ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΟ "TO KILL A MOCKINGBIRD"

 

Θεωρώ το "To Kill a Mockingbird" (στην Ελλάδα για άγνωστο λόγο είχε παιχτεί ως ῾῾Σκιές και Σιωπή῾῾), γυρισμένο το 1962 από τον Robert Mulligan (1925-2008) ως μία από τις καλύτερες στιγμές του παλιού, συχνά καλού Χόλιγουντ. Και τη θεωρώ ως μια πραγματικά πολυεπίπεδη ταινία. Ο Γκρέγκορι Πεκ είναι βέβαια ο πρωταγωνιστής, νομίζω όμως ότι την παράσταση κλέβει η μικρἠ Μέρι Μπάνταμ, 10 χρονών τότε, που σχετικά σύντομα αποφάσισε να εγκαταλείψει την ηθοποία.

Σε μια πόλη του Νότου το 1932 (οικονομική κρίση κλπ.), ο ήρωας είναι ένας χήρος δικηγόρος, εξέχουσα μορφή της πόλης, μορφωμένος και προοδευτικός, αντίθετα βέβαια με την πλειοψηφία των κατοίκων. Ζει με τα δύο μικρά παιδιά του, 12-13  και 10 χρονών. Κάποια στιγμή σχεδόν αναγκάζεται να αναλάβει την υπεράσπιση ενός μαύρου που κατηγορείται για βιασμό και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγηθεί στην κρεμάλα (πριν από τη δίκη βέβαια, ο δικηγόρος πρέπει να πασχίσει με νύχια και δόντια γιοα να αποφύγει ο πελάτης του το λιντσάρισμα...). Η ιστορία δείχνεται από την πλευρά και τη ματιά των παιδιών (αφηγήτρια είναι η μικρή κόρη).

Εξαιρετικό φιλμ, που αυτό που κυρίως θαυμάζω είναι τα πολλά και διαφορετικά θέματα που θίγει. Ενώ όμως είναι πολλά και διαφορετικά, είναι με άψογο τρόπο ῾῾χωνεμένα῾῾ στην ιστορία, η οποία κυλά γλαφυρά και με διαρκές ενδιαφέρον δίχως καθόλου να ενοχλεί το ότι θέλει να πει τόσο πολλά και σημαντικά. Κατ᾽αρχή βεβαίως είναι μια βαθιά αντιρατσιστική ταινία. Το πρόβλημα του ρατσισμού και των όσων έχουν υποστεί οι μαύροι της Αμερικής είναι αυτό που φαίνεται περισσότερο. Κι όμως, αν προσέξετε, θα συνειδητοποιήσετε ότι το θέμα αυτό αρχίζει να γίνεται το βασικό του φιλμ μόνο μετά τα μισά! Ουσιαστικά, κυρίαρχο είναι το θέμα της ενηλικίωσης. Της δύσκολης ενηλικίωσης και του περάσματος από τον κόσμο της ξενοιασιάς και του παιχνιδιού στον σκληρό και πάνω απ᾽όλα άδικο πραγματικό κόσμο, τον κόσμο των μεγάλων. Ωστόσο και η ῾῾εποχή της ξενοιασιάς῾῾ που λέγαμε δεν είναι πάντοτε ανέμελη. Παράλληλα υπάρχουν οι παιδικοί φόβοι, οι πρώιμες ανησυχίες, οι πρώτοι προβληματισμοί... Η καταγραφή της παιδικής ηλικίας, με την αφέλεια της άγνοιας αλλά και τους φόβους, είναι, νιομίζω εξαιρετική. Η είσοδος στον πραγματικό κόσμο θα γίνει όχι γλυκά και όμορφα, αλλά μάλλον με ένα σοκ. Τρίτο θέμα που θίγεται είναι αυτό της διαφορετικότητας και, τελικά, της αποδοχής της. Ίσως είναι από τις πρώτες ταινίες που θίγουν καθαρά το θέμα αυτό, που σήγμερα είναι τόσο της μόδας...

Όχι, δεν θα κουραστείτε. Ενω μιλά για πολύ σκληρά ενίοτε πράγματα και βρίσκεται μακριά από συχνά τραβηγμένα απ᾽τα μαλιά χάπι εντ, διαθέτει αυτή την παιδικότητα, το χιούμορ σε κάποια σημεία, τη γλυκύτητα, αλλά ακόμα και κανονικό σασπένς, με ένα μικρό άγγιγμα τρόμου προς το τέλος... Πολύ δύσκολος συνδυασμός σκληρών θεμάτων και, παρ´όλα αυτά, γλυκειάς ατμόσφαιρα, που εδώ είναι μια από τις σπάνιες φορές που πετυχαίνει.