Κυριακή, Σεπτεμβρίου 27, 2015

DOUBLE IDEMNITY : Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΑΡΧΕΤΥΠΙΚΟΥ ΝΟΥΑΡ

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το "Double Idemnity" ("Διπλή Ταυτότητα" στην Ελλάδα) είναι το καλύτερο νουάρ που γυρίστηκε ποτέ. Δεν ξέρω αν ισχύει κάτι τέτοιο, σίγουρα πάντως το φιλμ που έκανε ο μέγιστος Billy Wilder (1906-2002) το 1944 είναι ένα από τα καλύτερα, αλλά και αρχετυπικο του είδους.
Το νουάρ, σε γενικές γραμμές, μας αποκαλύπτει έναν εξαιρετικά σκοτεινό και διεφθαρμένο κόσμο, γεμάτο απληστία, ίντριγκες, λαγνεία, πάθη και ανθρώπους που για να ικανοποιήσουν τους πόθους ή να εκπληρώσουν τα συμφέροντά τους, δεν διστάζουν να φτάσουν στο φόνο. Όλα αυτά, φυσικά, δεν είναι καθόλου κολακευτικά για την αμερικάνικη κοινωνία στους κόλπους της οποίας διαδραματίζονται και η οποία αποτελεί τη σκηνή όλων αυτών των - άνομων σχεδόν πάντοτε - παθών. Πρόκειται δηλαδή για τη σκοτεινή, την ανεστραμένη πλευρά του αμερικάνικου ονείρου.
Όλα αυτά τα στοιχεία περιέχονται στο "Double Idemnity". Άλλωστε ο Wilder, βαθύς σαρκαστής και ανατόμος της αμερικάνικης κοινωνίας, δεν θα μπορούσε παρά να κάνει  κάτι πολύ σκοτετινό και αδιέξοδο. Ένας ασφαλιστής ερωτεύεται με πάθος τη σύζυγο ενός πελάτη του. Εκείνη, η κλασική μοιραία γυναίκα των νουάρ φυσικά, του προτείνει να δολοφονήσουν τον άντρα της - καθόλου θετικός χαρακτήρας κι αυτός - και ο ερωτευμένος άντρας όχι μόνο δέχεται, αλλά βάζει σε ενέργεια ένα σχέδιο που θα αποφέρει ακόμα μεγαλύτερα κέρδη.
Απόλυτα ατμοσφαιρικό με την ασπρόμαυρη φωτογραφία του, απαισιόδοξο, με απειλητική ατμόσφαιρα, βάζει σε πρώτο πλάνο, 6 χρόνια πριν από την επίσης κλασική "Λεωφόρο της Δύσης" του ίδιου δημιουργού, έναν ετοιμοθάνατο ήρωα να αφηγείται την ιστορία, γεγονός που σόκαρε στην εποχή του. Οπότε, αντιλαμβάνεστε, δεν υπάρχει καμία διαφυγή για τον ήρωα. Η πορεία προς την καταστροφή, για να ικανοποιηθεί η απληστία βεβαίως, είναι μονόδρομος. Σημειώστε επισης ότι κι άλλοι από τους βασικούς χαρακτήρες δεν είναι καθόλου θετικοί...
Προσθέστε σε όλα τα παραπάνω ότι το φιλμ βασίζεται σε μυθιστόρημα του Τζέιμς Κέιν, του συγγραφέα του "Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές", ότι το σενάριο έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Wilder σε συνεργασία με τον μέγιστο του είδους Ρέιμοντ Τσάντλερ, ενώ η Μπάρμπαρα Στάνγουικ ήταν υποψήφια για Όσκαρ για το ρόλο της τυπικής μοιραίας γυναίκας, και θα έχετε πραγματικά ένα από τα καλύτερα και αρχετυπικότερα νουάρ όλων των εποχών. Διάβολε, τελικά μερικές από τις καλύτερες αμερικάνικες ταινίες δεν κολακεύουν καθόλου τη Αμερική...

Ετικέτες ,

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 25, 2015

"ΣΚΛΑΒΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ" ΕΝΩ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΓΥΡΩ ΑΛΛΑΖΕΙ

Το 1976 ο (σοβιετικός τότε) Nikita Mikhalkov γυρίζει τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, τη "Σκλάβα της Αγάπης" (Raba lyubni).
Η ιστορία μας μεταφέρει κάπου στη νότια στη Ρωσία την εποχή του εμφυλίου (ο οποίος, βεβαίως, θα καταλήξει με την επικράτηση των μπολσεβίκων), λίγο μετά το 1917. Εκεί λοιπόν ένα κινηματογραφικό συνεργείο γυρίζει ένα - βωβό προφανώς - μελόδραμα με πρωταγωνίστρια μια σούπερσταρ της εποχής. Τα προβλήματα όμως είναι πολλά, καθώς ο επίσης σούπερσταρ πρωταγωνιστής αργεί να έλθει από τη Μόσχα, καθώς έχει εμπλακεί προσωπικά στην επανάσταση, ενώ συμβαίνουν κι άλλα που καθυστερούν τα γυρίσματα. Η σταρ, αν και παντρεμένη, ερωτεύεται έναν γοητευτικό κάμεραμαν, ενώ ένα όργιο από ίντριγκες και συνωμοσίες ανάμεσα σε κυβερνητικούς και επαναστάτες πλέκεται γύρω από το συνεργείο (του οποίου τα μέλη έχουν βεβαίως και τα προσωπικά τους προβλήματα).
Ο Μιχαλκόφ ρίχνει μια νοσταλγική ματιά στα παρασκήνια του "πρωτόγονου", βωβού σινεμά της πατρίδας του, στις συνθήκες των γυρισμάτων, στο star system της εποχής (το ίδιο έντονο με σήμερα), στα όσα συμβαίνουν πίσω από την κάμερα. Συγχρόνως παίζοντας με την "ταινία μέσα στην ταινία", φτιάχνει ένα δικό του μελόδραμα με ήρωες τα μέλη του συνεργείου, μελόδραμα "παράλληλο' μ' αυτό που προσπαθούν να γυρίσουν. Μας μιλά έτσι για τη σχέση πραγματικότητας και φαντασίας, αληθινών και επινοημένων καταστάσεων. Νομίζω όμως ότι βασικός επίσης στόχος του είναι να καταδείξει την "εισβολή" της πραγματικότητας, όταν μάλιστα συμβαίνουν συγκλονιστικά γεγονότα εκεί έξω, στην καθημερινότητα όλων. Το συνεργείο, οι καλλιτέχνες που το απαρτίζουν και κυρίως η πρωταγωνίστρια, ζουν κάπως σαν σε μια φούσκα, σε μια ψεύτικη πραγματικότητα, προσπαθώντας απεγνωσμένα να αγνοήσουν τα γεγονότα που καλπάζουν και τις αλλαγές που έρχονται. Βλέπετε, αυτά προς το παρόν συμβαίνουν στη μακρινή Μόσχα. Αυτό όμως είναι αδύνατο. Από την έλλειψη φιλμ μέχρι τις πολύπλοκες καταστάσεις που θα βιώσει η ηρωίδα σε σχέση με τον έρωτά της, από τη δράση ενός αξιωματικού του στρατού μέχρι το δυνατό τέλος, όλα δείχνουν ότι κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί σε έναν ασφαλή δικό του κόσμο, σε μια απαραβίαστη "φωλιά" και να παραμείνει ανεπηρέαστος από το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι.
Πρέπει ωστόσο να παρατηρήσω ότι το φιλμ, στο πρώτο μέρος του τουλάχιστον, με κούρασε αρκετά. Μάλλον βαρέθηκα τον προστατευμένο μικρόκοσμο του συνεργείου, το χάος που επικρατεί, τα προσωπικά των μελών του, τις μεταξύ τους διαπλοκές. Βεβαίως βρισκόμαστε πολύ μακριά από τον κυρίαρχο σοσιαλιστικό ρεαλισμό της εποχής. Ο Μιχαλκόφ, τολμηρός την εποχή αυτή, φτιάχνει μια περισσότερο συναισθηματική ταινία που δεν υπακούει στις τότε επιβεβλημένες νόρμες και αυτό είναι αξιοθαύμαστο. Ωστόσο δεν παύω να βρίσκω το αποτέλεσμα κάπως βαρετό συνολικά - παρά το δυνατό τέλος.

