῾Ἡ ΠΡΙΓΚΗΠΙΣΑ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ῾῾ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΛΙΕΣ, ΑΣΤΕΙΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΠΟΧΗΣ

Μερικες φορές είναι διασκεδαστικό ή / και αστείο να βλέπεις παλιές, μέτριες, άγνωστες ταινίες. Συνήθως όμως είναι απλώς βαρετό. ῾Ἡ Πριγκήπισα του Νείλου῾῾ γυρίστηκε το 1954 απο τον πρώην (καλό απ᾽ό,τι διαβάζω) μοντέρ, αλλά εντελώς αδιάφορο σκηνοθέτη της δεκαετίας του 50 (μετά έκανε μόνο τηλεοραση) Harmon Jones (1911-1972), με την εντυπωσιακή Ντέμπρα Πέιτζετ στον ομώνυμο ρόλο.
Η οποία είναι πανέμορφη και σέξι αιγύπτια χορεύτρια τ του 13ου αιώνα, όταν η χώρα ανήκε στους Άραβες και στο χαλίφη της Βαγδάτης. Η χορευτική δραστηριότης όμως είναι στάχτη στα μάτια, διότι, στην πραγματικότητα είναι η πριγκήπισσα της Αιγύπτου, κόρη του (υποτελούς στα χαλίφη βεβαίως) ηγεμόνα της. Ο οποίος έχει κακούς και σατανικούς συμβούλους, εκείνη όμως αγαπά το λαό της και προσπαθεί να τον προστατέψει από έναν στρατό βεδουίνων υπό την ηγεσία ενός σκληρού στρατηγού και ερωτεύεται (αμοιβαία βεβαίως) τον... γιο του καλού χαλίφη της Βαγδάτης, ο οποίος, όλως τυχαίως, περνά από εκεί αρχικά ινκόγκνιτο, και μετά θα αρχίσουν ίντριγκες και περιπέτειες και ξιφομαχίες και πολλά άλλα.
Νομίζω ότι η ταινία δεν αντέχει σε κριτική. Η αφέλεια σε όλα τα επίπεδα χτυπά κόκκινο, υπάρχουν οι απόλυτα καλοί και κακοί, οι στολές, τα ντεκόρ κλπ. ε...δεν βασίζονται και τόσο σε ιστορική πραγματικότητα και άλλα πολλά. Και βέβαια ῾῾ἁπολαμβάνουμε῾῾μάχες, ξιφομαχίες, χαρέμια, παλάτια και τεχνικολόρ χρώματα... Δεν μου βγάζετε από το μυαλό ότι το φιλμ γυρίστηκε μόνο και μόνο για τα κάλλη και τις χορευτικές ικανότητες της πανέμορφης Ντέμπρα, η οποία κάθε τρεις και λίγο ρίχνει ένα χορό με την ιδιότητα της καλύτερης χορεύτριας της πόλης (ένας απ᾽αυτούς μάλιστα δεν είναι ανατολίτικος, αλλά... ινδικός). Όσο για τους καλούς ήρωες (θηλυκούς και αρσενικούς), όσες κακουχίες, μάχες και ό,τι άλλο περάσουν, είναι πάντοτε ατσαλάκωτοι, άψογοι, με το μαλλί τέλειο κι ας βγήκαν μόλις από τα νερά του Νεἴλου (έχει πολύ πλάκα το ότι, ενώ μέχρι τότε μπαινόβγαιναν στα νερά... θεόστεγνοι, στο τέλος το αν είναι βρεγμένη ή όχι η πριγκίπισα θα παίξει καθοριστικό ρόλο! Όπως πολύ αστειο είναι και το ότι ουδείς μπορεί να αναγνωρίσει ότι η χορεύτρια είναι η ίδια η πριγίπισα, παρά το ότι η δεύτερη εμφανίζετσι απλώς με το μισό πρόσωπο καλυμμένο από διαφανές βέλο και είανι από την πρώτη στιγμή αναγνωρίσιμη!)
Ίσως όλη αυτή η πρωτόγονη αφέλεια να διασκεδάσει κάποιους. Εγώ πάντως βαρέθηκα.

"RED SPARROW" : Ο ΨΥΧΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΠΟΤΕ (;)

Ο επί πολλά χρόνια βιντεοκλιπάς Francis Lawrence γυρίζει το 2018 το "Red Sparrow", μια καθαρά κατασκοπική ταινία, είδος το οποίο φθίνει για ευνόητους λόγους στις μέρες μας, με την πολύ σέξι Τζένιφερ Λόρενς ως βασική ατραξιόν, αφού οι συχνά γυμνές εμφανίσεις της θα ενθουσιάσουν πολλούς...
Στη σύγχρονη εποχή, μας λέει η ταινία, ο ψυχρός πόλεμος συνεχίζεται κανονικότατα και στη φριχτή Ρωσία τίποτα σχεδόν δεν έχει αλλάξει από την εποχή του ¨Σιδηρού Παραπετάσματος῾῾, μας ξαναλέει. Έτσι μια όμορφη ρωσίδα επιλέγεται (με ίντριγκες και εκβιασμούς, όχι ότι το ήθελε) για να εκπαιδευτεί σκληρά (όλα είναι σκληρά εκεί) σε ένα ειδικό σώμα κατασκοπων που ως όπλο για να αποσπάσουν μυστικά από τους εχθρούς χρησιμοποιούν το σώμα και τη σεξουαλικότητά τους. Πρώτος στόχος της ένας πράκτορας της ΣΙΑ... κι από εκεί και πέρα το σενάριο θα γίνεται όλο και πιο πολύπλοκο.
Τυπικό κατασκοπευτικο φιλμ, καλογυρισμένο, εξαιρετικά σκληρό και βίαιο (και σε ψυχολογικό επίπεδο), ακατάλληλο για ανηλίκους λόγω τολμηρών ερωτικών σκηνών και πολύπλοκο ως ιστορία. Ωραία λοιπόν, θα το δείτε με ενδιαφέρον και θα θαυμάσετε τα κάλλη της Τζένιφερ, η οποία, παρεπιπτιπτόντως, περνά κυριολεκτικά τα πάνδεινα, τραυματίζεται, βασανίζεται, εκβιάζεται και άλλα πολλά... όμως είναι από ατσάλι! Αλλά, διάβολε, τόσο προπαγανδιστικό, φιλοδυτικό και αντιρωσικό φιλμ, δεν γυριζόταν ούτε την αληθινή ψυχροπολεμική εποχή. Όλοι οι ρώσοι πράκτορες είναι σκληροί, απάνθρωποι, κτήνη, το ρωσικό κλίμα θυμίζει απόλυτα σταλινισμό, σα να μην έχει περάσει ούτε μια μέρα από τότε, ενώ, αντίθετα, οι αμερικανοί πράκτορες είναι πιο ανθρώπινοι, συναισθηματικοί, ακόμα και ρομαντικοί... Πιο σχηματική ῾῾Καλοί ενατνίον Κακών῾῾ ταινία δεν έχω δει τα τελευταία χρόνια. Γι᾽αυτό, για να λειτουργήσει όλο αυτό, έπρεπε να επινοηθεί αυτό που λέγεται στην αρχή: ῾῾Ο ψυχρός πόλεμος συνεχίζεται και σήμερα῾῾. Τι να πω; Τελικά τόσο, μα τόσο άσπρο ῏μαύρο, δίχως ενδιάμεσες αοχρώσεις, με ενόχλησε πραγματικά.

