"IN THE HEAT OF THW NIGHT"... ΚΑΡΑΔΟΚΕΙ Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
Βρισκόμαστε στα 1967, στην καρδιά δηλαδή της ταραγμένης δεκαετίας του 60, όταν στην Αμερική η πολιτικοποίηση (κυρίως λόγω Βιετνάμ) είχε φτάσει στο ζενίθ. Τότε ο Norman Jewison γυρίζει το "In the Heat of the Night" (γνωστό στην Ελλάδα ως "Ιστορία ενός Εγκλήματος"), σίγουρα μια από τις καλύτερες ταινίες του, που λειτουργεί κατά τη γνώμη μου άψογα και στα δύο επίπεδά της.
Μαύρος ντετέκτιβ που τυχαία να περνά από μικρή πόλη του Νότου συλλαμβάνεται για το φόνο πλούσιου νεοφερμένου κατοίκου, ο οποίος σκόπευε να χτίσει εκεί εργοστάσιο. Σύντομα η παρεξήγηση λύνεται και ο ντετέκτιβ αφήνεται ελεύθερος, μένει όμως εκεί για να βοηθήσει με την μεγάλη πείρα του στη διελεύκανση του φόνου. Και τότε θα έλθει αντιμέτωπος με τον εφιαλτικό ρατσισμό που απλώνεται στην πόλη, από τον σερίφη μέχρι (σχεδόν) τον τελευταίο κάτοικο.
Μίλησα βέβαια για τα δύο επίπεδα του φιλμ, εννοώντας, πρώτα, το επίπεδο της αστυνομικής πλοκής. Εκεί λοιπόν η ταινία πετυχαίνει ένα απόλυτα στιβαρό αποτέλεσμα, με πολλούς υπόπτους και άλλες τόσες ανατροπές, ανεβάζοντας το σασπένς και "κρατώντας" τον θεατή. Ταυτόχρονα - και εδώ μπαίνουμε στο δεύτερο και σημαντικότερο επίπεδο - καταγράφεται (καθόλου κολακευτικά) και ο "χάρτης" της πόλης, η "βρώμικη", αποπνικτική ατμόσφαιρά της με τα κρυμμένα κάτω από την ήσυχη επιφάνεια σκοτεινά μυστικά (η εξ ίσου αποπνικτική ζέστη που επικρατεί όσο διαδραματίζεται η ιστορία λειτουργεί και συμβολικά), σκιαγραφούνται τα πορτρέτα κάποιων από τους κατοίκους - με βασικό, βεβαίως, τον σερίφη και την παράξενη σχέση που θα αναπτύξει με τον έγχρωμο ντετέκτιβ - και η βαθιά μιζέρια που επικρατεί εκεί, τροφοδοτημένη βεβαίως από τη ρουτίνα. Φυσικά κυρίαρχος και πανταχού παρόν είναι ο απόλυτος ρατσισμός και η φυλετική προκατάληψη. Ένας ρατσισμός που σε πολλά σημεία γίνεται πραγματικά τρομακτικός και απειλεί μάλιστα την ίδια τη ζωή του ήρωα. Οι καταστάσεις που παρακολουθούμε είναι πραγματικά απίστευτες για μια - σχετικά - κοντινή εποχή (βρισκόμαστε, διάβολε, στη δεκαετία του 60 και όχι στον 19ο αιώνα ή έστω στις πρώτες δεκαετίες μετά την κατάργηση της δουλείας). Από την άποψη αυτή το φιλμ αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές διαμαρτυρίες κατά του απεχθούς φαινομένου.
Άφησα τελευταίους τους δύο πρωταγωνιστές, που παίρνουν την ταινία στις στις πλάτες τους: Τον Σίντνεϊ Πουατιέ και, κυρίως, τον εκπληκτικό Ροντ Στάιγκερ, που με την ερμηνεία του, τόσο ως σερίφης όσο και ως - εκτός δουλειάς - πολίτης (εξαιρετικές για μένα οι σχετικές σκηνές) πετυχαίνει μια εκπληκτική ερμηνεία και αναδεικνύεται σε ουσιαστικό πρωταγωνιστή. Όπως καταλάβατε, θεωρώ το "In the Heat of the Night" εκπληκτική ταινία.