ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΑΓΗΝΗ ΣΤΟ "THE MASTER"

Είναι γενικά παραδεκτό ότι ο Paul Thomas Anderson είναι από τους σημαντικότερους σύγχρονους σκηνοθέτες. Τον ενδιαφέρει η εξερεύνηση της σκοτεινής πλευράς του "αμερικάνικου όνειρου", οι "περενέργειές" του (θυμηθείτε τη βιομηχανία πορνό στο "Boogie Nights" ή τον μοναχικό, άπληστο, σχεδόν τρελό καπιταλιστή στο "Θα Χυθεί Αίμα"). Έτσι, στο "The Master" του 2012 σειρά έχει το θέμα των παρα-, ημι-, περίπου θρησκευτικών οργανώσεων, που τόση πέραση έχουν εκεί.
Η ιστορία μιλά για την συνάντηση δύο εντελώς διαφορετικών προσωπικοτήτων: Ενός ασταθούς, στα όρια της παράνοιας πρώην ναύτη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, σεξουαλικά στερημένου και δίχως να μπορεί να στεριώσει σε μόνιμη δουλειά και του ηγέτη - ιδρυτή μιας παραθρησκευτικής οργάνωσης, που αποκτά όλο και μεγαλύτερη δύναμη και επιροή (αλλά και όλο και περισσότερα προβλήματα με τον νόμο).
Η σχέση των δύο αντρών είναι το κέντρο της ταινίας. Εκείνος θα γίνει φυσικά ο πιστότερος οπαδός, έτοιμος να κάνει τα πάντα για τον "αφέντη" του, ενώ συγχρόνως αποτελεί και το ιδανικό πειραματόζωό του. Η σχέση αυτή μπορεί να περιγραφεί με διάφορους τρόπους και οπτικές: Σχέση πατέρα - γιού, δάσκαλου - μαθητή, εξουσιαστή - εξουσιαζόμενου, πάντοτε όμως σχέση αγάπης - μίσους, όπως ακριβώς συμβαίνει σε όλα αυτά τα δίπολα. Εκτός αυτού όμως μπορεί κανείς να διακρίνει και άλλες προβληματικές: Προφανώς υπάρχει καυτηριασμός όλων αυτών των παραθρησκευτικών (ή περίπου) μπουρδολογιών. Αν το δούμε μάλιστα πιο κλειστά, μπορούμε να το θεωρήσουμε και μια αλληγορία για/ ή καταδικη της/ πανίσχυρης σήμερα σαϊεντολογίας (οι γελοίες θεωρίες της φανταστικής και της υπαρκτής οργάνωσης μοιάζουν, ακόμα και η εποχή είναι η ίδια: Τόσο αυτή του φιλμ όσο και η πραγματική δημιουργήθηκαν και άρχισαν να εδραιώνονται στη δεκαετία του 50), αλλά και των σύγχρονων διάφορων εκφάνσεων του new age.
Πέραν αυτών πάντως η δίψα για όλο και περισσότερη εξουσία και επιβολή σε όλο και περισσότερους ανθρώπους, που γρήγορα φτάνει στην απληστία, είναι παρούσες. Αλλά και η σχέση θρησκείας - χρήματος βρίσκεται κι αυτή εδώ (επιτρέψτε μου να χρησιμοποιώ κάπως απλουστευτικά τον όρο "θρησκεία". Όλα αυτά δεν είναι ακριβώς θρησκείες, αλλά ένα κράμα θρησκείας, φιλοσοφίας, πρακτικής καθημερινής ζωής, μεταφυσικών "αναζητήσεων" και, βέβαια, απαραίτητα, είναι οργανώσεις που απαιτούν πειθαρχία και τυφλή υπακοή από τα μέλη τους και κάποιες οικονομικές συνδρομές... Γενικά νομίζω ότι στις περιπτώσεις αυτές έχουμε ουσιαστικά να κάνουμε με μια από τις πιο απεχθείς μορφές εξουσίας και κυριαρχίας. Ο "Master" της ταινίας είναι προφανώς χαρισματικός, έξυπνος, επινοητικός και διαθέτει αναμφισβήτητο μαγνητισμό και σαγήνη, ο Άντερσον όμως δεν χάνει ευκαιρία να τον παρουσιάσει ταυτόχρονα και σαν άτομο πονηρό ή, αν θέλετε, έναν γοητευτικό απατεώνα που βασίζεται στις ανασφάλειες και την αφέλεια των πιστών του. Και υπάρχουν σκηνές όπου η απόλυτη μπουρδολογία των "βαθυστόχαστων" ρήσεών του ξεγυμνώνεται εντελώς. Ίσως μάλιστα η επιλογή του χαρακτήρα του φανατικού μαθητή δεν είναι τυχαία, ϊσως κι εδώ να υπάρχει ένα σχόλιο: Όσο λιγότερο ισορροπημένος και όσο περισσότερο στερημένος είναι κανείς, τόσο πιο εύκολα θα γίνει τέτοιου είδους πιστός και, φυσικά,όλο και πιο φανατικός. Νομίζω ότι υπάρχουν κι άλλα επίπεδα που ίσως ανακαλύψει ο θεατής.
Γενικά βρήκα την ταινία, ανεξαρτήτως αυτών, δυνατή, εξαιρετικά σκηνοθετημένη και, βέβαια, με εκπληκτικές ηθοποιίες, τόσο από τον φοβερό Γιακίν Φίνιξ όσο και από τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Σίγουρα από τις πιο αξιόλογες ταινίες της χρονιάς.