Ο ΓΟΥΝΤΙ ΓΚΑΘΡΙ ῾῾ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΞΑ῾῾

Θεωρώ τον μάλλον ξεχασμένο σήμερα Hal Ashby (1929 -1988) από τους σημαντικότερους αμερικανούς σκηνοθέτες των 70ς. Το 1976 γυρίζει το ῾῾Γεννημένος για τη Δόξα῾῾("Bound for Glory"), μια απο τις καλές ταινίες του. Πρόκειται για ένα φιλμ πάνω στα χρόνια της νεότητας του μεγάλου Woody Guthrie, πριν ακόμα γίνει ευρύτερα γνωστός ή, μάλλον, τότε που σιγά - σιγα αρχίζει να γίνεται. Κι αν δεν ξέρετε το Γούντι Γκάθρι, είναι ο μεγαλύτερος ίσως φολκ τραγουδοποιός της Αμερικής, συνθέτης τραγουδιών διαμαρτυρίας και η βασικότερη επιρροή του Μπομπ Ντίλαν. Όσο για τον Ντέιβιντ Καραντάιν, είναι πολύ καλός στον κύριο  ρόλο.
Η ταινία ξεκινά στα 30ς, όταν ο πάμφτωχος Γούντι προσπαθεί να θρέψει τη γυναίκα και τα δύο παιδιά του σε μία ανεμοδαρμένη, σκονισμένη, φτωχή πόλη στα βάθη των ΗΠΑ, που εγκαταλείπεται από τους κατοίκους της, αφού δεν μπορούν να ζήσουν πια εκεί. Κάποια στιγμή θα πάρει την κιθάρα του, θα παρατήσει την οικογένεια και θα φύγει με ωτοστόπ ή ως λαθεριπβάτης σε τρένα για τη μακρινή Καλιφόρνια, που για χιλιάδες αμερικανούς που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα αποτελεί έναν φανταστικό παράδεισο. Φτάνοντας όμως εκεί θα διαπιστώσει, όπως και οι άλλοι μετανάστες, ότι μόνο παράδεισος δεν είναι, αφού οι συνθήκες ζωής είναι εφιαλτικές και όσοι καταφέρνουν να φτάσουν πέφτουν θύματα φριχτής εκμετάλλευσηας από τους μεγαλοκτηματίες. Εκεί βαθμιαία θα πολιτικοποιηθεί έντονα, αλλά και θα αρχίσει να γίνεται γνωστός με τα αιχμηρά τραγούδια του, ενώ θα ξανασμίξει με την οικογένειά του. Όμως...
Πολύ καλή ταινία, που δείχνει το φριχτό πρόσωπο της Αμερικής, χτισμένης πάνω σε ακραία ανισότητα και εκμετάλλευση των πάμφτωχων μαζών, μιας Αμερικής σκληρής, βάρβαρη θα έλεγα, όπου κάθε προοδευτική φωνή καταπνίγεται με κάθε τρόπο. Το φιλμ είναι παραδόξως έντονα πολιτικοποιημένο για αμερικάνικο, με μια καθαρά αριστερή οπτική (Άσμπι και 70ς γαρ) και θα εκπλήξει πολλούς. Αγώνες για δημιουργία συνδικαλισμού, άγρια καταστολή, φτώχεια και άλλα πολλά, καθώς και εικόνες που θυμίζουν έντονα το σημερινό μεταναστευτικό πρόβλημα (ναι, στα 30ς, μετά την κρίση του 1929, οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν τα ίδια τεράστια προβλήματα με την εσωτερική μετανάστευση, όταν, όπως είπαμε, η Καλιφόρνια φάνταζε ως (απατηλός) παράδεισος για τις εξαθλιωμένες μάζες). Ταυτόχρονα ο Άσμπι σχεδιάζει το πορτρέτο του μουσικού: Ένας άνθρωπος παθιασμένος, δοσμένος απόλυτα στο σκοπό και την τέχνη του (γι᾽αυτόν τέχνη και σκοπός ταυτίζονται), ασυμβίβαστος, αλλά και καλόκαρδος, γεμάτος αγάπη για τους άλλους. Αλλά, συγχρόνως, και άστατος, κλασική περίπτωση καλλιτέχνη που δεν κάνει για οικογενειακή ζωή και ασφυκτιά στα πλαίσιά της. Αυτό που δίνει στο κοινό δεν μπορεί να το δώσει στους δικούς του ανθρώπους. Έτσι το θέμα της σύγκρουσης καλλιτεχνικής δημιουργίας και καθημερινότητας είναι ένας δεύτερος άξονας του φιλμ.
Αν δεν την έχετε δει ψάξτε την. Κυρίως θα εκπλαγείτε για το τι γυριζόταν στα 60ς και 70ς στην τότε Αμερική, που σήμερα δείχνει τον χειρότερο εαυτό της με τους διάφορους Τραμπ και τους χολιγουντιανούς, δίχως οράματα λογιστές.

"THE WEB": ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Ή ΣΩΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ;

Το 1947 ο Michael Gordon (1909-1993), ένας από τους πολλούς άγνωστους αμερικανούς σκηνοθέτες, γυρίζει το "The Web", ένα τυπικό φιλμ νουάρ με τον Έντμοντ Ο᾽Μπράιαν, την σύντομης καριέρας Ella Raines και τον Βίνσεντ Πράις, πριν ο τελευταίος καθιερωθεί ως άρχοντας του τρόμου, όπως τον ξέρουμε.
Ένας νεαρός δικηγόρος προσλαμβάνεται από πλούσιο επιχειρηματία ουσιαστικά όχι ως δικηγόρος, αλλά ως σωματοφύλακας. Ο νεαρός θα δεχτεί, κυρίως για τα μάτια της όμορφης γραμματέα του πλούσιου. Το πρώτο όμως κιόλας βράδι θα σκοτώσει έναν άνθρωπο που μόλις έχει αποφυλακιστεί και απειλεί τη ζωή του επιχειρηματία και... θα βρεθεί μπλεγμένος σε μια απίθανη πλεκτάνη.
Τυπικό ασπρόμαυρο νουάρ, το είπαμε, με τους σατανικούς κακούς, τον σκληρό, αλλά τίμιο ήρωα, την όμορφη κοπέλα, τις κοφτερές ατάκες (κυρίως στο πρώτο μέρος) και τις απαραίτητες φυσικά ανατροπές προς το τέλος. Ωστοσο δεν το βρίσκω από τα πολύ σπουδαία (παρά το ότι είναι καλογυρισμένο) κυρίως λόγω σεναριακών αφελειών (το σχέδιο του ῾῾κακού῾῾είναι κάπως απίθανο και καθόλου σίγουρο, η τελική σεκάνς που οδηγεί στη λύση δεν μου φάνηκε καθόλου πειστική κλπ.). Δεν μπορώ να σας εξηγήσω λεπτομερέστερα, αφού υπάρχει κίνδυνος για απαράδεκτο σπόιλερ. Παρ᾽όλα αυτά - ή μάλλον έχοντας από την αρχή όλα αυτά υπ᾽όψη - νομίζω ότι παρακολουθείται πολύ ευχάριστα, κυρίως από τους φίλους των νουάρ και ότι καταφέρνει να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον.

"ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΕΒΙΝ῾῾: ΕΝΑΣ ΕΦΙΑΛΤΗΣ

Τι θα κάνατε ως μητέρα αν ο γιος σας ήταν η ενσάρκωση του κακού; Φανταστείτε λοιπόν κάτι σαν τη γνωστή ῾Προφητεία῾, μεταφερμένη όμως ως δράμα σε απόλυτα ρεαλιστικό κλίμα, στην καθημερινότητα, δίχως ίχνος μεταφυσικής, και θα έχετε το ῾῾Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν῾῾της καλής Lynne Ramsay του 2011, με μια εξαιρετική, όπως πάντα, Τίλντα Σουίντον στο βασικό ρόλο.
Ένα ευτυχισμένο ζευγάρι κάνει το πρώτο του παιδί, ένα αγόρι. Από την αρχή φαίνεται ότι κάτι δεν πάει καλά μ᾽αυτό και, όσο μεγαλώνει, μοιάζει να είναι πλημμυρισμένο από μια αβάστακτη κακία, που στρέφεται κυρίως ενάντια στη μητέρα του.  Σύντομα η ζωή της θα γίνει κόλαση...
Το φιλμ είναι εντυπωσιακά γυρισμένο με διαρκή μπρος - πίσω στο χρόνο. Η ιστορία ξετυλίγεται αργά, τα κομμάτια στο παζλ ενώνονται σιγά - σιγά για να σχηματίσουν ολόκληρη την εικόνα ενός αληθινού εφιάλτη, που ξέρουμε από την πρώτη στιγμή οτι έχει συμβεί, δεν ξέρουμε όμως τι ακριβώς είναι. Οι θεατές νοιώθουν από την αρχή άβολα, νοιώθουν το σφίξιμο, το αδιέξοδο, τη φρίκη.
Θα ξαναπώ ότι η ταινία είναι εντυπωσιακή. Σκηνοθεσία, τρόπος αφήγησης, ηθοποιίες, όλα συμβάλλουν σ᾽αυτό. Ωστόσο, μια που πρόκειται για ένα ρεαλιστικό δράμα, δεν παύει να αφορά μια εντελώς ακραία, μεμονωμένη περίπτωση, δίχως προεκτάσεις. Πάντως προσωπικά την είδα δύσκολα λόγω ακριβώς αυτού του αγχωτικού και επίτηδες δυσάρεστου στοιχείου που τη διαπερνά από την αρχή ως το τέλος και, τελικά, μου άφησε μια άσχημη γεύση. Μπορεί πάντως να πει κανείς ότι αυτό ακριβώς αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά του.

῾῾ἙΞΟΔΟΣ: ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ῾῾ : ΒΙΒΛΟΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙ

Ο Ridley Scott  ήταν πάντα ικανός για το καλύτερο και για το χειρότερο. Μάλλον προς το χειρότερο βρίσκεται στα 2014, όταν γυρίζει το βιβλικό "Exodus: Gods and Kings". Για μια ακόμα φορά στην οθόνη η ιστορία του Μωυσή, που καταφέρνει - με τη βοήθεια του θεού βεβαίως - να βγάλει τους σκλάβους εβραίους από την Αίγυπτο και να τους οδηγήσει στην πολυπόθητη Γη της Επαγγελίας (Χαναάν). Και βέβαια, επιστρατεύουμε και τον Κρίστιαν Μπέιλ να κάνει το Μωυσή, αλλά και τους Τορτούρο, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Σιγκούρνι Γουίβερ κ.ά. σε δεύτερους, αθέατους μερικές φορές, ρόλους.
Η ιστορία είναι γνωστή και βαριέμαι να την ξαναπώ. Όσο για την ταινία... και κλισέ άφθονα έχει, και δράση και κάποιες μάχες για να μη βαριόμαστε, και σύγκρουση αδελφικών φίλων για να συγκινηθούμε (του Μωυσή και του Φαραώ, με τον οποίον έχουν μεγαλώσει μαζί και κάποτε ήταν σαν αδέλφια) και εφέ και θέαμα και το επικό ύφος του Σκοτ που εδώ δεν τα καταφέρνεια να είναι υποβλητικό)... κι ένα περίεργο θεό, ο οποίος, εκτός από εκδικητικός και όχι ό,τι καλύτερο τέλος πάντων, εμφανίζεται στο Μωυσή ώς... μικρὀ παιδί, το οποίο φυσικά του μιλά ως κακός μεγάλος. Η σκηνοθεσία είναι μερικές φορές εντυπωσιακή, όχι όμως και ατμοσφαιρική, ο Μωυσής τα κάνει όλα και συμφέρει τόσο ως ηγέτης όσο και ως ταπεινός οικογενειάρχης, οι πληγές του φαραώ πέφτουν αλύπητα επί δικαίων και αδίκων και χέστηκε γι᾽αυτό καλός θεούλης, η θάλασσα βεβαίως ανοίγει στο τέλος... όλα καλά για τον περιούσιο λαό και στα τέτοια μας όλοι οι άλλοι αθώοι.
Δείτε το μονο για το θέαμα, που κι αυτό πάντως δεν είναι τίποτα ιδιαίτερο. Ίσως κάποιο ενδιαφέρον να έχει η παρουσίαση του θεού ως... φανατικού, που κάποια στιγμή ωρύεται κιόλας και απαιτεί δράση, πόλεμο. Και, επίσης, η παρουσίασή του όχι ως οικουμενικού θεού, αλλά καθαρά ως θεού των εβραίων, που νοιάζεται μόνο γι᾽αυτούς (με κάθε τίμημα) και καθόλου για την ανθρωπότητα εν γένει. Ως ενός καθαρά τοπικού θεού δηλαδή. Σα να λέμε κάθε λαός έχει τον δικό του θεό που τον προστατεύει κι όποιος είναι πιο κοτσονάτος κερδίζει. Μάλιστα.
ΥΓ: Ουδέποτε κατάλαβα τι σχέση έχουν η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, που είναι δύο αντίθετα με κάθε φιλοσοφική έννοια βιβλία, και γιατί τα θεωρούν αμφότερα δικά τους και εξ ίσου ῾῾θεόπνευστα῾῾οι χριστιανοί...

