'ROMA": ΤΟΣΟ ΑΠΛΟ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΘΑΥΜΑΣΙΟ...

Νομίζω ότι το 2018 ο μεξικάνος Alfonso Cuaron φτάνει στο απόγειο της καριέρας του με το εκπληκτικό "Ρόμα", ένα απλό, ασπρόμαυρο κι όμως αφάνταστα περιεκτικό φιλμ.
Ρόμα είναι μια συνοικία της Πόλης του Μεξικό, όπου διαδραματίζεται η ιστορία γύρω στα 1970. Εκεί ζει μια μάλλον μεγαλοαστική οικογένεια (σύζυγος γιατρός, γυναίκα με σπουδές, αλλά... οικιακά) με 4 παιδιά και δύο υπηρέτριες (ινδιάνες). Η ιστορία τους, που ξεκινά όταν ο γιατρός φεύγει, είναι ειδωμένη κυρίως μέσα από τα μάτια της νεότερης υπηρέτριας, η οποία υπηρετεί πιστά, αλλά και αγαπά πραγματικά την οικογένεια.
Τίποτα ακραίο και μεγαλεπήβολο. Συνηθισμένες ιστορίες πλούσιων και φτωχών, καθημερινότητα, χαρές και λύπες. Κι όμως, μέσα από την καθημερινότητα αυτή, ο Cuaron καταφέρνει να πει σχεδόν τα πάντα: Από τις παιδικές του αναμνήσεις (σίγουρα κάποια κομμάτια είναι αυτοβιογραφικά) έως κομμάτια της την ιστορίας της χώρας του, από πολιτικά νοήματα (η ταξική δομή, η σχέση εξουσιαστών εξουσιαζόμενων, που εδώ φαίνονται στις σχέσεις των κυρίων και των υπηρετών) έως τον ερωτικό πόνο. Στο φιλμ καταφέρνουν να χωρέσουν και να συνυπάρξουν τα πάντα.
Κι όλα αυτά με μια εκπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία, που υπογραμμίζει το ιδιαίτερο ποιητικό και λυρικό κλίμα της ταινίας. Θα ήθελα να επιμείνω λίγο στον πολιτικοκοινωνικό σχολιασμό. Συχνά είναι εμφανής και απλούστατος (το άνετο σπίτι των "δυτικοτραφών" αφεντικών και το μικρό δωματιάκι των υπηρετριών, οι καθημερινές ασχολίες κυρίας και υπηρέτριας κλπ.). Στο βάθος όμως αυτό που βλέπουμε είναι ότι όλη η λειτουργία της οικογένειας, αλλά και η ίδια της η επιβίωση (τελευταία σκηνή στη θάλασσα) στηρίζονται στο "προσωπικό". Ενδιαφέρον επίσης έχει η κατάδειξη της έννοιας του φασισμού όχι μόνο στην κυριολεκτική του μορφή (η διαδήλωση - σφαγή, η δικτατορία), αλλά και στον χαρακτήρα του "εραστή", στην καθημερινότητά του, τις καταβολές και τα άσχετα με την πολιτική πιστεύω του, τα γυμναστήρια, τις πολεμικές τέχνες κλπ. και την τελική του εμφάνιση... δεν θα σας πω πού. Θαυμάσια κατάδειξη του φασισμού που ριζώνει (και) σε φτωχά στρώματα. Συγχρόνως όμως με το πολιτικό στοιχείο το φιλμ αποτελεί και μια περιεκτική ματιά στα αιώνια ανθρώπινα προβλήματα, ανεξαρτήτως τάξης ή φυλής: Οι ερωτικές απογοητεύσεις κυρίας και υπηρέτριας δίνοται - με έξυπνο τρόπο - παράλληλα. Τα βάσανα, βλέπετε, μοιάζουν.
Τι να σας πω. Ο καθένας μπορεί να ανακαλύψει κι άλλα νοήματα στο φιλμ ή απλώς να θαυμάσει την υπέροχη σκηνοθεσία και φωτογραφία (η τελευταία είναι του ίδιου του Cuaron), τις μεξικάνικες λεπτομέρειες και αναφορές κλπ. Εγώ θα πω μόνο ότι τη θεωρώ μια από τις καλύτερες ταινίες του 2018.

ΓΙΑ ΤΗΝ (ΠΙΘΑΝΟΝ) ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΗ ΑΝΟΗΣΙΑ ΤΟΥ "EIGER SUNCTION"

Clint Eastwood και πάλι. Αυτή τη φορά για μια από τις πρώτες σκηνοθετικές του προσπάθειες (την 4η συγκεκριμένα), το "The Eiger Sunction" (στην Ελλάδα "Ο Δολοφόνος των Άλπεων (!) του 1975, φιλμ του οποίου την ύπαρξη αγνοούσα. Ο ίδιος με τον Τζορτζ Κένεντι πρωταγωνιστές, και... μπορώ από τώρα να σας πω ότι πρόκειται μάλλον για τη χειρότερη (για να είμαι πιο ακριβής την πλέον ανόητη) ταινία του Clint.
Όπου, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο ίδιος είναι... καθηγητής κλασικής τέχνης, αλλά στο παρελθόν υπήρξε... πληρωμένος δολοφόνος για λογαριασμό μιας μυστικής και μυστηριώδους κυβερνητικής οργάνωσης (σκότωνε κατασκόπους των ρώσων και τέτοια) και, συγχρόνως, ως χόμπι έχει την επικίνδυνη ορειβασία (!!!). Όλα αυτά μαζί. Ξαναλέω για να το χωνέψετε: Εξπέρ και καθηγητής κλασικής τέχνης, δεινός ορειβάτης και πληρωμένος δολοφόνος. Εννοείται άριστος σε όλα αυτά! Τώρα βέβαια, από τον... κλάδο των δολοφονιών έχει αποσυρθεί, αλλά το τερατώδες αφεντικό του τον αναγκάζει να εκτελέσει μια τελευταία αποστολή: Να εντοπίσει έναν κατάσκοπο - δολοφόνο ανάμεσα σε μια ομάδα ορειβατών που επειχειρεί να κατακτήσει απάτητη κορυφή των Άλπεων!!!
Ο ήρωάς μας είναι αβάσταχτα μάτσο, όλες, μα όλες οι γυναίκες πέφτουν ξερές και κάνουν τα πάντα για να πηδηχτούν μαζί του, εκεινος όμως είναι συνήθως εξίσου αβάσταχτα cool και συχνά τις αποδιωχνει με κοφτερές ατάκες. Α, υπάρχει και ένας κακός που είναι γκέι και το σκυλάκι του ονομάζεται... Faggot!!! Θα μπορούσε η ταινία να είναι ηθελημένη παρωδία, αλλά φοβάμαι ότι μάλλον δεν είναι.
Όντως από τις πλέον ανόητες ταινίες που έχω δει, με τον Ίστγουντ να λατρεύει και να θεοποιεί τον εαυτό του ως το απόλυτο μάτσο αρσενικό. Το φιλμ είναι τόσο ανόητο, που ίσως (για κάποιους τουλάχιστον) να... καταντά διασκεδαστικό. Ουσιαστικά νομίζω ότι το μόνο διασκεδαστικό είναι οι συχνές θανατερές ατάκες του ήρωά μας.
Το απίστευτο είναι ότι ο άνθρωπος που γύρισε αυτή την ταινία μετατράπηκε μετά από μία δεκαετία περίπου σε έναν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες των επόμενων δεκαετιών, με μερικές συγκλονιστικές ταινίες σρι ενεργητικό του. Άβυσος η ψυχή του ανθρώπου...

"ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ": ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟ ΘΡΙΛΕΡ ΣΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟΥ

Ομολογώ ότι αγνοούσα τον παραγωγικό αμερικανό σκηνοθέτη Arthur Lubin (1898-1995). Γύρισε κυρίως κωμωδίες, αλλά και άλλα είδη και μετά το 1957 έκανε σχεδόν αποκλειστικά τηλεόραση. Το 1955 πάντως γυρίζει στη Βρετανία ένα πολύ καλό θρίλερ, το "Footsteps in the Fog" (Βήματα στην Ομίχλη) με τους Στιούαρτ Γκρέιντζερ και Τζιν Σίμονς.
Στις αρχές του 20ού αιώνα μια όμορφη υπηρέτρια εκβιάζει έναν πλούσιο και υπεράνω πάσης υποψίας άντρα, όταν ανακαλύπτει ότι ο τελευταίος έχει δολοφονήσει τη μεγαλύτερη από αυτόν σύζυγό του για να την κληρονομήσει. Η σχέση των δύο θα περάσει από πολλά στάδια και οι ανατροπές θα είναι διαρκείς.
Πολύ ενδιαφέρον θρίλερ, απρόοπτες - αλλά αππολυτα πιστευτές - εξελίξεις, σασπένς, φόνοι και, ας το σημειώσουμε αυτό, μια ταινία που διαθέτει κάτι που πολύ σπάνια βρίσκει κανείς στο σύγχρονο mainstream Χόλιγουντ (διότι το φιλμ ήταν mainstream στην εποχή του): Δύο ωραίους και διάσημους πρωταγωνιστές, οι οποιοι είναι αμφότεροι αμοραλιστές και αδίστακτοι. Ή, για να το πούμε πιο καθαρά, καθάρματα. Νομίζω ότι αυτό το στοιχείο των χαρακτήρων των ηρώων είναι και το σημαντικότερο: Η καταβύθιση στις χειρότερες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής. Σημειώστε δε ότι δεν κινούνται από πάθος ή αναζήτηση ηδονής, αλλά μόνο από καθαρό συμφέρον. Μπροστά σ' αυτό δεν διστάζουν να πράξουν οτιδήποτε.
Αγνοούσα την ταινία και εντυπωσιάστηκα. Ίσως να μην είναι το απόλυτο αριστούργημα, τη θεωρώ όμως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.

ΒΑΜΠΙΡ ΚΑΙ ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΑΓΑΠΕΣ ΣΤΗ "ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΕΝΑ ΒΡΥΚΟΛΑΚΑ"

Καθώς ο χρόνος περνά, νομίζω ότι η "Συνέντευξη με ένα Βρικόλακα" του Neil Jordan (στις φόρμες του ακόμα το 1994), που βασίζεται στο βιβλίο της Anne Rice, είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες με το ανεξαντλητο θέμα των βαμπίρ. Και συγκεντρώνει - στα νιάτα τους - Μπραντ Πιτ, Τομ Κρουζ, Κρίστιαν Σλέιτερ, Αντόνιο Μπαντέρας, Κίρστεν Ντανστ...
Ένα βαμπίρ άνω των 200 ετών αποφασίζει να αφηγηθεί σε ένα σύγχρονο δημοσιογράφο την πολυτάραχη ζωή του: Πώς ξεκίνησε από ιδιοκτήτης φυτείας και σκλάβων στο Νότο, πώς έγινε βαμπίρ από τον παλιότερό του Λεστάτ, η μεταξύ τους (ερωτική ουσιαστικά) σχέση, η "υιοθέτηση" ενός μικρού κοριτσιού - που, φυσικά, μετατρέπουν επίσης σε βαμπίρ, οι μετακινήσεις τους από πόλη σε πόλη...
Το φιλμ είναι από τα λίγα που μελετούν την ψυχολογία των βρικολάκων, το αιώνιο τίμημα που πρέπει να πληρώνουν για την αθανασία, οι  διαφορετικοί ψυχικοί τους κόσμοι... Είναι επίσης από τα λίγα που μας παρουσιάζουν τα βαμπίρ ως απόλυτα αμφισεξουαλικά πλάσματα, που ερωτεύονται θνητούς ή άλλους ομοίους τους, ενώ ο έρωτας παραμένει συναισθηματικός αφού, όπως δεν μπορούν να φάνε ή να πιουν (εκτός από αίμα φυσικά), δεν μπορούν να κάνουν και σεξ. Η ηδονή βρίσκεται πιο βαθιά, στην ψυχή τους.
Συμπαθητικά όντα λοιπόν οι βρικόλακες; Εδώ έρχεται η επόμενη ανατροπή: Ίσως ναι, ίσως όχι. Όπως ακριβώς οι άνθρωποι, έτσι κι αυτά διαθέτουν ποικιλία χαρακτήρων, πολύ διαφορετικών μεταξύ τους. Σ' αυτή τη διαφορά βασίζεται και το σενάριο: Ο Λούις, με ηθικές αρχές, που αρνείται να σκοτώσει ανθρώπους για να ικανοποιήσει την ασίγαστη όρεξή του για αίμα και πραγματικά υποφέρει για κάθε έγκλημα που (αναγκάζεται να ) κάνει, και από την άλλη ο Λεστάτ, αδίστακτος, αμοραλιστής, που απολαμβάνει κάθε φόνο, κάθε πλούσιο "γεύμα", δίχως να νοιάζεται για τις επιπτώσεις στους θνητούς. Η σύγκρουση αυτών των χαρακτήρων δημιουργεί την πλοκή - και κάνει τον ευαίσθητο Λούις αιώνια δυστυχισμένο.
Πολύπλοκες σχέσεις (η περίπτωση του μικρού κοριτσιού - βαμπίρ αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα), δραματικές κορυφώσεις, εντυπωσιακή ατμόσφαιρα και σκηνοθεσία - επικεντρωμένη στην κατάδειξη της απόλυτης παρακμής και αβάστακτης δυστυχίας, προβολή του ομοφυλοφιλικού στοιχείου, όλα κάνουν το φιλμ να διαφέρει από τις συνηθισμένες ταινίες με βρικόλακες. Αν δεν το έχετε δει να το κάνετε. Ακόμα κι αν δεν είστε φίλοι των ταινιών τρόμου. Αν και δεν πρόκειται ακριβώς για ταινία τρόμου, παρά τη συχνά "άρρωστη" ατμόσφαιρά της, αλλά για κάτι πιο σύνθετο.

"ΚΛΕΦΤΕΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ" Ή Η ΘΑΛΠΩΡΗ ΜΙΑΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑς

Ο γιαπωνέζος Hirokazu Koreeda είναι από τους πιο ενδιαφέροντες και χαμηλότονους, πλην όμως ουσιαστικούς, σύγχρονους δημιουργούς. Οι "Κλέφτες Καταστημάτων" (Manbiki Kazoku) του 2018 το επιβεβαιώνουν απόλυτα.
Εδώ ο σκηνοθέτης, όπως συνηθίζει, παρακολουθεί από κοντά μια οικογένεια από παρίες του "γιαπωνέζικου θαύματος". Φτωχοί, περιθωριακοί, πολυμελείς, ζουν από τη σύνταξη μια γιαγιάς, αλλά συμπληρώνουυν τα πενιχρά τους εισοδήματα κλέβοντας τα απαραίτητα από διάφορα καταστήματα. Ώσπου, παρά τη φτώχεια τους, θα "υιοθετήσουν" (απάγοντάς το στην ουσία) ένα πεντάχρονο κοριτσάκι που κακοποιείται από τους δικούς του - άλλο που δεν ήθελαν οι δικοί του - κάνοντάς το για πρώτη φορά ευτυχισμένο. Οικογένεια; Εδώ βρίσκεται το ζουμί. Ναι μοιάζουν με οικογένεια και όλα είναι αρμονικά μεταξύ τους. Σύντομα όμως θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι τέτοια με την κλασική σημασία του όρου. Ούτε γάμος υπάρχει ούτε παιδιά ούτε... Απλώς μια παράξενη, αρμονική όπως είπαμε, συμβίωση. Και με πολλές αθώες παρανομίες βεβαίως.
Παρά το απόλυτα μίζερο περιβάλλον η ταινία ακτινοβολεί μια απίστευτη ζεστασιά, ανθρωπιά και συγκίνηση. Είναι σα να λέει με κάθε δυνατό τρόπο ότι και οι παρίες μπορεί να είναι ευτυχισμένοι με τον δικό τους τρόπο (δίχως το παραμικρό ίχνος κηρύγματος και "μηνυμάτων", το τονίζω αυτό). Και ταυτόχρονα τονίζει ότι η (οικογενειακή) θαλπωρή και αγάπη δεν προϋποθέτει ούτε δεσμούς αίματος ούτε την όποια νομιμοποίηση από θρησκείες ή κοινωνικούς θεσμούς και μπορεί να ανθισει εξ ίσου ανάμεσα στα σκουπίδια. Απλώς βρίσκεται "εκεί που βρίσκεται η καρδιά" (για να χρησιμοποιήσω έναν τίτλο παλιάς ταινίας). Αντίθετα, μερικές φορές ο νόμος και η κάθε λογής τυπικότητα μπορεί να καταστρέψουν τα πάντα.
Τρυφερή, συγκινητική, χαμηλότονη, η ταινία ήδη βρίσκεται στην προσωπική μου λίστα με τις καλύτερες του 2018.

"ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΑΤΕ ΑΠΟ ΔΩ": ΣΤΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΠΑΛΙΟΜΟΔΙΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΧΙΟΥΜΟΡ

Ας το πούμε από την αρχή: Ή είστε φανατικοί του Σταύρου Τσιώλη ή τον βαριέστε και τον απορρίπτετε. Μάλλον δεν υπάρχει μέση οδός. Ως φαν λοιπόν είδα το "Γυναίκες που Περάσατε από δω" του 2017, φιλμ με το οποίο επιστρέφει μετά από 13 χρόνια (από το "Φτάσαμεε!..." του 2004), με τους απολαυστικούς Κωνσταντίνο Τζούμα και Ερρίκο Λίτση στους βασικούς ρόλους.
Όπου το δίδυμο είναι δύο τσιλιαδόροι που παριστάνουν τους κουλουράδες και είναι νυχθημερόν στημένοι κάπου στο Λυκαβηττό για να ειδοποιήσουν τον ιδιοκτήτη διαμερίσματος (που φτιάχνει παράνομο δωμάτιο) αν τύχει και εμφανιστεί η πολεοδομία. Όλο το νεοελληνικό μπάχαλο και η μιζέρια δηλαδή συμπυκνωμένα. Στο μεταξύ μπροστά τους περνάνε διάφοροι τύποι (άντρες και γυναίκες) και αφηγούνται τις ιστορίες τους (που κυρίως έχουν να κάνουν με γυναίκες).
Το φιλμ είναι απόλυτα στατικό. Οι δύο ήρωες κάθονται στις θέσεις τους και, με σουρεαλιστικό τρόπο, οι περαστικοί τους αφηγούνται ιστορίες, που κι αυτές, μερικές φορές, αγγίζουν τα όρια του σουρεαλισμού. Οι εξομολογήσεις αυτές έχουν κάτι από παλιομοδίτικα λαϊκά μυθιστορήματα (συνοικέσια, κληρονομιές, ρομαντικοί έρωτες που άφησαν εμμονές σε όσους τους βίωσαν, χαμένα παιδιά κλπ.) και μπλέκονται με την χύμα νεοελληνική πραγματικότητα. Πολλές απ' αυτές είναι απολαυστικές, άλλες πάλι λιγότερο. Το χιούμορ είναι υπόγειο, αλλά πανταχού παρόν, το σενάριο επίτηδες και ηθελημένα προσχηματικό, το όλο φιλμ χαμηλότονο και λιτό (όπως όλα του δημιουργού) και... τα πάντα είναι Τσιώλης.
Το βρήκα λίγο άνισο, μάλλον κατώτερο από το "Παρακαλώ, γυναίκες μην κλαίτε" και τα άλλα φιλμ του, πλην όμως η ατμόσφαιρα του ιδιόρρυθμου και τόσο προσωπικού αυτού δημιουργού υπάρχει ατόφια. Και, όπως είπα στην αρχή, θα αρέσει κυρίως στους οπαδούς του, σ' αυτούς δηλαδή που γνωρίζουν και αποδέχονται το έργο του. Οι υπόλοιποι ίσως βαρεθούν ή νοιώσουν αμηχανία. Ούτως ή άλλως ο Τσιώλης είναι ένας πραγματικά ακατάτακτος σκηνοθέτης.
ΥΓ: Ίσως οι "γνωρίζοντες" πρέπει να σπεύσουν. Όταν γύριζε την ταινία ο σκηνοθέτης ήταν ήδη 80 ετών.

ΠΑΛΕΥΟΝΤΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ "ΑΠΟΛΥΤΗ ΔΥΝΑΜΗ"

Νομίζω ότι ο Clint Eastwood παραμένει ο σημαντικότερος ηθοποιός που κάποια στιγμή έγινε και σκηνοθέτης. Ακόμα κι αν δεν κάνει μεγάλες ταινίες (Gran Torino, Ασυγχώρητοι, Million Dollar Baby κλπ.) γυρίζει στιβαρά φιλμ - περιπέτειες που βλέπονται αν μη τι άλλο ευχάριστα (τα πολύ τελευταία χρόνια το έχασε λίγο βέβαια, αλλά τι να κάνουμε; Είναι πάνω από 80)! Στη δεύτερη λοιπόν κατηγορία υπάγεται νομίζω το "Absolute Power" (Απολυτη Δύναμη) του 1997, με τον ίδιο ως πρωταγωνιστή, αλλά και τους Τζιν Χάκμαν, Εντ Χάρις, Τζούντι Ντέιβις κλπ.) 
Όπου ένας ιδιοφυής κλέφτης κοσμημάτων μπαίνει σε πολυτελέστατη έπαυλη, κλέβει αμύθητης αξίας κοσμήματα... και παγιδεύεται εκεί, καθώς δεν επιστρέφει σ' αυτήν ο ιδιοκτήτης, αλλά κάποιοι άλλοι. Κρυμμένος λοιπόν, θα παρακολουθήσει άθελά του ένα φόνο, στον οποίο εμπλέκονται πολύ υψηλά ιστάμενοι (πιο ψηλά δεν γίνεται). Και βέβαια, επειδή η προσωπική του ηθική θα υπερισχύσει, θα τα βάλει με πανίσχυρες δυνάμεις.
Ίσως να υπάρχουν ευκολίες και κάποια σημεία να μη γίνονται πιστευτά, ίσως ο βασικός ήρωας να είναι πολύ σούπερ στις ικανότητές του, το σίγουρο όμως είναι ότι παρακολουθείς την ταινία απνευστί και με κλιμακούμενη ένταση. Και, επί πλέον, ο πάντοτε κοινωνικά σκεπτόμενος Ίστγουντ τα βάζει με την υπέρτατη εξουσία των ΗΠΑ, τον πρόεδρο, καυτηριάζει το περί αυτόν δίκτυο ασφαλείας και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα και υποστηρίζει το αυτονόητο: Καμιά εξουσία δεν μπορεί να αυθαιρετεί εκμεταλλευόμενη την "απόλυτη δύναμή" της. Όλες οφείλουν να τιμωρούνται όταν υπάρχει περίπτωση κατάχρησης εξουσίας.
Δίχως πολλά πολλά για να προβληματιστεί κανείς εκτός των ανωτέρω (που είναι γνωστά πιστεύω και ελπίζω), νομίζω ότι το φιλμ ανήκει σ' αυτά που προσφέρουν καθαρή απόλαυση, με ήπια δράση και, όπως είπα, αρκετό σασπένς.

"BOOK OF ELI" Ή ΕΝΑΣ... ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ MAD MAX!

