"Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ ΤΟΥ ΒΟΡΑ" ΚΑΙ ΟΙ ΕΜΜΟΝΕΣ

Το 1973 ο Robert Aldrich (1918-1983) γυρίζει μια ταινία που μέχρι πρότινος αγνοούσα: Το "Emperor of the North" (Ο Αυτοκράτωρ του Βορρά), μια πολύ ενδιαφέρουσα σπουδή πάνω στις ανθρώπινες εμμονές και τις ανταγωνιστικές συνθήκες μέσα σε έναν κλειστό μικρόκοσμο: Αυτόν των τρένων και των οδηγών τους και των περιπλανόμενων άστεγων (των λεγόμενων hobos).
Βρισκόμαστε στη Αμερική της μεγάλης κρίσης, στα 1933 συγκεκριμένα. Πλήθος άστεγων περιπλανιέται από μέρος σε μέρος ψάχνοντας για ένα μεροκάματο κι ένα κομμάτι ψωμί. Αγαπημένος τρόπος μετακίνησης είναι τα τρένα, ατμοκίνητα και πολύ αργά την εποχή εκείνη. Λεφτά για εισιτήριο; Ούτε λόγος βέβαια. Έτσι οι hobos επιβιβάζονται σ' αυτά λαθραία, κρυμμένοι σε αποθήκες, ανάμεσα σε εμπορεύματα ή πιασμένοι κάτω απ' αυτά. Στα περισσότερα. Όχι όμως και στο περιβόητο "τρένο 19", του οποίου ελεγκτής είναι ο θηριώδης και σαδιστής "Shack", ο οποίος δεν διστάζει ακόμα και να σκοτώσει λαθρεπιβάτες. Από την άλλη ο πιο γνωστός, κάτι σαν "άρχοντας" των hobos, είναι ο επιλεγόμενος Number 1, ο οποίος έχει βάλει σκοπό της ζωής του να ταξιδέψει λαθραία στο διαβόητο τρένο δίχως να καταφέρει να τον πετάξει έξω ο Shack. Πολύ γρήγορα η ιστορία θα εξελιχτεί σε μια σχεδόν θανατηφόρα βεντέτα ανάμεσα στους δύο, ενώ στο παιχνίδι μπαίνει και ένας νεαρός, υπερφιλόδοξος hobo, που σκοπό έχει να πάρει την σεβάσμια θέση του Number 1 ανάμεσα στην παναμερικανική κοινότητα των αστέγων, επιτελώντας αυτός τον παραπάνω άθλο. Μόνο που εκείνος ξέρει να παίζει μόνο για πάρτη του...
Στη ραχοκοκαλιά του φιλμ βρίσκεται η βεντέτα - και η παρουσία - των δύο: Έρνεστ Μποργκνάιν και Λι Μάρβιν τα δίνουν όλα σε ένα θανατερό παιχνίδι επικράτησης και prestige. Πολύ σύντομα αντιλαμβανόμαστε ότι η ταινία δεν μιλά για την κρίση, δεν είναι κοινωνικοπολιτική, δεν ενδιαφέρεται για τα πώς και τα γιατί της εφιαλτικής κατάστασης της χώρας. Επικεντρώνεται σε ένα ατομικό παιχνίδι εξουσίας, που δεν διστάζει να φτάσει μέχρι τα άκρα. Από ένα σημείο και πέρα οι δύο βασικοί ήρωες δρουν παράλογα, αψηφούν κάθε κανόνα και κάθε ασφάλεια. Μοναδικός στόχος η επικράτηση του ενός πάνω στον άλλον, η διατήρηση του γοήτρου. Έτσι φτάνουμε σε μια μελέτη του εγωκεντρισμού, αλλά και των ανθρώπινων εμμονών, που μπορεί να οδηγήσουν στα πιο ακραία όρια.
Εξαιρετικοί οι δύο πρωταγωνιστές, καθώς και ο "τρίτος", ο Κιθ Καραντάιν, ενώ το σασπένς και οι όλο και πιο παράλογες (και συχνά βίαιες) καταστάσεις συνιστούν ένα πολύ ενδιαφέρον φιλμ πάνω στην ανθρώπινη εμμονή, την πάσει θυσία επιδίωξη του γοήτρου και την - σχεδόν - τρέλα. Και βέβαια πρόκειται για μια από τις χαρακτηριστικότερες ταινίες με αληθινούς ήρωες τα ίδια τα τρένα, που μοιάζουν να διασχίζουν αργά ένα ερημικό φυσικό τοπίο και πάνω στα οποία είναι γυρισμένο το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας.