωρείται και το φοβερό ερώτημα της σχέσης έρωτα και σεξ (μπορεί να υπάρχει το ένα δίχως το άλλο;)
Δεν μπορώ να πω ότι μου άρεσε το φιλμ. Και βρίσκω πολύ εύκολο και εξωπραγματικό τον χαρακτήρα του μεγιστάνα, που υποδύεται ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Φαίνεται ότι οι πλούσιοι είναι "κατά βάθος γλυκούληδες" και ξέρουν να χάνουν, αλλά εμάς μας είχε διαφύγει...
ΥΓ: Αλήθεια τώρα, τι απέγινε και γιατί χάθηκε ο Lyne;

ΞΥΠΝΩΝΤΑΣ ΣΕ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΕΦΙΑΛΤΗ

Το "Ξύπνημα στον Εφιάλτη" (Jacob's Ladder) του 1990 του Adrian Lyne είναι σαφώς η σκοτεινότερη ταινία ενός άνισου και με μικρή παραγωγή σκηνοθέτη. Και καταφέρνει, νομίζω, να είναι αληθινά εφιαλτική, πράγμα βεβαίως θετικό για τους φίλους του τρόμου και απωθητικό για τους υπόλοιπους. Το "Ξύπνημα" βέβαια είναι μια μάλλον ασυνήθιστη ταινία τρόμου. Μην περιμένετε να δείτε ζόμπι ή τέρατα ή κάτι τέτοιο. Αντίθετα ο τρόμος εδώ γεννιέται από τις μικρές, σποραδικές "εμφανίσεις" κάποιων όντων ή μια σειρά ανεξήγητων συμβάντων που συμβαίνουν όλο και συχνότερα στην "κανονική" ζωή ενός βετεράνου του Βιετνάμ, όταν δηλαδή αυτός επιστρέφει τραυματίας από τον πόλεμο και επιχειρεί να επανενταχθεί στην καθημερινότητα. Τα παράδοξα μερικές φορές αφορούν και χρονικά μπερδέματα στη ζωή του, καθώς ο ήρωας μερικές φορές βιώνει σαν τωρινά κομμάτια προηγούμενων φάσεών του (σα να ζει ακόμα με την πρώην γυναίκα του κλπ.) Οι εξηγήσεις και η αναπάντεχη ανατροπή που θα έρθουν στο τέλος ίσως να μην αρέσουν σε κάποιους, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλο το φιλμ δεν καταφέρνει να είναι σε πολλά σημεία τρομαχτικό, κυρίως από ψυχολογική άποψη, καθώς θα μπορούσαμε κάλλιστα να παρακολουθούμε την φριχτή και δίχως επιστροφή πορεία ενός ανθρώπου (που ερμηνεύει ο Τιμ Ρόμπινς με διαρκώς σαστισμένο βλέμμα) προς την τρέλλα. Χαρακτηριστική επίσης είναι και η περιρέουσα "θρησκευτική" ατμόσφαιρα (προσέξτε τα επαναλαμβανόμενα σύμβολα, τα ονόματα κλπ.) Ίσως να διαφωνήσετε σε επί μέρους σημεία, το φιλμ όμως δεν παύει να είναι πνιγηρό, ασφυκτικό θα έλεγα, και ατμοσφαιρικό, στοιχεία βέβαια που αποτελούν αρετές για μια αρκετά ιδιόρυθμη ταινία τρόμου, που δύσκολα ξεχνά κανείς.