ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΣΤΟ "NOTHING BUT THE TRUTH"

 

Το "Nothing But the Truth" (῾῾Μόνο την Αλήθεια῾῾ στα καθ᾽ ημάς) του Rob Lurie είναι ένα ενδιαφέρον φιλμ του 2008 που θίγει πολλά θέματα. Κυρίως, βεβαίως, αυτό του ρόλου του τύπου (των μίντια γενικότερα) και τα περί ελευθερίας του. Υπάρχουν όρια μπροστά στην αλήθεια; Με την Κέιτ Μπέκισέιλ και τον Ματ Ντίλον.

Μία δημοσιογράφος, παντρεμένη με παιδί, θεωρεί ότι ῾῾έπιασε λαυράκι῾῾. Και όντως το θέμα είναι συγκλονιστικό: Ο ίδιος ο πρόεδρος αγνόησε την αναφορά μιας μυστικής πράκτορα της ΣΙΑ, που είχε σταλεί στη χώρα ακριβώς για να κάνει την αναφορά της, ότι η ῾῾αριστερή῾᾽ Βενεζουέλα είναι ουσιαστικά ακίνδυνη και διέταξε τον βομβαρδισμό της. Ό,τι ακριβώς έγινε στο Ιράκ δηλαδή. Στα άρθρο της, αφού έχει διασταυρώσει τις πηγές της, αποκαλύπτει το όνομα της μυστικής πρακτόρισας, της οποίας η μικρή κόρη πηγαίνει στιο ίδιο σχολείο με το γιο της δημοσιογράφου. . Και τότε ξεσπά η καταιγίδα. Η κυβέρνηση, οργισμένη, απαιτεί από τη δημοσιογράφο να αποκαλύψει την πηγή της για λόγους εθνικής ασφάλειας (μήπως υπάρχει προδότης εντός της ΣΙΑ που διαρρέει τέτοια μυστικά που βγάζουν εγκληματική την κυβέρνηση και την ίδια τη χώρα;). Η δημοσιογραφος όμως, επικαλούμενη το δημοσιογραφικό απόρρητο, αρνείται να κατονομάσει την πηγή που της αποκάλυψε το όνομα της πρακτόρισσας. Ένας σκληρός εισαγγελέας θα αναλάβει και η δημοσιογράφος θα οδηγηθεί στη φυλακή για περοδοσία.

Φυσικά και τίθενται πολλά ζητήματα. Από τη μία είναι η ασφάλεια της χώρας. Πώς διέρρευσε ένα τέτοιο μυστικό; Από την άλλη βρίσκεται το νομικά κατοχυρωμένο δημοσιογραφικό απόρρητο και η ελευθερία του τύπου. Πώς είναι δυνατόν να μην αποκαλύψεις την αλήθεια, όσο οδυνηρή κι αν είναι αυτή και πώς μπορείς να κατονομάσεις τις πηγές σου, οι οποίες, με τη σειρά τους, αν αποκαλυφτούν, δεν ξέρουμε τι μπορεί να υποστούν. Από την άλλη πάλι η αλήθεια, που ῾῾υπονομεύει τη χώρα῾῾, ουσιαστικά αποκαλύπτει ένα έγκλημα της εξουσίας. Αλλά τα πράγματα δεν σταματούν εκεί, διότι, εκτός του γενικού, πολιτικού και ηθικού ζητήματος, τίθενται και πάμπολλα προσωπικά. Τόσο η ζωή της γυναίκας της οποίας  αποκαλύφτηκε η αληθινή ιδιότητα, όσο και αυτή της δημοσιογράφου, κυριολεκτικά τινάζονται στον αέρα, συμπαρασύροντας τις αθώες οικογένειές τους (και τα μικρά παιδιά) και μάλιστα με απρόβλεπτες συνέπειες που δεν μπορώ να σας αποκαλύψω. Ποιος έχει τελικά δίκιο;

Απόλαυσα το πολυεπίπεδο αυτό φιλμ, από τα καλύτερα πολιτικά μετά το 2000, και τα πολλά και δύσκολο να απαντηθούν θέματα που θίγει, καθώς και το διαρκές πήγαιν᾽ έλα από το ευρύτερο πολιτικό στο καθαρά προσωπικό. Αν ενδιαφέρεστε για τέτοια θέματα το συνιστώ.

῾῾IL GRANDE SILENZIO": ΠΙΟ ΜΑΥΡΟ, ΠΕΘΑΙΝΕΙΣ...

 

Όταν ακούτε για ῾῾κατάμαυρη῾῾ ταινία, σκληρή, μηδενιστική, απαισιόδοξη, πού πάει ο νους σας; Ίσως σε κανένα σκοτεινό, βαρύ και καταθλιπτικό ρεαλιστικο κοινωνικό δράμα, που δείχνει τα πράγματα ωμά ή κάτι τέτοιο. Κι όμως: Μια από τις σκοτεινότερες ταινίες που έχω δει είναι γουέστερν. Και μάλιστα σπαγγέτι. "Il Grande Silenzio" του Sergio Corbucci (῾῾ Ο Εκδικητής του Διαβόλου ῾῾ ο ηλίθιος ελληνικός τίτλος) του 1968. Με τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν και τον Κλάους Κίνσκι στους βασικούς ρόλους.