Τους αδελφούς Hughes (Albert και Allen) τους θυμόμουν από το "From Hell", την επί της οθόνης μεταφορά του κλασικού κόμικς του Άλαν Μουρ. Το 2010 όμως γυρίζουν το ανεκδιήγητο "The Book of Eli" ("Ο Εκλεκτός" στην Ελλάδα), και μάλιστα με γερό καστ: Ντέντζελ Ουάσινγκτον, Γκάρι Όλντμαν, Μίλαν Κούνις, Τζένιφερ Μπιλς, Τομ Γουέιτς (πάντα cult στις κινηματογραφικές εμφανίσεις του) κλπ. Προσοχή: Το "ανεκδιήγητο" αναφερεται στο ηλίθιο σενάριο. Οπτικά είναι όντως εντυπωσιακό.
Σε μια μετακαταστροφική Αμερική, που έχει κυλήσει στον αναλφαβητισμό και τη βαρβαρότητα, ένας μαύρος σούπερ πολεμιστής (πλην όμως γαλήνιος και βίαιος μόνο όταν προκληθεί) που ουδείς  μπορεί να τα βάλει μαζί του, κουβαλά και προστατεύει πάσει θυσία ένα πολύτιμο βιβλίο. Ο αδίστακτος αρχηγός μιας πόλης (και μιας στρατιάς καθαρμάτων) Γκάρι Όλντμαν θέλει όσο τίποτα άλλο και με κάθε τίμημα να το αποκτήσει. Πιστεύει ότι έτσι θα γίνει ο ηγέτης ίσως και ολόκληρης της εξαθλιωμένης ανθρωπότητας.
Το φιλμ διαθέτει πραγματικά εντυπωσιακή εικόνα και φωτογραφία και εξ ίσου θεαματική σκηνοθεσία. Σκοτεινή, πειραγμένη φωτογραφία, που αγγίζει το ασπρόμαυρο, εξ ίσου εντυπωσιακά και παρακμιακά μετακαταστροφικά σκηνικά και ατμόσφαιρα και πάμπολλα στοιχεία απ' ευθείας δανεισμένα από το "Mad Max" (αυτό το τόσο "δανεισμένο" δεν ξέρω αν είναι καλό). Εδώ τα καλά τελειώνουν. Το σενάριο, ηλίθιο σε πολλά επίπεδα, σχεδόν παράλογο και πρόχειρο, θα μπορούσε άνετα να έχει χρηματοδοτηθεί από κάποια χριστιανική εκκλησία. Η Βίβλος πάνω απ' όλα, ο χριστιανισμός που θα αναζωογονήσει τη σχεδόν νεκρή ανθρωπότητα, ένας "προφήτης" που ακούει τη... φωνή του θεού και, άγνωστο πώς, ίσως από θαύμα, είναι ανίκητος και σχεδόν άτρωτος... και πολλά άλλα που μάλλον έκπληκτοι θα ανακαλύψετε και δεν θα πιστεύετε ότι σερβίρονται τόσο απροκάλυπτα. Ακόμα κι αν πιστεύετε βαθύτατα, πάλι οι σεναριακές τρύπες και ευκολίες παραμένουν πολλές για να τις χωνέψει ακόμα και ο πιστός.
Πάντως αν είστε φίλος των ατμοσφαιρικών μετακαταστροφικών ταινιών θα το απολαύσετε. Ξαναλέω, οπτικά μόνο. Φτάνει να ξεχάσετε την ιστορία και τους τόνους ηλιθιότητας και μόνο να βλέπετε. Τίποτα άλλο.

ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ "ΑΝΑΣΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ"

Η πρωτοεμφανιζόμενη σε φιλμ μεγάλου μήκους ισλανδή Isold Uggadottir γυρίζει το 2018 την βραβευμένη "Ανάσα Ελευθερίας", ένα δράμα με επίκεντρο το μεταναστευτικό πρόβλημα.
Μια ισλανδή ανύπαντρη μητέρα προσπαθεί απεγνωσμένα να επιβιώσει κάτω από συνθήκες στέρησης. Βρίσκει προσωρινά δουλειά ως ελέγκτρια διαβατηρίων. Όταν μια μαύρη γυναίκα από τη Γουινέα Μπισάου (επίσης ανύπαντρη μητέρα) προσπαθεί να φύγει στον Καναδά με πλαστά χαρτιά, εκείνη θα την εντοπίσει. Έτσι η μετανάστρια θα οδηγηθεί σε κέντρο διαμονής προσφύγων μέχρι να απελαθεί. Η τύχη όμως θα το φέρει οι δύο γυναίκες να συναντηθούν ξανά, με απρόβλεπτες συνέπειες για τις ζωές τους.
Δραματικό φιλμ, με ξεκάθαρη ανθρωπιστική ματιά και αντιρατσιστικά μηνύματα, συγκινεί με την τρυφερή, συγκινητική (και κάπως "εύκολη" βεβαίως) ματιά πάνω στο φλέγον πρόβλημα του καιρού μας. Ωστόσο διαθέτει και κάτι άλλο (μια που το προσφυγικό θέμα το έχουμε δει ήδη πολλές φορές): Την καταγραφή της ζοφερότητας, της μιζέριας και της ανέχειας που μπορεί να κρύβεται όχι πλέον στις τριτοκοσμικές πατρίδες των μεταναστών, αλλά στην ίδια την Ευρώπη, στην πλούσια, ας πούμε, Ισλανδία. Από το καταθλιπτικό, γκρίζο, γυμνό και ανεμοδαρμένο υπαίθριο ή αστικό τοπίο της χώρας ως την δύσκολη (επιεικώς) ζωή κάποιων - πιθανόν σχετικά λίγων ποσοστιαία, υπαρκτών όμως - κατοίκων της. Και τελικά έκπληκτοι βλέπουμε ότι η μοίρα της "πλούσιας" (εντός πολλών εισαγωγικών) ισλανδής και της από χέρι άτυχης εκ Γουινέας γυναίκας μπορούν κάλλιστα να είναι κοινές, δηλαδή εξ ίσου δύσκολες, ακόμα και να αντιστραφούν οι προκαθορισμένοι ρόλοι τους.
Ρεαλιστικό, τρυφερό, συγκινητικό φιλμ με πολιτική ματιά, σίγουρα θα "πιάσει" συναισθηματικά τους περισσότερους θεατές. Και επειδή αυτά που λέει είναι, νομίζω,  σημαντικά, ίσως του συγχωρήσετε κάποιες σεναριακές αφέλειες ή ευκολίες.

