ΠΟΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ;

Θα πω από την αρχή ότι το "Μια κάποια εκπαίδευση" (An Education, 2009) της δανέζας Lone Scherfig δεν με ενθουσίασε τόσο όσο οι περισσότερες από τις κριτικές που διάβασα. Φυσικά και είναι συμπαθητική ταινία και βλέπεται ευχάριστα. Και διαθέτει και χιούμορ που εναλλάσεται με το δραματικό στοιχείο. Γενικά είναι αυτό που λέμε feel good ταινία και γι' αυτό είμαι σίγουρος ότι θα αρέσει. Και έχει επίσης και την πολύ καλή πρωταγωνίστρια Κάρεϊ Μάλιγκαν, η οποία νομίζω ότι προχωρά ολοταχώς για να καθιερωθεί σαν σταρ.
Οι αντιρρήσεις μου (ή μάλλον οι απορίες μου) είναι περισσότερο ιδεολογικής φύσης. Για να το κάνω απλούστερο, είναι του στιλ "Τι ακριβώς θέλει να μας πει;". Το φιλμ διαδραματίζεται στο Λονδίνο των αρχών της δεκαετίας του 60, δηλαδή της προ ροκ και προ σεξουαλικής επανάστασης εποχή. Μας δίνει με πολύ παραστατικό τρόπο το ασφυκτικό κλίμα τόσο της οικογένειας όσο και του εκπαιδευτικού συστήματος, που μοιάζει να ενδιαφέρεται περισσότερο για την διατήρηση της παρθενίας των μαθητριών παρά για την εκπαίδευσή τους. Άλλωστε, το λένε ξεκάθαρα κάπου, οι περισσότερες προορίζονται (και, ακόμα χειρότερα, έχουν κι οι ίδιες σαν στόχο) να γίνουν καλές νοικοκυρές. Και τότε η ηρωίδα γνωρίζει έναν πολύ μεγαλύτερό της άντρα, που κυριολεκτικά την απελευθερώνει απ' όλη αυτή τη μιζέρια και ανοίγει μπρος στα έκπληκτα και "παρθένα" μάτια της έναν πραγματικά θαυμαστό κόσμο. Αλλά ποιο θα είναι το τίμημα;
Μπορεί κανείς να πει ότι το φιλμ μας λέει ότι "τα άκρα είναι πάντοτε κακά". Και ότι πάντοτε χρειάζεται η εκπαίδευση (σωστά), αφού δίχως αυτήν δεν μπορούν να υπάρξουν βάσεις. Το πρόβλημα όμως [και από εδώ αρχίζει spoiler, γι' αυτό όσοι δεν το έχετε δει μην το διαβάσετε] είναι ότι ενώ στο πρώτο μέρος καυτηριάζει και διακωμωδεί το πέρα για πέρα αρτηριοσκληρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής, στο τέλος η ηρωίδα καταφεύγει και πάλι μετανοιωμένη και με σπασμένα φτερά σ' αυτό, το οποίο μάλιστα, μέσα στην υποτιθέμενη μεγαλοψυχία του την δέχεται και τη συγχωρεί. Οπότε τι να συμπεράνουμε; Άκυρη όλη η κριτική του πρώτου μέρους; Μπρος στους κινδύνους που μας περιμένουν στον άγνωστο, σκληρό έξω κόσμο, καλή είναι ακόμα και μια εκπαίδευση που σε μαθαίνει κυρίως οικοκυρικά και στην καλύτερη περίπτωση (οι "ιδιοφυίες" μόνο) μπορεί να γίνουν... ακόμα και καθηγήτριες; [Τέλος spoiler]
Αρκετά όμως γκρίνιαξα και εξέθεσα τις αντιρρήσεις μου. Η ταινία παραμένει feel good, διαθέτει αρκετή τρυφερότητα και ευαισθησία και, τέλος πάντων, ακόμα κι αν θυμώσετε με τα συμπεράσματα, νομίζω ότι θα περάσετε καλά βλέποντάς την, αφού και αστεία και όσο πρέπει συγκινητική είναι.