Απλή ιστορία: Σε μια χαμένη στο πουθενά πόλη αδίσταχτοι κυνηγοί επικηρυγμένων σκοτώνουν κακόμοιρους, πεινασμένους και εξαθλιωμένους ῾῾παράνομους῾῾ που έχουν καταφύγει στα γύρω βουνά, και τους οποίους οι σκληρές συνθήκες ανάγκασαν να γίνουν παράνομοι. Ώσπου στην πόλη φτάνει ένας μουγγός εκδικητής, άσσος στο τράβηγμα του πιστολιού, και οι κυνηγοί αρχίζουν να τα βρίσκουν σκούρα...

Και λοιπόν; Συνηθισμένο γουέστερν μου ακούγεται, θα μου πείτε. Για δείτε το! Σπάνια έχει αποδοθεί τόσο πολύ η μαυρίλα της ανθρώπινης ψυχής, ο κυνισμός, η σκληρότητα... Φυσικά η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμιά αξία. Οι σφαγές δίνουν και παίρνουν. Ο απόλυτος μηδενισμός κυριαρχεί και θριαμβεύει. Όσο για το τέλος... θα σας αφήσει άναυδους. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, ο Κορμπούτσι δείχνει όσο περισσότερο μπορεί την αθλιότητα και την ασχήμια όχι μόνο των ανθρώπων, αλλά και της πόλης της ίδιας.

Είχαμε γράψει πρόσφατα για ένα σπαγγέτι όπου κυριαρχεί το τοπίο της ερήμου και για ένα άλλο, όπου κυριαρχεί η βροχή και η λάσπη. Εδώ, αντίθετα, κυριαρχεί το χιόνι. Από την πρώτη ως την τελευταία σκηνή τα πάντα είναι κάτασπρα και το κρύο περονἀζει τα πάντα. Και συχνά το λευκό τοπίο γίνεται υποβλητικο και κυρίαρχο. Βρισκόμαστε μίλια μακριά όχι μόνο από την καυτή έρημο, αλλά και από την κάθε είδους κάθαρση...

Φυσικά πρόκειται για έλλο ένα κλασικό σπαγγέτι.

"THE OTHHER" : ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠ' ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΑΤΕ ΑΡΓΟΤΕΡΑ

 

Γνωρίζετε ασφαλώς τον Ἑξορκιστή῾, την ῾Προφητεία῾ και άλλες μεταγενέστερες ταινίες με εφιαλτικά παιδιά. Πριν απ᾽ αυτά όμως, στα 1972, ο καλός σκηνοθέτης Robert Mulligan (1925-2008) είχε γυρίσει το "The Other". μια ενδιαφέρουσα ταινία τρόμου με ῾῾ανησυχητικά῾῾ (για να το θέσω κομψά) παιδιά.

Στη δεκαετία του 30 διάφορα τρομαχτικά γεγονότα (όχι μεταφυσικά. Απρόσμενοι θάνατοι, δυστυχήματα κλπ.) συμβαίνουν σε μια μικρή αγροτική πόλη. Όλα μοιάζουν να αφοιρούν ανθρώπους που κινούνται στο στενότερο ή ευρύτερο περιβάλλον δύο πανομοιόττυπων 12χρονων διδύμων. Τι ακριβώς συμβαίνει;

Βρήκα την ταινία (την οποία αγνοούσα) πολύ δυνατή, υποβλητική και τρομακτική με τον ήπιο τρόπο της (εννοω δίχως συνεχή ῾῾μπου῾῾, εφέ και τα σχετικά). Εδώ όλα αφορούν το σενάριο, το σταδιακό ξεδίπλωμα της προσωπικότητας των παιδιών, τα μυστικά που αποκαλύπτονται όσο προχωρά το φιλμ. Διότι το τι έχει συμβεί στο παρελθόν εδώ λειτουργεί ως ανατροπή, ενώ την ανησυχητική ατμόσφαιρα επιτείνει και το μάλλον διφορούμενο τέλος. 

Αν είστε φίλοι του υποβλητικού, βσασισμένο σε σενάριο και όχι σε εφέ, θρίλερ τρόμου το συνιστώ. Και, σκεφτείτε, έχει γυριστεί πριν από τις ταινίες που ανέφερα στην αρχή! Τελικά η δεκαετία του 70 κάτι είχε με τα εφιαλτικά παιδιά...

ΕΦΗΒΙΚΟ, ΓΛΥΚΕΡΟ "HOMESTAY"

 

Το "Homestay" του 2018 είναι μια ταϊλανδέζικη ταινία του (μισό λεπτό να πάρω ανασα)  Parkpoom Wongpoom. Είδα ότι είναι ῾῾θρίλερ φαντασίας῾῾και είπα να το δω. Θα βαριόμουν ούτως ή άλλως, πολύ περισσότερο που η διάρκειά του είναι 2 ώρες και 12 λεπτά!

Ένας έφηβος μαθητής επιχειρεί να αυτοκτονήσει και βρίσκεται σε κώμα. Κάτι σαν ῾῾φύλακας άγγελος῾῾ όμως τον ξαναστέλνει στη γη με το ίδιο σώμα και... άλλα μυαλά για 100 μέρες. Μέσα σ᾽αυτές πρέπει να ανακαλύψει γιατί έφτασε στο σημείο αυτό ο ῾῾προηγούμενος εαυτός του῾῾. Βλέπετε, ο καινούριος έχει μεν το σώμα του προηγούμενου, αλλά το μυαλό του είναι κενό, με την έννοια ότι δεν γνωρίζει τίποτα για τον πριν. Πρέπει να τα βρει όλα από τη αρχή. 

