"ALIEN 4": Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΡΙΠΛΕΪ

Το 4ο "Alien: Ressurection" (το 4ο της αρχικής σειράς εννοώ. Προσωπικά θεωρώ τα επόμενα αχρείαστα) γυρίζεται το 1997, αυτή τη φορά από τον σημαντικό (τότε τουλάχιστον) γάλλο δημιουργό Jean-Pierre Jeunet (η επόμενη ταινία του θα ήταν το πασίγνωστο "Ameli"). Για μένα είναι μάλλον η πιο αδύναμη της πρώτης αυτής τετραλογίας.
200 χρόνια μετά τα γεγονότα των προηγούμενων Alien η Ρίπλεϊ (Σιγκούρνι Γουίβερ φυσικά) κλωνοποιείται από επιστήμονες της εταιρίας, φέροντας στα σπλάχνα της ένα νέο Alien (πρέπει να δείτε το 3ο φιλμ για να καταλάβετε το πώς και το γιατί). Της το αφαιρούν (κοινώς γεννάει) και, από εκεί και πέρα, έχουμε να κάνουμε με μια διαρκή μονομαχία ανάμεσα σ' εκείνα και σ' εκείνη. Μόνο που αυτή τη φορά ένα από τα εφιαλτικά τέρατα είναι το "παιδί" της...
Το φιλμ φέρει την εντυπωσιακή εικόνα που διαθέτει ο Jeunet  και που είναι το σήμα κατατεθέν του. Επίσης εδώ οι επιστήμονες της εταιρίας είναι πιο κακοί από ποτέ. Θέλουν ανοιχτά, από την πρώτη σκηνή, να χρησιμοποιήσουν τα πανίσχυρα εξωγήινα όντα ως όπλα, αδιαφορώντας για τη όποια συνέπεια στην ανθρωπότητα. Είναι επίσης το πιο σπλάτερ απ' όλα. Ο Ζενέ πάντα έδειχνε μια προτίμηση στην κατάμαυρη ατμόσφαιρα (θυμάστε το "Delicatessen";) Εδώ όμως το πράγμα του βγαίνει σε σπλάτερ. Τέλος να σημειώσουμε ότι η τελική σκηνή προσπαθεί να έχει, μέσα στο γκροτέσκο, και κάποια συγκινητική πινελιά. Φυσικά και εδώ το φεμινιστικό στοιχείο υποβόσκει, υπογραμμίζοντας τη γυναικεία δύναμη.
Δίπλα στη Σιγκούρνι βρίσκεται η Γουινόνα Ράιντερ, στις δόξες της τότε ακόμα. Και, παρά το ότι το φιλμ διαθέτει εντυπωσιακή εικόνα, είναι όπως είπα αυτό που μου άρεσε λιγότερο από τα 4.

ΣΤΟΝ ΕΦΙΑΛΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΑΣΤΕΙΟ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ "DELICATESSEN"

Βρισκόμαστε στα 1991 όταν δύο άγνωστοι γάλλοι, ο Marc Caro και ο Jean-Pierre Jeunet κάνουν το εντυπωσιακό τους ντεμπούτο με το "Delicatessen" (o Caro ήταν ήδη γνωστός σαν δημιουργός κόμικς). Προκειται για μια κατάμαυρη πραγματικά κωμωδία, η οποία με το μοναδικό στιλ της έκανε τρομερή εντύπωση.
Σε μια μελλοντική δυστοπική κοινωνία οι άνθρωποι (ή μάλλον οι σχετικά προνομιούχοι απ' αυτούς) καταφεύγουν στον κανιβαλισμό για να επιβιώσουν. Σε μια πολυκατοικία, όπου διαδραματίζεται ολόκληρο το φιλμ, "αρχηγός" είναι ένας κρεοπώλης. Αυτός παρασέρνει ανύποπτα θύματα... και μοιράζει το κρέας στους ποικίλους και γραφικούς ενοίκους. Ώσπου ένας νεαρος - παιδί για όλες τις δουλειές - εγκαθίσταται εκεί, παρασυρμένος από τις ύπουλες αγγελίες του κρεοπώλη. Φυσικά προορίζεται για επόμενο θύμα, όμως...
Ακούγεται εφιαλτικό; Προφανώς. Κι όμως, η ταινία όχι μόνο βγάζει σε πολλά σημεία πολύ γέλιο, αλλά διαθέτει και αυτόν τον αφοπλιστικό, γλυκύτατο ρομαντισμό που θα συναντήσουμε αργότερα στις ταινίες που έκανε μόνος του πλέον ο Jeunet. Πώς συνδυάζονται αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία; Θα το καταλάβετε μόνο όταν την δείτε. Πάντως το χιούμορ διαδέχεται την τρυφερότητα σε όλη τη διάρκειά της, ενώ μια ηθελημένη, διάχυτη αφέλεια πλημμυρίζει τις σκηνές. Ο πολυμήχανος νέος ένοικος, ο έρωτάς του για την κόρη του φριχτού κρεοπώλη, οι τρομαχτικοί και αστείοι συγχρόνως υπόλοιποι ένοικοι, όλα δημιουργούν την παράδοξα μεικτή αυτή ατμόσφαιρα. Αυτό όμως που κυρίως εντυπωσιάζει είναι η εξαιρετική εικόνα. Από τα ευφάνταστα ζενερίκ της αρχής έως την τελευταία σκηνή η φαντασία των δημιουργών απογειώνεται και η πιο πεζή καθημερινότητα (;) μετατρέπεται λες σε σκηνή παραμυθιού (εφιαλτικού και κυρίως παρακμιακού παραμυθιού βεβαίως). Άλλωστε αυτή ακριβώς η σήψη και η παρακμή είναι το σήμα κατατεθέν του φιλμ και της εικόνας του, μαζί βεβαίως με την οργιαστική φαντασία των δημιουργών.
Ίσως η καλύτερη ταινία των δύο σκηνοθετών (αν και εμένα μ' αρέσει και η παραγνωρισμένη νομίζω "Πόλη των Χαμένων Παιδιών" που ακολούθησε), διαθέτει βεβαίως και το πλεονέκτημα του "αιφνιδιασμού", αφού μέχρι τότε δεν είχαμε δει τίποτα παρόμοιο. Αν το δείτε για πρώτη φορά λάβετε υπ' όψιν και αυτό το στοιχείο. Και, σημειώστε, οι μετά την "Αμελί" δουλειές του Ζενέ φοβάμαι ότι επαναλαμβάνουν τον εαυτό τους και το "γλυκό" κλίμα που ο ίδιος έχει δημιουργήσει, δίχως πλέον να μπορούν να μας εκπλήξουν.

