"FINDING NEVERLAND" : ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΙΤΕΡ ΠΑΝ...

Τον "Πίτερ Παν", ήρωα σε ένα από τα γνωστότερα παιδικά βιβλία όλων των εποχών, τον γνωρίζουν όλοι. Τον συγγραφέα του βιβλίου όμως, τον J.M. Barrie, πολύ λίγοι. Την ιστορία του - και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκε το βιβλίο, διερευνά η ταινία "Ψάχνοντας τη Χώρα του Ποτέ" (Finding Neverland), που γύρισε το 2004 ο Marc Forster, με τον Τζόνι Ντεπ και την Κέιτ Γουίνσλετ στους βασικούς ρόλους. Και την Τζούθι Κρίστι ως πεθερά!
Στο Λονδίνο των αρχών του 20ού αιώνα ο γνωστός θεατρικός συγγραφέας Τζέιμς Μπάρι δεν τα πάει και πολύ καλά τελευταία, καθώς το πρόσφατο έργο του είναι αποτυχία, ενώ στο σπίτι οι σχέσεις με τη γυναίκα του είναι απλώς τυπικές. Κάπου εκεί γνωρίζει μια γοητευτική χήρα με 4 παιδιά, όλα αγόρια. Αυτό που ο συγγραφέας "ερωτεύεται" κεραυνοβόλα δεν είναι η γυναίκα αλλά, παραδόξως, η συναναστροφή και το ατελείωτο παιχνίδι με όλη την οικογένεια και κυρίως με τα παιδιά. Ίσως επειδή ο ίδιος δεν έχει, επινοεί όλο και πιο ευφάνταστους τρόπους να τα διασκεδάζει - και, βέβαια, να διασκεδάζει κι ίδιος. Οι σχέσεις τους με την οικογένεια θα γίνονται όλο και στενότερες, τα κουτσομπολιά θα φουντώσουν (παρά το ότι η σχέση με τη χήρα παραμένει πλατωνική), ενώ οι άλλες σχέσεις, αυτές με τη γυναίκα του, θα φτάσουν σε απόλυτο αδιέξοδο. Κάπου εκεί, ως απόλυτο δώρο στην αγαπημένη του οικογένεια, θα αρχίσει να γράφει το (αρχικά) θεατρικό έργο, εμπνευσμένο από τα καλοκαιρινά του παιχνίδια με τα παιδιά, που θα γίνει το αριστούργημά του. Όμως η τραγωδία παραμονεύει...
Δεν θα δείτε, φυσικά, την ιστορία του Πίτερ Παν και της μυθικής Χώρας του Ποτέ. Θα παρακολουθήσετε όμως μια πραγματικά συγκινητική ιστορία, η οποία μάλιστα θέτει διάφορα θέματα. Όπως αυτό της παραδοξότητας του καλλιτέχνη και της ουσιαστικής (σε ηθικό επίπεδο) απόρριψής του από το ευρύ κοινό, το οποίο συνήθως δεν είναι σε θέση να αντιληφτεί τις παράξενες στροφές του μυαλού και της ψυχής του. Ή το παιδί που κρύβεται σε κάθε ενήλικα και πασχίζει να ξαναβρεί τον παλιό, ξένοιαστο κόσμο της παιδικότητας και του παιχνιδιού κόντρα στον στεγνό, γεμάτο "πρέπει" κόσμο της καθημερινότητας. Κι αν τύχει ο συγκεκριμένος ενήλικας να είναι και καλλιτέχνης, μπορεί να αψηφήσει κάθε σύμβαση.
Πέρα απ' αυτά παρακολουθούμε μια ευαίσθητη, τρυφερή ιστορία, αλλά και δακρύβρεκτη (ίσως μια ανάσα από το μελό). Αν λοιπόν προς στο τέλος νοιώσετε να σας ξεφεύγει και κανένα δάκρυ, μη ντραπείτε,. Έχει συμβεί σε πολλούς με την ταινία αυτή. Σε γενικές γραμμές πάντως να θυμάστε ένα πράγμα: Η τέχνη (μπορεί να) είναι και καθαρά θέμα παιχνιδιού. Να βγάζουμε δηλαδή στην επιφάνεια την ανάγκη μας να παίξουμε!

