Η ΣΕΡΑΦΙΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΦΥΪΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΕΛΛΑ

Είναι γνωστό ότι μια λεπτή γραμμή χωρίζει συχνά την ιδιοφυϊα από την παράνοια. Τα παραδείγματα, από τον Νίτσε ως τον Βαν Γκογκ, είναι πολλά. Στην Seraphine (Το χάρισμα της Σεραφίν, 2008) ο Martin Provost εξετάζει μια σαφώς πιο ταπεινή (και πιο άγνωστη) περίπτωση. Η Seraphine de Senlis σήμερα είναι γνωστή σαν μια από τις σημαντικές ναϊφ ζωγράφους (όπως ο Ρουσώ και ο Θεόφιλος ας πούμε). Την ταπεινή ζωή της εξετάζει λοιπόν το γαλλικό αυτό φιλμ.
Η Σεραφίν είναι μια μοναχική και ιδιόρυθμη πλύστρα κάπου στη γαλλική επαρχία στις αρχές του 20ού αιώνα. Το κρυφό πάθος της όμως είναι η ζωγραφική. Τις νύχτες μένει ξάγρυπνη ζωγραφίζοντας, χρησιμοποιώντας χρώματα που η ίδια φτιάχνει "κλέβοντας" αίμα γουρουνιών, λάδι από τα καντήλια, λάσπη κλπ. Η τυχαία συνάντησή της με έναν συλλέκτη και κριτικό τέχνης θα της ανοίξει πρόσκαιρα το δρόμο για τη δόξα, που όμως μια σειρά από αντιξοότητες και ατυχίες (ο πόλεμος, το κραχ) δεν θα της επιτρέψουν να ακολουθήσει μέχρι τέλους. Άλλωστε η τρέλα παραμονεύει.
Φυσικά το σημαντικότερο στοιχείο του φιλμ είναι η ηθοποιία της εκπληκτικής Γιολάντ Μορό. Επιβλητική παρουσία, παίρνει την ταινία στους ώμους της και μας χαρίζει μια αξέχαστη ερμηνεία. Από τις πρώτες μέρες που τη συναντά ο φακός σαν μια "ελαφριά", κάπως φευγάτη, φτωχή υπηρέτρια, που μιλά με τα δέντρα και τη φύση, αλλά και με τους αγγέλους, μέχρι το τραγικό τέλος, δίνει αληθινό ρεσιτάλ. Πέραν της Μορό όμως, βρήκα την ταινία ενδιαφέρουσα γενικά. Από το τοπίο της γαλικής επαρχίας και τις πόλεις της, των οποίων την συχνά αποπνικτική κοινωνική ατμόσφαιρα προλαβαίνει να σκιαγραφήσει, μέχρι τη σχέση της Σεραφίν (όχι ερωτική, να εξηγούμαστε) με τον γερμανό συλλέκτη Ούντε, τονίζονται μικρές λεπτομέρειες που προσθέτουν χρώμα στην όλη εικόνα και δίνουν ανάγλυφα στο θεατή το πάθος της για τη ζωγραφική. Και μπορούμε κι εμεις να μαγευτούμε από τους γεμάτους χρώμα, πλούσιους, παράξενους πίνακες της αυτοδίδακτης ζωγράφου, η οποία, φυσικά, θεωρείται "ψώνιο" από την επαρχιακή κοινότητα, που την περιφρονεί και μερικές φορές την κοροϊδεύει (οι αναλογίες με τον δικό μας Θεόφιλο είναι και πάλι προφανείς).
Καλή ταινία, που νομίζω ότι είναι από τις σημαντικές γαλλικές των τελευταίων χρόνων.