"ΑΦΑΝΕΙΣ ΗΡΩΙΔΕΣ": ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ, NASA ΚΑΙ... ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

Υπάρχουν ταινίες απόλυτα σωστές ως προς την πολιτική τους κατεύθυνση (σύμφωνα με τη δική μου γνώμη βεβαίως), με την οπτική των οποίων συμφωνώ απόλυτα, πλην όμως έχω κάποιες κινηματογραφικής φύσης αντιρρήσεις. Τέτοια ταινία είναι οι "Αφανείς Ηρωίδες" (Hidden Figures) που γύρισε το 2016 ο Theodore Melfi.
Πρόκειται για αληθινή ιστορία (πόσο αληθινή στις λεπτομέρειες δεν μπορώ να το ξέρω, Χόλιγουντ είναι αυτό και εξωραϊζει τα πράγματα, αλλά πάντως αληθινή σε γενικές γραμμές). Όταν λοιπόν οι ΗΠΑ πάσχιζαν στις αρχές της δεκαετίας του 60 να κατακτήσουν το διάστημα, βρίσκονταν σε σκληρό ανταγωνισμό με τους ρώσους, οι οποίοι προηγήθηκαν, αφού πρώτοι έστειλαν έμβιο ον (το σκυλί Λάικα) στο διάστημα και στη συνέχεια, επίσης πρώτοι, άνθρωπο σε τροχιά γύρω από τη γη (τον θρυλικό Γκαγκάριν). Η ΝΑΣΑ δουλεύει πυρετωδώς για να εκτοξεύσει κι αυτή δικό της επανδρωμένο δορυφόρο, τα μαθηματικής φύσης όμως προβλήματα είναι πάμπολλα. Ακόμα κι εκεί λοιπόν όπου εργάζονται τα μεγαλύτερα μυαλά της χώρας, ο ρατσισμός καλά κρατεί. Σε μια εποχή όπου το απαρτχάιντ είναι ουσιαστικά θεσμοθετημένο (ξεχωριστά μπαρ και εστιατόρια, ξεχωριστές τουαλέτες και θέσεις στα λεωφορεία κλπ.), υπάρχει ένα τμήμα της ΝΑΣΑ σχετικά απομονωμένο όπου δουλεύουν μόνο μαύρες γυναίκες. Εξ ίσου "κεφάλια" με όλους τους άλλους αλλά, φευ, μαύρες! Οι οποίες πρακτικά απαγορεύεται να έρχονται σε επαφή με τους υπόλοιπους επιστήμονες, ακόμα και να έχουν πρόσβαση σε απόρητες πληροφορίες που έχουν όλοι οι υπόλοιποι. Το φιλμ αφηγείται την "ηρωική" ιστορία τριών μαύρων γυναικών, στενών φίλων μεταξύ τους, η μία εκ των οποίων όχι μόνο καταφέρνει να πάρει τη θέση που της αξιζει στην υπηρεσία, αλλά και ουσιαστικά, με την μαθηματική της ιδιοφυία, συμβάλλει όσο ελάχιστοι άλλοι στην επιτυχία του στόχου (για την ιστορία οι αμερικάνοι κατάφεραν κι αυτοί να στείλουν επανδρωμένο δορυφόρο με πρώτο αστροναύτη τον Τζον Γκλεν).
Η ταινία καταγράφει ανάγλυφα έναν κάτι περισσότερο από εξοργιστικό διπλό ρατσισμό: Τα θύματά του δεν είναι μόνο μαύρες, αλλά και γυναίκες. Σαν τις μύγες μεσ' το γάλα σε μια απόλυτα λευκή και ανδροκρατούμενη ΝΑΣΑ. Είναι απίστευτα όσα θα δείτε, σε μια εποχή τόσο κοντινή, στην νοποία όμως ακόμα και οι καφετιέρες των μαύρων έπρεπε να είναι ξεχωριστές μήπως και "μολυνθεί" κανένας λευκός... Φανταστείτε τώρα όλο αυτό το ρατσιστικό κλίμα ανακατεμένο με τη ψυχροπολεμική παράνοια και τον υστερικό αντικομουνισμό... Δεν θα σας πω περισσότερα, θα τα δείτε μόνοι σας και, νομίζω, αν τουλάχιστον δεν είστε χρυσαυγίτες, ότι θα εξοργιστείτε κι εσείς.
Και ποιες είναι οι αντιρρήσεις που έλεγα στην αρχή; Στο ότι όλα αυτά, απόλυτα ευπρόσδεκτα για να μας μάθουν ή να μας θυμίσουν πόσο κοντά (και χρονικά) βρίσκεται το τέρας του ρατσισμού, δίνονται ως "αγιογραφία". Και οι τρεις μάυρες φίλες είναι υπέροχοι άνθρωποι, όλοι (εκτός του επί κεφαλής) οι άντρες εργαζόμενοι έχουν το ρατσισμό ριζωμένο μέσα τους, η θηλυκή ιδιοφυία είναι εντελώς ιδιοφυία και μπορεί να επιλύει κάθε πρόβλημα κλπ. κλπ. Γενικά η αντιμετώπιση μου φάνηκε μονοδιάστατη. Στην προσπάθειά της να υποστηρίξει τους απόλυτα σωστούς στόχους της η ταινία γίνεται απλοϊκή και απόλυτα χωρισμένη σε καλούς - κακούς.
Παρ' όλα αυτά τη συνιστώ, για να δείτε μία ακόμα, άγνωστη στους περισσότερους, σκοτεινή πτυχή της Αμερικής. Και να διαπιστωσετε πόσο ο ρατσισμός πάει χέρι - χέρι με την απλή ηλιθιότητα...

ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ ΕΧΕΤΕ ΔΕΙ ΑΥΤΌΝ ΤΟΝ "ΑΓΙΟ ΒΙΝΣΕΝΤ";

Γέρος μοναχικός, μονόχνωτος, γκρινιάρης, μισάνθρωπος, όχι με τις καλύτερες συνήθειες. Κάποιος / οι μετακομίζουν δίπλα του ή, τέλος πάντων, άθελά του, ξεκινά μια σχέση (όχι ερωτική) με το ζόρι και με τις χειρότερες προϋποθέσεις. Και σιγά - σιγά ανακαλύπτουμε ότι ο γερο - ξούρας "έχει κατά βάθος καλή καρδιά και δεν είναι αυτό που φαίνεται με την πρώτη ματιά". Πόσες φορές το έχετε δει στο σινεμά; Με τον Τζακ Νίκολσον ίσως; Με άλλους τόσους;
Κι όμως, το Χόλιγουντ επιμένει εμμονικά στην ίδια συνταγή. Αλλάζει κάθε φορά ο ηθοποιός κι αυτό είναι όλο. To ίδιο λοιπόν ακριβώς (μα ακριβώς) συμβαίνει και με το "St. Vincent. Ο Αγαπημένος μου Άγιος" του 2014, δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Theodore Melfi. Και μάλιστα τα πράγματα εδώ είναι και λίγο χειρότερα, αφού η ταινία διαθέτει ένα εντελώς ξενέρωτο, χριστιανοειδές φινάλε, όπου όλα είναι καλά - τι λέω; καλύτερα κι από καλά... Ακόμα και ο καθολικός παπάς - δάσκαλος, ο οποίος σατιρίζεται στην αρχή, μας βγαίνει καλός, ακόμα και ο "μαλάκας" σύζυγος χαμογελά αυτυχής, όλοι μα όλοι είναι υπέροχοι...  Πόσο σιρόπι να αντέξω πια...
Εδώ η κλασική σχέση που θα "μαλακώσει" τον αλκοολικό, τζογαδόρο, χρεωμένο γέρο δημιουργείται με ένα πιτσιρίκι, στο οποίο θα κάνει μπέιμπι σίτινγκ (με το αζημείωτο φυσικά), και το οποίο προφανώς θα του βγάλει τον "καλό, κρυμένο εαυτό".
Τι αξίζει λοιπόν σ΄ αυτή τη χιλιοειδωμένη συνταγή; Μα ασφαλώς ο ό,τι πρέπει για τον ρόλο Μπιλ Μάρεϊ, του οποίου είμαι φαν (γι' αυτό είδα το φιλμ άλλωστε). Ο οποίος βεβαίως είναι όλα τα λεφτά σε ένα ρεσιτάλ μισανθρωπισμού και μπλιεχουλότητας (η ιδιότητα που κάνει τους άλλους να λένε "μπλιεχ" όταν σε βλέπουν). Και το παιδάκι είναι κι αυτό εξαιρετικό, οπότε έχουμε τουλάχιστον απολαυστικές ηθοποιίες.
Γενικά βρήκα το πρώτο μέρος αρκετά διασκεδαστικό, όσο όμως προχωρούσαμε προς το φινάλε τόσο πιο κλισέ και αναμενόμενο γινόταν, τόσο έχανε αυτή τη "μοχθηρότητα" και το πολιτικώς μη ορθό που υποσχόταν στην αρχή. Έτσι, τελικά, σας το είπα ήδη, ξενέρωσα πλήρως και απογοητεύτηκα.
ΟΚ, είδαμε πολλά από δαύτα. Νομίζω ότι είναι καιρός κάποια θέματα κλισέ να παγορευτούν δια νόμου...
ΥΓ: Φανταστείτε ένα σχολείο στο οποίο στο τέλος της χρονιάς κάθε μαθητής παρουσιάζει το project "Ο αγαπημένος μου άγιος"! Ευχαριστώ, δεν θα πάρω...