Ο ΕΠΙΚΟΣ "ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΕΦΣΚΙ"

Το 1938 βγαίνει στους κινηματογράφους το επικό φιλμ του Sergei Eisenstein (1898-1948) "Αλέξανδρος Νιέφσκι". Είναι η εποχή του σταλινισμού και το γεγονός αυτό παίζει μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. 

Η ιστορία είναι απλή: Τον 13ο αιώνα η Ρωσία απειλείται από εισβολές ξένων, κυρίως τευτονικής καταγωγής, λαών με σημαντικότερους τους Σουηδούς. Ο λαός, προσπαθώντας να αμυνθεί, καλεί τον ομώνυμο πρίγκηπα που είχε διακριθεί και στο παρελθόν. Εκείνος οργανώνει τον στρατό, παραμερίζει τις πιθανές τοπικές έχθρες και γίνεται ο στρατηγός στις μάχες που θα ακολουθήσουν μέχρι την τελική νίκη.

Δεν θα γράψω εδώ πολλά για ένα κλασικό φιλμ, για το οποίο μπορείτε να διαβάσετε παντού (και σε οποιαδήποτε ιστορία κινηματογράφου). Απλώς θα επισημάνω ότι την εποχή αυτή, λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, οι ναζί - παρά το σύμφωνο φιλίας που είχε προηγηθεί - αποτελούσαν σαφέστατη απειλή για τη Σοβιετική Ένωση και όλοι περίμεναν μια εισβολή (που έγινε όντως με ολέθρια για τους επιτιθέμενους αποτελέσματα). Οπότε τα εχθρικά, βάρβαρα τευτονικά φύλα είναι σαφέστατη και ηθελημένη αναφορά. Έχουν επίσης γραφεί πολλά για τον παραλληλισμό Νέφσκι και Στάλιν (αμφότεροι είναι "σωτήρες του λαού"). Όντως μία επιτροπή παρακολούθησε το φιλμ ερήμην του δημιουργού του, έκοψε μία σκηνή πριν επιτρέψει την προβολή του και σιγουρεύτηκε για την έμμεση εξύμνηση του ηγέτη (μεταφορικά βέβαια, στο πρόσωπο του Νιέφσκι). . 

Αυτά για την πολιτική ατμόσφαιρα. Η ταινία διαθέτει γραμμική αφήγηση και σαφέστατα νοήματα, είναι απλούστερη από προηγούμενες του μεγάλου σκηνοθέτη, ωστόσο είναι πλημμυρισμένη από επικές, μεγαλειώδεις εικόνες, κορυφώνεται με μια μεγάλη σε διάρκεια και σε κινηματογραφική αξία σκηνή μάχης προς το τέλος, ενώ μουσικά ντύνεται από τις συνθέσεις του επίσης μεγάλου Σεργκέι Προκόφιεφ. Οπτικά είναι υπέροχη, παρά το προπαγανδιστικό της περιεχόμενο. Και, επ' ευκαιρία, δεν παραλείπει να στηλιτεύσει με τον καυστικότερο τρόπο τόσο τους προύχοντες, που προσπαθούν με κάθε τρόπο να πείσουν τον λαό να μην αντισταθεί και να παραδοθεί στους εισβολείς, όσο και την καθολική  εκκλησία για τον ηγετικό ρόλο που παίζει στην εισβολή. Και βέβαια να εξυμνήσει τη δύναμη του απλού λαού - παράλληλα με αυτή του "χαρισματικού ηγέτη" - που όταν ενώνεται είναι ακαταμάχητος.

Πιθανόν ξεπερασμένη νοηματικά αλλά μεγαλειώδης οπτικά, συνίσταται για όσους ενδιαφέρονται ακόμα για την ιστορία του κινηματογράφου.