Ο ΜΕΧΡΙΣ ΕΣΧΑΤΩΝ ΗΡΩΙΣΜΟΣ ΤΟΥ "BRAVEHEART"

Ως γνωστόν ο Mel Gibson γυρίζει κατά καιρούς ταινίες ως σκηνοθέτης. Η γνωστότερη απ' αυτές παραμένει η δεύτερή του, το "Braveheart" του 1995. Μια απόλυτα επική και ηρωική ταινία, απ' αυτές που δεν συνηθιζει να γυρίζει πια το Χόλιγουντ.
Στη μεσαιωνική Βρετανία ο σκληρός και ύπουλος άγγλος βασιλιάς Εδουάρδος ο 1ος θέλει για τον εαυτό του και το στέμμα της Σκωτίας, η οποία βασανίζεται από τους καταπιεστικούς άγγλους στρατιώτες. Όταν η (κρυφή) σύζυγος του σκωτσέζου αγρότη Ουίλιαμ Ουάλας εκτελείται απ' αυτούς, εκείνος ξεκινά επανάσταση ενάντια στον βασιλιά και στην αγγλική κατοχή της χώρας του. Εκτός από τους άγγλους όμως έχει να αντιμετωπίσει και τους σκωτσέζους ευγενείς, οι οποίοι δεν θέλουν να χάσουν τα προνόμιά τους από μια πιθανή "τιμωρία" της Σκωτίας.
Κατ' αρχήν η ταινία είναι θεαματική, μεγαλεπήβολη και, όπως είπαμε, επική. Επανάσταση, ηρωισμός που περισσεύει, άγριες και αιματηρότατες μάχες, στρατηγικές τακτικές, ίντριγγες, επιβλητικά σκοτσέζικα τοπία (τα περίφημα Highlands), βάρβαρες εκτελέσεις και φόνοι, συνθέτουν ένα "μεγάλων διαστασεων" ιστορικό φιλμ, που γνώρισε επιτυχία στην εποχή του. Εκτός από καλογυρισμένο, θεωρώ στα συν και την κατάδειξη της στάσης των ευγενών, οι οποίοι δεν καταλαβαίνουν και πολλά από ελευθερία και πατρίδα προκειμένου να κρατήσουν τα κεκτημένα, την περιγραφή της άθλιας από πλευράς υλικών συνθηκών ζωής των χωρικών, αλλά και την αποφυγή εύκολου happy end. Αυτά λοιπόν ειναι τα θετικά, καθώς θα παρακολουθήσετε μια χορταστική τρίωρη ταινία και θα ταυτιστείτε, πιθανόν, με τους ηρωικούς σκωτσέζους που παλεύουν για την ελευθερία τους. Διότι πολύ σύντομα το προσωπικό μίσος του Ουάλας και ο πόθος του για εκδίκηση μετατρέπονται σε πολύ ευγενέστερα συναισθήματα και σε διακαή πόθο για την ελευθερία της χώρας του και το τέλος της βάρβαρης καταπίεσης.
Από εκεί και πέρα... αν το εξετάσουμε λίγο προσεχτικότερα, ε... μιλάμε για πάρα πολύ ηρωισμό, σχεδόν μη ανθρώπινο. Η ταινία κάνει απόλυτο διαχωρισμό ανάμεσα σε καλούς και κακούς, μαύρο - άσπρο θα λέγαμε, οι ήρωες (κυριολεκτικά) αψηφούν τον θάνατο, τα βασανιστήρια και τις κάθε λογής κακουχίες, όλοι παλεύουν για την ελευθερία και μόνο (δεν νομίζω ότι η έννοια της ελευθερίας θα μπορούσε να εμπνεύσει τόσο θάρρος και αυταπάρνηση αυτή την εποχή των φεουδαρχών και της πλειοψηφίας των σχεδόν-δούλων χωρικών. Η ελευθερία και η θυσία γι' αυτήν είναι μια μάλλον μεταγενέστερη έννοια).
Τέλος πάντων, αν δεν βαριέστε τον υπερβολικό ηρωισμό και τις απόλυτες και σαφείς αντιθέσεις, το φιλμ είναι σίγουρα χορταστικό. Για τους φαν των ιστορικών επών κυρίως.

"ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ" ΣΕ ΣΤΙΛ ΓΚΙΜΠΣΟΝ

Η 3η ταινία του Mel Gibson είναι και πάλι ένα έπος. Έχει την πρωτότυπη ιδέα να διαδραματίζεται στην εποχή των Μάγια και μάλιστα να μιλά την αυθεντική γλάσσα τους, πράγμα που ανεβάζει το ενδιαφέρον και από εθνολογικής πλευράς. Ως παραγωγή είναι όντως εντυπωσιακή, οι ντόπιοι άγνωστοι ηθοποιοί είναι απόλυτα πειστικοί ως "πρωτόγονοι" που έζησαν 500 χρόνια πριν, η δε αναπαράσταση του αιμοσταγούς πολιτισμού των Μάγια μου φάνηκε εξ ίσου πειστική - και εφιαλτική.
To Apocalypto, παρά τις κάποιες, λίγες, κοιλιές που πιθανόν κάνει, νομίζω ότι κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή. Χωρίζεται σε 3 μέρη: Τη ζούγκλα με τους φιλήσυχους ιθαγενείς, την είσοδο στην φρίκη της πρωτεύουσας και το κυνηγητό στη ζούγκλα και πάλι. Προσωπικά βρήκα συγκλονιστικό το 2ο μέρος, αυτό της πόλης. Όλο το σκηνικό έχει στηθεί εκπληκτικά. Η ατμόσφαιρα διαπνέεται από ανησυχητικό μυστήριο και βαθειά αίσθηση φρίκης. Η "κατανυκτική" λατρευτική αίσθηση συνδυάζεται με την απόλυτα αιμοσταγή πρακτική της λατρείας των Μάγια (τις μαζικές ανθρωποθυσίες και εκτελέσεις), την άγνωστη ασθένεια και τη βαθύτατα παρακμιακή "μυρουδιά" που αποπνέει η πόλη και διαποτίζει τα πάντα. Όλο αυτό το εφιαλτικό ντελίριο όμως, που δεν αφήνει καμιά διέξοδο στους δύστυχους αιχμάλωτους, θυμίζει υπερβολικά την αντίστοιχη συγκλονιστική είσοδο του ήρωα στο βασίλειο του τρόμου του παρανοϊκού συνταγματάρχη στο "Αποκάλυψη Τώρα", πράγμα που πιθανόν είναι απόλυτα συνειδητό, αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς και την ομοιότητα των τίτλων των δύο ταινιών.
Η πιθανή αντίρρησή μου έγκειται στο ότι ο Γκίμπσον έστησε όλο αυτό το απίστευτο σκηνικό (τόσο της ζούγκλας όσο και - κυρίως - της πόλης), μόνο και μόνο για να φτιάξει μια σεναριακά απλή - έως και απλοϊκή - περιπέτεια, με πλήθος κλισέ (ο ήρωας που τρέχει γρηγορότερα από οποιονδήποτε άλλον παρ' όλο που ένα κοντάρι έχει διαπεράσει το πλευρό του, το απόλυτο timing άφιξης του ήρωα - γέννας, η οικογένεια πάνω απ' όλα, ένας που μόνος του σταδιακά εξοντώνει πολλούς κλπ., κλπ.) Παρ΄ όλα αυτά αξίζει, νομίζω, να δείτε την ταινία, έστω και μόνο για το εντυπωσιακό, εξωτικότατο "περιτύλιγμα" - αφού προηγουμένως προειδοποιήσουμε τους ευαίσθητους θεατές για τους τόννους βίας, σε βαθμό σπλάτερ, που περιέχει.
ΥΓ. Δεν θέλω να φανώ συνωμοσιολόγος και υπερβολικά καχύποπτος, γνωρίζοντας όμως τις όχι και τόσο προοδευτικές θέσεις του Μελ σε διάφορα θέματα (ιδιαιτέρως χριστιανός μεταξύ άλλων) δεν μπόρεσα να μη σκεφτώ ότι όλος αυτός ο υπερτονισμός της φρίκης του πολιτισμού των Μάγιας, συνειρμικά μας κάνει να σκεφτούμε ότι "καλά έκαναν οι Ισπανοί που τα κατέστρεψαν όλα αυτά και έφεραν τον χριστιανισμό τους και τον ανώτερο πολιτισμό τους". Άσε που το μότο της αρχής (ότι "οι πολιτισμοί καταστρέφονται όταν είναι έτοιμοι να καταστραφούν, όταν δηλαδή έχουν ήδη διαβρωθεί εσωτερικά"), οδηγεί στο ίδιο πάνω - κάτω συμπέρασμα: Δεν φταίνε οι λευκοί εισβολείς τους εσφαξαν όλους, δίκαιους και άδικους, αλλά να, το φρούτο ήταν ήδη ώριμο και έπεσε σχεδόν από μόνο του. Αν τώρα οι εισβολείς κουβαλούσαν κυριολεκτικά υπερόπλα για την εποχή και διέλυσαν τα πάντα, αυτό είναι άλλη ιστορία... Ξαναλέω, δεν έχω ιδέα για το αν ο Γκίμπσον το έκανε συνειδητά, αν ήθελε να πει κάτι τέτοιο, ή αν ασυνείδητα ή έστω κατά λάθος βγαίνει τέτοιο συμπέρασμα, να όμως που εμένα μου πέρασε απ' το μυαλό...