WORLD WAR Z: ΟΤΑΝ ΤΟ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΤΑ ΖΟΜΠΙ

Τα ζόμπι υπήρξαν ανέκαθεν (από το 1968 συγκεκριμένα, εποχή της πρώτης κλασικής ταινίας του Ρομέρο) κατ' εξοχήν υλικό για ποικίλα b-movies, τα οποία ήταν από εξαιρετικά έως κυριολεκτικά άθλια. Ξαφνικά, εν έτει 2013, εξ αιτίας του πετυχημένου βιβλίου του Μαξ Μπρουκς (γιου του Μελ Μπρουκς) "World War Z", ανακαλύπτονται από το αδηφάγο Χόλιγουντ και μετατρέπονται στο πανάκριβο ομώνυμου μπλόγκμπάστερ, με σκηνοθέτη τον παντός καιρού Marc Forster (από χαμηλότονες ψυχολογικές ταινίες έως,,, Τζέιμς Μποντ). Όσοι έχουν διαβάσει το βιβλίο λένε ότι η ταινία "του αλλάζει τα φώτα". Ωστόσο εγώ θα μείνω σ' αυτή, ξεχνώντας τη λογοτεχνική της προέλευση.
Η ύπαρξη των ζόμπι οφείλεται εδώ σε μια ταχύτατα εξαπλούμενη παγκόσμια επιδημία, σε έναν ιό δηλαδή που μετατρέπει τους ανθρώπους σε σχεδόν απέθαντους. Ο Μπραντ Πιτ, απεσταλμένος του υπό κατάρευση (όπως και ολόκληρος ο πολιτισμός) ΟΗΕ στέλνεται να βρει τη ρίζα του κακού, σε ένα παγκόσμιο ταξίδι που ξεκινά από την Κορέα και, μέσω Ιερουσαλήμ, φτάνει στο Καρντιφ. Φυσικά ο ήρωάς μας "τα κάνει όλα και συμφέρει".
Και, βέβαια, αστειεύομαι, όπως συνήθως κάνω με δεκάδες ανεγκέφαλα μπλογκμπάστερ, ωστόσο οφείλω να ομολογήσω ότι το συγκεκριμένο δεν το βρήκα και τόσο κακό. Όχι φυσικά ότι πρόκειται για κάτι εξαιρετικό, αλλά κατάφερε να μου κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον, να διαθετει μια κάποια δόση ρεαλισμού (όσο γίνεται βέβαια σε ταινίες του είδους) και να έχει σχετικά λίγες εντελώς γελοίες στιγμές.. Η χειρότερη από αυτές ειναι στο λευκορώσικο αεροπλάνο, το οποίο συντρίβεται με μάλλον απίστευτο τρόπο και απ' όλους τους επιβάτες... γλιτώνουν μόνο οι δύο ήρωες. Έλεος!!! Υπάρχει επίσης και η σκηνή όπου κάποιος ισραηλινός εξηγεί τα πάθη του λαού του και την εμπειρία, αλλά και την αναγκαιότητα, του να "κλείνεται σε τείχη" για να προφυλαχτεί, προπαγανδίζοντας έτσι απροκάλυπτα υπέρ του Ισραήλ. Κατά τα άλλα, όπως προείπα, και αρκετά θεαματικό βρήκα το φιλμ και έναν συμπαθητικό συνδυασμό από ταινία μυστηρίου (η άγνωστη προέλευση, ο τρόπος αντιμετώπισης, αν υπάρχει), ταινία τρόμου και, φυσικά, ταινία καταστροφής. Κάτι μεταξύ ζόμπι του Ρομέρο, "Contagion" (από το οποίο βρηκα το WWZ πολύ καλύτερο) και του ανεκδιήγητου "2012". Ο συνδυασμός όμως, όπως είπα, μου φάνηκε αρκετά πετυχημένος.  Οι σκηνές μάλιστα της άλωσης της Ιερουσαλήμ σχεδόν μου έκοψαν την ανάσα.
Φυσικά, για να μη χάσουμε και λεφτά από το πολύ νεανικό κοινό, απο το φιλμ λείπουν σχεδόν εντελώς οι καθαρά σπλάτερ σκηνές που συναντώνται κατά κόρον σε ταινίες με ζόμπι. Μπορεί να έχουμε εκατόμβες θυμάτων - η γη και ο πολιτισμός ουσιαστικά καταστρέφονται - αλλά δεν δείχνουμε και πολλές απεχθείς λεπτομέρειες. Πώς αλλιώς θα γινόταν εισπρακτική επιτυχία αν, με συνταγή Χόλιγουντ, δεν προσθέταμε λίγο νερό στο κρασί των αιμοσταγών ζόμπι;
Ξαναλέω πάντως ότι συνολικά δεν το βρήκα και τόσο κακό. Πραγματικά θεωρώ ότι έχω δει πολύ - πολύ χειρότερα μπλογκμπάστερ. Αν περιορίζαμε λίγο και τα πολυειδωμένα κλισέ, και τον υπερήρωα Μπραντ Πιτ που κάνει τα πάντα και γελοίες σκηνες όπως αυτή με το αεροπλάνο που ανέφερα, τα πράγματα θα ήταν ακόμα καλύτερα.