Πάνω σ᾽αυτή την ιστορία χτίζεται ένα ανυπόφορο κατά τη γνώμη μου συνονθύλευμα που περιλαμβάνει φαντασία (προφανώς), ρομαντική εφηβική κομεντί, δακρύβρεκτο δράμα και τόννους μελό με μανούλες που κλαίνε και μετανοούν, με νεαρούς που κάνουν το ίδιο, κοριτσάκια που διχάζονται ανάμεσα στη μελλοντική καριέρα και τον έρωτα... και κάποιες ανατροπές, οι οποίες ωστόσο πολύ λίγο μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Υποτίθεται ότι το deadline των 100 ημερών θα έπρεπε να μας αγχώσει, αλλά με τόσους ρομαντικούς έρωτες, αγνές φιλίες, οικογενειακές σκηνές, πάθος για... σχολικές διακρίσεις και άλλα πολλά, άντε να σε πιάσει η αγωνία...

Συνίσταται σε ρομαντικούς δεκαπεντάρηδες (αν υπάρχουν).

ΜΙΑ ΑΠΟΛΥΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ῾ΣΦΑΙΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΟ῾

 

Το φιλμ ῾῾Μια Σφαίρα για τον Στρατηγό"  (Quien Sabe?)  είναι ένα γουέστερν σπαγγέτι του 1967 του Damiano Damiani (1922-2013), του οποίου η ειδικότητα δεν ήταν τα γουέστερν. Να όμως που γύρισε ένα κλασικό τέτοιο, με τον Ζαν Μαρία Βολοντέ και τον Κλάους Κίνσκι σε βασικούς ρόλους. Αυτή τη φορά πρόκειται για καθαρά πολιτικό φιλμ!

Μια συμμορία ληστών κυνηγά ένα τρένο που μεταφέρει στρατιώτες, με σκοπό να τους πάρουν τα όπλα. Ένας μυστηριώδης, ψυχρός νεαρός αμερικανός που επιβαίνει σ᾽αυτό σκοτώνει τον μηχανοδηγό, σταματά το τρένο και ουσιαστικά το παραδίδει στους ληστές. Στη συνέχεια ενώνεται με τη συμμορία. Καταλαβαίνουμε ότι αυτή δεν αποτελείται από κοινούς ληστές, αλλά είναι μια ομάδα μεξικανών επαναστατών με σκοπό να παραδώσει τα όπλα σε έναν επαναστάτη στρατηγό ενάντια στην κυβέρνηση (με το αζημείωτο βέβαια). Ωστόσο ο αρχηγός τους (ο Βολοντέ), ένας βίαιος, αλλά και ῾ἕξω καρδιά῾῾ τύπος, δεν είναι τόσο ιδεολόγος, αλλά νοιάζεται μόνο για τα λεφτά. Όσο για τον αμερικάνο... σιγά σιγά θα καταλάβουμε τι ακριβώς ρόλο παίζει.

Όπως όλα τα σπαγγέτι, η ταινία είναι εξαιρετικά βίαιη, με αληθινές σφαγές να συντελούνται δίχως να ιδρώνει τα αυτί κανενός. Συγχρόνως όμως διαφέρει από άλλα του είδους μια που δεν διαθέτει τον φοβερό και τρομερό, μοναχικό υπερήρωα που σκοτώνει 5-6 μόνος του για πλάκα. Αντίθετα έχει έναν εξαιρετικό, σύνθετο ως χαρακτήρα ήρωα (τον αρχηγό της συμμορίας), που ενώ είναι άπληστος, βίαιος, καλοπερασάκιας, διαθἐτει και αρκετά ψήγματα ηθικής μέσα του. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το φιλμ είναι απόλυτα πολιτικοποιημένο. Σύντομα αντιλαμβανόμαστε ότι μπορεί ολόκληρο να εκληφθεί και ως αλληγορία για το βρώμικο ρόλο των ΗΠΑ στον πλανήτη. Και μάλιστα αφού βρισκόμαστε στα 1967, τότε που η Αμερική δημιουργούσε / υποστήριζε χούντες σε δάφορα μέρη και στήριζε κάθε είδους συντηρητικά / δικτατορικά καθεστώτα. 

Το μοτίβο εδώ είναι το κλασικό των γουέστερν, αμερικανικών και ευρωπαϊκών: Το κίτρινο τοπίο της ερήμου με τη σκόνη και τον καυτό ήλιο. Και βλέπεται μέχρι τέλους με ενδιαφέρον. Οπότε, αλλο ένα κλασικό του είδους... και πολύ διαφορετικό από το προηγούμενο...

Ο "DJANGO" ΩΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΣΠΑΓΓΕΤΙ

 

Τα περίφημα ιταλικά γουέστερν σπαγγέτι των 60ς και 70ς είναι βεβαίως προ πολλού και για πολλους καλτ κατηγορία ταινιών. Φέρουν δε τα δικά τους χαρακτηριστικά: Άφθονη βία, εξωπραγματικά στοιχεία (ο ένας που επειδή είναι τόσο γρήγορος σκοτώνει 5-6 με τη μία κλπ. κλπ.), στιλιζάρισμα στη σκηνοθεσία και άλλα πολλά. Ωστόσο πέραν του γενικού κοινού στιλ, έχουν αρκετές ιδεολογικές διαφορές μεταξύ τους. Προσεχώς θα δούμε μερικά από τα κλασικά του είδους.

