ΤΟ "ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ" ΚΑΙ Η ΕΚΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

Πόσο ουσιαστικές είναι σήμερα (ίσως και πάντοτε) οι ανθρώπινες σχέσεις; Και πόσο βασίζονται κυρίως σε οικονομικά και άλλα συμφέροντα; Πόσο ψεύτικες είναι οι φιλίες και οι έρωτες, πόσο "ζεστή" η οικογένεια; Σ' αυτά και άλλα προσπαθεί να απαντήσει η ιταλική δραματική ταινία του 2013 "Το Ανθρώπινο Κεφάλαιο" (Il Capitale Umano) του Paolo Virzi. Και, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, νομίζω ότι τα καταφέρνει.
Μια νύχτα ένα τζιπ χτυπά και εγκαταλείπει αβοήθητο έναν ποδηλάτη. Το δυστύχημα αυτό θα εμπλέξει δύο οικογένειες: Η μία είναι οι ζάπλουτοι Μπερνάσκι και οι άλλη οι μεσοαστοί Οσόλα, οι οποίες ήδη γνωρίζονται αφού τα έφηβα παιδιά τους διατηρούν ερωτικό δεσμό. Άλλοτε με φλας μπακ και άλλοτε με σύγχρονη αφήγηση θα ξετυλιχτούν τα νήματα μιας ιστορίας που θα οδηγήσει τελικά στην τραγική βραδιά.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η αφήγηση γίνεται σε τρία "κεφάλαια" (και έναν επίλογο), κάθε ένα από τα οποία υιοθετεί τη οπτική γωνία ενός από τους ήρωες της ιστορίας. Οι προσωπικές αφηγήσεις προχωρούν, οι ξεχωριστοί χαρακτήρες και η ψυχολογία τους αποκαλύπτονται και συχνά βλέπουμε τα ίδια γεγονότα να επαναλαμβάνονται, από την προσωπική ματιά όμως των διαφορετικών ηρώων. Το εύρημα αυτό δίνει αναμφισβήτητα ενδιαφέρον στην ταινία.
Συγχρόνως η κριτική της είναι ανελέητη για τη σύγχρονη κοινωνία: Τα οικονομικά συμφέροντα κυριαρχούν, ο πλούσιος είναι απόλυτα ψυχρός και άκαρδος, αλλά και ο μεσοαστός είναι απόλυτα συμβιβασμένος και πρόθυμος να κάνει τα πάντα για να ανέβει κοινωνικά. Η πλούσια σύζυγος με καλλιτεχνικές ευαισθησίες που πλήτει, ο κακομαθημένος γιος, ο αυτοκαταστροφικός καλλιτέχνης είναι μερικοί ακόμα από τους χαρακτήρες που συμπληρώνουν το παζλ. Ακούγεται συμβατικό, αλλά δεν είναι τόσο. Άλλωστε, όπως είπα, η κριτική προς κάθε κατεύθυνση είναι εντονότατη και πολυεπίπεδη (η δικαιοσύνη, οι ταξικές διαφορές, η τέχνη, δεν μένουν απ' έξω). Όλα αυτά μάλιστα τοποθετούνται με φόντο την οικονομική κρίση που σοβεί και στην Ιταλία (δίχως αυτό να είναι το κύριο θέμα του φιλμ).
Συνολικά, παρά τις κάποιες συμβάσεις στους χαρακτήρες, τη βρήκα ενδιαφέρουσα ταινία, η οποία μάλιστα αφηγηματικά γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Δεν με άφησε να πλήξω καθόλου.