Ο "ΑΦΕΛΗΣ" ΤΖΟΝ ΚΑΡΤΕΡ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΡΗ

Ο "Τζον Κάρτερ" θάφτηκε ομόφωνα από τους κριτικούς και τα πήγε άσχημα στα αμερικάνικα ταμεία (το τελευταίο ουδόλως μ' ενδιαφέρει, αλλά το αναφέω για την ιστορία). Είναι μια από τις πολύ λίγες φορές που μάλλον διαφωνώ με το σύνολο της κριτικής, με το οποίο συνήθως (έστω και για διαφορετικούς λόγους) βρίσκομαι στο ίδιο μήκος κύματος. Όχι ότι ενθουσιάστηκα με το φιλμ, αλλά πάντως δεν θα του έβαζα αυτό που λέμε "ένα αστεράκι". Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η ταινία του 2012 είναι η πρώτη μη αnimation του Andrew Stanton, που έχει κάνει τα πολύ καλά "Robots" και "Wall-e". Βσίζεται στο πρώτο από μια σειρά 11 (!) βιβλίων του Edgar Rice Burroughs (καμία σχέση με τον μεταγενέστερο και γνωστότερο Μπάροους), ο οποίος Edgar Rice, εκτός του ήρωα για τον οποίο συζητάμε, είναι και ο δμιουργός του πασίγνωστου Ταρζάν. Το συγκεκριμένο πρώτο βιβλίο γράφτηκε το 1912! Πρόκειται λοιπόν για ένα έργο πρωτόγονης, σίγουρα αφελούς επιστημονικής φαντασίας, που το μόνο που την ενδιαφέρει είναι η περιπέτεια για την περιπέτεια. Η ταινία είναι εξ ίσου αφελής με το βιβλίο. Ο ήρωας που "τα κάνει όλα", ο κεραυνοβόλος έρωτα με την πριγκήπισα του Άρη, ο συνδυασμός υψηλότατης και "αρχαίας" τεχνολογίας, όλα συγκλίνουν σ' αυτό. Ακριβώς γι' αυτή την αφέλεια κατηγορήθηκε το φιλμ, και σωστά. Πλην όμως, ακριβώς αυτή η παλιομοδίτικη αφέλεια με έκανε όχι να το λατρέψω (αυτό μας έλειπε), αλλά πάντως να το παρακολουθήσω ευχάριστα, σα μια εξωγήινη περιπέτεια άλλων εποχών, που φτιάχνεται με αποκλειστικό στόχο την διασκέδαση, δίχως πολλούς - πολλούς προβληματισμούς. Πιστεύω δηλαδή ότι η περίφημη αυτή αφέλεια ήταν απόλυτα συνειδητή επιλογή, για να ταιριάζει η ταινία με το, ξεπερασμένο έστω, πνεύμα του βιβλίου. Ως μια τέτοια άσκηση αντιγραφής ενός παλιού, όντως μη σκεπτόμενου στιλ, που ίσως και να αποβλέπει στο ξύπνημα της νοσταλγίας κάποιων για τα παιδικά τους χρόνια, το βρήκα μάλλον πετυχημένο. Αυτό δεν επισημάνθηκε από κανέναν. Ότι δηλαδή παρέμεινε πιστό στο "παιδικό" πνεύμα του πρωτότυπου. Εκτός αυτού, διέθετε και εντυπωσιακά σκηνικά και εφέ, πρωτότυπα σκάφη που, κι αυτά, κινούνται ανάμεσα στην αρχαιότητα και την προχωρημένη τεχνολογία, πλήθος εξωγήινων, επίσης εντυπωσιακών όντων και, σε κάποιες σκηνές, σημεία που θύμιζαν τους αρχικούς Πόλεμους των Άστρων, πράγμα διόλου τυχαίο, αφού είναι γνωστό ότι ο Λούκας επηρεάστηκε (ή "δανείστηκε") πλήθος από προϋπάρχοντα στοιχεία για να φτιάξει τον Πόλεμο. Δεν θα το θεωρήσω λοιπόν αριστούργημα, κάθε άλλο, απλώς δεν θα το θάψω εντελώς. Θα πω μόνο ότι το είδα ευχάριστα και διασκέδασα σχετικά. Μου φάνηκε δηλαδή μάλλον πετυχημένο σ' αυτό που στόχευε: Την γεμάτη αφέλεια παλιομοδίτικη διασκέδαση.

