ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ, ΑΛΛΑ... ΣOΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ "OUR DAILY BREAD"

Το 1934 ο κλασικός αμερικάνος σκιηνοθέτης King Vidor (1894-1982) γυρίζει, με σενάριο βασισμένο σε σε δικό του στόρι, μια ασυνήθιστη για τα αμερικανικά δεδομένα ταινία: Το "Our Daily Bread", ένα φιλμ που με μια αυθόρμητη πρώτη ματιά μπορεί να χαρακτηριστεί σοσιαλιστικό.
Βρισκόμαστε στη λαίλαπα της μεγάλης κρίσης του 1929. Ένα νέο ζευγάρι αναγκάζεται, λόγω ανεργίας του συζύγου, να δεχτεί την πρόταση ενός ευκατάστατου θείου και να εγκαταλείψει την πόλη για να εγκατασταθεί σε μια μεγάλη εγκαταλειμμένη φάρμα. Σύντομα φαίνεται ότι δεν έχουν την παραμικρή ιδέα από αγροτική ζωή και δουλειά (σε μια αστείας σκηνή αγνοούν τι ζώο είναι ένα γαϊδούρι). Τότε ο σύζυγος έχει μια φαεινή ιδέα: Καθώς από τη φάρμα περνούν καραβάνια από άνεργους, πεινασμένους ανθρώπους (οικογένειες ολόκληρες) αναζητώντας την τύχη τους στη δύση (μερικοί θέλουν να γίνουν χρυσοθήρες), τους καλεί να εγκατασταθούν και να δουλέψουν ομαδικά στη φάρμα, προσθέτοντας ο καθένας την εμπειρία του από το παλιό του επάγγελμα. Έτσι σύντομα θα δημιουργηθεί ένα ολόκληρο χωριό, που θα εργάζεται ομαδικά και με απόλυτη κοινοκτημοσύνη της τροφής. Φυσικά οι δυσκολίες δεν θα αργήσουν να φανούν.
Αισιόδοξη, "σοσιαλιστική" - αν και η απόλυτη απέχθεια προς την πολιτεία, η υπογράμμιση της έλλειψης και της μη ανάγκης οποιασδήποτε βοήθειας και η ακράδαντη πίστη ότι όλα μπορούν να επιτευχθούν με τη σκληρή δουλειά ίσως να μη θεωρηθούν και τόσο σοσιαλιστικά - βαθειά ουμανιστική, με πίστη σε αξίες όπως η αλληλεγγύη, η συναδελφικότητα, η συνεργασία, η ισότητα και - φευ, θα έλεγε ένας καλός αμερικάνος - η κοινοκτημοσύνη (έστω και μόνο στα τρόφιμα), διαθέτει κάποια αφέλεια, αλλά και μερικές, μεμονωμένες, δυνατές σκηνές, που, αν τις απομονώσεις, θα μπορούσαν να ανήκουν σε φιλμ του σοβιετικού κινηματογράφου της εποχής. Δίχως να είναι κάτι πολύ μεγάλο, αξίζει όντως να το δείτε ως ένα είδος κινηματογραφικού αξιοπερίεργου - με δεδομένο βέβαια το ότι προκειται για αμερικάνικη ταινία ενός μεγάλου και καθιερωμένου χολιγουντιανού σκηνοθέτη της εποχής.

"ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ": ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ ΠΑΡΑ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ

Το μακρινό 1946 ο κλασικός αμερικανός σκηνοθέτης King Vidor (1894-1982) γυρίζει τη "Μονομαχία στον Ήλιο" (Duel in the Sun), ταινία που από άλλους αγαπήθηκε (ο Σκορσέζε έχει δηλώσει ότι είναι η βασικότερη επιρροή του) και από άλλους μισήθηκε (περιλαμβάνεται στις 100 χειρότερες ταινίες στο βιβλίο του John Wilson, ο οποίος επινόησε τα γνωστά Golden Ruspberry Awards). Ο διάσημος παραγωγός David O. Selznick πάντως πίστευε σ' αυτή, έγραψε το σενάριο και επέβαλλε διάφορες απόψεις του στα γυρίσματα (εξ αιτίας τους ο Vidor παραιτήθηκε πριν την ολοκλήρωσή τους και αντικαταστάθηκε από τον William Dieterle). .
Η όμορφη μιγάς Περλ, μετά το κρέμασμα του πατέρα της, ο οποίος είχε σκοτώσει την άπιστη γυναίκα του και τον εραστή της, πηγαίνει να ζήσει στη φάρμα μακρινών συγγενών της στο Τέξας. Η μητέρα της οικογένειας την καλοδέχεται, όχι όμως και ο αλαζονικός και καταπιεστικός πατέρας. Ο μεγάλος και συνετός γιος την ερωτεύεται, ο μικρός όμως, ένα αληθινό, πλην όμως  γοητευτικό κάθαρμα, απλώς την εκμεταλλεύεται, ακόμα και βίαια μερικές φορές. Εκείνη πάντως υποκύπτει στη γοητεία του "κακού" και στο πάθος της για εκείνον και τα πράγματα περιπλέκονται μέχρι το τραγικό (και συγκλονιστικό) φινάλε.
Σίγουρα η ταινία ξενίζει αρκετούς από τους φίλους του καθαρόαιμου, κλασικού γουεστερν, καθώς είναι περισσότερο μια ιστορία άγριου και κόντρα σε νόμους ερωτικού πάθους και λιγότερο μια περιπέτεια στο Φαρ Ουέστ με πιστολίδια, άμαξες και άλογα. Εδώ υπάρχουν διάφορες ανατροπές στο είδος: Από την κατάδειξη του σκέτου, "στυγνού" σεξουαλικού πάθους, το οποίο υπερισχύει του αγνού έρωτα, έως τον ασυνήθιστο ρόλο του Γκρέγκορι Πεκ ως κακού. Νομίζω μάλιστα ότι η μελέτη του τυφλού πάθους, που είναι ανεξέλεγκτο και υπεράνω κανόνων και ηθικής, είναι το βασικό μοτίβο του φιλμ. Και βέβαια δεν παραλείπονται οι αναφορές στον πανταχού παροντα στην Αμερική (και οχι μόνο βεβαίως) ρατσισμό :Η περιφρονητική (τουλάχιστον) συμπεριφορά πολλών προς την ηρωίδα οφείλεται βεβαίως στο ότι εκείνη είναι μιγάς.
Τζόζεφ Κότεν και Γκρέγκορι Πεκ είναι καλοί στους ρόλους τους , αλλά, από τη  άλλη, βρίσκω την ηθοποιία της πανέμορφης Τζένιφερ Τζόουνς υπερβολική, ακόμα και γελοία σε κάποια σημεία, με τα σημερινά τουλάχιστον δεδομένα. Πάντως το φινάλε είναι πραγματική σκηνή ανθολογίας - και μάλιστα ασυνήθιστη, με μια από τις δυνατότερες απεικονίσεις σχέσης αγάπης - μίσους που έχουμε δει ποτέ στην οθόνη. Όπως και να το κάνουμε πάντως, είτε την αγαπάτε είτε όχι, η "Μονομαχία στον Ήλιο" ανήκει νομίζω στα κλασικά φιλμ.