Το "Django" του 1966 γυρίζεται από τον γνωστότατο δημιουργό του είδους Sergio Corbucci (1924-1990) και έχει ως πρωταγωνιστή τον επίσης αρχετυπικό των σπαγγέτι Φράνκο Νέρο. Ο κλασικός μοναχικός ήρωας (όπως τον είχε ορίσει ο Λεόνε χρησιμοποιώντας τον Ίστγουντ) εμφανίζεται σε μια λασπωμένη πόλη του Ουέστ σέρνοντας με κόπο ένα φέρετρο. Το περιεχόμενό του θα αποκαλυφτεί αργότερα. Θα υπάρχει ένας έρωτας με μια πόρνη (περισσότερο από την δική της πλευρά) και δύο αντίπαλες ομάδες: Μια συμμορία ρατσιστών με επικεφαλής ένα κάθαρμα συνταγματάρχη και μια ομάδα μεξικάνων επαναστατών. Φυσικά ο ήρωας δεν είναι ουσιαστικά με κανέναν, παρά μόνο με το εαυτό του και ό,τι κάνει το κάνει για τα λεφτά. Ούτε και για έρωτες πολυνοιάζεται άλλωστε...

Η ιστορία φέρει όλα τα γνωστά στοιχεία: Ο κυνικός ήρωας που είναι σχεδόν υπεράνθρωπος (όχι μόνο ο γρηγορότερος στο πιστόλι και ας αντιμετωπίζει πολλούς μαζί, αλλά και ο γρηγορότερος στο πιστόλι κι ας αντιμετωπίζει πολλούς μαζί ενώ ο ίδιος είναι τραυματισμένος σοβαρά), το στιλιζάρισμα στη σκηνοθεσία που λέγαμε, την παντελή απαξίωση της ανθρώπινης ζωής, αφού τα πτώματα συσσωρεύονται διαρκώς και μάλιστα κάποιες φορές άνευ σοβαρού λόγου, αλλά και μια πολιτική χροιά. Εδώ μπορεί κανείς να μην είναι πραγματικά ῾καλός῾, αλλά δεν μπορούμε παρά να συμπαθήσουμε περισσότερο τους μεξικάνους απέναντι σε ένα τσούρμο ρατσιστικά, σαδιστικά καθίκια. Επίσης μερικές εικόνες, όπως αυτή της αρχής, με τον μοοναχικό ήρωα να σέρνει με κόπο το βαρύ φέρετρο μέσα σε τόνους λάσπης, μένουν αξέχαστες. Σημειωτέον, μια που όπως φαίνεται, κάθε σπαγγέτι διάλεγε ως περιβάλλον ένα ῾῾σήμα κατατεθέν῾῾, εδώ, αντίθετα με το κλασικό τοπίο της ερήμου των γουέστερν, κυριαρχεί από την αρχή ως το τέλος η λάσπη και η βραχή. Και βέβαια - όπως επίσης συχνά συμβαίνει με το είδος - ιδιιαιτερη μνεία απαιτείτε για τη χαρακτηριστική μουσική του Luis Bakalov.

Δεν παίρνουμε και πολύ στα σοβαρά τα όσα εξωπραγματικά συμβαίνουν (για τις ικανότητες του ήρωα μιλάω), αλλά η ταινία είναι βίαιη, μαύρη και από τις κλασικές του είδους.

"MINARI": ΕΝΑ ῾ἉΓΡΟΤΙΚΟ῾῾ ΔΡΑΜΑ

 Ο Lee Isaac Chung είναι δεύτερης γενιάς κορεάτης που γεννήθηκε στις; ΗΠΑ και έχει ήδη στο ενεργητικό του μερικές ανεξάρτητες ταινίες. Το 2020 κερδίζει την αναγνώριση με το "Minari", ένα από τα υποψήφια για Όσκαρ φιλμ της χρονιάς.

Στη δεκαετία του 80 μια οικογένεια κορεατών στην Αμερική εγκαταλείπει την Καλιφόρνια και τη μίζερη δουλειά της για να μετακομίσει στο Αρκάνσας, όπου ο σύζυγος έχει αγοράσει ένα κομμάτι γης και θέλει να γίνει ανεξάρτητος φάρμερ. Η σύζυγος δεν συμφωνεί, αλλά αναγκάζεται με απροθυμία να ακολουθήσει τον άντρα της. Τα δύο παιδιά είναι μικρά για να έχουν γνώμη... Οι συνθήκες είναι δύσκολες, η οικογένεια ζει σε τροχόσπιτο και αγωνίζεται κάτω από αντίξοες . Καταλύτης στην ιστορία θα είναι η κορεάτισα γιαγιά (μητέρα της συζύγου), που θα έρθει να μείνει μαζί τους για να βοηθήσει όπως μπορεί. Τα όνειρα του συζύγου όμως είναι δύσκολο να εκπληρωθούν...

Αροτικό δράμα καλογυρισμένο και με εξαιρετικές ερμηνείες (ξεχωρίζει η γιαγιά και ο μικρός εγγονός της, στη σχέση των οποίων άλλωστε βασίζεται μεγάλο μέρος της ιστορίας). Πέραν της δραματικής ιστορίας πάντως το φιλμ μιλά για τις τεράστιες δυσκολιες  (όχι μόνο για ῾ξένους῾῾ όπως είναι η οικογένεια, αλλά γενικότερα) όσων επιθυμούν ένα καλύτερο μέλλον, όσων θέλουν μια δική τους, ανεξάρτητη δουλειά. Το αμερικάνικο όνειρο για ῾῾ευκαιρίες για όλους῾῾ μοιάζει να έχει ξεθωριάσει - αν όχι να έχει εξαφανιστεί εντελώς. Ακόμα και ένα ατύχημα μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα. Πριν από το όποιο ατύχημα όμως, έχουν φθαρεί, ίσως ανεπανόρθωτα, οι οικογενειακές σχέσεις - και ιδιαίτερα αυτές του ζευγαριού.