Ο ΤΖΕΙΜΣ ΜΠΟΝΤ ΕΙΝΑΙ ΠΙΑ ΕΝΗΛΙΚΟΣ ΚΑΙ ΚΥΝΙΚΟΣ

Φάνηκε από το προηγούμενο φιλμ: Από τότε που τον ρόλο του Τζέιμς Μποντ πήρε ο Ντάνιελ Κρεγκ, η μακρότερη σειρά στην ιστορία του σινεμά "ενηλικιώθηκε". Που σημαίνει ότι ο Μποντ είναι πια σκληρός, κυνικός, εκδικητικός, παρορμητικός ενίοτε και, κυρίως, δίχως χιούμορ. Όλα τα παραπάνω αντανακλούν στη φάτσα του νέου σταρ, συνεχώς σφιγμένη σα να υποφέρει από μόνιμη δυσκοιλιότητα.
Δεν θάβω ακριβώς την ριζική αυτή αλλαγή. Απλώς μένω σκεπτικός μπροστά στο δηλωμένο πλέον χάσιμο της αθωότητας (όχι ότι ήταν ποτέ αθώος, συγκριτικά μιλάμε), που εξαφανίστηκε οριστικά με το χιούμορ και τα πατροπαράδοτα γκάτζετ, που όλο και λιγοστεύουν. Έτσι στο Quantum of Solace (2008) του παντός καιρού σκηνοθέτη Marc Forster, ο πράκτορας είναι ακόμα ερωτευμένος με την Βέσπερ του προηγούμενου φιλμ (o tempora, o mores), παραβαίνει διαταγές προκειμένου να εκδικηθεί και τα κάνει αδίστακτα όλα λίμπα με μοναδικό στόχο την επίτευξη του στόχου του, κι όποιον άσχετο, που περνούσε τυχαία από εκεί, πάρει ο χάρος... Μου θύμισε περισσότερο τον Εξολοθρευτή - μηχανή του Σβαρτσενέγκερ, παρά τον πρώην κομψό και χαβαλετζή πράκτορα. Και, βέβαια, ό Κρεγκ ταιριάζει γάντι σ' αυτό το νέο ύφος. Είναι δηλαδή πολύ πειστικός στο ρόλο του.
Προσγείωση στον ρεαλισμό λοιπόν σε σχέση με τις παλιότερες ταινίες, που πριμοδοτείται και από τις σαφείς πολιτικές νύξεις στο σενάριο: Αδίστακτοι, σαδιστές Λατινοαμερικάνοι δικτάτοες που στηρίζονται κρυφά από τη CIA, παγκόσμιες μυστικές οργανώσεις που προκαλούν οικολογική καταστροφή προκειμένου να κερδοσκοπήσουν κλπ. Καλά όλα αυτά βέβαια, αλλά να μη ξεχνάμε ότι ο ρεαλισμός που λέγαμε έχει σαφέστατα, ασφυκτικά όρια: Εννοείται ότι ο υπερπράκτορας με μια σφαίρα καθαρίζει αμέσως, ενώ όταν τον πυροβολεί μισός στρατός, έχοντάς τον σαν μοναδικό στόχο, αστοχεί πάντοτε. Και εννοείται ότι από αυτοκίνητα, αεροπλάνα, ταχύπλοα που συντρίβονται μ' όλους τους πιθανούς τρόπους, βγαίνει πάντοτε σώωος και αβλαβής - και η γκόμενα επίσης.
Εννοείται επίσης ότι η ταινία είναι καλογυρισμένη, με overdose δράσης από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό και ότι θα κρατήσει τον θεατή καθηλωμένο (αν δεν τα έχει σκυλοβαρεθεί όλα αυτά). Δεδομένου όμως ότι αυτό επιτυγχάνεται πλέον στις μισές τουλάχιστον αμερικάνικες ταινίες δράσης, έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί ζητούμενο και αντικείμενο θαυμασμού για μένα τουλάχιστον.
Όλα αυτά σας τα λέει κάποιος που ποτέ δεν υπήρξε ιδιαίτερος φαν της αναμφισβήτητα καλτ σειράς. Οπότε ούτε και η προηγούμενη "εποχή αθωότητας" μου έκανε ιδιαίτερα κλικ. Αυτό για να σας δηλώσω ότι εγώ μάλλον δεν έχω άποψη και εσείς διαλέγετε ελεύθερα αν προτιμάτε το παλιό, χαλαρό ή το νέο να-σφίγκουν-οι-κώλοι στυλ. Πάντως, αν έπρεπε να διαλέξω κάτι από το είδος αυτό, προτιμώ χίλιες φορές την τριλογία του Bourne.