ΧΑΖΑ "DEATH DREAMS"

O Martin Donovan είναι αργεντινός, αλλά δουλεύει στις ΗΠΑ. Είναι κυρίως τηλεοπτικός και, επίσης κυρίως, σεναριογράφος, αλλά σκηνοθετεί κιόλας κάπου - κάπου. Όλα αυτά, κυρίως και πάλι, στη δεκαετία του 90. Το 1991 λοιπόν γυρίζει μια τηλεταινία με σταρ τον γνωστό Σούπερμαν Κρίστοφερ Ριβς, το "Death Dreams". Μεταφυσικό θρίλερ, αλλά...
Υπάρχει ένα ερωτευμένο, ζάπλουτο παντρεμένο ζευγάρι (έπαυλη με λίμνη, αυτοκινητάρες  κλπ.). Εκείνη έχει μια μικρή κόρη από τον προηγούμενο γάμο της (χήρα γαρ). Η ευτυχία τους όμως θα καταστραφεί όταν το κοριτσάκι πνίγεται στη λίμνη που λέγαμε. Αυτό όμως είναι μόνο η αρχή: Η μητέρα θα αρχίσει να βλέπει οράματα - και μάλιστα όταν είναι ξύπνια και όχι κοιμισμένη, ακόμα και σε δημόσιους χώρους - με τη νεκρή κόρη, η οποία πασχίζει να της πει κάτι. Ποιο είναι όμως το μυστικό που θέλει να της αποκαλύψει;
Είπαμε: Μεταφυσικό θρίλερ, με το οποίο όμως καθόλου δεν φοβάσαι (υποθέτω επίτηδες, διότι αν σκόπευε να τρομάξει κιόλας η αποτυχία θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη). Μέτριες ηθοποιίες, κάμποσα κλισέ με τα περί επικοινωνίας με νεκρούς, καθόλου εφέ - αυτό δεν είναι κακό, απλώς το αναφέρω - καθόλου ατμόσφαιρα, όλα με κάνουν να το θεωρήσω ως παντελώς αδιάφορο θρίλερ. Το χειρότερο για μένα είναι το ηλίθιο τέλος, δίχως καμία λογική ή συνέπεια με το τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν τα φαντάσματα...
Οι περισσότεροι φαντάζομαι το αγνοούσατε. Δεν πειράζει. Καλά κάνατε.

"ΚΟΡΙΤΣΙ" (;)

Το "Κορίτσι" (2018) του πρωτοεμφανιζόμενου βέλγου Lucas Dhont είναι μια ταινία με ήρωα ένα 16χρονο αγόρι που νοιώθει εντελώς παγιδευμένο στο αντρικό σώμα του και επιθυμεί διακαώς να γίνει γυναίκα. Και όχι απλώς γυναίκα, αλλά μπαλαρίνα (δουλεύει εξαιρετικά σκληρά στη σχολή χορού όπου έχει γίνει δεκτός/ή), δηλαδή ό,τι θεωρείται πιο κομψό στο φύλο αυτό. Κάνει θεραπεία με ορμόνες, κάνει τα πάντα για να μοιάζει με κορίτσι - και είναι όντως αδύνατο να φανταστεί κανείς από την εμφάνισή του ότι πρόκειται για αγόρι - και προετοιμάζεται για εγχείρηση αλλαγής φύλου. Το ενδιαφέρον είναι ότι, αντίθετα με τα περισσότερα καταγγελτικά δράματα με το θέμα αυτό, όπου αυτό που προβάλλεται και στηλιτεύεται είναι η μισσαλοδοξία και η άρνηση της αποδοχής του διαφορετικού, εδώ έχουμε πλήρη αποδοχή της προσωπικότητας του ήρωα: Ο πατέρας του (δεν υπάρχει μητέρα) βοηθά με όλες του τις δυνάμεις τον γιο του να γίνει αυτό που επιθυμεί, οι συγγενείς τον έχουν αποδεχτεί, η σχολή το ίδιο (όλοι, καθηγητές και χορευτές, ξέρουν ότι πρόκειται για αγόρι), οι γιατροί τον παρακολουθούν με ενδιαφέρον...
Αποτέλεσμα του "ιδανικού" αυτού κοινωνικού και οικογενειακού περιβάλλοντος (υπάρχει μόνο μία σκηνή όπου φανερώνεται μισσαλοδοξία από κάποιες άλλες υποψήφιες χορεύτριες, αλλά, παρ' όλα αυτά, το περιβάλλον παραμένει "ιδανικό"), είναι το φιλμ να γίνεται απόλυτα ψυχολογικό, να επικεντρώνεται δηλαδή στα προβλήματα του ήρωα/ηρωίδας με το ίδιο του το σώμα και στον προσωπικό του ψυχολογικό αγώνα, καθώς και στη σύγχυση που αφορά την κατεύθυνση της σεξουαλικότητάς του (όλα αυτά με δραματική κορύφωση). Διότι, όπως αποδεικνύεται, κι αν ακόμα το περιβάλλον είναι φιλικό, το εγχείρημα παραμένει δύσκολο.
Ενδιαφέρον ρεαλιστικό φιλμ από πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη και εξαιρετικός ο επίσης πρωτοεμφανιζόμενος πρωταγωνιστής Βικτόρ Πόλστερ. Ο οποίος βεβαίως είναι χορευτής, αλλιώς θα ήταν αδύνατο να γυρίσει κάτι τέτοιο.

