"ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΑΡΓΟΥΔΟΥΝ ΟΙ ΚΑΡΑΒΙΔΕΣ" ΚΑΙ ΚΡΥΒΟΥΝ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ

 

Στην αρχή υπήρχε το μπεστ σέλερ της Delia Owens "Εκεί που τραγουδάνε οι Καραβίδες" (Where the Crawdads Sing). Αναμενόμενο μετά τόση επιτυχία να μεταφερθεί και στην οθόνη το 2022 από την Olivia Newman. Ευτύχησε μάλιστα να έχει ως πρωταγωνίστρια τη νεαρή και πολύ καλή Daisy Edgar-Jones.

Μια κοπέλα μεγαλώνει ουσιαστικά ολομόναχη (η μητέρα έχει εγκαταλείψει τον βάναυσο πατέρα κι εκείνος, με τη σειρά του, την κόρη) σε απομονωμένο σπίτι κάπου στους βάλτους των νότιων πολιτειών των ΗΠΑ στα 50ς. Όχι μόνο κατορθώνει να επιβιώσει ολομόναχη, αλλά γίνεται μια κοπέλα με ενδιαφέροντα και ιδιαίτερο ταλέντο στο σχέδιο, που όλοι στην κοντινότερη μικρή πόλη φωνάζουν "το Κορίτσι του Βάλτου". Γνωρίζει και ένα αγόρι - και μετά ένα άλλο - αλλά όλα μοιάζουν να καταρρέουν όταν κατηγορείται για φόνο.

Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο, μαθαίνω όμως ότι η ταινία είναι πιστή σ' αυτό. Δεν έχει όμως σημασία. Σημασία έχει ότι η ταινία - ως καλή παραγωγή του χολιγουντιανού mainstream σινεμά - βλέπεται ευχάριστα και με ενδιαφέρον. Σε πρώτο πλάνο βεβαίως βρίσκονται οι περιπέτειες (αισθηματικές, δικαστικές, κοινωνικής φύσης) της μοναχικής κοπέλας. Τις παρακολουθούμε με μπρος - πίσω στο χρόνο, από την παιδική ηλικία ως το σήμερα (τέλη 60ς δηλαδή). Αυτές λοιπόν συνδυάζουν επιτυχημένα το αισθηματικό μελό, το δικαστικό δράμα, το αστυνομικό μυστήριο και, βέβαια, το εξωτικό περιβάλλον όπου διαδραματίζονται όλα. Στο φόντο ωστόσο της καλλιγραφημένης νοσταλγικότητας παλιότερων εποχών και παρθένας (ακόμα) φύσης σκιαγραφείται το όχι και τόσο ειδυλλιακό κοινωνικό περιβάλλον της μικρής, ξεχασμένης πόλης: Υφέρπων ρατσισμός, προκατάληψη, διαβρωμένο (ακριβώς από την προκατάληψη) δικαστικό και αστυνομικό σύστημα, βία ανδρών προς τις γυναίκες, πρώτες οικολογικές καταστροφές κλπ. κλπ. Οπότε μην κοιμάστε ήσυχοι. Ο κόσμος ποτέ δεν ήταν τέλειος. Και, ως κερασάκι στην τούρτα, υπάρχει και το ανατρεπτικό φινάλε που "δηλητηριάζει" ανεπανόρθωτα το διαφαινόμενο χάπι-εντ. 

Προσωπικά το ευχαριστήθηκα ως ευπρόσωπη παραγωγή με κοινωνικά συν. Φυσικά, το είπαμε στην αρχή, στα πλαίσια του (καλού στη συγκεκριμένη περίπτωση) mainstream.

ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ "SLEPING TIGER"

 "The Sleeping Tiger" είναι μια ασπρόμαυρη ταινία του 1954 σημαντικού Joseph Losey (1909-1984) με τον εξαιρετικό Ντερκ Μπόγκαρντ και την Αλέξις Σμιθ. Και, για να ευθυμήσουμε, στην Ελλάδα είχε παιχτεί την εποχή αυτή με τον όλα-τα-λεφτά τίτλο "Έξαλλη από Πόθο" (!!!)

Ψυχίατρος, πιστεύοντας στο σωφρονισμό και τη ψυχοθεραπεία και όχι στην τιμωρία, αποφασίζει να πάρει σπίτι του νεαρό εγκληματία (είχε επιχειρήσει να τον ληστέψει στο δρόμο) αντί να τον στείλει φυλακή, με τη συμφωνία να τον ψυχαναλύσει και να αποκαλύψει τις ρίζες της ροπής του προς την εγκληματικότητα, θεραπεύοντάς τον έτσι απ' αυτήν. Ωστόσο η σύζυγός του, ενώ στην αρχή έχει αντιρρήσεις, θα γοητευτεί στη συνέχεια από το νεαρό... και οι πολλαπλές ρήξεις θα είναι αναπόφευκτες.