ΓΟΥΟΛ-Υ, ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ

Tο Wall-e του Andrew Stanton είναι ίσως μια από τις καλύτερες ταινίες κινουμένων σχεδίων στην ιστορία του σινεμά. Βλέποντάς το δεν ήξερα τι να πρωτοθαυμάσω: Την άψογη τεχνικά, αλλά και αισθητικά, εικόνα, τα οικολογικά και άλλα "μηνύματα", την δράση που δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα, το κωμικό στοιχείο, τις αναφορές στο σινεμά επιστημονικής φαντασίας, την τρυφερότητα και το ρομαντισμό που διαποτίζουν το φιλμ... Και όλα αυτά με σχεδόν παντελή απουσία ανθρώπων (ΟΚ, εμφανίζονται κι αυτοί στο δεύτερο μέρος, αλλά με τίποτα δεν είναι πρωταγωνιστές), και με ήρωες ρομπότ που είναι ελάχιστα ανθρωπόμορφα! Στα συν για μένα είναι και το ότι όλα αυτά γίνονται σχεδόν βουβά, με ελάχιστους διαλόγους στο δεύτερο μισό, καθιστώντας έτσι το φιλμ ακόμα πιο "παγκόσμιο".
Στη γη που έχει εγκαταλειφτεί από τους ανθρώπους λόγω μόλυνσης, το ρομπότ Wall-e, που μαζεύει ακατάπαυστα σκουπίδια, ερωτεύεται ένα άλλο, πολύ πιο εξελιγμένο ρομπότ, που αποστέλλεται από το μητρικό σκάφος που ταξιδεύει αέναα στο διάστημα και στεγάζει την ανθρωπότητα πολλές γενιές μετά τη φυγή από τη γη. Οι εικόνες της κατεστραμμένης, γεμάτης σκουπίδια γης στο πρώτο μισό είναι από τις πιο υποβλητικές. Τα οικολογικά μηνύματα σαφέστατα, όπως επίσης και το κλείσιμο ματιού στους λάτρεις της επιστημονικής φαντασίας. Δεν είναι μόνο οι σαφέστατες αναφορές στην Οδύσσεια του Διαστήματος στο τέλος, είναι κυρίως ο έξυπνος συνδυασμός πολλών αρχετυπικών θεμάτων του είδους, που δένουν άψογα και συνυπάρχουν αρμονικά στο σενάριο: Η εγκατάλειψη της ερειπωμένης γης μετά την οικολογική καταστροφή, το αχανές σκάφος που ταξιδεύει παντοτινά στο διάστημα, όπου γεννιούνται και πεθαίνουν γενιές ανθρώπων οι οποίες το θεωρούν τον μοναδικό γι' αυτούς κόσμο, οι μηχανές με νοημοσύνη, η σύγκρουση ανθρώπου - μηχανής, η επιστροφή στη γη και πολλά άλλα. Κι όλα αυτά, όπως ξαναείπα, με πολύ χιούμορ, δράση που σε κρατά από την αρχή ως το τέλος και, κυρίως, έναν γνήσιο και καθόλου ξενέρωτο ρομαντισμό, που σε ορισμένες στιγμές γίνεται αληθινή συγκίνηση. Όσο για την ψηφιακή τεχνική, ε, αυτή έχει φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα, που δίνουν εικόνες όχι μόνο υψηλής αισθητικής και τέλεια πειστικές, αλλά και συχνά φορτισμένες με ποίηση.
Τελικά η Pixar δεν σταματά να μας εκπλήσσει με τις αστείρευτες ιδέες της. Είμαι περίεργος για πόσα ακόμα χρόνια θα καταφέρνει να βρίσκεται στην κορυφή του παγκόσμιου animation.