Ετικέτες ,

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 24, 2015

ΕΝΑΣ ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΤΣΕΧΙΚΟΣ ΓΑΤΟΣ ΜΙΑ ΜΕΡΑ...

Έχω ξαναγράψει για το φαινόμενο του τσέχικου (τότε τσεχοσλοβάκικου) κινηματογράφου της δεκαετίας του 60. Σε μια απόλυτη σχεδόν ρήξη με τα δόγματα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού - και σε συνδυασμό φυσικά με την πολιτική φιλελευθερισμού που κατέληξε στην "'Ανοιξη της Πράγας" - μας έδωσε ποικιλία ταινιών. Πολλές φορές με παιχνιδιάρικο στιλ, με χρήση ποικίλων κινηματογραφικών μέσων, με χιούμορ και πάντοτε με κριτική κοινωνική ματιά.
Το 1963 λοιπόν ο Vojtech Jasny γυρίζει το "Ένας Γάτος μια Μέρα" (Az prijde kocour). Πρόκειται για ένα είδος σύγχρονου παραμυθιού που διαδραματίζεται σε μια πόλη της Τσεχοσλοβακίας. Αρχικά έχουμε ένα σύντομο πορτρέτο μερικών από τους κατοίκους, με τις καθημερινότητες και, φυσικά, με τα ελαττώματα και τις απάτες τους (ναι, υπήρχαν πολλές τέτοιες στον "σοσιαλιστικό παράδεισο").  Βασικοί αντίθετοι πόλοι ένας ρομαντικός, ιδεολόγος δάσκαλος και ο φιλόδοξος, καταπιεστικός και, κυρίως, υποκριτής διευθυντής του σχολείου. Μια μέρα θα φτάσει εκεί ένας πλανόδιος "μαγικός" θίασος. Ο επικεφαλής του έχει έναν υπέροχο γάτο με... γυαλιά. Όταν βγάζουν τα γυαλιά του γάτου οι άνθρωποι γίνονται χρωματιστοί: Ο καθένας παίρνει ένα χρώμα ανάλογο με το βασικό του ελάττωμα: Αποκαλύπτονται έτσι οι κλέφτες, οι ψεύτες, οι απατεώνες, οι άπιστοι, αλλά και οι ερωτευμένοι. Όπως είναι φυσικό, η πτώση των μασκών θα επιφέρει κοινωνικό χάος και αυτοί που περισσότερο θίγονται θα αποφασίσουν να ξεφορτωθούν τον επικίνδυνο γάτο. Εν μέσω αυτών ο δάσκαλος θα ερωτευτεί την όμορφη ακροβάτιδα του θιάσου.
Η δομή της ταινίας είναι παράδοξη. Πρόκειται για μια ασυνήθιστη μίξη "κανονικού" σινεμά, παραμυθιού, μιούζικαλ, σουρεαλιστικών καταστάσεων, σλάπστικ και σκηνών από "μαγικές" παραστάσεις τσίρκου, έντονα επηρεασμένες από το Μαύρο Θέατρο της Πράγας. Επίσης χαρακτηριστικό είναι το συνεχές παιχνίδι με τα χρώματα. Φυσικά η πρόθεση σάτιρας της κοινωνίας και κατάδειξης και καυτηριασμού των ελαττωμάτων και της υποκρισίας της είναι σαφής και αποτελούν το στόχο του φιλμ. Γι' αυτό άλλωστε μιλάμε για την ιδιαιτερότητα του τσεχοσλοβακικού σινεμά της εποχής, που δεν δίσταζε να αποκαλύπτει τα κακώς έχοντα του συστήματος.
Το πρόβλημα κατά τη γνώμη μου είναι ότι όλα αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία δεν δένουν πάντοτε αρμονικά. Συχνά βρήκα τις σκηνές μιούζικαλ (κυρίως), μακρόσυρτες και βαρετές και, τελικά, το συνολικό αποτέλεσμα μάλλον δίχως συνοχή. Ωστόσο δεν παύει να αποτελεί δείγμα ενός ιδιαίτερου, ιδιόρρυθμου σινεμά, που κάποια στοιχεία του, η τόλμη και η φρεσκάδα και η ελευθερία της φόρμας για παράδειγμα, μπορούν να εντυπωσιάζουν μέχρι σήμερα.

Ετικέτες ,

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 22, 2015

"IN THE HEAT OF THW NIGHT"... ΚΑΡΑΔΟΚΕΙ Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

