"THE MACHINIST" Ή Η ΚΑΤΑΒΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΡΕΛΑ

 

Υπάρχουν αρκετές ταινίες που μιλάνε για τη σταδιακή κατάβαση του εκάστοτε ήρωα/ίδας προς την ψυχική διαταραχή. Μου έρχονται, ας πούμε, άμεσα στο νου δύο φιλμ του Πολάνσκι, η Ἁποστροφή῾ και ο ῾Ένοικος῾ και υπάρχουν και πολλά άλλα. Στη σειρά των ταινιών που πραγματικά ξεχωρίζουν με αυτό το ζοφερό θέμα έρχεται να προστεθεί και το "The Machinist" (Άγρυπνος, 2004) του Brad Anderson, ο οποίος έχει κάνει καποια συμπαθητικά φιλμ (τα περισσότερα στο χώρο του φανταστικού), ποτέ όμως δεν κατάφερε να φτάσει την ταινία στην οποία αναφερόμαστε.

Ο ήρωας είναι ένας βιομηχανικός εργάτης, που κάνει μια μονότονη δουλειά σε ένα μουντό και άσχημο περιβάλλον. Πάσχει από επίμονη αϋπνία, η μόνη του σχέση είναι οι τακτικές επισκέψεις σε μια πόρνη και η υπόλοιπη ζωή του είναι μοναχική. Η γνωριμία με μια σερβιτόρα θα του δώσει μια σύντομη διέξοδο, ωστόσο όλα όσα συμβαίνουν γύρω του θα τον κάνουν να αμφιβάλλει όλο και περισσότερο για την πνευματική του υγεία και για το τι ακριβώς συμβαίνει στη ζωή του.

Ο Κρίστοφερ Μπέιλ, απίστευτα αδυνατισμένος για τις ανάγκες του ρόλου (τι λέω, αληθινός σκελετός) είναι εξαιρετικός. Η ταινία είναι γυρισμένη σε αποχρώσεις του γκρίζου, με όλα τα άλλα χρώματα ῾῾κατεβασμένα῾῾ώστε να τονίζεται η καταπιεστική ατμόσφαιρα. Η ίδια η εικόνα λοιπόν, τα μυστικά του παρελθόντος που αναδύονται, το όλο μουντό κλίμα του φιλμ, κάνει την παρακολούθησή του μια ζοφερή εμπειρία, που επειτείνεται όσο αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά με τον ίδιο τον πρωταγωνιστή. Ωστόσο, έχοντας υπ᾽όψιν εξ αρχής ότι δεν πρόκειται για κάτι ευχάριστο, παρακολουθείστε (όσοι θέλετε) ένα δυνατό φιλμ, το οποίο μάλιστα μιλά για την ανθρώπιμη αλλοτρίωση από την απρόσωπη, μονότονη, άνευ κανενός ενδιαφέροντος και στερημενη από κάθε δημιουργικότητα εργασία. Ή ίσως για το απρόσωπο και γκρίζο των σχέσεων και της ζωής μας στο βιομηχανικό περιβάλλον; Ή και για άλλου είδους αλλοτριώσεις; Αλλά πρωτίστως σε ένα τέτοιο εργασιακό και όχι μόνο περιβάλλον πόλης δεν μπορεί παρά να προκύψουν μη υγιείς άνθρωποι... Ίσως πάλι όλα να προέρχονται από τη μοναξιά. Ή μήπως η μοναξιά είναι επακόλουθο αυτού του είδους ζωής;