"ORFEO NEGRO": Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ Η ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΑΙ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ
Ο γάλλος Marcel Camus (1912-1982) γυρίζει το περίφημο "Orfeo Negro", τη διασημότερη ταινία του, το 1959. Πρόκειται για μια ευφάνταστη μεταφορά του μύθου του Ορφέα και της Ευρυδίκης στη σύγχρονη εποχή και μάλιστα στη Βραζιλία. Τα πάντα έχουν φιλτραριστεί και προσαρμοστεί στην ζωή και την κουλτούρα της μυθικής αυτής χώρας. Και τα πάντα είναι πλημμυρισμένα από τη βραζιλιάνικη μουσική σε διάφορα ιδιώματα, από την οργιαστική σάμπα έως τις υπέροχες μελωδίες της bossa nova.
Ο μύθος είναι γνωστός: Ο εξαίσιος μουσικός Ορφέας είναι παράφορα ερωτευμένος με την Ευρυδίκη. Όταν όμως εκείνη πεθαίνει, αυτός από αγάπη κατεβαίνει μέχρι τον Άδη και παρακαλά να του επιτρέψουν να την πάρει πίσω. Οι θεοί του Κάτω Κόσμου δέχονται, αλλά υπό έναν όρο: Να μη γυρίσει να την κοιτάξει μέχρι να ξαναβγούν στο φως του ήλιου...
Δεν θα σας πω πώς η ιστορία αυτή προσαρμόζεται στη βραζιλιάνικη κουλτούρα, στο Ρίο ντε Ζανέιρο συγκεκριμένα. Το πρώτο μέρος είναι ο έρωτας, το φως, το παιχνίδι και διαδραματίζεται - πού αλλού - στο οργιαστικό καρναβάλι του Ρίο. Το άλλο, ο Άδης, ο σκοτεινός κόσμος, αντλεί την έμπνευσή του από την άλλη πλευρά της χώρας, τη λατρεία του βουντού, αυτό το απίστευτο κράμα χριστιανισμού και αφρικάνικου ανιμισμού, με τις δικές του σκοτεινές τελετουργίες.
Αυτό που παραμένει μέχρι σήμερα μοναδικό στο φιλμ είναι η υπέροχη εικόνα του, με τα έντονα, καθαρά και ενίοτε "τεχνητά" χρώματα (σε κάποιες σκηνές θυμίζουν την ιδιαίτερη χρήση του χρώματος από τον (μετέπειτα) Bava, ο οποίος με τη σειρά του επηρέασε τον Αρτζέντο), η μουσική για την οποία γράψαμε παραπάνω, το όλο ποιητικό, ρομαντικό και ερωτικό κλίμα, αλλά και η βαθιά κατάδυση στη βραζιλιάνικη κουλτούρα: Από τις εξαθλιωμένες φαβέλες (μόνο που εδώ η φτώχεια εξωραϊζεται και δείχνεται έως και γοητευτική), μέχρι την εκρηκτική ιδιοσυγκρασία των (μιγάδων) κατοίκων και από τις ποικίλες μουσικές και χορούς μέχρι τις σκοτεινές θρησκευτικές τελετουργίες.
Ανεπανάληπτο φιλμ, που, κατά τη γνώμη μου, αντέχει έως σήμερα.
Ετικέτες "Orfeo Negro" (1959), Camus Marcel