Αν σας αρέσουν τα ρεαλιστικά δράματα πρόκειται για καλό δείγμα.

"SOMETHING FOR A LONELY MAN": ΕΝΑ ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ ΓΙΑ ΤΗΝ... ΕΠΙΜΟΝΗ

 

Ο Don Taylor (1920-1998) είναι ένας τηλεοπτικός σκηνοθέτης, ο οποίος, πού και πού, γύριζε και καμιά ῾῾κανονική῾῾ ταινία. Το "Something for a Lonely Man" του 1968 πάντως είναι τηλεοπτικό (το έμαθα αφού το είδα). Και είναι ένα περίεργο γουέστερν με πρωταγωνιστή τον Don Blocker, γνωστό από το αρχαίο σίριαλ Μπονάντζα.

Ένας εύσωμος, μάλλον αφελής εκ πρώτης όψεως, αλλά με ένα ιδιαίτερο είδος εξυπνάδας, πρωτόγονος και μονοκόμματος, κάτι σαν καλόκαρδος γίγαντας, συλλαμβάνει ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο: Να ανασύρει μια πολύτιμη για την εποχή ατμομηχανή που έχει βυθιστεί σε μια μικρή λιμνούλα, και να τη χρησιμοποιήσει για το καλό της μικρής του πόλης. Οι αντιξοότητες είναι πολλές.

Τι να πώ; Ο ήρωας (τηρουμένων των αναλογιών) είναι ένα είδος Φιτζγκαράλντο. Ενώ είναι ατσούμπαλος (έως και κτηνώδης θα έλεγαν κάποιοι), είναι τίμιος, καλόκαρδος, αφελής, φυσικά τρομερά δυνατός, και πάνω απ᾽όλα πεισματάρης (έως και εγωιστής κάποιες φορές). Θέλει να τα κάνει όλα μόνος του για να επανορθώσει ένα παλιό του λάθος. Ταυτόχρονα, σχεδόν αγράμματος, μαγεύεται από ένα απόσπασμα του Έμερσον που του διαβάζει μια δασκάλα και δείχνει ότι διαθέτει και ῾῾ψυχικό βάθος῾῾. Ως κερασάκι έρχεται το τέλος του φιλμ, που είναι ουσιαστικά... σοσιαλιστικό και αντικαπιταλιστικό (ναι, αλήθεια, στα πλαίσια πάντα μιας αφελούς θεώρησης των πραγμάτων).

Εντάξει, μόνο για το αξιοπερίεργο του πράγματος. Όσοι το δείτε πάντως θυμηθείτε ότι, αν και γουέστερν, δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου βία (κάτι λίγες μπουνιές μόνο) και έχει και κάποιο χιούμορ (κυρίως λόγω της αφέλειας του ήρωα, που δεν καταλαβαίνει καν τι πρέπει να κάνει ένας άντρας με μια γυναίκα που τον έχει ερωτευτεί).

Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΝΟΤΟΣ ΤΩΝ ΗΠΑ ΚΑΙ ΤΟ "LET HIM GO"

 

Το "Let him Go" του 2020 του άγνωστού μου Thomas Bezucha είναι ένα αρκετά καλό θρίλερ που φέρνει και πάλι επί της οθόνης δύο βετεράνους, δίχως πολύ λαμπρή καριέρα από ένα σημείο και πέρα: Τον Κέβιν Κόστνερ και την Νταϊάν Λέιν. 

Οι οποίοι είναι (πλέον) ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ζει στη φάρμα του (εκείνος είναι πρώην σερίφης), που πενθούν για τον απρόσμενο θάνατο του γιου τους σε ατύχημα. Μοναδική τους παρηγοριά είναι το μικρό εγγονάκι τους. Η σύζυγος του γιου κάποια στιγμή ξαναπαντρεύεται και ξαφνικά, απροειδοποίητα, ο νέος σύζυγος την παίρνει με το εγγόνι και φεύγουν σε ένα άγνωστο μέρος του νότου, απ᾽όπου κατάγεται, για να ζήσουν με την οικογένειά του. Όταν το ζευγάρι αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά, αφού δεν δίνουν κανένα σημείο ζωής, αλλά ούτε καν διεύθυνση δεν έχουν αφήσει, μετά από την επιμονη της γυναίκας ξεκινούν για να αναζητήσουν (κυρίως) το εγγονακι τους. Αλλά τους περιμένουν διόλου ευχάριστες εκπλήξεις...

Αρκετά καλό θρίλερ, που μετά από κάποιο σημείο γίνεται όντως αγχωτικό, διαθέτει το μάλλον σπάνιο στοιχείο των σχετικά ηλικιωμένων πρωταγωνιστών, κυρίως όμως είναι μια ακόμα ταινία που αποκαλύπτει το συντηρητισμό, το σοβινισμό (ας το πούμε πιο ωμά: τον φασισμό) μέρους των κατοίκων των νότιων πολιτειών των ΗΠΑ. Εδώ, βεβαίως, σε ακραίο βαθμό, γιατί πώς αλλιώς θα γινόταν θρίλερ; Ωστόσο έχει ενδιαφέρον το ότι στη σκοτεινή ιστορία που θα δείτε εμπλέκεται ουσιαστικά όλη την πόλη όπου συμβαίνει αυτή και όχι μόνο οι συγκεκριμένοι ένοχοι. Δεν πρόκειται απλώς για ένοχη σιωπή. Βασικά μέλη της πόλης μοιάζουν να συμφωνούν με τη συμπεριφορά των ῾κακών῾ (δεν λέω άλλα. Σπόιλερ!), ενώ άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι οι αναφορές στη μοίρα των σύγχρονων ινδιάνων. Και, βέβαια, παράλληλα με το θρίλερ συνυπάρχει πάντοτε το δράμα.