Βρισκόμαστε στα 1967, στην καρδιά δηλαδή της ταραγμένης δεκαετίας του 60, όταν στην Αμερική η πολιτικοποίηση (κυρίως λόγω Βιετνάμ) είχε φτάσει στο ζενίθ. Τότε ο Norman Jewison γυρίζει το "In the Heat of the Night" (γνωστό στην Ελλάδα ως "Ιστορία ενός Εγκλήματος"), σίγουρα μια από τις καλύτερες ταινίες του, που λειτουργεί κατά τη γνώμη μου άψογα και στα δύο επίπεδά της.
Μαύρος ντετέκτιβ που τυχαία να περνά από μικρή πόλη του Νότου συλλαμβάνεται για το φόνο πλούσιου νεοφερμένου κατοίκου, ο οποίος σκόπευε να χτίσει εκεί εργοστάσιο. Σύντομα η παρεξήγηση λύνεται και ο ντετέκτιβ αφήνεται ελεύθερος, μένει όμως εκεί για να βοηθήσει με την μεγάλη πείρα του στη διελεύκανση του φόνου. Και τότε θα έλθει αντιμέτωπος με τον εφιαλτικό ρατσισμό που απλώνεται στην πόλη, από τον σερίφη μέχρι (σχεδόν) τον τελευταίο κάτοικο.
Μίλησα βέβαια για τα δύο επίπεδα του φιλμ, εννοώντας, πρώτα, το επίπεδο της αστυνομικής πλοκής. Εκεί λοιπόν η ταινία πετυχαίνει ένα απόλυτα στιβαρό αποτέλεσμα, με πολλούς υπόπτους  και άλλες τόσες ανατροπές, ανεβάζοντας το σασπένς και "κρατώντας" τον θεατή. Ταυτόχρονα - και εδώ μπαίνουμε στο δεύτερο και σημαντικότερο επίπεδο - καταγράφεται (καθόλου κολακευτικά) και ο "χάρτης" της πόλης, η "βρώμικη", αποπνικτική ατμόσφαιρά της με τα κρυμμένα κάτω από την ήσυχη επιφάνεια σκοτεινά μυστικά (η εξ ίσου αποπνικτική ζέστη που επικρατεί όσο διαδραματίζεται η ιστορία λειτουργεί και συμβολικά), σκιαγραφούνται τα πορτρέτα κάποιων από τους κατοίκους - με βασικό, βεβαίως, τον σερίφη και την παράξενη σχέση που θα αναπτύξει με τον έγχρωμο ντετέκτιβ - και η βαθιά μιζέρια που επικρατεί εκεί, τροφοδοτημένη βεβαίως από τη ρουτίνα. Φυσικά κυρίαρχος και πανταχού παρόν είναι ο απόλυτος ρατσισμός και η φυλετική προκατάληψη. Ένας ρατσισμός που σε πολλά σημεία γίνεται πραγματικά τρομακτικός και απειλεί μάλιστα την ίδια τη ζωή του ήρωα. Οι καταστάσεις που παρακολουθούμε είναι πραγματικά απίστευτες για μια - σχετικά - κοντινή εποχή (βρισκόμαστε, διάβολε, στη δεκαετία του 60 και όχι στον 19ο αιώνα ή έστω στις πρώτες δεκαετίες μετά την κατάργηση της δουλείας). Από την άποψη αυτή το φιλμ αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές διαμαρτυρίες κατά του απεχθούς φαινομένου.
Άφησα τελευταίους τους δύο πρωταγωνιστές, που παίρνουν την ταινία στις στις πλάτες τους: Τον Σίντνεϊ Πουατιέ και, κυρίως, τον εκπληκτικό Ροντ Στάιγκερ, που με την ερμηνεία του, τόσο ως σερίφης όσο και ως - εκτός δουλειάς - πολίτης (εξαιρετικές για μένα οι σχετικές σκηνές) πετυχαίνει μια εκπληκτική ερμηνεία και αναδεικνύεται σε ουσιαστικό πρωταγωνιστή. Όπως καταλάβατε, θεωρώ το "In the Heat of the Night" εκπληκτική ταινία.

Ετικέτες ,

Σάββατο, Σεπτεμβρίου 19, 2015

LILI MARLEEN : ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΙΣΩ ΤΟΥ

Το 1981 ο Rainer Werner Fassbinder (1945-1982) γυρίζει μία από τις σχετικά (σχετικότατα για την ακρίβεια) "μεγάλες" παραγωγές του, τη "Lili Marleen". Αυτό φυσικά είναι ο τίτλος του πασίγνωστου τραγουδιού, ίσως ενός απο τα πλέον αναγνωρίσιμα και πολυψιθυρισμένα παγκοσμίως. Τι ξέρουμε όμως γι' αυτό; Οι περισότεροι δεν γνωρίζουν καν ποια ήταν η πρώτη εκτέλεση, τότε στον πόλεμο. Δικαίως. Η αρχική τραγουδίστριά του παραμένει πρακτικά άγνωστη, έχοντας ουσιαστικά αυτή μόνο την τεράστια επιτυχία στο ενεργητικό της.
Η ηρωίδα, γερμανίδα και άσημη τραγουδίστρια σε ελβετικά καμπαρέ, είναι τρελά ερωτευμένη (και αμοιβαία) με πλούσιο εβραίο, γόνο αντιναζιστικής οικογένειας, η οποία μάλιστα συμμετέχει ενεργά στην αντίσταση προστατεύοντας ή φυγαδεύοντας γερμανούς εβραίους. Ο πατέρας είναι αντίθετος με την ένωση αυτή, κυρίως επιδή φοβάται ότι η κοπέλα, ακούσια ή εκούσια, μπορεί να καταστρέψει την οργάνωση. Ο ερωτευμένος γιος θα επιμείνει να τη βάλει κι αυτή στην αντίσταση, έχοντάς της απόλυτη εμπιστοσύνη. Κάπου εκεί η κοπέλα θα τραγουδήσει (σχεδόν τυχαία) μια παλιότερη σύνθεση επίσης άσημου συνθέτη. Η "Lili Marleen" θα γίνει τεράστια παγκόσμια επιτυχία κυριολεκτικά σε μία νύχτα, καθώς θα μεταδοθεί από το ραδιόφωνο σε χιλιάδες στρατιώτες στο μέτωπο (και από εκεί και πέρα θα μεταδίδεται ανελλιπώς κάθε νύχτα). Ακολουθούν μέρες δόξας και πλούτου, ώσπου η Lili Marleen, όπως όλοι πλέον αποκαλούν την τραγουδίστρια, λησμονώντας ή αγνοώντας το αληθινό της όνομα, θα γίνει ενθουσιωδώς δεκτή από τον ίδιο τον Χίτλερ. Σημειωτέον ότι ο διαβόητος Γκέμπελς, παμπονηρος υπεύθυνος της γιγάντιας ναζιστικής προπαγάνδας, ήταν αρχικά αντίθετος με την κυκλοφορία του τραγουδιού (τα πάντα φυσικά περνούσαν από άγρια λογοκρισία), επειδή το θεωρούσε καταθλιπτικό, άρα ικανό να ρίξει το ηθικό του στρατού. Η κοπέλα λοιπόν κερδίζει τα πάντα, ο έρωτάς της όμως δυσκολεύει όλο και πιο πολύ, καθώς πλέον οι μετακινήσεις του καλού της στη Γερμανία γίνονται όλο και πιο δύσκολες και, κυρίως, επικίνδυνες...
Μελόδραμα ουσιαστικά, με την συχνή πρωταγωνίστρια του Fassbinder Χάνα Σιγκούλα στο βασικό ρόλο, προσπαθεί να καταδείξει τις "παράπλευρες" επιπτώσεις και απώλειες του φριχτού πολέμου στον άμαχο πληθυσμό, αλλά και τη απίστευτη δύναμη  ενός τραγουδιού (ίσως της τέχνης γενικότερα). Ταυτόχρονα στοχάζεται πάνω στις αντιφατικές πολλές φορές αξίες και τη σχετικότητα της ηθικής, κυρίως σε τόσο ταραγμένες εποχές, όπως αυτή που διαδραματίζεται το φιλμ. Οι φίλοι του σκηνοθέτη θα την απολαύσουν - αν και αρκετά πλούσια παραγωγή για τα "χειροποίητα" δεδομένα του ακούραστου αυτού δημιουργού (υπενθυμίζω ότι στα 37 χρόνια που έζησε πρόλαβε να γυρίσει 24 ταινίες μεγάλου μήκους (!!!) δίχως να μετρήσουμε και τις πολλές τηλεοπτικές).

