Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ ΞΕΦΕΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΑΦΑΝΔΡΟ

Ο Julian Schnabel είναι ένας πολύ γνωστός ζωγράφος, αφηρημένος κυρίως, ήδη από τη δεκαετία του 80. Τα τελευταία όμως χρόνια αφήνει για λίγο τον εικαστικό χώρο για να κάνει αραιές, αλλά πολύ ενδιαφέρουσες επισκέψεις σ' αυτόν της 7ης Τέχνης. Οι ταινίες του πραγματεύονται πάντα τις ζωές υπαρκτών ανθρώπων (του ζωγράφου Μπασκιά, του συγγραφέα Αρένας, του αρχισυντάκτη του Elle Jean-Dominique Bauby). Αυτή που μιλά για τη ζωή του τελευταίου, η τρίτη του, είναι "Το σκάφανδρο και η πεταλούδα" (2007).
Ο Bauby, bon viveur, πετυχημένος, δημοφιλής στους κύκλους του, παθαίνει ξαφνικά βαρύ εγκεφαλικό και μένει παράλυτος σ' όλο το σώμα. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να ανοιγοκλείνει τα μάτια. Το εφιαλτικό στην περίπτωσή του είναι ότι ο εγκέφαλός του δεν έχει πειραχτεί καθόλου. Έχει πλήρη διάυγεια σκέψης, αντιλαμβάνεται τα πάντα γύρω του, γνωρίζει καλά την κατάστασή του, αλλά...
Αρχικά θέλει να πεθάνει. Απόλυτα φυσιολογικό. Αλλά, βέβαια, κανείς δεν του κάνει τη "χάρη". Από εκεί και πέρα, το πάνω χέρι παίρνει η ζωή και η επιθυμία γι' αυτήν. Πρώτα καταφέρνει να επικοινωνήσει με τους άλλους με ένα επίπονο σύστημα ανοιγοκλεισίματος του ματιού. Και μετά, φτάνει στο σημείο να "γράψει" ένα ολόκληρο βιβλίο, που μάλιστα είναι πολύ καλό.
Η ταινία έχει πολλά θετικά: Πολλοί θα πείτε: "Ωχ, πάλι η δύναμη της θέλησης και άλλα τέτοια. Τα ξέρουμε". Κι όμως, χωρίς φυσικά να λείπει το στοιχείο αυτό, κατορθώνει να είναι πολύ περισσότερα. Από την άλλη, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, καταφέρνει να μην είναι ψυχοπλακωτική, μόνιμος φόβος πολλών θεατών μπροστά σε ένα τέτοιο θέμα. Ίσως η ενίοτε αυτοκριτική διάθεση του πρωταγωνιστή, ακόμα και κάποιο χιούμορ παρά την κατάστασή του, συμβάλλουν σ' αυτό. Κι έπειτα, ο Schnabel επινοεί ευφάνταστες κινηματογραφικές λύσεις για να δώσει το δράμα του ανθρώπου αυτού και να μεταδώσει τα συναισθήματά του. Ειδικά το πρώτο μέρος, με το υποκειμενικό βλέμμα του Bauby, είναι εξαιρετικό (και παίρνει και λίγο χρόνο να καταλάβει ο θεατής ότι βλέπουμε μέσα από το μάτι του ήρωα και δεν έχει πάθει κάτι η κόπια).
Στο δεύτερο μέρος το δύσκολο παρόν του Bauby εναλάσσεται με σκόρπιες αναμνήσεις απ' την προηγούμενη ζωή του (εξαιρετικός ο Max von Syndow στο ρόλο του πατέρα), που φωτίζουν το χαρακτήρα του, κάνουν ακόμα πιο τραγική την αντίθεση του τότε με το τώρα και επισημαίνουν την τεράστια αξία των μικρών, καθημερινών στιγμών ή απολαύσεων στις οποίες δεν δίνουμε καμιά σημασία, αποτελούν ρουτίνα, όταν όμως χαθούν...
Γενικό συμπέρασμα: Δεν βαρέθηκα καθόλου, δεν ψυχοπλακώθηκα, αντίθετα βγήκα αισιόδοξος μετά την θέαση ενός τέτοιου δράματος. Μπράβο στον Schnabel.