Καλό. Όχι συγκλονιστικό, αλλά καλό.

"THE LAST WALTZ": ΙΣΩΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΠΟΤΕ

 

Οι Band υπήρξαν ένα μεγάλο γκρουπ των 60ς - μέσα 70ς. Εκτός από τους πολύ καλούς δίσκους τους, ήταν το συγκρότημα που συνόδευε μεταξύ 1965-1967 τον Bob Dylan (μερικοί κλασικοί του δίσκοι υπογράφονται ως Dylan and the Band). Το 1976 το συγκρότημα αποφασίζει να σταματήσει τις ζωντανές εμφανίσεις. Στις 25 Νοεμβρίου 1976 λοιπόν δίνουν στο κλαμπ Winterland του Σαν Φρανσίσκο την τελευταία τους ιστορική συναυλία, μετά από 16 χρόνια "στο δρόμο". Την κινηματογράφηση αναλαμβάνει ο Martin Scorsese, γνωστός φίλος του λεγόμενου "κλασικού ροκ". Το αποτέλεσμα είναι το δίωρο "The Last Waltz", που βγαίνει το 1978 και σίγουρα είναι μια από τις καλύτερες συναυλίες που κινηματογραφήθηκαν ποτέ.

Βλέπετε οι Band δεν ήταν μόνοι στη σκηνή. Παίζουν εναλλάξ ένα δικό τους κομμάτι μόνοι και μετά ανεβαίνει κάποιος από του καλεσμένους και παίζει / τραγουδά μαζί τους. Ποιοί είναι όμως αυτοί οι καλεσμένοι; Οι φίλοι του ροκ ας κρατήσουν την ανάσα τους. Πάμε: Eric Clapton, Neil Diamond, Bob Dylan, Joni Mitchell, Neil Young, Emmylou Harris, Van Morrison, Staples Singers, Dr. John, Muddy Waters, Paul Butterfield, Ronnie Hawkins, Ringo Starr, Ron Wood!!! Και μόνο για να δείτε επί σκηνής όλους αυτούς θα άξιζε να δείτε το φιλμ. Εκτός του ότι όλοι σχεδόν δίνουν εξαιρετικές περφόρμανς, εμφανίζονται άλλοτε μόνοι άλλοτε με διάφορους συνδυασμούς (με τους Band  βέβαια πάντοτε μαζί) και ανάμεσα στα τραγούδια μεταφερόμαστε στα παρασκήνια, όπου ο ίδιος ο Σκορσέζε συζητά με το συγκρότημα για πολλά, από την καριέρα τους μέχρι διάφορα περιστατικά. Σημειωτέον ότι έκτοτε ο μεγάλος δημιουργός έγινε φίλος με τον Robbie Robertson, την ψυχή του γκρουπ, ο οποίος επιμελείται / διαλέγει μαζί του τραγούδια που ακούγονται σε όλες σχεδόν τις ταινίες του μετά το 1978 (τα τραγούδια λέω, για να μην παρεξηγηθώ, όχι την original εκάστοτε μουσική. Αλλά ακούγονται τόσα καλά τραγούδια στις ταινίες του Σκορσέζε...)

Για να μην τα πολυλογώ, το φιλμ θεωρείται ένα από τα καλύτερα μουσικά ντοκιμαντέρ που γυρίστηκαν ποτέ και αποτελεί μνημείο μιας ολόκληρης αξεπέραστης μουσικά εποχής. Προσωπικά είναι το αγαπημένο μου μουσικό ντοκιμαντέρ. 

ΥΓ: Για την ιστορία, οι Band ήταν οι: Robbie Robertson, Rick Danko, Levon Helm, Garth Hudson, Richard Manuel. Οι Danko, Helm και Manuel δεν ζουν πια.

LA VERITE": ΟΤΑΝ Ο ΚΛΟΥΖΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΗ ΜΠΑΡΝΤΟ

 

Τελικά θεωρώ τον Henri-Georges Clouzot (1907-1977) έναν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες παγκοσμίως. Το 1960 συναντά τη απόλυτα σέξι εδώ Μπριζίτ Μπαρντό (μάλλον απροσδόκητη συνάντηση) στο "La Verite", ένα ασπρόμαυρο δικαστικό δράμα, που ωστόσο νομίζω ότι ξεπερνά τα συνήθη δικαστικά δράματα.

Μια όμορφη και σέξι νέα κοπέλα δικάζεται για τον φόνο του εραστή της. Αμέως μετά εκείνη είχε αποπειραθεί να αυτοκτονήσει, πράγμα που ο κατήγορος προσπαθεί να αποδείξει ότι δεν αληθεύει, ότι πρόκειται για θέατρο. Σιγα - σιγά  μαθαίνουμε τα γεγονότα όπως ακριβώς έχουν συμβεί.