Ετικέτες ,

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 17, 2015

Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

Η Μαρία Ηλιού είναι μια καταξιωμένη και αξιόλογη ελληνίδα δημιουργός ντοκιμαντέρ. Το 2011 γυρίζει (ή μάλλον ολοκληρώνει, αφού η όλη δουλειά κράτησε 7 ολόκληρα χρόνια) το "Σμύρνη. Η Καταστροφή μιας Κοσμοπολίτικης Πόλης, 1900-1922". Φυσικά αναφέρεται στη μικρασιατική καταστροφή, στην καταστροφή της Σμύρνης ειδικότερα.
Το ύφος της δεν διαθέτει πειραματισμούς και κινηματογραφικά "κόλπα". Είναι στρωτό, αφηγηματικό, εναλλάσσει σκηνές εποχής με σύγχρονους ιστορικούς ή μάρτυρες που μιλάνε για όσα έγιναν / έζησαν, και επενδύεται με ευχάριστη μουσική και διασκευές σμυρνέικων τραγουδιών.
Η Ηλιού πιάνει την  ιστορία από παλιά. Έτσι στην αρχή γνωρίζουμε μια πραγματικά κοσμοπολίτικη και ανεκτική μεγαλούπολη, όπου συνυπάρχουν αρκετά αρμονικά έλληνες, τούρκοι, εβραίοι και αρμένιδες. Ο πλούτος (των κυρίαρχων στρωμάτων τέλος πάντων) και η γενική ευημερία είναι εμφανής. Οι μαρτυρίες γι' αυτό πάμπολλες. Η Σμύρνη δεν θα αντιληφθεί και πολλά από τους βαλκανικούς πολέμους ούτε από άλλες ελληνικές περιπέτειες. Ώσπου έρχεται το κίνημα των Νεότουρκων, η ηγετική φυσιογνωμία του Κεμάλ ξεχωρίζει και τα πράγματα αρχίζουν να μαυρίζουν. Θα ακολουθήσει η ελληνική μικρασιατική εκστρατεία, η ήττα των ελληνικών στρατευμάτων στα βάθη της Μικράς Ασίας και η άτακτη υποχώρησή τους και, τελικά, η φριχτή καταστροφή της Σμύρνης, τόσο από σφαγές των τουρκικών στρατευμάτων όσο και από την πυρκαγιά που κατέκαψε την κάποτε πανέμορφη πόλη - εφιαλτικό το δράμα των χιλιάδων εγκλωβισμένων κατοίκων στην προκυμαία καθώς η πόλη πίσω τους καιγόταν. Η οποία πυρκαγιά, σημειωτέον, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο από ποιούς μπήκε (μάλλον από τους τούρκους, αλλά οι μεν κατηγορούν τους δε). Και μια τραγική λεπτομέρεια: Ενώ η υποχώρηση είχε αρχίσει, ενώ οι αψιμαχίες πολύ κοντά στην πόλη είχαν αρχίσει, ενώ τουρκικά στρατεύματα βρίσκονταν πολύ λίγα χιλιόμετρα μακριά της, οι κάτοικοι δεν είχαν ανησυχήσει σχεδόν καθόλου και συνέχιζαν μέχρι την τελευταία κυριολεκτικά μέρα την κανονική ζωή και τις γιορτές τους σα να μη συνέβαινε τίποτα.
Επικεφαλής της ομάδας έρευνας είναι ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτρόεφ. Το θετικό είναι ότι το φιλμ δεν καταφεύγει σε καμία περίπτωση σε εθνικιστικές κορώνες. Πρσπαθεί να είναι ιστορικά ισορροπημένο και να μοιράσει δίκαια τις ευθύνες (και στους έλληνες φυσικά) και όχι να τις ρίξει σε κάποιους "κακούς". Αυτό αποτελεί κατά τη γνώμη μου μια από τις μεγαλύτερες αρετές του.
Συμπερασματικά , δίχως, όπως είπαμε, να πρόκειται για κινηματογραφικά πρωτότυπο φιλμ, είναι διαφωτιστικό, κατατοπιστικό και προσπαθεί να φωτίσει τα γεγονότα αμερόληπτα. Γι' αυτό συνίσταται για όσους ενδιαφέρονται για το καθαρά ιστορικό μέρος του δράματος.

Ετικέτες , ,

Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 16, 2015

ΑΝΑΛΑΦΡΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΟΝ "ΠΑΡΑΛΟΓΟ ΑΝΘΡΩΠΟ"

Το 2015 ο Woody Allen έχει γίνει 80 ετών, η δημιουργικότητά του παραμένει απίστευτη (μία ταινία το χρόνο εδώ και πολλά χρόνια) και ο "Παράλογος Άνθρωπος" (Irrational Man) είναι η 45η ταινία του! Δεν πρόκειται βέβαια για το αριστούργημά του, πιστεύω όμως ότι μια έστω και μέτρια ταινία του Allen είναι πολύ, μα πολύ καλύτερη από το μέσο όρο όσων βλέπουμε στις οθόνες.
Στο φιλμ αυτό δεν υπάρχει το άφθονο χιούμορ άλλων ταινιών του. Ανήκει στη "σοβαρή" κατηγορία των "Απιστίες και Αμαρτίες", "Match Point" κλπ., τα οποία, όπως λέει ο ίδιος, είναι εμπνευσσμένα από το "Έγκλημα και Τιμωρία" του Ντοστογιέφσκι. Ένας καινούριος καθηγητής φιλοσοφίας καταφτάνει σε ένα πανεπιστήμιο με ήδη κακή φήμη: Αλκοολικός, γυναικάς, καταθλιπτικός... Εκεί θα τα φτιάξει με μια όμορφη φοιτήτριά του, αλλά ούτε η φρεσκάδα της σχέσης αυτής θα καταφέρει να τον γεμίσει. Ώσπου συλλαμβάνει ένα αναπάντεχο σχέδιο: Να πραγματοποιήσει το "τέλειο έγκλημα" (δίχως να συλληφθεί δηλαδή), με θύμα κάποιον που αξίζει τον κόπο να γίνει θύμα...
Ο Woody Allen βρίσκει την ευκαιρία να φιλοσοφήσει με ανάλαφρο τρόπο: Είπαμε, δεν υπάρχει πολύ χιούμορ, αλλά το ύφος του, με έναν καθαρά δικό του τρόπο, είναι συνήθως κομψό, διασκεδαστικό και ανάλαφρο, όσο σοβαρά θέματα κι αν πραγματεύεται. Έτσι και εδώ: Το βασικό φιλοσοφικό ερώτημα που τίθεται είναι: Είναι ηθικά επιτρεπτό κάποιος να κάνει μια ακραία "κακή πράξη" (εδώ μιλάμε για φονο) αν σκοπός της είναι το καλό του συνόλου; Ή μήπως η ακραία πράξη ανοίγει κάποιους ασκούς του Αιόλου; Μήπως αν κάνεις ένα τέτοιο κακό - έστω και με καλό σκοπό -  ανοίγει ο δρόμος για το "σκέτο" κακό; Και υπάρχουν κι άλλα ετρωτήματα που τίθενται.
Ο σκηνοθέτης βρίσκει την ευκαιρία να κάνει και μια επίδειξη φιλοσοφικών γνώσεων (μη φοβηθείτε, όχι κουραστικών), ο Γιοακίν Φίνιξ είναι όπως συνήθως πολύ καλός, η ταινία παρακολουθείται ευχάριστα παρά τα όσα μάλλον δυσάρεστα συμβαίνουν (είπαμε, αυτός είναι ο ανεπανάληπτος προσωπικός τρόπος του Woody Allen) και, τελικά, το όλο φιλμ παραμένει διασκεδαστικό. Θα επαναλάβω τη γνώμη μου: Ακόμη και ο μέτριος Allen βρίσκεται λίγο έστω πάνω από τον μέσο όρο.