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΞΕΝΑ

Ίσως το σενάριο να θυμίζει κάπως το Adaptation. Άλλωστε πρόκειται σαφώς για σενάριο της "σχολής Κάουφμαν". Ωστόσο το "Πιο παράξενο κι από παράξενο" (Stranger than Fiction) του Marc Forster με κέρδισε με το χιούμορ, τη γλυκύτητα και, φυσικά, την παραξενιά του. Η ιδέα του συγγραφέα που συναντά τον χαρακτήρα που δημιούργησε... κι από κει και πέρα πολλά μπορεί να συμβούν, λειτουργεί καλά, όχι προς την κατεύθυνση του θρίλερ, που κάλλιστα θα μπορούσε να ακολουθήσει μια τέτοια ιδέα, αλλά προς αυτή της κομεντί. Πέρα λοιπόν από μια απολαυστική περιπλάνηση στον κόσμο της λογοτεχνίας (συγγραφέων, κριτικών κλπ.), είναι ο ήρωας Will Ferrell που σε κερδίζει - αρχικά ως "φυτό", που ξαφνικά ανακαλύπτει την αληθινή ζωή. Έχουμε έτσι και την κριτική στον καθημερινό, άχρωμο και άοσμο μέσο άνθρωπο, στην αλλοτρίωση της δουλειάς, στην καθημερινότητα που πνίγει γενικότερα. Μ' αυτά τα δεδομένα, πιστεύω ότι η ταινία δεν θα ενοχλήσει ούτε κι αυτούς που απεχθάνονται το παράλογο, το σουρεαλιστικό στοιχείο, το φανταστικό (στους οποίους βεβαίως δεν συγκαταλέγομαι).
Ιδιαίτερη μνεία στις πολύ καλές ερμηνείες, τόσο του Φερέλ, όσο και μιας πινακοθήκης σπαρταριστών - και ιδιόρυθμων - χαρακτήρων που τον περιβάλλουν: Της Έμα Τόμσον κυρίως, στο ρόλο της νευρωτικής, μισότρελης συγγραφέα, αλλά και των Ντάστιν Χόφμαν, Μάγκι Τζίλενχαλ (πολύ καλή ως "ζωντανή", αναρχική φουρνάρισα), Κουίν Λατίφα.
Ο Forster, χωρίς ποτέ να κάνει το μεγάλο μπαμ, έχει μέχρι τώρα στο ενεργητικό του πολύ συμπαθητικές ταινίες, όπως το δυνατό "Χορό των Τεράτων" και το Finding Neverland.