"THE CALL": SERIAL KILLERS ΚΑΙ ΣΑΣΠΕΝΣ

Το φιλμ "The Call" είναι ένα θρίλερ που γύρισε το 2013 ο Brad Anderson με βασική πρωταγωνίσυτρια τη Χάλι Μπέρι .
Η οποία είναι αστυνομικός, απ᾽αυτούς που δουλεύουν στο 911 (το δικό μας 100), δέχονται κάθε λογής κατεπείγουσες κλήσεις και συχνά καλούνται να διαχειριστούν τηλεφωνικά πραγματικά ακραίες καταστάσεις. Όπως μια κοπέλα που έντρομη λέει ότι κάποιος έχει μπει στο σπίτι της. Από λάθος της αστυνομικού ο άντρας βρίσκει την κοπέλα, την απαγάγει και, λίγες μέρες μετά, βρίσκεται το πτώμα της. Το σοκ της ηρωίδας είναι τεράστιο, αφού θεωρεί υπεύθυνο τον εαυτό της. Αλλάζει θέση στο Σώμα, αλλά, μήνες μετά, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα παρόμοιο τηλεφώνημα και μια παρόμοια κατάσταση. Πώς θα τη διαχειριστεί αυτή τη φορά;
Θρίλερ με διαρκές σασπένς, με έναν παρανοϊκό σίριαλ κίλερ και με πλοκή που στο μεγαλύτερο μέρος βασίζεται στη συνεχή εναλλαγή οδηγιών από το τηλέφωνο και γεγονότων ῾῾ἑκεί έξω῾῾, ὠσπου η ηρωίδα θα αποφασίσει να αναλάβει δράση η ίδια... Δεν είναι κακό ως φιλμ του είδους, αλλά παρόμοιο μοτίβο έχουμε ξαναδεί πολλές φορές σε πολλές παραλλαγές (από τη ῾῾Σιωπή των Αμνών῾῾ έως πλήθος άλλων). Η ώρα λοιπόν περνά καλά, αλλά είναι πλέον σύνηθες να προσθέσεις άλλον  έναν κατά συρροήν δολοφόνο στην ατέλειωτη πινακοθήκη του είδους. Τέλος ένα μείον στη συγκεκριμένη ταινία είναι το ότι βασίζεται σε αρκετές συμπτώσεις.

῾ὉΙ ΥΠΗΡΕΤΡΙΕΣ῾῾ΚΑΙ Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

῾Ὁι Υπηρετριες῾῾ του Tate Taylor γυρίζονται το 2011 και είναι ένα φιλμ πάνω στο ρατσισμό ενάντια στους μαύρους της Αμερικής. Στις νότιες πολιτείες, βεβαίως, όπου το φαινόμενο ακμάζει. Διαδραματίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 60.
Εκεί τα μεσοαστικά και πάνω νοικοκυριά συνήθιζαν να έχουν μια μαύρη υπηρέτρια. Πολλές φορές αυτή τύχαινε να είναι εγγόνι σκλάβων που κάποτε ανήκαν στην οικογένεια και των οποίων οι απόγονοι, με πληρωμή πλέον, εξακολουθούν να δουλεύουν γι᾽αυτή. Οι υπηρέτριες, εκτός από τις δουλειές του σπιτιού, ουσιαστικά ανέτρεφαν τα παιδιά, με τα οποία δένονταν ιδιαίτερα, αφού οι κυρίες ασχολούνταν με άλλα (από εξόδους με φίλες έως διοργάνωση φιλανθρωπικών εκδηλώσεων). Πολύ συχνά βεβαίως η ζωή των υπηρετριών δεν ήταν καθόλου ρόδινη. Μια νεαρή λευκή από ευκατάστατη οικογένεια, δημοσιογράφος, επίδοξη συγγραφέας και, παραδόξως, καθόλου ρατσίστρια, αποφασίζει να πάρει συνέντεύξεις από υπηρέτριες και να καταγράψει αληθινές ιστορίες εκμετάλευσης και ρατσισμού σε ένα βιβλίο που θα γράψει. Ωστόσο αυτό κάθε άλλο παρά εύκολο είναι. Οι υπηρέτριες φοβούνται να μιλήσουν, όχι μόνο γιατί το δικαστικό σύστημα είναι κι αυτό απόλυτα ρατσιστικό (έχει δικαιώσει πάντοτε λευκούς σε παρόμοιες περιπτώσεις), αλλά υπάρχει και ο άγραφος νόμος των ΚουΚλουςΚλανοειδών με πολύ χειρότερες για τους μαύρους συνέπειες...
Το φιλμ είναι καλογυρισμένο, με καλές ηθοποιίες (Έμμα Στόουν, Βαϊολα Ντέιβις, Τζέσικα Τσαστέιν και πολλές άλλες) και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή. Και βέβαια, περιττό να το πούμε, είναι στρατευμένο στη σωστή κατεύθυνση. Καταγράφει μάλιστα με δυνατό τρόπο όχι τις πολύ τρανταχτές περιπτώσεις (φόνοι, εμπρησμοί κλπ.), αλλά την καθημερινή εκμετάλλευση και ρατσιμό που υφίσταντο οι γυναίκες αυτές από ῾῾κανονικές῾῾, καθημερινές λευκές κυρίες της διπλανής πόρτας (για να παναφέρουμε μια πολύ απλή κατάσταση, θεωρούνταν απόλυτα νορμάλ, και μάλιστα ῾"in῾῾για μια καθώς πρέπει οικογένεια, η υπηρέτρια να έχει ξεχωριστή τουαλέτα έξω από το σπίτι, για να μη ῾῾μολύνει῾῾την οικογενειακή).
Όλα αυτά είναι απόλυτα αληθινά και η ιστορία είναι επισης αληθινή (το βιβλίο όντως έκανε πάταγο τότε). Ωστόσο δεν μπορώ να μην επισημάνω την εγγενή στο μεγαλύτερο μέρος της χολιγουντιανής παραγωγής ῾ἁμερικανιά῾῾: Τους μονοδιάστατους χαρακτήρες, την ηρωική δημοσιογράφο που αψηφά τα πάντα, την ως καρικατούρα κακιά, ρατσίστρια καθώς πρέπει νέα κυρία, που είναι η βασική αντίπαλος, τις πάντοτε συγκινητικές μαύρες υπηρέτριες κλπ. κλπ. Ναι, είναι πολύ σχηματικό (και αποτελεσματικό βεβαίως, δεν λέω). Και πολύ εύκολο. Και, φυσικά, κατορθώνει με τον τρόπο αυτόν να βγάλει τη συμπάθεια του θεατή (και το σασπένς που επιδιώκει).

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΑΘΛΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ῾῾ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ῾῾