Ετικέτες ,

Σάββατο, Σεπτεμβρίου 12, 2015

SKAGERRAK: ΚΩΜΩΔΙΑ Ή ΔΡΑΜΑ;

Τελικά φαίνεται ότι πρέπει να απομακρυνθούμε αρκετά από το Χόλιγουντ για να απολαύσουμε μια πρωτότυπη ταινία, με πρωτότυπο σενάριο τέλος πάντων. Το 2003 λοιπόν ο δανός Soren Kragh-Jacobsen γυρίζει το "Skagerrak", μια δανο-αγγλο-σουηδική-και-πολλά-άλλα παραγωγή, που κατά τη γνώμη μου καταφέρνει να κινείται επιδέξια αναμεσα στην κωμωδία και το δράμα.
Οι ηρωίδες είναι δύο κολλητές φίλες, που κάνουν όποια δουλειά βρουν (τελευταία βρίσκονταν για μήνες σε πλωτή αντλία πετρελαίου στο μέσον της θάλασσας). Όταν βγουν επιτέλους στη στεριά με αρκετά λεφτά στην τσέπη, το ρίχνουν έξω πίνοντας και γλεντώντας. Μετά όμως από ερωτική περιπέτεια μιας νύχτας, βρίσκονται απένταρες. Τότε η μία, η πιο όμορφη, δέχεται την απίθανη πρόταση να κυοφορήσει το παιδί πλούσιου ζεύγους - γόνου αριστοκρατικής οικογένειας, αφού η σύζυγος δεν μπορεί  να τεκνοποιήσει και - ευγενείς γαρ - χρειάζονται άμεσα απογόνους. Όταν εκείνη, στην απελπισία της δέχεται, βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της ταινίας και πάμπολλα πρόκειται να συμβούν (ίντριγγες, απόπειρες κλοπής, έρωτες, δράματα, απροσδόκητες συναντήσεις με τους εργαζόμενους συνεργείου αυτοκινήτων, απροσδόκητες ανατροπές κ.ά.) πριν φτάσουμε στο - επίσης ανατρεπτικό - φινάλε.
Η ταινία μπορε'ι να γίνεται δραματική σε κάποια σημεία, το αστείο στοιχείο όμως κυριαρχεί. Ανάμεσα σε κάμποσα δεινά καταφέρνει να παραμένει ανάλαφρη, παρά το ότι πολλά απ' αυτά που συμβαίνουν είναι - επιεικώς - σοβαρά. Προσέξτε: δεν πρόκειται για ξεκαρδιστική κωμωδία, δεν είναι άλλωστε αυτή η πρόθεσή της. Απλώς, όπως είπα, το χιούμορ, πικρό ενίοτε, κυριαρχεί. Ταυτόχρονα το όλο στιλ βρίσκεται πιο κοντά στο αγγλικό ρεαλιστικό σινεμά, θα μπορούσε δηλαδή να είναι π.χ. κάτι σαν κωμωδία του Ken Loach (είναι γυρισμένη και στη Σκωτία άλλωστε). Επίσης οι καταστάσεις που περιγράφει είναι από μόνες τους αρκετά ανατρεπτικές: η ερωτική ζωή - γενικότερα η "χύμα" ζωή - των δύο φιλενάδων, ο αμοραλισμός που είναι διάχυτος στην ατμόσφαιρα -κάτι σαν "ο κλέψας του κλέψαντος"-, η "δουλειά" που αναλαμβάνει η ηρωίδα, όλα βρίσκονται πολύ μακριά από το "καθώς πρέπει" Χόλιγουντ και τις παντελώς βαρετές και επαναλαμβανόμενες συμβάσεις του. Γι' αυτό και βρήκα το φιλμ αυτό, του οποίου την ύπαρξη αγνοούσα, φρέσκο και απολαυστικό. Όχι φυσικά αριστούργημα, αλλά μου έφτιαξε τη διάθεση.

Ετικέτες ,

Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 09, 2015

ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟΥ 2014-2015

Σεπτέμβρης του 2015 και, όπως πάντα, καιρός για λίστες από τη σεζόν που τελείωσε. Αρκετά πρόσφατα φιλμ δεν είδα φέτος (το είχα ρίξει στα παλιά, επαναλήψεις ή κινηματογραφικά κενά), οπότε συγχωρείστε μου κάποιες παραλείψεις. Οι "κανόνες" πάντως παραμένουν ίδιοι όπως κάθε χρονιά:   
 - Η σειρά των 10 πρώτων και των επόμενων "επιλαχόντων" ΔΕΝ είναι αξιολογική (κάτι τετοιο μου είναι αδύνατο). Απλώς παρατίθενται οι ταινίες που μου άρεσαν αλφαβητικά κατά σκηνοθέτη.
- Περιλαμβάνονται ταινίες που προβλήθηκαν από 1 Σεπτέμβρη 2014 έως 31 Αυγούστου 2015, όπως οριζόταν παλιότερα η "κινηματογραφική σεζόν".
- ΔΕΝ περιλαμβάνονται παλιές ταινίες που βγήκαν στα σινεμά σε επανάληψη (π.χ. "Διακοπές στη Βενετία" του 1955).
Ιδού τα καλύτερά της σεζόν απ' όσα έχω δει, κατά την απόλυτα προσωπική μου γνώμη φυσικά. Προφανώς είστε απολύτως ελεύθεροι να διαφωνήσετε όσο θέλετε.