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ "DOGMAN"

Τον ιταλό Matteo Garrone τον γνωρίσαμε από τα πολύ καλά "Gomorra". Μετά από δύο διαφορετικού στιλ ταινίες, ο ιταλός σκηνοθέτης επανέρχεται στο κλίμα όπου αποδίδει καλύτερα με το συγκλονιστικό "Dogman" του 2018. Ο άγνωστος μάλιστα πρωταγωνιστής Μαρτσέλο Φόντε δίκαια πήρε το βραβείο αντρικής ερμηνείας στις Κάννες.
Σε μια απίστευτα παρακμιακή περιοχή της Ιταλίας (κάπου βόρεια της Νάπολι διάβασα), σε σχεδόν ερειπωμένες πολυκατοικίες ζουν εξ ίσου ανθρώπινα ερείπια. Οι περισσότεροι, άσχετα με το αν έχουν κανονικές δουλειές, είναι και μικροεγκληματίες. Ένας απ' αυτούς, μικρόσωμος, καλόψυχος και με ιδιαίτερη αγάπη για τα ζώα, διατηρεί κατάστημα περιποίησης σκύλων (και σπρώχνει καμιά φορά και λίγη κόκα). Διατηρεί όμως μια περίεργη σχέση εξάρτησης με έναν κτηνώδη, ναρκομανή, μονίμως παραβατικό και καθόλου ισορροπημένο ψυχολογικά τύπο, που τρομοκρατεί με το έτσι θέλω τους πάντες και παρασύρει (ή μάλλον επιβάλλει στον ήρωά μας) σε εγκληματικές πράξεις. Η σχέση τους - εξ αιτίας της απαράδεκτης συμπεριφοράς του τύπου - θα οδηγηθεί στα άκρα...
Χαρακτήρισα το φιλμ συγκλονιστικό. Είναι τόσο βαθιά η παρακμή που αναδύεται σε κάθε δευτερόλεπτο, τόσο λόγω του απίστευτου οικιστικού περιβάλλοντος όσο και λόγω του ανθρώπινου τοπίου, που διαπερνά κυριολεκτικά τον θεατή. Η βία, έστω και καλυμμένη, είναι πανταχού παρούσα. Η ηθική απουσιάζει παντελώς. Η απαισιοδοξία κυριαρχεί. Η σαπίλα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, το ίδιο. Η ανθρωπιά βεβαίως υπάρχει σε κάποιους ανθρώπους (που και οι ίδιοι μπορεί να παρανομούν), απλώς όμως προσπαθεί να επιβιώσει και να εκδηλωθεί στο εφιαλτικό περιβάλλον. Ο ίδιος ο Garrone δηλώνει με φρίκη ότι "η ιδέα της κυριαρχίας του δυνατού κερδίζει καθημερινά έδαφος σε όλο τον κόσμο". Αν δεν είναι αυτό υπαρκτός εφιάλτης, τι είναι;
Τη θεωρώ από τώρα μια από τις πιο δυνατές ταινίες της χρονιάς και σίγουρα θα έχει θέση στη λίστα με τα καλύτερα. Προσοχή όμως: Προειδοποιώ ότι βλέπεται δύσκολα. Η ασφυκτική ατμόσφαιρα και η εσωτερική και εξωτερική μιζέρια βρίσκονται παντού. Και, με τρόμο αναρωτιέμαι, αν αυτό που βλέπουμε βρίσκεται και συμβαίνει στη γειτονική, ευρωπαϊκή Ιταλία (έστω και στον υποβαθμισμένο νότο της), τι να περιμένουμε άραγε από την πορεία ενός ολόκληρου πλανήτη, που μάλλον βρίσκεται υπό κατάρρευση;

ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟ "ΦΟΝΙΚΟ ΟΠΛΟ". ΔΕΝ ΕΝΘΟΥΣΙΑΖΟΜΑΙ...

Να σας πω από την αρχή ότι δεν είμαι λάτρης των "Φονικών Όπλων"; Ούτε και ων ταινιών δράσης-και-τίποτα-άλλο γενικότερα, εκτός λίγων εξαιρέσεων; Προφανώς λοιπόν το "Φονικό Όπλο 2" και πάλι του Richard Donner του 1989, δεν μου λέει απολύτως τίποτα.
Οι ίδιοι χαρακτήρες φυσικά: Ο μισοπάλαβος και πενθών δια την χαμένη του αγάπη Μελ Γκίμπσον και ο οικογενειάρχης, πιο σώφρων, ο οποίος όμως - φευ - παρασύρεται, Ντάνι Γκλόβερ, μπάτσοι αμφότεροι, που τα κάνουν όλα λίμπα και δεν αφήνουν όρθιο κολυμπηθρόξυλο... Αυτή τη φορά τα βάζουν με αδίστακτους ρατσιστές νοτιοαφρικάνους (υπήρχε ακόμα εκεί το απεχθές απαρτχάιντ), οι οποίοι, καλυμμένοι από τη διπλωματική τους ασυλία (διότι είναι διπλωμάτες) κάνουν πάμπολλες παρανομίες και σκοτώνουν κιόλας για να τις καλύψουν. Φυσικά οι δικοί μας δεν μασάνε. Μόνοι τους, αντί να προστατέψουν έναν μάρτυρα (τον Τζο Πέσι), όπως έχουν εντολή, τον παίρνουν μαζί τους (!) σε ό,τι σκαρφίζονται και διαλύουν τα πάντα!
Εννοείται ότι η σεναριακή πειστικότητα βρίσκεται λίγο κάτω από το μηδέν (σχεδόν τίποτα, τόσο από τη δράση καθ΄' εαυτή όσο και από την όλη ίντριγκα δεν είναι δυνατόν να συμβεί, και μάλιστα τόσο απροκάλυπτα), ενώ οι δύο μπάτσοι - ήρωες για να εξοντώσουν τους κακούς πρέπει να έχουν προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές στην πόλη και άλλα τόσα θύματα. Α, ναι, υπάρχει και ο χαβαλές υποτίθεται (συγνώμη, αλλά ελάχιστα χαμογέλασα)... Θα μπορούσα να γράφω κατεβατά με αρνητικά και απίστευτα που συμβαίνουν, όπως καταλαβαίνετε όμως βαριέμαι. Δύο τελευταίες παρατηρήσεις: Α: Προσωπικά, για κάποιο λόγο, προτιμώ την παρόμοια σειρά των Die Hard. Διασκεδάζω κάπως μ' αυτά, ενώ εδώ όχι. Β: Ο Donner, αν και το άκρον άωτον του mainstream των 80ς κυρίως, έχει, κατά τη γνώμη μου, κάνει και καλύτερες ταινίες. Πάντως επιβεβαιώνεται ότι ο ορυμαγδός των ανεγκέφαλων ταινιών δράσης που έχει κατακλύσει τις αμερικάνικες οθόνες έχει τις ρίζες του στα 80ς.

"ΛΗΣΤΕΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ", ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΑΠΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Η "Ληστεία στο Μουσείο" του 2018 είναι η 2η ταινία του μεξικανού Alonso Ruizpalacios, με τον Gael Garcia Bernal στο βασικό ρόλο και βασίζεται σε αληθινή ιστορία (της δεκαετίας του 80 νομίζω).
Δύο τριαντάρηδες, αιώνιοι φοιτητές, που ζουν με τους δικούς τους, κάνουν μια τολμηρή ληστεία στο Εθνικό Ανθρωπολογικό Μουσείο του Μεξικού, η οποία, παρά τον πρόχειρο σχεδιασμό, παραδόξως πετυχαίνει. Αφαιρούν πολλά πολύτιμα κειμήλια των Μάγιας. Το φιλμ διηγείται κυρίως το τι συμβαίνει μετά τη ληστεία, όταν οι μεν ήρωές μας μάλλον δεν ξέρουν τι να κάνουν τα ανεκτίμητα αντικείμενα που έχουν στην κατοχή τους, συνειδητοποιούν δε, αργά βεβαίως, τις τεράστιες συνέπειες της πράξης τους. Όλη η μεξικάνικη κοινωνία - και τα μίντια φυσικά - μιλούν για... οργανωμένους εχθρούς του έθνους - δίχως βέβαια να ξέρουν τους ερασιτέχνες δράστες.
 Το φιλμ εστιάζει όχι στη ληστεία και την εκτέλεσή της, αλλά στο μετά. Εξετάζει την ψυχολογία των ηρώων (ο ένας άβουλος, που ακολουθεί κάπως τυφλά τον κολλητό φίλο του, ο άλλος λίγο ιδεολόγος, πολύ καταπιεσμένος από τον επιτυχημένο πατέρα του, λίγο αριστερός, αρκετά οπαδος της μεξικάνικης παράδοσης και πνεύματος - γι' αυτό και θα αντιδράσει όταν καταλάβει ότι οι εθνικοί θησαυροί πιθανόν να πουληθούν σε άγγλο - κυρίως όμως μάλλον επιπόλαιος και χωρίς πολύ βάθος στις σκέψεις και στις πράξεις του). Τελικά το φιλμ μας δείχνει αυτό που ο ήρωας επαναλαμβάνει συχνά: Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι σκέφτονταν και γιατί έπραξαν ό,τι έπραξαν οι "μεγάλοι" άνθρωποι, που διαμόρφωσαν την ιστορία. Γνώρίζουμε τις πράξεις τους, αλλά ποτέ ακριβώς το "γιατί". Ή μήπως, κάτω απ' όλα αυτά, υπάρχει απλώς η πλήξη ενός "καλής οικογενείας" ευκατάστατου γιου, που βαριέται τη μίζερη καθημερινότητά του;
Ενδιαφέρον φιλμ. Σας προειδοποιώ όμως ξανά: Μην ετοιμαστείτε να δειτε μια ακόμα ταινία με ληστεία, ένα απλό heist movie δηλαδή.

ΟΙ "ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΥΠΟΠΤΟΙ" ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΕΣ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ

Οι "Συνήθεις Ύποπτοι" (1995), 2η ταινία του Bryan Singer (και η καλύτερή του κατά τη γνώμη μου), είναι ένα σεναριακό παζλ "για δυνατούς λύτες", και μάλιστα με πολλούς καλούς ηθοποιούς (Κέβιν Σπέισι, Γκάμπριελ Μπερν, Μπενίτσιο Ντελ Τόρο κλπ.). Νομίζω ότι η ιστορία είναι λίγο - πολύ γνωστή σε όλους.
5 ύποπτοι για μια ληστεία σε φορτηγό που μετέφερε όπλα πάνε στην Ασφάλεια για εξακρίβωση. Κανένας τους όμως δεν είναι τυχαίος, όπως συνήθως συμβαίνει σ' αυτές τις περιπτώσεις. Έχουν συγκεντρωθεί επίτηδες εκεί από κάποιον για να γνωριστουν μεταξύ τους και να οργανώσουν μια πολύ μεγάλη δουλειά. Οι ετοιμασίες ξεκινάν, ενώ από πάνω τους πλανάται το "φάντασμα" ενός μυθικού εγκληματία, που ουδείς γνωρίζει με σιγουριά το αν είναι υπαρκτό πρόσωπο ή μύθος, του εφιαλτικού Κάιζερ Σόσε. Όλα αυτά τα μαθαίνουμε από την ανάκριση του μοναδικού επιζώντος της "δουλειάς" που λέγαμε από την αστυνομία.
Με αφήγηση με συνεχή μπρος πίσω στο χρόνο, η ταινία συμπληρώνει μεθοδικά το πολύπλοκο παζλ της ιστορίας της και απαιτεί από τον θεατή ιδιαίτερη προσοχή για να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει έως το τελικό, εντελώς απροσδόκητο φινάλε που ανατρέπει τα πάντα. Στο είδος αυτό λοιπόν, των ταινιών με απροσδόκητη ανατροπή, νομίζω ότι το φιλμ είναι πραγματικά από τα καλύτερα και πιο έξυπνα. Από αυτά που σχηματίζουν το πορτρέτο ενός απόλυτα ιδιοφυούς εγκληματικού μυαλού. Και ένας ύμνος στη δυνατότητα αυτοσχεδιασμού κάποιων προικισμένων ανθρώπων...
Διάβασα κάπου - και συμφωνώ απόλυτα - ότι πρόκειται για μια από τις ταινίες που είναι ίσως ακόμα απολαυστικότερες στη δεύτερη θέαση. Ίσως μάλιστα και αυτή να είναι απαραίτητη για να ξεκαθαριστούν κάποια πράγματα και να μπουν στη θέση τους όλα τα κομμάτια του παζλ. Ούτως ή άλλως πρόκειται για απολαυστικό φιλμ - και οι ηθοποιίες βοηθούν επίσης σ' αυτό - οπότε, αν είστε από τους λίγους που δεν το έχουν δει (ή δεν ξέρουν τι αποκαλύπτεται στο τέλος) συνίσταται ανεπιφύλακτα.