ΟΤΑΝ Η "ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΜΕ ΤΗ ΓΟΥΝΑ" ΓΙΝΕΤΑΙ ΘΕΑΤΡΟ

«Η Αφροδίτη με τις γούνες» είναι το μυθιστόρημα του Leopold von Sacher-Masoch, δημοσιευμένο το 1870, απ’ το οποίο προήλθε η λέξη μαζοχιζμός. Τον ίδιο ακριβώς τίτλο (La Venus a la Fourrure) έχει η ταινία του Roman Polanski του 2013. και, φυσικά, πρόκειται για ευθεία αναφορά στο έργο του Μαζόχ. Αν και όχι ακριβώς. Εδώ ο Πολάνσκι διασκευάζει κινηματογραφικά ένα θεατρικό έργο βασισμένο στο μυθιστόρημα. Και αυτή ακριβώς τη θεατρικότητα διατηρεί απόλυτα.

Πρόκειται για ταινία όπου εμφανίζονται δύο και μόνο πρόσωπα: Ένας θεατρικός σκηνοθέτης και συγγραφέας και μία επίδοξη ηθοποιός (η Εμανούελ Σενιέ είναι πολύ καλή αυτή τη φορά). Ολόκληρο το φιλμ διαδραματίζεται σε μια σκηνή θεάτρου. Θέατρο στον κινηματογράφο λοιπόν, αλλά και θέατρο στο θέατρο, αφού το ίδιο το θεατρικό έργο στο οποίο βασίζεται η ταινία αναφέρεται σε μια θεατρική παράσταση. Είναι νύχτα και ο σκηνοθέτης και συγγραφέας ενός έργου βασισμένου στο μυθιστόρημα του Μαζόχ ετοιμάζεται να φύγει μετά από εξαντλητική (και άκαρπη) οντισιόν, όταν μια καθυστερημένη υποψήφια για τον βασικό ρόλο εμφανίζεται και ζητά (πιεστικά θα έλεγα) να της δοθεί μια ευκαιρία. Στην αρχή ο σκηνοθέτης είναι αρνητικός, όταν όμως εκείνη ξεκινά την performance της όλα αλλάζουν.

Όπως καταλάβατε η ταινία επικεντρώνεται στις σχέσεις των δύο ηρώων. Κατά τη διάρκειά της οι ανατροπές θα είναι πολλές. Οι ρόλοι θα αλλάξουν, θα αντιστραφούν για να είμαστε ακριβείς, πολλές φορές, το παιχνίδι θα μεταλλάσεται συχνά, θα κινείται ανάμεσα στη σαγήνη και την επιβολή, τον πόθο και την εξουσία, τον ερωτισμό και τη σκληρότητα, το σταδιακό «ξεγύμνωμα» της ψυχής του άντρα και των βαθύτερων (μάλλον μη συνειδητών και από τον ίδιο) επιθυμιών του. Ο γενικός προβληματισμός αφορά τις σχέσεις, εξουσίας κυρίως αλλά όχι μόνο, ανάμεσα στους ανθρώπους και κυρίως ανάμεσα στα δύο φύλα, οι οποίες εδώ εκλαμβάνονται (όπως και σε άλλα φιλμ του Πολάνσκι) ως ένα είδος πάλης για την επιβολή του ισχυρότερου. Φυσικά όπλο σ’ αυτή την πάλη είναι ο ερωτισμός.

Η ταινία με κράτησε και η παρουσία δύο και μόνο προσώπων (κι αυτό το έχει ξαναδοκιμάσει ο Πολάνσκι) προσωπικά δεν με κούρασε. Φυσικά πρέπει να έχουμε πάντα υπ’ όψιν την προφανή και ομολογημένη από τη  αρχή ως πρόθεση θεατρικότητα του εγχειρήματος σε όλα τα επίπεδα. Οι αντιρρήσεις – τις οποίες συμμερίζομαι κι εγώ ως ένα βαθμό – για το γιατί τόση θεατρικότητα στο σινεμά (γιατί να είναι ταινία και όχι μια παράσταση;) είναι σεβαστές και κατανοητές. Ωστόσο αν το δούμε σεναριακά και νοηματικά παραμένει κατά τη γνώμη μου ενδιαφέρον.