Ο αμερικανός Λανς Άρμστρονγκ υπήρξε ένας αληθινός σούπερ αθλητής. Καλός ποδηλάτης, προσβλήθηκε από σοβαρό καρκίνο, κατάφερε να τον ξεπεράσει με χημειοθεραπείες και όχι μόνο επανήλθε στην ποδηλασία, αλλά έγινε, πολύ απλά, ο μεγαλύτερος μάλλον ποδηλάτης όλων των εποχών, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ κατέκτησε τον περίφημο Γύρο της Γαλλίας, τον σημαντικότερο ποδηλατικό αγώνα του κόσμου, επτά συνεχείς φορές!. Εκατομμυριούχος πλέον, ανέπτυξε φιλανθρωπική δράση, έφτιαξε ίδρυμα για την καταπολέμηση του  καρκίνου και λατρεύτηκε από εκατομμύρια φιλάθλους. Τέλειο; Μα δεν υπάρχει πουθενά τόση τελειότητα. Λίγο μετά την απόσυρσή του ξέσπασει ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα όλων των εποχών: Αποδείχτηκε ότι όλα αυτά τα πέτυχε τίγκα στο ντοπάρισμα, έχοντας στήσει ένα ολόκληρο ῾῾πρόγραμμα῾῾(με τη βοήθεια ενός δαιμόνιου και αδίστακτου γιατρού) λήψης απαγορευμένων ουσιών, το οποίο έγκειται τόσο στη λήψη των κατάλληλων ουσιών όσο και στον τρόπο και το χρόνο λήψης τους, ώστε επί χρόνια να αποφεύγεται τον εντοπισμό τους και να βγαίνει καθαρός στα συχνά τεστ. Φυσικά οι πολυάριθμοι τίτλοι του αφαιρέθηκαν.
῾῾Το Πρόγραμμα῾῾είναι η ταινία που γύρισε το 2015 ο Stephan Frears μεταφέροντας στην οθόνη όλη αυτή την αθλιότητα. Και επειδή η ιστορία είναι πασίγνωστη, το φιλμ ούτως ή άλλως δεν μπορεί να διαθέτει σασπένς. Έτσι μας δείχνει από την αρχή την αλήθεια, το διαρκές ντοπάρισμα, τη σοφή επιλογή του πότε και του τι παίρνουμε. Και φτιάχνει το σκοτεινό πορτρέτο ενός ακόρεστου ανθρώπου, που διαρκώς διψά για δόξα και νίκη, που τρέφεται από το να είναι παντού και πάντα πρώτος.
Αυτό που μένει από το φιλμ είναι μια βρώμικη, αηδιαστική, άθλια εικόνα για το σύγχρονο (πρωτ)αθλητισμό, που δεν έχει τίποτα από ῾ἅμιλλα῾῾, ρομαντισμό, ῾ὑγιή ανταγωνισμό῾῾και άλλες τέτοιες μπούρδες, αλλά είναι μια αδίστακτη, σάπια μπίζνα, όπου παίζονται εκατομμύρια. Ναι, ας το δεχτούμε. Όλο αυτό δεν είναι παρά μια απατηλή βιτρίνα και, όπως όλα τα πράγματα σχεδόν στην εποχή μας, υπάρχει μόνο για το αδηφάγο κέρδος. Και στηρίζεται, βεβαίως, στα εκατομμύρια (δισεκατομμύρια μάλλον) των αφελών που πιστεύουν σ᾽αυτή.
Το φιλμ μπορεί να μην είναι σπουδαίο κινηματογραφικά και να μην ενδιαφέρει πολλούς. Πάντως ο πάντα ευαίσθητος κοινωνικά Φρίαρς (δεν το θεωρώ από τις μεγάλες του ταινίες) καταφέρνει τουλάχιστον να καταδείξει όλη αυτή τη βρωμιά. Δηλώνοντας βεβαίως παράλληλα (για να μην κόψουμε όλοι τις φλάβες μας) ότι υπάρχουν και λίγοι τίμιοι...

'METEOR" : ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Οι ταινίες καταστροφής, που είναι δημοφιλεις σήμερα, ξεκίνησαν τη δεκαετία του 70, όταν διάφορες συμφορές χτυπούσαν είτε τον κόσμο ολόκληρο είτε συγκεκριμένα μέρη. Συνήθως διέθεταν πλούσιο καστ μεγάλων, πλην όμως σχετικά ῾῾ώριμων῾῾, ηθοποιοών. Μια απ᾽αυτές τις καταστροφές λοιπόν μας βρήκε το 1979. Λεγόταν "Meteor" και είχε γυριστεί από τον βρετανό Ronald Neame (1911-2010). Ηθοποιοί; Σον Κόνερι (εντελώς άνετος, σα να μην τρέχει τίποτα μπροστά στο επερχόμενο τέλος, με ελάχιστες ανησυχίες ακόμα και για τα παιδιά του),  Νάταλι Γουντ, Χένρι Φόντα, Μάρτιν Λαντάου, Τρέβορ Χάουαρντ!
Η διέλευση ενός κομήτη ῾῾ἁναστατώνει῾῾τους αστεροειδείς. Ένας απ᾽ αυτούς, αρκετά μεγάλος, ξεφευγει από την τροχιά του και κατευθύνεται ολοταχώς προς τη γη. Αν συγκρουστεί μπορεί να δημιουργήσει τρύπα μεγέθους ωκεανού, κοινώς τέλος του κόσμου. Οι αντίπαλες τότε ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση αναγκάζονται με χίλια ζόρια να συνεργαστούν και να στρέψουν τους πυρηνικούς πυραύκους τους εναντίον του εισβολέα...
Ίσως να γνωρίζετε την ξεχασμένη αυτή ταινία από τον θόρυβο που προκάλεσε τον Σεπτέμβρη του 2001. Ναι, είναι αυτή που (προφητικά) δείχνει τους Δίδυμους Πυργους να καταστρέφονται από θραύσμα του μετεωρίτη που φτάνει πρόωρα στη γη. Είχε παιχτεί πολύ τότε η σκηνή αυτή. Κατά τα άλλα το φιλμ είναι άνευρο, αφελές και νομίζω ότι βλέπεται μόνο από περιέργεια. Όσο για τις αναπόφευκτες σκηνές καταστροφής, μοιάζουν αστείες μποστά στα σύγχρονα εφέ (όχι ότι αυτό θα είχε καμιά σημασία αν επρόκειτο για καλή ταινία, αλλά...). Ίσως κάποιο ενδιαφέρον να έχει το πολιτικό κομμάτι. Το φιλμ δείχνει την ανθρώπινη βλακεία που (στο συγκεκριμένο σενάριο) παρά λίγο να στοιχίσει το τέλος του κόσμου: Οι ευρισκόμενες σε ψυχρό πόλεμο τότε Ρωσία και ΗΠΑ αργούν υπερβολικά να συνεργαστούν, φοβούμενες μην αποκαλύψουν η μία στην άλλη βρώμικα και επικίνδυνα στρατιωτικά μυστικά και, ακόμα και την τελευταία στιγμή, κάποιοι ηλίθιοι στρατηγοί αντιδρούν στη συνεργασία. Η κατάσταση παγκόσμια φοβάμαι ότι και σήμερα παραμένει ίδια.
ΥΓ: Παρακαλώ βρείτε τις πιθανότητες που υπάρχουν να πέσουν ελάχιστα καταστροφικά θραύσματα στη γη και ένα από αυτά να πλήξει ακριβώς την καρδιά της νέας Υόρκης! Αλλά, είπαμε, μπροστά στον εντυπωσιασμό, όλα γίνονται...