Το φιλμ κινείται με συνεχή φλας μπακ. Από τη δίκη πάμε στο παρελθόν για να μάθουμε ολόκληρη τη ζωή της κοπέλας, από τότε που φεύγει από το καταπιεστικό περιβάλλον του επαρχιακού σπιτιού της για να ζήσει με την αδελφη της στο πολύβουο και μαγευτικό τότε Παρίσι έως τον περίφημο φόνο. Μόνο που η αδελφή είναι μια καθ᾽όλα άξια και καλή κοπέλα που σπουδάζει μουσική, ενώ η ηρωίδα μας είναι το ῾μαύρο πρόβατο῾ της οικογένειας. Ατίθαση, ανεξάρτητη, δίχως ῾῾υψηλά ενδιαφέροντα῾῾, που αλλάζει εραστές κάθε λίγο και, εντέλει, το μόνο που θέλει είναι να ζήσει ανέμελα τη ζωή της. 

Ο Κλουζό όχι μόνο πιάνει απόλυτα πειστικά το χαρακτήρα της ηρωίδας του, μιας παθιασμένης κοπέλας που δρα περισσότερο συναισθηματικά παρά με την όποια έννοια λογικής, αλλά και συλλαμβάνει από πολύ νωρίς (υπενθυμίζω ότι το φιλμ είναι του 1960) την επανάσταση των νέων που θα ερχόταν λίγα χρόνια μετά, στα μέσα των 60ς. Τη μποέμικη ζωή, τον ελεύθερο έρωτα, το γλυκό και γοητευτικό ῾῾χύμα῾῾ των τότε καλλιτεχνών, την απαίτησή για αυθεντική ζωή κόντρα στους περιορισμούς, τις συμβάσεις και την καταπιεστική συντηρητικότητα της εποχής. Και, προσέξτε: Το θέμα δεν είναι αν δικαιώνει ή όχι την κοπέλα για τις πράξεις της. Η ουσία είναι ότι αντιλαμβάνεται θαυμάσια το γιατί και το πώς της συμπεριφοράς της, την αυθόρμητη εξέγερση πολλών νέων κατά των διαφόρων κατεστημένων, ανεξάρτητα αν η εξέγερση αυτή αποδεικνύεται τελικά αυτοκαταστροφική. Και φυσικά υπάρχει και το σασπένς για το πώς τα πράγματα οδηγήθηκαν τελικά σε τραγωδία.

Αγνοούσα το φιλμ αυτό και ομολογώ ότι με συνεπήρε. 

"TRUE FICTION" : ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ

 

Κάτι που θυμίζει τη λογική του ῾Midery", αν και κάπως αντίστροφα. Το "True Fiction" είναι μια καναδέζικη ταινία τρόμου του Braden Croft του 2019. 

Μοναχική βιβλιοθηκάριος προσλαμβάνεται μετά από απάντηση σε αγγελία του ως ῾῾βοηθός῾῾ του αγαπημένου της ινδάλματος, ενός πετυχημένου συγγραφέα τρόμου που ζει απομονωμένος. Φτάνει στο σπίτι του στο πουθενά και σύντομα αντιλαμβάνεται όχι έχει προσληφθεί για να πάρει μέρος σε ένα παράξενο πείραμα, που ως στόχο έχει να μελετήσει τις αντιδράσεις της στον τρόμο ώστε να εμπνευστεί ο συγγραφέας. Όπως αντιλαμβάνεστε πολύ γρήγορα τα πράγματα θα ξεφύγουν και το αίμα θα αρχίσει να ρέει...

Εντάξει, το θέμα το έχουμε ξαναδεί σε πολλές παραλλαγές, από το ῾Midery" που προαναφέραμε ως το ῾῾Στόμα της Τρἐλλας῾῾ του Κάρπεντερ. Οι σχέσεις εξουσίας (μάλλον) δημιουργού και παθιασμένου φαν και συχνά η αντιστροφή τους, ο μύθος του μοναχικού, αποτραβηγμένου καλλιτέχνη κλπ. Κι εδώ βεβαίως υπάρχουν αντιστροφές ρόλων, θύτης και θύμα αλλάζουν και όλα τα σχετικά. Και, εννοείται, όποιος παίζει με τη φωτιά καίγεται. 

Δεν είναι τίποτα σπουδαίο ούτε το βλέπουμε για πρώτη φορά, αλλά νομίζω ότι βλέπεται. Απλώς.

"THE VANISHING": ΙΣΩΣ ΣΑΣ ΑΦΗΣΕΙ ΑΦΩΝΟΥΣ...

 

Υπάρχουν κάποιες ταινίες που είναι τόσο μαύρες, τόσο... όχι ακριβώς τρομαχτικές, ανησυχητικές, ανατριχιαστικές περισσότερο, που μπορεί κυριολεκτικά να σου παγώσουν το αίμα δίχως να δείξουν ίχνος αίματος, σπλάτερ, ῾῾μπου῾῾ ή οτιδήποπτε σχετικό. Στην κορυφή τέτοιων φιλμ βρίσκεται νομίζω το ολλανδικό ῾The Vanishing" (Spoorlos) του 1988 του γάλλου George Sluizer (1932-2014), ο οποίος αρχικά υπήρξε ντοκιμαντερίστας.

Ένα νεαρό, ερωτευμένο ζευγάρι αμερικανών κάνει διακοπές στην Ευρώπη. Σταματάνε μέρα μεσημέερι σε ένα συνηθισμένο σταθμό γεμάτο κόσμο για να βάλουν βενζίνη, η κοπέλα πηγαίνει στην τουαλέτα... και εξαφανίζεται. Κάθε προσπάθεια να βρεθεί είναι μάταιη. Τρία χρόνια μετά και ενώ ο νέος συνεχίζει εμμονικα να την ψάχνει πηγαίνοντας κάθε καλοκαίρι στο ίδιο μέρος, παίρνει ξαφνικά ένα μήνυμα από τον υπέυθυνο για την εξαφάνιση που του ζητά να τον συναντήσει. Δεν θα πω κάτι άλλο.