- "Έμφυτο Ελάττωμα " του Paul Thomas Anderson
- "Gone Girl" του David Fincher
- "Birdman" του Alegandro Inarritu
- "O Χορός της Πραγματικότητας" του Alejandro Jodorowsky
- "Mr. Turner" του Mike Leigh
- "Foxcatcher" του Bennett Miller
- "Mad Max" του George Miller
- "Με Σειρά Εξαφάνισης" του Hans Petter Moland
- "Μακριά από τους Ανθρώπους" του David Oelhoffen
- "Το Αλάτι της Γης" του Wim Wenders

Να και η υπόλοιπη ομάδα από ταινίες που ξεχώρισαν. Πολλές απ' αυτές θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι στην πρώτη δεκάδα και τελικά δεν συμπεριελήφθησαν... με πολύ βαριά καρδιά.

- "Τετάρτη 04.45" του Αλέξη Αλεξίου
- "Ένα Περστέρι Έκατσε σε ένα Κλαδί..." του Roy Anderson
- "Χειμερία Νάρκη" του Nuri Bilge Ceylan
- "Δύο Ημέρες Μία Νύχτα" των J.-P. και L. Dardenne
- "71" του Yann Demange
- "Xenia" του Πάνου Κούτρα
- "Λευκός Θεός" του Kornel Mundruczo
- "Ida" του Pawel Pawlikowski
- "Μικρό Νησί" του Alberto Rodriguez
- "To Τραγούδι του Φοίνικα" του Christian Petzold
- "Άγριες Ιστορίες" του Damien Szifron
- "Imitation Game" του Morten Tyldum

Και του χρόνου!

Ετικέτες

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 08, 2015

ΟΙ "12 ΕΝΟΡΚΟΙ" ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΑΦΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Το 1957 ο σχεδόν πάντοτε αξιόλογος Sidney Lumet (1924-2011) γυρίζει μια από τις γνωστότερες "ταινίες δωματίου" (ταινίες δηλαδή των οποίων η δράση συμβαίνει αποκλειστικά σε κλειστό χώρο ή σε ένα μόλις δωμάτιο), το "12 Angry Men" ("Οι δώδεκα Ένορκοι" στα ελληνικά). 
Μετά το τέλος της δίκης 12 ένορκοι συγκεντρώνονται σε ένα δωμάτιο για να αποφασίσουν για την τύχη ενός νεαρού που κατηγορείται ότι σκότωσε τον πατέρα του. Όλοι είναι πεπεισμένοι για την ενοχή του, εκτός από έναν (Χένρι Φόντα), ο οποίος επιμένει να ξανακοιτάξουν τα στοιχεία. Απρόθυμοι αρχικά οι υπόλοιποι υποχρεώνονται να το κάνουν. Σιγά - σιγά η εικόνα αρχίζει να αλλάζει καθώς λεπτομέρειες που είχαν θεωρηθεί ασήμαντες επανεκτιμούνται, νέα στοιχεία βγαίνουν στο φως και οι επακόλουθες ψηφοφορίες βρίσκουν τους ενόρκους διχασμένους...
Η ταινία έχει πολλαπλούς στόχους. Κατ' αρχάς υπάρχουν οι διαφορετικοί χαρακτήρες των 12, οι οποίοι βαθμιαία φωτίζονται και αποκαλύπτουν τα background, τα κίνητρα και τις ιδιαιτερότητές τους, θετικές ή αρνητικές. Προσοχή: Σε καμιά περίπτωση δεν υπάρχουν ξεκάθαροι "καλοί" και "κακοί". Από αυτούς που πιστεύουν απόλυτα στην απονομή δικαιοσύνης με κάθε τίμημα μέχρι αυτούς που είναι πέρα για πέρα αρνητικά προκατηλειμένοι , από το μαύρο ως το άσπρο δηλαδή, υπάρχει μια πληθώρα "αποχρώσεων", που καλύπτουν όλη τη γκάμα. Όπως δηλαδή συμβαίνει στη ζωή, όπου απόλυτο μαύρο ή άσπρο στους ανθρώπους δεν υπάρχει. Από την άλλη το φιλμ θέτει υπό αμφισβήτηση τόσο τη διαδικασία της δικαιοσύνης (πόσο εύκολο είναι να καταδικαστεί ένας πιθανός αθώος), όσο και την ίδια την ουσία της και τη δυνατότητά της, τελικά, να αποκαλύπτει την αλήθεια των γεγονότων. Η τελική αμφιβολία είναι η καλύτερη απόδειξη για την πρόθεση αυτή του σκηνοθέτη.
Στο μεταξύ παρακολουθούμε ένα ενδιαφέρον αστυνομικό δράμα, το οποίο, παρά την παντελή έλλειψη δράσης (όλα γίνονται με λόγια), καταφέρνει να κρατά τον θεατή (εμένα τουλάχιστον) με τις διαρκείς ανατροπές και αναθεωρήσεις των μέχρι τότε βεβαιοτήτων. Οπότε το ενδιαφέρον ούτως ή άλλως υπάρχει σε σεναριακό επίπεδο, ανεξάρτητα των κοινωνικών αναλύσεων.
Ξέρω ότι το κλειστό της ταινίας και η έλλειψη δράσης ίσως κουράσουν κάποιους που δεν μπορούν να υποφέρουν αυτό το είδος του "διαλογικού" σινεμά. Ωστόσο αναμφισβήτητα πρόκειται για μια κλασική ταινία και, όπως είπα, μια από τις κλασικότερες του μάλλον σπάνιου αυτού είδους.

Ετικέτες ,

Κυριακή, Σεπτεμβρίου 06, 2015

ΟΙ ΒΑΘΥΤΑΤΟΙ ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΦΟΒΟΙ ΚΑΙ Ο "BABADOOK"