"THE FOREIGNER" : Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΕΝΟΣ ΗΣΥΧΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Μερικές φορές κάποια φιλμ από τα οποία δεν περιμένεις τίποτα σε εκπλήσουν ευχάριστα. ῾Ὁ Εκδικητής῾῾(The Foreigner) του Martin Campbell (2017) ας πούμε, με τους Τσάκι Τσαν (απο τους λίγους μη κωμικούς ρόλους του) και τον Πιρς Μπρόσναν, αν μη τι άλλο διαθέτει ένα αρκετά πολύπλοκο σενάριο.
Ένα μικρό, εξτρεμιστικό παρακλάδι του ΙΡΑ πραγματοποιεί βομβιστική επίθεση στο Λονδίνο με 12 πολίτες νεκρούς, απειλώντας έτσι να τινάξει στον αέρα την κατάπαυση πυρός που ισχύει εδώ και περίπου 20 χρόνια ανάμεσα στον ΙΡΑ και τους βρετανούς. Ανάμεσα στους νεκρούς είναι και η μικρή κόρη ενός 60άρη, ήσυχου κινέζου, που έχει εστιατόριο στο Λονδίνο. Και τότε... ποιος είδε το θεό και δεν τον φοβήθηκε...
Ναι, πρόκειται για ταινία δράσης με βία, πυροβολισμούς και εκρήξεις και άλλα τέτοια γνωστά. Ωστόσο δεν είναι καθόλου μονοδιάστατη. Μπορεί ο ῾ἥσυχος῾῾ Τζάκι Τσαν να τα κάνει όλα και να είναι σχεδόν απέθαντος, αλλά ταυτόχρονα το φιλμ ρίχνει μια αρκετά ενδιαφέρουσα ματιά στα εσωτερικά του σύγχρονου ΙΡΑ, στις διαμάχες και τις διαφορετικές απόψεις που σιγοβράζουν, ενώ, όπως είπαμε, η ιστορία είναι αρκετά πολύπλοκη και πολυεπίπεδη (το προσωπικό και το συλλογικό στοιχείο μπλέκουν αξεδιάλυτα) και απαιτεί την προσοχή του θεατή για να την κατανοήσει. Επί πλέον οι χαρακτήρες δεν είναι μόνο καλοί - κακοί. Τόσο αυτός του Μπρόσναν, ως πρώην εξτρεμιστή και νυν ηγέτη του ΙΡΑ που υποστηρίζει την ειρήνη, όσο και του Τσαν με την εμμονή του για εκδίκηση, που μοιάζει να αγγίζει την παράνοια, είναι τουλάχιστον αμφιλεγόμενοι.
Να λοιπόν που μερικές φορές ταινίες δράσης με πολλά μπαμ μπουμ και φόνους μπορεί να διαθέτουν και κάτι παραπάνω.

"KONG: SCULL ISLAND" Ή Η ΑΒΑΣΤΑΧΤΗ ΒΑΡΕΜΑΡΑ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΩΝ

Πιστό στα βαρετά πρότυπα που το ίδιο το Χόλιγουντ έθεσε στον εαυτό του τα αρκετά τελευταία χρόνια, βάζει το 2017 τον τηλεοπτικό Jordan Vogt-Roberts (ορίστε;) να γυρίσει έναν ακόμη Κινγκ Κονγκ, το ῾῾Κονγκ. Η Νήσος του Κρανίου῾῾, μπας και δελεάσουμε κανένα 15άρη που δεν έχει δει κανένα από τα 3 - 4 προηγούμενα και τα οικονομήσουμε πάλι...
Στην εποχή του τέλους του πολέμου του Βιετνάμ, ένας παθιασμένος επιστήμονας πείθει έναν πολιτικό να του παραχωρήσει επιστήμονες και στρατιωτικούς για να τον συνοδεύσουν σε μυστηριώδες νησί, που δεν βρίσκεται στο χάρτη και που διάφορα παράξενα συμβαίνουν εκεί. Φυσικά αντιλαμβάνεστε ότι η αποστολή θα βρει τον Κινγκ Κονγκ, αλλά και πολλά άλλα τέρατα...
Εδώ δεν υπάρχει μόνο ο Κονγκ (φοβερά ευφάνταστο που του αφαίρεσαν το ῾῾Κινγκ῾῾), αλλά και γιγαντιαίες αράχνες, και κακές πελώριες σαύρες, και τεράστια έντομα και ό,τι άλλο τραβά η ψυχή σας, ιπτάμενο ή σερνάμενο. Έχει και κακούς στρατιωτικούς, που θα συγκρουστούν με τους καλούς επιστήμονες. Έχει, να πούμε και την αλήθεια, αρκετά φοβερά τραγούδια της μουσικά αξέχαστης αυτής εποχής. Και, βέβαια, έχει κυνηγητά, εκρήξεις. τέρατα, εφτάψυχους ήρωες, ακόμα πιο εφτάψυχο Κονγκ που δεν πεθαίνει με τίποτα, λίγο σπλάτερ, ανέμπνευστους θανάτους (μερικοί από τους βασικούς πρωταγωνιστές πεθαίνουν έτσι, σε κλάσματα δευτερολέπτου, σα να μη συμβαίνει τίποτα) και καθόλου ατμόσφαιρα.
Αν είσαι πολύ πιτσιρικάς, δίχως πολλές κινηματογραφικές εμπειρίες, μπορεί να το ευχαριστηθείς. Αλλιώς... άσε καλύτερα... Φυσικά το να γυρίζουν γουάναμπι μπλοκμποάστερ, που είναι σίκουελ, πρίκουελ. ριμπούτ και δεν ξέρω τι άλλο, με λίγα λόγια εξ ορισμού βαρετά αναμασήματα παλιότερων ταινιών, κλασικών ή μη, είναι η απόλυτη σύγχρονη πεπατημένη. Και θα συνεχιστεί για πολλά χρόνιοα φοβάμαι. Όσο όλα αυτά θα  βγάζουν τα λεφτά τους.

"SWEET MOVIE" Ή Η ΕΠΕΝΕΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΤΡΩΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ

Σίγουρα το "Sweet Movie" του 1974  του αναρχικού σέρβου Dusan Makavejev (1932-2019) είναι μια από τις μυθικές και σχετικά ξεχασμένες σήμερα σουρεαλιστικές / αναρχικές ταινίες   μιας άλλης εποχής, που το κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η έντονη πολιτικοποίηση.
Με ένα παλαβό σενάριο η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός απεχθούς αμερικάνου εκατομμυριούχου, που ῾῾ἁγοράζει῾῾ μια πανέμορφη και αυστηρά παρθένα νύφη (Μις Κόσμος υποτίθεται) και, ταυτόχρονα, την γεμάτη σύμβολα ιστορία ενός καραβιού με το γιγἄντιο πρόσωπο του Μαρξ στην πλώρη, που οδηγεί μια γυναίκα η οποία, υποτίθεται, είναι η Επανάσταση. Οι δύο ιστορίες μπλέκουν με σουρεαλιστικό (θα επαναλάβουμε πολλές φοιρές αυτή τη λέξη) τρόπο.
Μην περιμένετε ειρμό, στρωτή αφήγηση, ομαλές καταστάσεις. Οι παράλληλες ιστορίες περνάν από τη μία στην άλλη, διάφορα ακατανόητα συμβαίνουν, παρεμβάλλονται σκηνές ντοκιμαντέρ. όπως η ανακάλυψη των ομαδικών τάφων πολωνών που εκτελεσαν σοβιετικοί στο Κατύν κλπ. Πάνω απ᾽όλα το φιλμ είναι πλημμυρισμένο από σύμβολα: Η Επανάσταση, ο Μαρξ, το Ποτέμκιν, ο γελοίος εκατομμυριούχος ως σύμβολο του καπιταλισμού κλπ. Περιέχει επίσης άφθονο ερωτισμό καθώς για τον Μακαβέγεφ ἔρωτας / σεξ και επανάσταση πάνε μαζί (ας μη ξεχνάμε ότι στην προηγούμενη ταινία του ῾῾Τα Μυστήρια του Οργανισμού῾῾είχε ασχοληθεί με τις θεωρίες του Βίλχελμ Ράιχ). Τέλος περιέχει σειρά πραγματικά απωθητικών σκηνών από ομάδα περφόρμερ της εποχής, οι οποίοι ουρούν, κάνουν εμετό και πολλά άλλα. Γενικά, προειδοποιώ, το τελευταίο μισάωρο είναι για πολύ γερά στομάχια...
Τι βγαίνει απ᾽όλο αυτό το γκροτέσκο μπάχαλο; Η σχέση έρωτα και επανάστασης (ο Μάης του 68 είναι ακόμα νωπός) και ότι ῾῾ἡ Επανάσταση τρώει τα παιδιά της῾῾, πράγμα που όντως πολλάκις έχει συμβεί στην ιστορία. Ίσως αυτό να είναι και το βασικό θέμα γύρω από το οποίο περιστρέφεται τόσο σουρεαλιστικά και άναρχα η ταινία.
Φυσικά ο Μακαβέγεφ, σαρδόνιος και ειρωνικός, δεν χαρίζεται πουθενά. Γελοιοποιεί με κάθε τρόπο τον καπιταλισμό και κοροϊδεύει τις αυτοκαταστροφικές τάσεις των επαναστατών, προβλέποντας με πίκρα την τελική αποτυχία τους (αν και στην τελευταια σκηνή αφήνει - συμβολικά πάντοτε - μια ελπίδα).
Προσωπικά βρήκα σήμερα το φιλμ μάλλον ξεπερασμένο. Υπερβολικά γκροτέσκο και χοντροκομμένο, ακατέργαστο. Παρ᾽όλα αυτά το θεωρώ κλασική μαρτυρία μιας ανήσυχης εποχής, που ψαχνόταν σε όλα τα επίπεδα και δεν δίσταζε να πειραματιστεί με τα πάντα (ακόμα και με την αισθητική της ταινίας), έστω κι αν αυτὄ απέβαινε επικίνδυνο. Το βλέπετε με καθαρά δική σας ευθύνη... κι όποιος αντέξει, όπως σας είπα, στο τελευταίο ημίωρο, μππροστά στο οποίο το ῾῾Μεγάλο Φαγοπότι῾῾μαιάζει με παιδική ταινία...
ΥΓ: Και μη ξεχνάτε και την υπέροχη μουσική του Χατζιδάκη με το πασίγνωστο τραγούδι ῾῾Τα παιδιά κάτω στον κάμπο...῾῾ να επαναλαμβάνεται συχνά.

