ΑΜΟΡΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΤΕΛΗΣ ΖΩΗ ΣΤΟ "ΓΥΜΝΟΙ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ"

Το "Plein Soleil" (γνωστό στην Ελλάδα σαν "Γυμνοί στον Ήλιο"), που γύρισε ο Rene Clement (1913-1996) το 1960, είναι η πρώτη μεταφορά στην οθόνη του "κακού" ήρωα της Patricia Highsmith Τομ Ρίπλεϊ. Και μάλιστα καλύτερη μεταφορά κατά τη γνώμη μου από τον πολύ μεταγενέστερο "Ταλαντούχο κύριο Ρίπλεϊ" του Άντονι Μινγκέλα.
Ο Ρίπλεϊ είναι ένας απόλυτα αμοραλιστικός χαρακτήρας. Κάτω από το εξαιρετικά γοητευτικό παρουσιαστικό του κρύβει έναν ψυχρό, υπολογιστικό, αδίστακτο χαρακτήρα, που μόνη του επιδίωξη είναι να ανέβει κοινωνικά και να πλουτίσει πατώντας - κυριολεκτικά στην προκειμένη περιπτωση - επί πτωμάτων. Η σχέση του με έναν διεφθαρμένο ζάπλουτο "κηφήνα" και την όμορφη μνηστή του τού δίνουν την ευκαιρία να καταστρώσει το "τέλειο έγκλημα" και να το εκτελέσει με εξαιρετική ψυχρότητα. Αυτά στη μισή ταινία. Διότι η άλλη μισή, η "μετά το έγκλημα", παρουσιάζει το ίδιο, αν όχι μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Γυρισμένη σε κοσμοπολίτικες γραφικές περιοχές της Μεσογείου (της Ιταλίας κυρίως), με το καλοκαίρι, τον ήλιο και τη θάλασσα να κυριαρχούν στο τοπίο - το οποίο τοπίο γίνεται επίσης "πρωταγωνιστής" του φιλμ - και να έρχονται σε αντίθεση με τους σκοτεινούς χαρακτήρες, διαθέτει έναν εξαιρετικό νεαρό Αλέν Ντελόν σε έναν από τους χαρακτηριστικότερους ρόλους του, απόλυτα πειστικό, ανατριχιαστικό θα έλεγα, στη σατανικότητα που κρύβεται πίσω από το αγγελικό του πρόσωπο. Και μόνο γι' αυτόν θα ήταν αξιόλογο φιλμ. Ταυτόχρονα όμως η ταινία μας δίνει ένα καυστικό πορτρέτο μιας διεφθαρμένης και ανήθικης τάξης πλουσίων, που ζουν κάθε καπρίτσιο τους αδιαφορώντας απόλυτα για τους γύρω τους και με το μυαλό άδειο από κάθε κοινωνικό προβληματισμό. Η σχέση του πλούσιου (Μωρίς Ρονέ) και του Ρίπλεϊ είναι χαρακτηριστική: Ο πλούσιος γόνος, παρά τη φιλία που υποτίθεται ότι τους δένει, δεν χάνει ευκαιρία να ταπεινώσει με κάθε τρόπο τον ταξικά κατώτερο "φίλο" του, θυμίζοντάς του έτσι ανά πάσα στιγμή την κοινωνική και ταξική του ανωτερότητα. Ειδωμένα κάτω από αυτή τη σκοπιά, τα εγκλήματα του τελευταίου αποκτούν ίσως μια άλλη διάσταση: Αν όχι δικαιολογημένα, είναι τουλάχιστον κατανοητό τι τον ωθεί σ' αυτά. Αφού η διαφθορά είναι τόσο έκδηλη στην ανώτερη τάξη, γιατί να αφήσει ανέπαφους τους φτωχούς;
Μειονέκτημα του φιλμ το φινάλε, που θυσιάζει την κυνικότητα του βιβλίου της Highsmith για να υπηρετήσει (δουλικά θα έλεγα) "καθώς πρέπει" εμπορικές επιταγές. Είναι σα να στομώνει, να κάνει λιγότερο κοφτερή την όλη κοινωνική κριτική που προαναφέραμε. Η ίδια η συγγραφέας άλλωστε, στην οποία κατά τα άλλα άρεσε πολύ η ταινία, είχε δήλωσει απερίφραστα τις επιφυλάξεις της γι' αυτό.
Πέραν αυτών όμως, σας συνιστώ ανεπιφύλακτα ένα σημαντικό αστυνομικό φιλμ, που δημιουργεί ένα υπόγειο σασπένς και παρακολουθείται με εξαιρετικό ενδιαφέρον.