Το 2014 η πρωτοεμφανιζόμενη σκηνοθετικά αυστραλή Jennifer Kent γυρίζει τι "Babadook: Οι Σελίδες του Τρόμου" (The Babadook), μια ταινία τρόμου με αρκετές αρετές.
Η ηρωίδα είναι μια μόνη μητέρα, η οποία έμεινε χήρα σε δυστύχημα ενώ ακόμη ήταν έγκυος. Ο εξάχρονος γιος της είναι υπερκινητικός, φοβερά δύσκολος στην ανατροφή και κατατρύχεται από διαρκείς φόβους και εφιάλτες. Στο σχολείο και στις συναναστροφές γίνεται (δικαίως) αντιπαθητικός και απομονώνεται, αφού τρομοκρατεί τους πάντες. Όταν στο σπίτι εμφανιστεί ένα παράξενο εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο με πρωταγωνιστεί τον τρομακτικό Babadook, ένα σκοτεινό ον που, αν το καλέσεις άπαξ, θα σε στοιχειώνει για όλη σου τη ζωή, ο εφιάλτης θα κορυφωθεί, καθώς όντως παράξενα και τρομακτικά θα αρχισουν να συμβαίνουν, ενώ η μητέρα είναι αδύνατο να ξεφορτωθεί το βιβλίο και, σταδιακά, καταρρέει.
Νομίζω ότι η αρετή της όντως τρομακτικής αυτής ταινίας είναι το γνώριμο έδαφος στο οποίο κινείται. Παίζει πολύ με πράγματα που όλοι σχεδόν έχουμε βιώσει ή που συναντούμε γύρω μας: Οι παιδικοί εφιάλτες, οι παιδικοί φόβοι μας από εικονογραφήσεις ή διηγήσεις (θυμάμαι τον εαυτό μου τρομάζει από συγκεκριμένες εικόνες), η δυσκολίες μιας μόνης μητέρας στην ανατροφή του παιδιού, η βαθειά ανησυχία του παιδιού στις πρώτες επαφές με τους άλλους (σχολείο, φίλοι κλπ.), όλα διαθέτουν μια σαφή ρεαλιστική βάση. Θίγεται επίσης το δύσκολο θέμα της ανατροφής ενός προβληματικού παιδιού και τα αδιέξοδα που η κατάσταση αυτή δημιουργεί.
Από την άλλη, η υποβλητική σκηνοθεσία, η εμπλοκή όλο και βαθύτερα στον εφιάλτη, το κοινωνικό αδιέξοδο στο οποίο σταδιακά οδηγείται η οικογένεια, όλα συμβάλλουν στο χτίσιμο μιας σκοτεινής και τρομακτικής ατμόσφαιρας, αλλά και στην αίσθηση της κλειστοφοβίας και του αδύνατου της απεμπλοκής απ' όλα αυτά. Και φυσικά, υπάρχουν και πολές ψυχαναλυτικές αναφορές.
Γενικά τη θεωρώ πετυχημένη και αρκετά πρωτότυπη ταινία τρόμου, και μάλιστα σε μια εποχή που το είδος περνά περίοδο παρακμής. Πολύ μακριά από τα αηδή και, τελικά, βαρετά torture porn, ξαναβρίσκει τις ρίζες του αληθινού τρόμου και γι' αυτό αποτελεί νομίζω μια καλή πρόταση για τους φίλους του είδους. Μόνο γι' αυτούς, εννοείται.

Ετικέτες ,

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 04, 2015

ΕΝΑ ΠΑΝΤΟΤΕ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΟ "ΚΕΝΤΡΙ"

Βρισκόμαστε στα 1973. Ο George Roy Hill (1921-2002), "ζεστός" από τη μεγάλη επιτυχία του "Οι δυο Ληστές" του 1969 αγκαζάρει το ίδιο λαμπρό δίδυμο (ένας ώριμος Πολ Νιούμαν και ένας νεαρός και αποαστράπτων Ρόμπερτ Ρέντφορντ) για να γυρίσει το "Κεντρί" (The Sting) και να γνωρίσει και πάλι την επιτυχία.
Ταινία εποχής, διαδραματίζεται στα μέσα της δεκαετίας του 30, σε μια δύσκολη οικονομικά εποχή, κατά την οποία, όπως πάντα σ' αυτές τις περιπτώσεις, ανθούν οι κομπίνες. Ένας νεαρός μικροαπατεώνας, αποφασισμένος να εκδικηθεί τον θάνατο του φίλου και συνεργάτη του, έρχεται σε επαφή με έναν πολύ πιο έμπειρο και με μεγαλύτερους στόχους απατεώνα και μαζί ξεκινάν ένα μεγάλο κόλπο, που σαν στόχο έχει τον τραπεζίτη αρχηγό της συμμορίας που δολοφόνησε τον φίλο. Φυσικά το κόλπο είναι ιδιοφυές, χρειάζεται αρκετό κόσμο για να πραγματοποιηθεί και, καθώς εξελίσσεται, η μία ανατροπή ακολουθεί τη  άλλη.
Θα λέγαμε ότι η ταινία δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο βάθος. Οι αρετές της βρίσκονται αλλού: Στο λαμπρό καστ, στην προσεγμένη μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας ατμόσφαιρα της εποχής, στην εξαίρετη (διασκευασμένη) rag time μουσική του Σκοτ Τζόπλιν που πλημμυρίζει το φιλμ και βέβαια στο πανέξυπνο και συχνά απρόβλεπτο σενάριο με τις ανατροπές που προαναφλέραμε. Το οποίο, βεβαίως, παρά το ότι ενίοτε μπορεί να περιγράψει σκοτεινές και θλιβερές καταστάσεις, παραμένει ανάλαφρο, κομψό και με χιούμορ, συμβάλλοντας στην όλη feel good ατμόσφαιρα που κυριαρχεί. Περιτό να σας πω ότι το χιούμορ και η όλη ανάλαφρη ατμόσφαιρα που προανέφερα "παντρέυεται" με πολύ καλό τρόπο με το διαρκές σασπένς, καθώς όλα συμβαίνουν πραγματικά "στην κόψη".
Γοητευτική και ευχάριστη ταινία, παραμένει το ίδιο διασκεδαστική σήμερα - κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον. Σ' αυτό - και παρά την έλλειψη κάποιου βαθύτερου προβληματισμού που έλεγα και στην αρχή - έγκειται και η αξία της. Οπότε μη φοβηθείτε το "παλιό". Πιστεύω ότι θα διασκεδάσετε.

Ετικέτες ,

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 03, 2015

ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΟΙ ΚΑΙ ΒΑΡΕΤΟΙ "FANTASTIC FOUR"