Η "ΑΠΙΣΤΗ" ΚΑΙ ΟΙ ΟΛΕΘΡΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Το 2002 ο Adrian Lyne γυρίζει την τελευταία μέχρι σήμερα ταινία του (αλήθεια, τι απέγινε;), την "Άπιστη" (Unfaithful), βασισμένη σε παλιότερο φιλμ του Σαμπρόλ, με τον Ρίτσαρντ Γκιρ και την Νταϊάν Λέιν στους κύριους ρόλους.
Μια γυναίκα, σε πρώτη άποψη απόλυτα πετυχημένη στη ζωή (δραστήρια, με γοητευτικό και πλούσιο σύζυγο, συμπαθητικό παιδί, άριστες οικογενειακές σχέσεις κλπ.) γοητεύεται από μικρότερό της γάλλο μποέμ, που ζει στο κέντρο της πόλης αγοράζοντας και πουλώντας παλιά βιβλία. Το ερωτικό πάθος είναι κυρίαρχο στη σχέση τους, εκείνη αρχίζει να παραμελεί την οικογένεια... αλλά αυτά είναι μόνο η αρχή. Σύντομα τα πάντα θα ξεφύγουν από κάθε έλεγχο και οι ισορροπίες θα ανατραπούν.
Το φιλμ είναι καλογυρισμένο, με αισθησιακές ερωτικές σκηνές... και καταλήγει σε άγριο ψυχολογικό θρίλερ, πραγματικά ανησυχητικό θα έλεγα. Μπορώ να πω ότι κρατά το θεατή. Δεν παύει πάντως να είναι βαθύτατα συντηρητικό. Εδώ εικονογραφούνται οι ακραία ολέθριες συνέπειες του ερωτικού πάθους, της κυριαρχίας του ενστίκτου πάνω στη λογική, του διονυσιακού πάνω στο απολλώνειο. Τα πρώτα είναι αρνητικά. Δυναμιτίζουν τη γαλήνη και την ηρεμία και μάλιστα ανεπιστρεπτί. Το πάθος είναι αυστηρά απαγορευμένο (όχι ακριβώς επειδή είναι κακό με την ηθική έννοια, αλλά επειδή προξενεί ανεπανόρθωτα κακά). Οπότε, διαλέγετε και παίρνετε. Ή απλώς απολαμβάνετε το φιλμ (ο Λάιν είναι ικανός σκηνοθέτης, που σχεδόν πάντοτε ασχολιόταν με τις ερωτικές σχέσεις) ή σας ενοχλεί νοηματικά, βρίσκοντάς το υπερσυντηρητικό.
Πάντως έχει πλάκα να βλέπεις τον θεωρούμενο σούπερ - γκόμενο Γκιρ σε ρόλο απατημένου συζυγου.

῾῾ΓΙΟΖΊΜΠΟ῾῾: ΕΝΑ ῾῾ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ῾῾ΜΕ ΣΑΜΟΥΡΑΪ

Το 1961 ο μεγάλος Akira Kurosawa (1910-1998) γυρίζει το κλασικό ῾Γιοζίμπο῾με τον Τοσίρο Μιφούνε στον εμβληματικό ρόλο του μοναχικού σαμουράι που τα βάζει με όλους.
Ένας περιπλανώμενος σαμουράι με εξαιρετικές ικανότητες στο σπαθί φτάνει σε ένα χωριό που σπαράσσεται από τον πόλεμο ανάμεσα σε δύο άγριες συμμορίες (με οικογενειακή βάση).  Κάθε ειρηνική δραστηριότητα έχει παραλύσει, προς απόγνωση των κατοίκων, και το αίμα ρέει άφθονο. Εκείνος θα επιχειρήσει να λυτρώσει το μέρος πουλώντας τις υπηρεσίες του πότε στους μεν και πότε στους δε, με απώτερο στόχο να τις στρέψει τη μία ενάντια στην άλλη ώστε να αλληλοεξοντωθούν.
Σας θυμίζει τίποτα; Μα ναι, είναι ακριβώς το σενάριο (του ίδιου του Κουροσάβα και του Κικουσίμα) που 3 χρόνια αργότερα μετέφερε σχεδόν αυτούσιο ο Λεόνε σε γουέστερν, εγκαινιάζοντας πανηγυρικά τα γουέστερν σπαγγέτι και κάνοντας σούπερ σταρ τον Κλιντ Ίστγουντ (στο ρόλο του Μιφούνε, ως μοναχικού πιστολέρο αυτή τη φορά). Η μεταφορά είναι απόλυτα πιστή, σε πολλά σημεία σκηνή -σκηνή.
Πίσω όμως στο ῾Γιοζίμπο῾. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Την υπέροχη ασπρόμαυρη φωτογραφία; Την υποβλητική σκηνοθεσία, που παίζει με τα βλέμματα και με το λιτό, γυμνό  περιβάλλον; (ακόμη και τα πολλά κοντινά πλάνα στο πρόσωπο του Μιφούνε προοιωνίζουν τα κλασικά κοντινά στα μάτια του Ίστγουντ). Τις σκηνές δράσης (που, αντίθετα με τα γουέστερν, διαθέτουν και μια πρώιμη δόαση σπλάτερ); Τις απίστευτες μορφές των ηθοποιών (τέτοιες απίστευτες, γκροτέσκες φάτσες ξαναείδαμε δεκαετίες μετά στο ῾῾Όνομα του Ρόδου῾῾). Ενδιαφέρον επίσης είναι ότι η ταινία διανθίζεται σε πολλά σημεία από χιούμορ, πράγμα που προξενεί εντύπωση σε ένα τἐτοιο σοβαρό και βίαιο φιλμ. Και τελικά υπάρχει η διαπίστωση: Τίποτα καλύτερο από την ειρήνη. Βέβαια εδώ, για να διασφαλιστεί αυτή, πρέπει να περάσουμε από λουτρά αίματος...
Κλασική ταινία, το ξαναλέω, που συστήνω ανεπιφύλακτα σε όσους δεν την έχουν δει.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ῾῾ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ῾῾;