Ο ΟΝΤΩΣ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟΣ κ. ΣΠΙΒΕΤ

Ο Jean-Pierre Jeunet υπήρξε από την αρχή της καριέρας του (τότε δίδυμο με τον Καρό) ένας πάνω απ' όλα στυλίστας σκηνοθέτης. Το στιλ του έγκειται σε ένα συνδυασμό ευφάνταστης σκηνοθεσίας, feelgood παιδικότητας, ιδιαίτερης εικόνας και παραμυθένιας διάθεσης. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά τα βρίσκουμε ατόφια στον αγγλόφωνο αυτή τη φορά "Απρόβλεπτο κ. Σπίβετ" (The Young and Prodigious T.S.Spivet) του 2013.
Ένα δεκάχρονο παιδί - θαύμα, ιδιοφυϊα στις επιστήμες, ζει με την μάλλον δυσλειτουργική οικογένειά του σε μια απομονωμένη φάρμα στις ερημιές της αμερικάνικης υπαίθρου. Όταν κερδίζει από το περίφημο Smithsonean Institute το σημαντικότερο επιστημονικό βραβείο, αποκρύπτει την ηλικία του, το σκάει από το σπίτι και ταξιδεύει λαθραία προς τη μακρινή Ουάσινγκτον για να το παραλάβει.
Το φιλμ διακρίνεται αμέσως από την ιδιόμορφη ατμόσφαιρα που δημιουργεί στις ταινίες του ο Ζενέ. Η απίστευτα καθαρή φωτογραφία, πλημμυρισμένη από χρώμα, τα υπέροχα φυσικά τοπία, ο ενυπάρχον σουρεαλισμός, τα σκηνοθετικά κόλπα (σχεδιαγράμματα, γράμματα που βγαίνουν στην οθόνη, ενίοτε κινούμενα σχέδια, παράξενες λήψεις κλπ.), όλα υπάρχουν εδώ. Η feelgood διάθεση που προαναφέραμε επίσης, αυτή τη φορά όμως ανάμικτη με συγκίνηση, που κυρίως έχει να κάνει με την ουσιαστικότερη και βαθύτερη ανάγκη του ιδιοφυούς μικρού ήρωα για αγάπη και αποδοχή από την οικογένειά του. Επίσης οι περιπέτειές του και το χιούμορ νομίζω ότι δεν αφήνουν τον θεατή να πλήξει. Έτσι, αν ιδιαίτερα ενδιαφέρεστε για παράδοξη και προσωπική ατμόσφαιρα στο σινεμά, συνιστώ το φιλμ.
Ωστόσο έχω να παρατηρήσω ότι πλέον ο κάποτε τόσο αγαπητός και πρωτότυπος Ζενέ (θυμηθείτε την τεράστια επιτυχία της "Αμελί") δεν έχει μεν χάσει τις ιδέες του, φοβάμαι όμως ότι πλέον επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Το πρόβλημα είναι ότι ο θεατής που ξέρει τη δουλειά του σκηνοθέτη δεν νοιώθει πλέον καμία έκπληξη, γνωρίζει από πριν τι περίπου θα δει. Να λοιπόν το πρόβλημα (συν την πανταχού παρούσα, σαφώς ηθελημένη πάντως, αφέλεια). Πέραν αυτών νομίζω ότι γενικά θα περάσετε καλά. Και υπάρχει και μια έντονη κριτική της τηλεόρασης, του τύπου και κάθε λογής άλλων "κορακιών" (πανεπιστημιακού κατεστημένου κλπ) που εκμεταλλεύονται αδίστακτα ό ,τι μπορεί να βγάλει χρήμα ή δόξα. Είναι πλέον χαρακτηριστικό του συστήματος που ζούμε...