Αν δεν πιστεύετε ότι μπορεί στο ψυχρό, δίχως τον παραμικρό συναισθηματισμό τέλος να μείνετε για κάμποση ώρα άφωνοι από αυτό που παρακολουθήσατε δίχως να έχετε δει επί 2 ώρες ούτε μία τρομαχτική σκηνή, δοκιμάστε αυτό το φιλμ. Είναι η επιτομή αυτού που λέμε ῾῾ψυχολογικός τρόμος῾῾. Θα το ξαναπώ: Διαδραματίζεται ως επί το πλείστον μέρα σε εντελώς συνηθισμένα μέρη, δἴχως τίποτα υποβλητικό στην εικόνα και σας εγγυώμαι ότι όταν πέσουν οι τίτλοι τέλους θα μείνεται παγωμένοι. Πώς γίνεται αυτό; Θα το μάθετε όταν δείτε το φιλμ, που εμπλέκει στα θέματά του την εμμονή και την περιέργεια., αλλά και τη φρίκη που μπορεί να κρύβεται πίσω από μια εντελώς καθημερινή εμφάνιση.

Η ταινία αποτελεί κάτι σχεδόν μοναδικό. Το 1993 ο γάλλος σκηνοθέτης κλήθηκε στις ΗΠΑ και έφτιαξε ένα πιστό (απ᾽όσο θυμάμαι) ριμέικ με τον Τζεφ Μπρίτζες και τον Κίφερ Σάντερλαντ με τα ίδια , απ᾽όσο θυμάμαι και πάλι, αποτελέσματα.  Αν δεν με πιστεύετε για όλα αυτά δείτε το πρώτο, αυθεντικό φιλμ (αν και το αμερικάνικο είναι από τις σπάνιες φορές που είναι εξ ίσου συγκλονιστικο).

"HELP!". ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ BEATLES!

 

Ήταν φυσικά 1965. Η μπιτλομανία βρισκόταν στο ζενίθ της και το θρυλικό γκρουπ κατέρριπτε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο (και, να φανταστείτε, δεν είχε αρχίσει ακόμα η ώριμη περίοδός τους, από το 1966 και πέρα). Οι Beatles γύριζαν τη 2η ταινία τους, το "Help!", με σκηνοθέτη και πάλι τον Richard Lester, ο οποίος ενώ υπήρξε σημαντικότατος στα 60ς παρήκμασε αμέσως μετά για να σταματήσει εντελώς την καριέρα του στα τέλη των 80ς. 

Το σενάριο είναι ότι πιο παλαβό (και ανόητο μπορείτε να πείτε) έχετε δει ποτέ. Ο Ρίνγκο, επειδή φορά από άγνοια ένα συγκεκριμένο δαχτυλίδι, γίνεται στόχος μιας αίρεσης, η οποία πρέπει οπωσδήποτε να τον... θυσιάσει. Οι υπόλοιποι Beatles προσπαθούν να τον σώσουν και παθαίνουν κι αυτοί διάφορα κουφά και ευτράπελα.

Εννοείται ότι το φιλμ είναι πλημμυρισμένο από τα τραγούδια των Beatles, τα τραγούδια του ομώνυμου άλμπουμ. Εκτός αυτού ό,τι συμβαίνει σε κάθε λεπτό της ταινίας είναι ό,τι πιο σουρεαλιστικό, γελοίο, κιτς (επίτηδες φυσικά) έχετε δει ποτέ. Η ταινία παρωδεί διάφορα (τις εξωτικές περιπετειώδεις ταινίες, τις ανατολικογενείς θρησκείες που ήταν μόδα ιδιαίτερα στα 60ς, τα φτηνά φιλμς επιστημονικής φαντασίας με τρελούς επιστήμονες και όλα τα συναφή, το κλίμα  του Τζέιμς Μποντ που ήταν ακόμα πολύ φρέσκος κλπ.) και έχει τόσο φευγάτους, τρελούς διαλόγους και καταστάσεις και την πιο σουρεάλ πλευρά του περίφημου βρετανικού χιούμορ, που προοιωνίζει ίσως το φαινόμενο των Monty Python που θα ξεσπούσε λίγα χρόνια μετά. Και βέβαια και η όλη αισθητική της είναι παρόμοια, με τις κουφές λήψεις, τα χρώματα και τα ντυσίματα και το ψυχεδελικό κλίμα της εποχής. Και φυσικά για το τελευταίο πράγμα που νοιάζεται είναι η οποιαδήποτε σχέση με την οποιαδήποτε μορφή αληθοφάνειας. Περισσότερο πλησιάζει τη λογική των καρτούν.

Τώρα, να σας πω την αλήθεια, βλέποντάς το σήμερα μάλλον βαρέθηκα όλο αυτό το άνευ λόγου πανηγύρι. Ωστόσο υπάρχει κάποια δικαιολογία: Δεν πιάνω τα αγγλικά και μάλιστα αν είναι γεμάτα λογοπαίγνια, σουρεαλισμό, τρέλα κλπ., ενώ πλήθος απ᾽αυτά (όπως και τα λογοπαίγνια κάθε γλώσσας), είναι αδύνατο να μεταφραστούν σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα. Οπότε χάνω ένα μεγάλο μέρος του όλου φαν της ταινίας. Πάντως για τους θαυμαστές των Beatles (στους οποίους, όπως είπα, συγκκαταλέγομαι), αποτελεί must.