"Ο ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΚΥΡΙΟΣ ΚΟΠΕΡΦΙΛΝΤ" Ή ΜΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΝΤΙΚΕΝΣ

Ο σκοτσέζος Armando Iannucci είναι κυρίως τηλεοπτικός, με σειρές και τηλεταινίες στο ενεργητικό του και με ειδίκευση στην πολιτική σάτιρα. Πού και πού γυρίζει και ταινίες. Προσωπικά τον γνώρισα με τον έξυπνο και παραληρηματικό "Θάνατο του Στάλιν". Το 2019 είχε μια άλλη ιδέα: Να διασκευάσει με τον δικό του τρόπο το κλασικό μυθιστόρημα του Ντίκενς "David Coperfield", οπότε προέκυψε το φιλμ "The Personal History of David Copperfield" ("Ο Διαφορετικός κύριος Κόπερφιλντ" στην Ελλάδα).
Η ταινία, όπως και το βιβλίο, αφηγείται τη δύσκολη ενηλικίωση και τη μετέπειτα ζωή του νεαρού ομώνυμου (και προικισμένου) ήρωα, ενός καλόκαρδου, ταλαντούχου και πεισματάρη τύπου, που περνά από 40 κύματα (κακός πατριός, εξοντωτική - παιδική - εργασία, φτώχεια, διαρκείς αλλαγές περιβάλλοντος κλπ.), αλλά διαθέτει το ταλέντο της γραφής και είναι έτοιμος να προσαρμοστεί οπουδήποτε.
Η ταινία είναι άνιση. Ο Iannucci μεταμορφώνει το έργο του Ντίκενς από βαρύ και συγκινητικό σε διασκεδαστικό, συχνά χιουμοριστικό. Ταυτόχρονα του δίνει κάμποσες (κινηματογραφικές) σουρεαλιστικές και ονειρικές πινελιές - όνειρα και αναμνήσεις που ζωντανεύουν κλπ. Τέλος (ίσως και για λόγους προχωρημένης πολιτικής ορθότητας - το λέω με καλή έννοια) διαλέγει τους ηθοποιούς απ' όλες τις φυλές της γης (ινδικής καταγωγής ο πρωταγωνιστής, μαύρη αριστοκράτισσα μητέρα που διαθέτει κατάξανθη και πάλλευκη κόρη, κινέζικης καταγωγής δικηγόροςμε... μαύρη κόρη κλπ.) κι όλα αυτά στο ταξικότατο και "άγριο" Λονδίνο του 19ου αιώνα. Άλλωστε η κοινωνική / πολιτική ματιά δεν λείπει (αντίθεση πλούτου και εξαθλιωτικής φτώχειας, κοινωνική αδικία κλπ.). Το κλου όμως είναι η παρέλαση πάμπολλων απίστευτων και τρομερά διαφορετικών μεταξύ τους τύπων. Σχεδόν όλοι οι ήρωες του φιλμ είναι... εεε... για να το πούμε κομψά... εκκεντρικοί (μερικοί ένα βήμα πάνω και πέρα από την εκκεντρικότητα). Πρόκειται πραγματικά για "πινακοθήκη" απίθανων χαρακτήρων.
Πρωτότυπο το εγχείρημα. Ενδιαφέρον αρχικά, άλλα, όπως είπα, άνισο. Κάπου όλο αυτό μπορεί να ξενίσει ή να κουράσει ή, πάλι, να αφήσει κενά, αφού τα γεγονότα τρέχουν ταχύτατα. Το βρίσκω ενδιαφέρουσα απόπειρα από έναν ούτως ή άλλως ενδιαφέροντα δημιουργό, όχι όμως και απόλυτα πετυχημένο.

"Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ" ΩΣ ΜΑΥΡΗ ΚΩΜΩΔΙΑ

Ομολογώ ότι αγνοούσα τον μέχρι σήμερα τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό (εκτός μίας ταινίας) σκωτσέζο (ιταλικής καταγωγής προφανώς) κωμικό Armando Iannucci. Το 2017 ωστόσο γυρίζει τη δεύτερη ταινία του, βασισμένη στο ομώνυμο γαλλικό κόμικς, "Ο Θάνατος του Στάλιν" των Νουρί και Ρομπέν με ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
Ο Στάλιν βασιλεύει στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση ως απόλυτος δικτάτορας και μέσα σε απόλυτο (επίσης) τρόμο (μια σύντομη ματιά στο πόσους δολοφόνησε, φυλάκισε, εξόρισε κλπ. θα σας πείσει). Και ξαφνικά, απ' τη μια μέρα στην άλλη, πεθαίνει από εγκεφαλικό. Τότε θα αρχίσει ένας αμείλικτος, αδίστακτος και πάνω απ' όλα ύπουλος αγώνας ανάμεσα στα μέλη της "αυλής" του (τα οποία έως χτες τον έγλυφαν όσο δεν παίρνει) για τη διαδοχή. Ο "επίσημος διάδοχος" αναπληρωτής Γ.Γ. Μαλένκοφ, ο ύπουλος και πονηρός Χρουστσόφ, ο αιμοσταγής και σατανικός αρχηγός της εφιαλτικής μυστικής αστυνομίας Μπέρια κλπ. Ποιος θα επικρατήσει; Το ξέρουμε εξ αρχής βέβαια - ιστορία γαρ, αλλά είναι απολαυστικό να παρακολουθείς το πώς.
Γιατί είναι απολαυστικό; Διότι όλο το θέμα είναι δοσμένο με σατανικό μαύρο χιούμορ, με καρικατουρίστικη (ευπρόσδεκτη) υπερβολή, με ορισμένες ξεκαρδιστικές σκηνές, με έξυπνους και γρήγορους διαλόγους και κυρίως με φλεγματικό βρετανικό χιούμορ, το οποίο προσωπικά λατρεύω (ακόμα και οι Monty Python μας έρχονται στο νου κάποιες στιγμές). Και οι ηθοποιοί; Ο εξαιρετικός Στιβ Μπουσέμι, ο Τζέφρι Τάμπορ, ο Monty Python Μάικλ Πάλιν κλπ. Τι άλλο θέλετε;
Όλο αυτό το κωμικό ντελίριο βεβαίως στοχεύει κάπου ξεκάθαρα: Στην απόλυτα καυστική σάτιρα της εξουσίας, στην κατάδειξη της θανάσιμης γοητείας και τη μεταμόρφωση σε τέρατα που αυτή μπορεί να προκαλέσει σε όσους την ποθούν πολύ, στην εξουσιαστική διαστροφή τελικά. Και φυσικά όλος αυτός ο λυσσασμένος αγώνα για την απόλυτη καρέκλα αφήνει πίσω της εκατόμβες νεκρών (αθώους και μη) και εγκαθιδρύει ένα βασίλειο τρόμου όπου κάθε γνώμη απαγορεύεται και κυρίαρχη κατάσταση (από τις κεφαλές έως τους τελευταίους) είναι η απόλυτη υποκρισία, αλλιώς... δεν υπάρχει επιβίωση.
Δεν το βρήκα βέβαια αριστουργηματικό, ωστόσο και εύστοχο το βρήκα και απολαυστικό με την ακραία του σάτιρα για την εξουσιομανία, την οποία προσωπικά μισώ βαθύτατα. Οπότε πέτυχε διάνα!