"MAN ON FIRE" Ή... ΠΟΙΟΣ ΕΙΔΕ ΤΟΝ ΝΤΕΝΤΖΕΛ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΦΟΒΗΘΗΚΕ!

Ο Tony Scott (1944-2012), αδελφός του Ridley βεβαίως, υπήρξε από τους ικανούς σκηνοθέτες ταινιών δράσης. Κι αυτό φαίνεται και από το "Man on Fire" (Δια Πυρός και Σιδήρου) του 2004, με τον τακτικό του συνεργάτη Ντέντζελ Ουάσινγκτον και ένα καστ γνωστών ηθοποιών (Ντακότα Φάνινγκ, Μίκι Ρουρκ, Κρίστοφερ Γουόκεν, Τζανκάρλο Τζανίνι).
Ο οποίος είναι ένας εντελώς παρατημένος άνθρωπος, σχεδόν αλκοολικός, πρώην της CIA, ο οποίος ζει στην Πολη του Μεξικό. Όταν δέχεται να γίνει σωματοφύλακας ενός ενιάχρονου κοριτσιού από πλούσια οικογένεια, κάτι λίγο από την παλιά του ανθρωπιά μοιάζει να επιστρέφει λόγω της σχέσης του με τη μικρή. Και όταν αυτή θα πέσει θύμα αδίστακτων απαγωγέων (για λύτρα φυσικά)... ποιος είδε τον Ντέντζελ και δεν τον φοβήθηκε, όπως έγραψα στον τίτλο.
Ενώ πρόκειται για μια κλασική περιπέτεια εκδίκησης ή, αν θέλετε, αυτοδικίας (αν και εδώ η αυτοδικία μοιάζει μονόδρομος, καθώς το όλο περιβάλλον είναι απόλυτα διεφθαρμένο και δεν υπάρχει η παραμικρή ελπίδα από πουθενά), είναι καλογυρισμένη και παρακολουθείται ευχάριστα. Σκληρή, βίαιη, κοφτή, με έναν εντελώς απελπισμένο ήρωα, που το τελευταίο πράγμα που τον νοιάζει είναι αν θα πεθανει, αποτελεί δείγμα ενός παραειδωμένου και κοινού είδους, ωστόσο πιστεύω ότι είναι από τα καλά δείγματα. Ίσως να είναι και η απόλυτη απελπισία και παραίτηση από τη ζωή του βασικού χαρακτήρα που του δίνει έναν κάπως ιδιαίτερο χαρακτήρα. Και υπάρχουν και κάποιες ανατροπές.
Οπότε, αν έχετε όρεξη για δράση και μπαμ - μπουμ, να το έχετε υπ' όψιν σας.

Ο 2ος ΜΠΑΤΣΟΣ ΤΟΥ ΜΠΕΒΕΡΛΙ ΧΙΛΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ 80ς

