ΑΙΜΟΣΤΑΓΗΣ "ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠ' ΤΟΝ ΒΟΡΡΑ"

 

Ο Robert Eggers εξελίσσεται σε έναν από τους πλέον ενδιαφέροντες δημιουργούς της εποχής μας. Στην τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του έχει περισσότερα λεφτά, πλησιάζοντας έτσι στη "μεγάλη παραγωγή", δίχως όμως να χάνει το ενδιαφέρον του (πράγμα συνηθισμένο σε πολλές παρόμοιες περιπτώσεις). Το "The Northman" (Ο Άνθρωπος απ' τον Βορρά) του 2022 είναι μια αιμοσταγής, "βάρβαρη" ιστορία από την εποχή των Βίκινγκς, με τον Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ και την Άνια Τέιλορ-Τζόι στους δύο βασικούς ρόλους και μια πλειάδα γνωστών ηθοποιών στους δεύτερους, με βασική τη Νικόλ Κίντμαν, αλλά και τους Ουίλιαμ Νταφόε, Ίθαν Χοκ και Μπγιορκ (αν την αναγνωρίσετε να με φτύσετε...)

Ο γιος του αρχηγού μιας περιοχής των Βίκινγκς βλέπει, παιδί ακόμα, τον πατέρα του να δολοφονείται από τον αδελφό του (τον θείο του δηλαδή) και τη μητέρα του να αρπάζεται από τον δολοφόνο και τελικά να τον παντρεύεται. Γλυτώνοντας μάλλον τυχαία από τη σφαγή που ακολουθεί, κάνει την εκδίκηση σκοπό της ζωής του.

Σας θυμίζει τίποτα αυτή η ιστορία; Μα φυσικά πρόκειται για μια διασκευή του "Άμλετ" σε... Βίκινγκς βερσιόν. Και για να μην έχετε την παραμικρή αμφιβολία, ο ήρωας λέγεται - καθόλου τυχαία - Άμλεθ. Εδώ το μοτίβο της εκδίκησης κυριαρχεί απ' την αρχή ως το τέλος. Κι όταν υπάρχουν έντονα ψυχολογικά διλήμματα (π.χ. εκδίκηση ή έρωτας και γαλήνη;) η πρώτη επιλογή θα κερδίζει. Η ιστορία κινείται ανάμεσα σε ωμό, σκληρό ρεαλισμό (σφαγές στα όρια του σπλάτερ, βρώμικα και λασπωμένα χωριά κλπ.) και σε μια μυθική, μαγική ατμόσφαιρα, ώστε τελικά η ταινία να ανήκει στο χώρο του φανταστικού. Βέβαια δεν είμαι και πολύ σίγουρος αν συμφωνώ με τη φιλοσοφία της ταινίας (η εκδίκηση πάνω απ' όλα, έστω και εις βάρος της ίδιας της ζωής πολλών, η πολύ "μάτσο" λογική κλπ. και μάλιστα όταν μια ψυχολογικής φύσης ανατροπή στα 2/3 περίπου το φιλμ ανατρέπει την όλη εικόνα), αλλά όλα αυτά νομίζω ότι περνούν σε δεύτερη μοίρα μπροστά στη δυνατή εικόνα, το επικό όραμα του σκηνοθέτη και τη σκηνοθεσία εν γένει.

Θα παρακολουθώ με ενδιαφέρον τον Eggers. Ακόμα κι αν δεν συμφωνώ ιδεολογικά, είναι από τους λίγους οραματικούς δημιουργούς του καιρού μας, έστω και αν διαχειρίζεται μια μεγάλη παραγωγή, που θα ισοπέδωνε την προσωπική ματιά πολλών άλλων σκηνοθετών.

"THE WITCH": ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ο Robert Eggers έγινε ευρύτερα γνωστός το 2019 με τον ῾Φάρο῾. Πριν όμως, το 2015, είχε γυρίσει το "The Witch", ένα φιλμ που κινείται στα όρια της ταινίας τρόμου, με βαθύτερες όμως προεκτάσεις από τις συνηθισμένες ταινίες του είδους.
Στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα, μια οικογένεια άγγλων αποίκων στην Αμερική (τη Νέα Αγγλία συγκεκριμένα) που θέλει να ζήσει μια βαθύτατα χριστιανική ζωή, διώκεται από την κοινότητα λόγω της κριτικής του αρχηγού της οικογένειας στην υποκρισία των υπολοίπων κατοίκων. Αναγκασμένοι να ζήσουν εξαιρετικά δύσκολα, απομονωμένοι, δίπλα σε ένα πυκνό δάσος, ασφυκτιώντας από τον διαρκή φόβο για το Σατανά, θα δουν την οικογένειά τους να διαλύεται αργά από σκοτεινές δυνάμεις που έχουν όλα τα χαρακτηριστικά της μαγείας...
Υποβλητική ταινία, που δεν βασίζεται καθόλου στα εφέ και τα συνεχή ῾μπου῾, νομίζω ότι πάνω απ᾽όλα επικεντρώνεται στο διαρκή, υστερικό φόβο για τη μαγεία και το Σατανά και την ασφυκτική, γεμάτη τρόμο και νευρώσεις ατμόσφαιρα που δημιουργεί η φανατική προσήλωση στο χριστιανισμό, με το μαζοχισμό, τη διαρκή επιβολή στερήσεων και την πλήρη άρνηση του υλικού / σαρκικού στοιχείου που τον χαρακτηρίζει, τόσο, που τελικά η μαγεία να μοιάζει να συμβολίζει την απελευθέρωση και τη διαφυγή από την προηγούμενη αρρωστημένη κατάσταση.
Δεν συνίσταται στους φίλους του σύγχρονου χολιγουντιανού τρόμου, με την κατἄχρηση των εφέ και των σκηνών που πασχίζουν με κάθε τρόπονα τρομάξουν. Εδώ έχουμε να κάνουμε με σκεπτόμενη ταινια του είδους, σχετικά αργή, που σε κάποιες σκηνές παίζει με την αμφιβολία για το στοιχείο του φανταστικού και νπου κυρίως ενδιαφέρεται για τη δημιουργία ατμόσφαιρας. Ο Eggers ήδη δείχνει ότι είναι ένας προσωπικος δημιουργός.