Η δεύτερη ταινία του Stephen Chbosky (αμερικανός παρά το περίεργο όνομά του) γυρίζεται το 2012 και είναι ῾῾Τα Πλεονεκτήματα του να Είσαι στο Περιθώριο῾῾ (The Perks of being a Wallflower). Πρόκειται για νεανικό ρομαντικό δράμα, αλλά είναι κάτι καλύερο από μια ακόμα ταινία με ρομαντικούς εφηβικούς έρωτες .
Ο 15χρονος Τσάρλι είναι συνεσταλμένος και ευαίσθητος. Ξεκινά το Λύκειο με τον φόβο ότι θα μείνει ολομόναχος, ως περιθωριακός που νοιώθει. Εκεί όμως θα γνωρίσει μια παράξενη παρέα ιδιόρυθμων εφήβων (λίγο μεγαλύτερων από τον ίδιο), θα ενταχθεί με ανακούφιση σ᾽αυτήν και θα ερωτευτεί μια κοπέλα απ᾽αυτή την παρέα, η οποία όμως θα γίνει η καλύτερή του φίλη, πράγμα που θα τον εμποδίζει διαρκώς να εξομολογηθεί τον έρωτά του.
Πιστέψτε με, είναι καλύτερο απ᾽ ό,τι ακούγεται. Το φιλμ διαθέτει ιδιαίτερη ευαισθησία, είναι σε κάποια σημεία συγκινητικό, αντιμετωπίζει με μεγάλη συμπάθεια, τρυφερότητα και κατανόηση τους ῾῾περιθωριακούς῾῾ εφήβους του (όχι, δεν είναι πρεζόνια, τρομοκράτες ή κάτι τέτοιο, απλώς ιδιόρυθμοι) και, κυρίως, αντιμετωπίζει με ειλικρίνεια αυτό το είδος ῾῾ντροπαλότητας῾῾που διακατέχει κάποιους ανθρώπους που δεν μπορούν να εκφράσουν άνετα τα πραγματικά τους αισθήματα.
Με κράτησε ιδιαίτερα και θα μου άρεσε πολύ αν δεν υπήρχαν αυτές οι ῾῾ἁποκαλύψεις῾῾και η άγρια δραματική τροπή προς το τέλος, πράγμα που προσωπικά μου φάνηκε αχρείαστο ή, αν θέλετε, προς εντυπωσιασμό. Είναι βέβαια προσωπική γνώμη και πιστεύω οτι πολλοί θα διαφωνήσουν. Πάντως γενικά τη βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα ταινία.
ΥΓ: Παίζει η Έμμα Γουάτσον στον πρώτο μετά τους ῾῾Χάρι Πότερ῾῾ πρωταγωνιστικό ρόλο της.

῾῾ΖΗΤΗΜΑ ΤΙΜΗΣ῾῾: ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΙΛΙΤΑΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ

Ο Rob Reiner υπήρξε δημιουργός εξαίρετων κωμωδιών, κομεντί, αλλά και άλλων καλών ταινιών στα 80ς. Το 1992 όμως κάνει μια ξαφνική στροφή γυρίζοντας το δικαστικό δράμα ῾῾Ζήτημα Τιμής῾῾(A Few Good Men), με εντυπωσιακό καστ (Τζακ Νίκολσον, Τομ Κρουζ, Ντέμι Μουρ, Κέβιν Μπέικον, Κίφερ Σάντερλαντ).
Στο γνωστό και, μετά την 11η Σεπτέμβρη, διαβόητο Γκουαντανάμο, την αμερικάνικη βάση στην Κούβα, δύο πεζοναύτες σκοτώνουν ένα συνάδελφό τους. Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για τον περίφημο ῾Κόκκινο Κὤδικα῾, που ῾῾διευθετεί῾῾εσωτερικά ζητήματα τιμής στο στρατό, ο οποίος θεωρητικά είναι μεν παράνομος, στην ουσία όμως ζει και βασιλεύει. Την υπεράσπιση των δύο στο στρατοδικείο αναλαμβάνει απρόθυμα αρχικά ο νεαρός δικηγόρος  Τομ Κρουζ, στη συνέχεια όμως, με την παρότρυνση της Ντέμι Μουρ, θα αρχίσει  να παίρνει την υπόθεση όλο και πιο σοβαρά. Σιγά σιγά θα ανακαλύψει ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως φαίνονται. Ο φόνος σίγουρα έγινε από τους δύο αμίλητους κατηγορούμενους, που αρνούνται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, αλλά... Υπάρχουν κάμποσα ῾῾αλλά῾῾.
Το φιλμ πρωτίστως είναι αντιμιλιταριστικό. Καταδεικνύει την άρρωστη κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό του αμερικάνικου (αλλά και κάθε) στρατού, και κυρίως, βεβαίως, των αμερικανών πεζοναυτών. Φασιστική πειθαρχία, μετατροπή ανθρώπων σε ανεγκέφαλα ρομπότ που εκτελούν διαταγές (η πνευματική κατάσταση των δύο ενόχων είναι χαρακτηριστική), στρατόκαυλος φανατισμός και άλλα τέτοια. Από την άλλη βεβαίως κλείνει πονηρά το μάτι στον αμερικάνικο πατριωτισμό. Η Ντέμι Μουρ, που υπερασπίζεται φανατικά τους κατηγορούμενους, το κάνει ῾῾διότι αυτοί υπαρασπίζονται την πατρίδα, και διαρκώς βρίσκονται πρόσωπο με πρόσωπο με τον κακό κομουνιστή εχθρό῾῾(τους κουβανούς δηλαδή). Διαλέγετε και παίρνετε λοιπόν.
Συνολικά πάντως, παρά τις εξώφθαλμες αμερικανιές (στην προκείμενη περίπτωση και πολιτικής φύσης), το φιλμ διατηρεί νομίζω το ενδιαφέρον του θεατή. Είναι και ο σαρωτικός Νίκολσον... Και έχει το θετικό ότι, παρά τα πολλά φάλτσα που ανέφερα, ο βασικός στόχος του είναι η στρατοκαυλίαση. Κάτι είναι κι αυτό. Συνολικά πάντως το βρίσκω ιδεολογικά αμφιλεγόμενο (για να το θέσω κομψά).