Μερικές φορές έχει πλάκα να ξαναβλέπεις μέτριες 80ς ταινίες, έτσι για να θυμάσαι τι έβλεπες παλιά... Μόνο που σε ορισμένες περιπτώσεις ομολογώ ότι δεν το ευχαριστιέμαι καθόλου. Αφορμή για τα παραπάνω στάθηκε ο 2ος "Beverly Hills Cop" που γύρισε ο ντεφορμέ προφανώς τότε Tony Scott (1944-2012) το 1987. Θυμάμαι ότι μάλλον είχα διασκεδάσει με το πρώτο μέρος της σειράς, αλλά τίποτα τέτοιο δεν συνέβει με το δεύτερο μέρος.
Φυσικά ο Έντι Μέρφι είναι μπάτσος και γυρίζει κρυφά στο Μπέβερλι Χιλς να βοηθήσει τους δύο φίλους του - εξ ίσου μπάτσους - που κυνηγάνε έναν σίριαλ κίλερ, ο οποίος όμως δεν είναι ψυχοπαθής ως συνήθως, αλλά συνοδεύει τη δράση του με ιδιοφυείς ληστείες. Έχει και δική του συμμορία και απ' όπου περάσει το αίμα ρέει άφθονο. Και, φυσικά επίσης, ο Μέρφι θα κάνει όλη τη δουλειά.
Ναι, όμως βρήκα το σενάριο ανέμπνευστο, μπανάλ, αφελές και πρόχειρο. Κακέκτυπο της πρώτης ταινίας, με τα ίδια βέβαια πρόσωπα επι σκηνής, και την τότε σούπερ-γκόμενα Μπριγκίτε Νίλσεν σε ρόλο σούπερ-κακιάς, επαναλαμβάνει χιλιοειδωμένα κλισέ και προσχηματική δράση (πιστολίδι, κυνηγητά αυτοκινήτων, πολύ κακούς τύπους κλπ.). Το χειρότερο όμως για μένα είναι το κρύο χιούμορ (ας μην ξεχνάμε ότι οι ταινίες είναι αστυνομικές κωμωδίες). Εδώ ο Έντι Μέρφι - στα πάνω του τότε εμπορικά - ξεπερνά τον εαυτό του σε κρυοκωλίαση και, για μένα τουλάχιστον, γίνεται αντιπαθέστερος από ποτέ. Φωνακλάς, επιδειξιομανής, με αυτό το ηλίθιο γέλιο, μόνο να γελάσω δεν κατάφερε να με κάνει. Μάλλον κρύο μου προκάλεσε...
Ίσως ο Tony Scott να είναι ικανότεριος σκηνοθέτης δράσης από τον Martin Brest του πρώτου φιλμ. Ωστόσο εδώ χάνει απόλυτα σε σύγκριση. Και να φανταστεί κανείς ότι πρόκειται για την αμέσως επόμενη ταινία από το σούπερ επιτυχημένο "Top Gun"... Είναι η κατάρα των ανέμπνευστων και κακέκτυπων νο 2 (ελάχιστες οι εξαιρέσεις), είναι τα 80ς στα χειρότερά τους (το κιτς σε όλο του το μεγαλείο) ή... τι; Πάντως καλό δεν είναι!

ΒΙΑ, ΦΟΝΟΙ, ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΚΑΙ... TRUE ROMANCE

Το "True Romance" γυρίστηκε το 1993 από τον Tony Scott (1944-2012). Είναι όμως από τις λίγες φορές που μια ταινία φέρει τόσο έντονα την πέρα για πέρα αναγνωρίσιμη υπογραφή όχι του σκηνοθέτη, αλλά του σεναριγράφου. Ο οποίος τυγχάνει να είναι ο πολύς σήμερα Κουεντίν Ταραντίνο. Το άστρο του μόλις ανέτειλε τότε, αφού τον προηγούμενο χρόνο είχε γυρίσει την πρώτη του ταινία, το "Reservoir Dogs", οπότε την εποχή αυτή η "σφραγίδα" που προαναφέραμε δεν ήταν τόσο εύκολα αναγνωρίσιμη όσο σήμερα.
 Το "True Romance" έχει όλα όσα έχει κάθε ταραντινικό φιλμ και μάλιστα σε άριστη δοσολογία: Έντονη βία, ναρκωτικά, γκάγκστερς, απίθανους διαλόγους, αυξανόμενο σασπένς, Χόλιγουντ και, μέσα σε όλα αυτά, να κυριαρχεί όντως ο "αληθινός έρωτας". Το ζευγάρι που πρωταγωνιστεί ερωτεύεται κεραυνοβόλα και παντρεύεται σε χρόνο dt. Ο έρωτάς τους δείχνει να είναι αιώνιος. Εκείνη όμως είναι, δυστυχώς, κολ γκερλ και φυσικά έχει νταβατζή, οπότε, από εκεί και πέρα, τίποτα δεν θα πάει όπως θα ήθελε το ερωτευμένο ζεύγος. Όλα αρχίζουν να τρέχουν με όλο και μεγαλύτερες ταχύτητες.
Νομίζω ότι είναι από τις ταινίες που σε "πιάνουν" από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό και ότι βλέπεται με μεγάλη απόλαυση. Ο ρομαντισμός (= τρελός έρωτας) είναι το βασικό μοτίβο γύρω από το οποίο περιπλέκονται όλα τα υπόλοιπα. Αυτό ωστόσο που ξεχωρίζω προσωπικά είναι οι πάμπολλες αναφορές στην ποπ κουλτούρα σε ποικίλες εκδοχές της, αναφορές που ταυτόχρονα αποτελούν και τις βασικές εμμονές του Ταραντίνο: Κόμικς, σουπερηρωικά κυρίως (ο ήρωας δουλεύει σε κομικσάδικο), ασιατικές ταινίες πολεμικών τεχνών, b-movies κάθε είδους, ροκ εντ ρολ, με κυρίαρχο τον Έλβις, Χόλιγουντ και αναφορές στην κινηματογραφική βιομηχανία (από την παραγωγή μέχρι τα Όσκαρ), αναφορές σε υπαρκτές ταινίες (Αποκάλυψη Τώρα κλπ.) και άλλα που, λιγότερο φανερά, μπορεί να ανακαλύψει ο προσεκτικός θεατής. Το στοιχείο αυτό αποτελεί από μόνο του ένα απολαυστικό παιχνίδι - κλείσιμο ματιού. Όσο για τη σκηνοθεσία του Σκοτ, είναι αρκούντως νευρώδης, σπιντάτη και απόλυτα σύμφωνη με το πνεύμα του σεναρίου. Και ένα έξτρα μπόνους: Προσέξτε το απίστευτο καστ. Εκτός από το πρωταγωνιστικό ζεύγος τα υπόλοιπα μεγάλα ονόματα εμφανίζονται σε σύντομους, πέρα για πέρα χαρακτηριστικούς όμως ρόλους. Πάιρνουμε λοιπόν βαθειά ανάσα και ξεκινάμε: Κρίστιαν Σλέιτερ, Πατρίτσια Άρκετ, Ντένις Χόπερ, Κρίστοφερ Γουόκιν, Σάμουελ Τζάκσον, Γκάρι Όλντμαν, Βαλ Κίλμερ, Μπραντ Πιτ, Τζέιμς Γκαντολφίνι... Πολλοί απ' αυτούς στην αρχή της καριέρας τους και, ως εκ τούτου, όχι τόσο άμεσα αναγνωρίσιμοι τότε.
Γενικά βρίσκω την ταινία από τις πλέον απολαυστικές περιπέτειες του είδους. Μια επιτομή της αμερικάνικης (και όχι μόνο) ποπ κουλτούρας και μυθολογίας. Ιδιαίτερα αν είστε φαν του σινεμά του Ταραντίνο, βρισκόμαστε στα καλύτερά του. Κι ας μην τη γύρισε ο ίδιος.

ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟ 123 ΠΟΥ ΘΥΜΙΖΕΙ ΠΟΛΛΑ

O Tony Scott έχει κάνει αρκετά blogbuster και μερικές καλές ταινίες. Φυσικά ξέρει να φτιάχνει χορταστικές περιπέτειες και το "The Taking of Pelham 1 2 3" (2009) (ριμέικ ενός b-movie των 70ς που δεν έχω δει) είναι μια απ' αυτές. Αν λοιπόν αρκείστε ακόμα σ' αυτό... για θερινό σινεμαδάκι καλούτσικο είναι. Αν όμως θέλετε κάτι έστω και λίγο παραπάνω, η προσωπική μου συμβουλή είναι να ψάξετε αλλού.
Νομίζω ότι το φιλμ ακολουθεί ένα πλήθος από συνταγές που έχουμε ξαναδεί επανειλημμένα, αλλά δεν ανανεώνει καμιά τους. Πόσες φορές ας πούμε έχουμε δει τον σχεδόν παρανοϊκό κακό (Τραβόλτα) να τρέφει μια αμοιβαία συμπάθεια προς τον "καλό" (Ντέντζελ Ουάσινγκτον), κι ας ισχύει μεταξύ τους το "ο θάνατός σου η ζωή μου"; Ναι,το φιλμ διαθέτει δράση, αλλά οι μισές αμερικάνικες ταινίες διαθέτουν. Θέλει να δημιουργήσει σασπένς (και ως ένα βαθμό το καταφέρνει), έχουμε δει όμως απείρως πιο πετυχημένα σασπένς. Όσο για τη σχέση "καλού" - "κακού", θύτη - θύματος, τα είπαμε παραπάνω. Αφείστε πια τις αναληθοφάνειες. Ε, αυτές πια πάνε χέρι - χέρι με αμερικάνικες ταινίες του είδους. Οι σκηνές, ας πούμε, που οι μπάτσοι τρέχουν να πάνε τα λύτρα και τρακάρουν με τα μισά αυτοκίνητα της πόλης και παθαίνουν τα μύρια όσα μου προκάλεσαν γέλιο. Και σιγά μην έτρεχε ο άσχετος μ' όλ' αυτά, φυλήσυχος Ντέντζελ οικειοθελώς πίσω απ' τους κακούς μόνο και μόνο για να θριαμβεύσει το καλό. Κάπως ο σεναριογράφος πάει να τσαλακώσει την άψογη, πλήρη αθωότητας εικόνα του, αλλά το παράπτωμά του είναι τόσο ανθρώπινο, τόσο κάτι που πιθανώς θα έκαναν οι περισσότεροι από εμάς αν μπορούσαν, που πάλι μας βγαίνει συμπαθής και μόνο συμπαθής.
Οπότε, ψιλοπέρασα την ώρα μου με τους κακούς που καταλαμβάνουν με άψογα οργανωμένο σχέδιο ένα βαγόνι του μετρό της Νέας Υόρκης, όταν όμως τέλειωσε το πανηγύρι ήμουν απόλυτα πεπεισμένος ότι και να μην παρευρισκόμουν σ' αυτό δεν θα έχανα και τίποτα.