Βρίσκομαι σε παραθαλάσσιο χωριό για διακοπές, το οποίο διαθέτει γλυκύτατο θερινό σινεμαδάκι, δεν έχω τίποτα να κάνω 9.30 με 11.30 και έχω κάπου 20 μέρες να πάω σινεμά. Ο σπάνιος συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων είναι ο μόνος που θα μέ έκανε να δω τους "Fantastic 4" (2015) του JoshTrank. Και, φυσικά, απογοητεύτηκα πλήρως, όπως άλλωστε και στις περισσότερες υπερηρωικές ταινίες της Marvel (ή μαρβελοειδείς τέλος πάντων), αν και εδώ βρήκα τα πράγματα κάπως χειρότερα από άλλες παραγωγές αυτού του είδους που, εκτος ορισμένων εξαιρέσεων, βαριέμαι αφόρητα.
Ως γνωστόν, και σύμφωνα με το κόμικς πάντοτε, οι 5 νεαροί είναι ιδιοφυείς επιστήμονες, οι οποίοι εφευρίσκουν τη μηχανή που τηλεμεταφέρει ύλη από το εδώ σε κάποιο άγνωστο σημείο (πλανήτη, παράλληλο σύμπαν ή κάτι τέτοιο), όπου αφθονεί μια μυστηριώδης ενέργεια. Ε, στη συνέχεια θα τηλεμεταφερθούν από βλακεία τους (επειδή απλώς θέλουν διακαώς να είναι οι πρώτοι που θα το κάνουν), θα βουτήξουν κυριολεκτικά και με παντελώς ηλίθιο και απερίσκεπτο τρόπο στην προαναφερθείσα ενέργεια και φυσικά θα μεταλλαχτούν, άγνωστο πώς και γιατί, ο καθένας με διαφορετικό τρόπο και αποκτώντας διαφορετική υπερδύναμη. Οι 3 - και η κοπέλα που τους βοηθά παραμένοντας στη γη - θα γίνουν "καλοί", ο άλλος σούπερ - κακός. Και φυσικά οι επιστήμονες θα προσπαθούν να τους παγιδέψουν για να τους μελετήσουν και στη συνέχεια θα τους χρησιμοποιήσουν σαν πολεμικές μηχανές (ε, και των περισσότερων από τους 4 τα θέλει ο κ...ος τους) και τελικά θα συγκρουστούν με τον Κακό πρώην φίλο τους.
Μάλιστα. Νομίζω όμως ότι όλα αυτά δίνονται με εξαιρετικά αφελή και βαρετό τρόπο, το σενάριο και όσα συμβαίνουν τέλος πάντων είναι παιδαριώδη και η πριν μεταλλαχτούν ιστορία είναι (κάπως) πιο ενδιαφέρουσα. Αφού γίνουν σούπερ ήρωες  η βαρεμάρα (η δική μου τουλάχιστον) χτυπάει κόκκινο. Φτάνει πια με όλες αυτές τις ορδές κατά λάθος μεταλλαγμένων με υπερδυνάμεις. Ουφ!
Και κάτι ακόμα: Ο Josh Trank είναι ο σκηνοθέτης του πολύ ενδιαφέροντος για μένα "Chronicle", ενός από τα ελάχιστα καλά και κυρίως πρωτότυπα υπερηρωικά φιλμ, το οποίο, αν και "εχθρός" του είδους γενικά, απόλαυσα. Εδώ, στο δεύτερο φιλμ του, μοιάζει να έχει μεταλλαχτεί ο ίδιος με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, φτιάχνοντας κάτι που μπορώ να χαρακτηρίσω κακό. Να λοιπόν που, εκτός των άλλων, παίζει και το στοιχείο της απόλυτης απογοήτευσης...

Ετικέτες ,

Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 02, 2015

FAIL SAFE : ΤΟ ΥΣΤΑΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ

Θα μπορούσαμε να κάνουμε ολόκληρο αφιέρωμα στις αμερικάνικες ταινίες, κυρίως του πρώτου μισού της δεκαετίας του 60, που έντρομες μπροστά στο Ψυχρό Πόλεμο που μαινόταν, φαντάστηκαν τις ζοφερότερες επιπτώσεις του, δημιουργώντας δράματα που - σχεδόν ή κυριολεκτικά -  καταλήγουν στο τέλος του κόσμου (όπως τον ξέρουμε τουλάχιστον). Τα οποία βέβαια απέχουν χιλιόμετρα από το συνηθισμένο σύγχρονο χάπι εντ που κυριαρχεί στο Χόλιγουντ.
Ένα από αυτά είναι το "Fail - Safe", που γύρισε ο σημαντικότατος Sidney Lumet (1924-2011) το 1964: Ένας συνδυασμός λαθών ανθρώπων και μηχανών (κομπιούτερς για την ακρίβεια) στέλνουν ένα σμήνος αεροπλάνων φορτωμένων με πυρηνικές κεφαλές να βομβαρδίσουν τη Μόσχα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, σε μια ύστατη προσπάθεια να σταματήσει το με μαθηματική ακρίβεια επερχόμενο τέλος του κόσμου, προσφέρεται να βοηθήσει τους σοβιετικούς να αποκρούσουν την ακούσια επίθεση, ακόμα και αποκαλύπτοντάς τους κρίσιμα στρατιωτικά μυστικά, πράγμα που θα συναντήσει τη λυσσασμένη αντίδραση των "γερακιών" του Πενταγώνου. Η "λύση" (;;;) που θα βρεθεί είναι κυριολεκτικά ανατριχιαστική και, τελικά, δεν ξέρω αν θα πονέσει λιγότερο από ένα οριστικό τέλος της ανθρωπότητας.
Μπορούμε να πούμε δύο πράγματα για το φιλμ: Από τη μία υπάρχει το συγκλονιστικό σενάριο με την απίθανη πλοκή, τη σκιαγράφηση των χαρακτήρων του δράματος και τις πολύπλοκες ίντριγκες ή/και λεπτές κινήσεις - προσοχή στην κάθε λέξη, την κάθε έκφραση - που όλα αυτά συνεπάγονται. Από την άλλη υπάρχει η παντελής έλλειψη δράσης όσον αφορά την εικόνα. Ολόκληρη σχεδόν η ασπρόμαυρη ταινία διαδραματίζεται στο εσωτερικό του Πενταγώνου και στα μυστικά υπόγειά του, όπου ο πρόεδρος με τον μεταφραστή του συνομιλούν μόνοι  με τους σοβιετικούς. Αυτά επιτείνουν βεβαίως την απόλυτα κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, "πνίγουν"συνειδητά τον θεατή, αλλά και την μετατρέπουν σε ένα είδος πολεμικού μεν, απόλυτου δε "δράματος δωματίου". Πράγμα. βεβαίως, που μπορεί να κουράσει αρκετούς. Όντως σε όλόκληρο το φιλμ δεν υπάρχει καθόλου "καθαρός αέρας".
Οι χαρακτήρες, με επικεφαλής τους Χένρι Φόντα και Γουόλτερ Ματάου, διατρέχουν μια ευρεία γκάμα, από τον κλασικό ειρηνιστή έως το απόλυτο γεράκι. Τόσο οι στρατιωτικοί όσο και οι πολιτικοί ή πολίτες διαθέτουν τέτοιους στις τάξεις τους. Σε μερικούς από αυτούς "σκιτσάρεται" και η προσψπική τους ζωή. Φυσικά το φιλμ μιλά ουσιαστικά για το απόλυτο παράλογο του ατελείωτου ανταγωνισμού των εξοπλισμών, του ίδιου του Ψυχρού Πολέμου και της πυρηνικής απειλής, πράγματα που σήμερα δεν αποτελούν τόσο μεγάλους κινδύνους, πλην όμως τότε αποτελούσαν το μεγαλύτερο και εφιαλτικότερο πρόβλημα. Τελικά πρόκειται για μια κραυγή υπέρ της ειρήνης και του τέλους των πολέμων - θερμών ή ψυχρών.
Ξαναείπα ότι πολλοί θα κουραστούν με το διαρκές μπλά - μπλά και την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα. Από σεναριακή άποψη όμως, νομίζω ότι η ταινία είναι συγκλονιστική.

Ετικέτες ,

eXTReMe Tracker