ΤΟ ΜΕΛΙΣΣΙ ΚΑΙ Ο ΦΡΑΝΚΕΝΣΤΑΪΝ

Ο ισπανός Victor Erice έχει γυρίσει ελάχιστες (νομίζω μόλις 2 ή τρεις)μεγάλου μήκους ταινίες στην καριέρα του. Το αριστούργημά του είναι σίγουρα το "El espíritu de la colmena" (Το πνεύμα του μελισιού) του 1973.
Ήρωες είναι δύο μικρά κοριτσάκια, αδελφές, που ζουν σ' ένα ισπανικό χωριό στα 1940. Οι σχέση των γονιών τους είναι "κουρασμένη", η ύπαιθρος γύρω από το χωριό γυμνή και αυστηρή, όπως και η αρχιτεκτονική και η εν γένει ατμόσφαιρά του. Η ζωή των κοριτσιών - και ιδιαίτερα της ευφάνταστης μικρής Άννας - θα αλλάξει όταν περιοδεύων κινηματογράφος θα προβάλλει στο χωριό το κλασικό "Φρανκενστάιν" του James Whale της δεκαετίας του 30. Και η ταραγμένη της φαντασία θα πάρει φωτιά όταν θα συναντήσει ένα φυγάδα αντάρτη (ο ισπανικός εμφύλιος μόλις έχει τελειώσει) που κρύβεται τραυματισμένος σε έναν ερημικό αχυρώνα.
Σπάνια ο κινηματογράφος έχει πιάσει τόσο καλά το θέμα της παιδικής ηλικίας. Και το πιάνει απ' όλες τις μερικές φορές αλληλοσυγκρουόμενες πλευρές του: Φαντασία που οργιάζει, παιχνίδι, ξενοιασιά και ταυτόχρονα δυσάρεστη μερικές φορές κοινωνικοποίηση μέσω οικογένειας και σχολείου και, προπάντων, φόβοι που στοιχειώνουν το παιδί και μερικές φορές μεταμορφώνουν την καθημερινότητα σε μια σειρά από μικρά τρομακτικά συμβάντα. Ανάμεσα στο παιχνίδι, τη φαντασία και τους φόβους της παιδικής ηλικίας κινείται και η ταινία. Η οποία, σημειωτέον, έχει ερμηνευτεί από μερικούς και σαν μια αλληγορία πάνω στην Ισπανία, τον εμφύλιο και τη μακρόχρονη δικτατορία που ακολούθησε.
Όμορφες λιτές, δωρικές και στέρεες εικόνες, κινηματογραφοφιλία (ο Φρανκενστάιν παίζει εδώ καθοριστικό ρόλο), με τη χαρά και τον φόβο να εναλλάσονται, πλην όμως να κυριαρχεί διαρκώς ένα μονίμως ανησυχητικό, "υπόγειο" πνεύμα, όπως ακριβώς ήταν το κλίμα στην Ισπανία την εποχή αυτή. Ακόμα και τα παιχνίδια των δυο αδελφών φλερτάρουν συχνά με το μακάβριο, όπως η μίμηση θανάτου από τη μεγαλύτερη.
Στην ουσία λίγα πράγματα συμβαίνουν πραγματικά στο φιλμ. Είναι όμως το γενικό ανησυχητικό κλίμα, η ατμόσφαιρα, η καταγραφή της δύσκολης παιδικής ηλικίας με τους φόβους της και το παιχνίδι ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό που την κάνουν τόσο ενδιαφέρουσα. Κρίμα που ο Erice δεν είχε ποτέ μια ομαλή σκηνοθετική καριέρα.