DEJA VU ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΠΑΡΑΔΟΞΑ

Ο Tony Scott είναι ένας σκηνοθέτης που έχει κάνει ενδιαφέροντα, αλλά και παντελώς αδιάφορα εμπορικά φιλμς. Το Deja Vu (4 ημέρες 6 ωρες πίσω) είναι από τα σχετικά καλά του. Όχι ότι έπεσα κάτω δηλαδή, αλλά πάντως βλέπεται ευχάριστα - και έχει και κάτι να προσθέσει στις περί χρονοταξιδιών μυθολογίες της επιστημονικής φαντασίας. Μία από τις πρωτοτυπίες μάλιστα είναι ότι στο πρώτο τέταρτο (ίσως και λίγο περισσότερο) δεν καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για φιλμ του φανταστικού.
Δοσμένη με ρεαλισμό, αποφεύγοντας τα εφφέ και κινηματογραφώντας τους ηθοποιούς με πολύ συχνά κοντινά πλάνα, δημιουργεί περισσότερο αστυνομική ατμόσφαιρα, όπου εμπλέκονται εθνικιστές - βλέπε φασίστες - τρομοκράτες (ο βομβιστής της Οκλαχόμα πριν κάμποσα χρόνια μας έρχεται αμέσως στο μυαλό), μπάτσοι που τους κυνηγούν και ο απαραίτητος έρωτας. Στα συν και η κινηματογράφηση στη σύγχρονη, μεταπλημμυρική Νέα Ορλεάνη - είναι η πρώτη ταινία γυρισμένη σ' αυτούς τους χώρους που έχω δει, αλλά και ο συνδυασμός μιας απόλυτα Big Brother εφεύρεσης με το ταξίδι στο χρόνο.
Στα μείον, οι αρκετές συμβάσεις της ταινίας με αποκορύφωμα το τέλος, το οποίο δεν θα σας αποκαλύψω φυσικά, θα σας πω όμως ότι με ξενέρωσε αφάνταστα - και συγχρόνως είναι και πολύ συζητήσιμο σεναριακά όσον αφορά τη λογική των παράλληλων συμπάντων και τα παράδοξα που προκύπτουν απ' αυτό. Επίσης ιδεολογικά με ενόχλησε το ότι πέρασε απόλυτα ξώφαλτσα, χωρίς σχεδόν καθόλου σχολιασμό, το τεράστιο θέμα της αλα Big Brother παρακολούθησης κάθε "ύποπτου" (με τη γνωστή σχετικότητα της λέξης που μπορεί να δώσει μια κρατική υπηρεσία). Εδώ είχαμε να κάνουμε με το απόλυτο μηχάνημα καταγραφής κάθε κίνησης, πράξης, κουβέντας, κυριολεκτικά οποιουδήποτε (και μάλιστα και μέσα από τους τοίχους του σπιτιού του) και όλες οι συζητήσεις αναλώθηκαν στο επιστημονικό μέρος της εφεύρεσης και στην ποινική χρήση του - την παρακολούθηση δηλ. υπόπτων του κοινού ποινικού δικαίου, δίχως κανενός το μυαλό να πάει σε κάτι πιο πονηρό...
Τέλος πάντων, αν τα ξεχάσετε αυτά, η ταινία, όπως είπα, βλέπεται ευχάριστα και κρατά το ενδιαφέρον του θεατή.