Πρόκειται βεβαίως για ψυχολογικό δράμα που στην ουσία μιλά γι' αυτό που δεν κατάφερε να προβλέψει ο καθ' όλα θετικός και ανθρωπιστής ψυχίατρος: Το ανεξέλεγκτο, καταπιεσμένο πάθος, που μπορεί να εκραγεί σαν ηφαίστειο καταστρέφοντας / ανατρέποντας τα πάντα. Διότι, ως γνωστόν, το ανεξέλεγκτο πάθος είναι συχνότατα καταστροφικό. Όσο για τη ψυχαναλυτική μέθοδο, η ταινία μοιάζει να κρατά μια περίεργη, επαμφοτερίζουσα στάση: Ναι, υπάρχουν ψυχικά τραύματα που έρχονται στο φως δια της φροϊδικής οδού, πλην όμως η αποκάλυψή τους δεν είναι ικανή να διορθώσει τα πράγματα, αφού το ίδιο το πείραμα έχει αφυπνίσει έναν άλλο "τίγρη" (ο "τίγρης" του αμετανόητου εγκληματία ήταν πάντοτε αφυπνισμένος και όλη η προσπάθεια ήταν να κατευναστεί και, προφανώς, όχι να αφυπνιστεί).

Καλές ηθοποιίες και καλό ψυχολογικό δράμα (αν σας ενδιαφέρει το είδος). 

ΔΗΛΗΤΗΡΙΩΔΕΙΣ "ΥΠΟΨΙΕΣ"

 Το 1941 ο Alfred Hitchcock (1899-1980) γυρίζει τις "Υποψίες" (Suspicion), από τις ανάλαφρες σχετικά ταινίες του, με τους Κάρι Γκραντ και Τζόαν Φοντέιν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Μία (σχετικά μεγάλη για την εποχή) εύπορη και ντροπαλή κοπέλα ερωτεύεται και τελικά παντρεύεται έναν γοητευτικό, αλλά μάλλον τυχοδιώκτη τύπο, ο οποίος την πείθει για τον έρωτά του γι' αυτήν. Σύντομα όμως ο έρωτας της κοπέλας θα μετατραπεί σε δηλητηριώδεις υποψίες για το χειρότερο...

Πάνω από το μισό φιλμ είναι ουσιαστικά μια συμπαθητική κομεντί. Μετά τα μισά εμφανίζεται το περίφημο χιτσκοκικό σασπένς, καθώς να πράγματα αρχίζουν να μην είναι όπως ακριβώς φαίνονται. Έχουμε άλλωστε και έναν ύποπτο θάνατο... Οπότε ναι, υπάρχει και το χιούμορ και το σασπένς και η τελική ανατροπή - τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Χίτσκοκ δηλαδή. Εξ άλλου η ταινία είναι από τις αρκετά γνωστές του. Ωστόσο προσωπικά δεν τη θεωρώ από τα αριστουργήματα του μεγάλου δημιουργού. Τη βρίσκω κάπως "χλιαρή", αν και υπάρχουν οι απολαυστικές παρουσίες των πρωταγωνιστών. Όχι, δεν είναι κακό, δεν είπα κάτι τέτοιο. Απλώς δεν το θεωρώ από τα καλύτερά του. Πάντως νομίζω ότι σαφώς βλέπεται ευχάριστα, όπως πάντοτε άλλωστε. Προσέξτε όμως: Ο Χίτσκοκ ήδη από αυτή την "αρχαία" όσον αφορά τα ήθη εποχή μπορεί να δικαιώνει έναν ουσιαστικά απατεώνα (και απίστευτο καταφερτζή), κάνοντάς τον συμπαθή στα μάτια του θεατή.

"NOPE": ΤΑ UFO ΟΠΩΣ ΔΕΝ ΤΑ ΕΙΧΑΤΕ ΞΑΝΑΔΕΙ...

 

Ο Jordan Peele το έκανε πάλι. Στην τρίτη ταινία του ως σκηνοθέτης (είναι και ηθοποιός) με τίτλο "Nope" του 2022 ("Ούτε Καν" στα ελληνικά) παραμένει πιστός στο χώρο του φανταστικού, χρησιμοποιεί κυρίως μαύρους ηθοποιούς (όπως και ο ίδιος) και διαθέτει πρωτότυπες ιδέες, καθώς και πολιτική άποψη.

Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του από ένα... νόμισμα που πέφτει από τον ουρανό και διαπερνά το κρανίο του, ο γιος μένει μόνος ιδιοκτήτης απομονωμένης και προβληματικής οικονομικά φάρμας εκτροφής αλόγων, τα οποία κυρίως χρησιμοποιούνται σε γυρίσματα ταινιών. Ωστόσο, εκτός των οικονομικών πονοκεφάλων, υπάρχει κάτι στον ουρανό σχεδόν μόνιμα κρυμμένο από σύννεφα...

Είπαμε για την πρωτότυπη ιδέα (θα το καταλάβετε από ένα σημείο και μετά). Το ξεδίπλωμα της ιστορίας προχωρά μάλλον αργά: Αρχικά θα ασχοληθεί με τον ήρωα και τα προβλήματά του και μετά θα προχωρήσουμε για τα καλά στο φανταστικό κομμάτι. Η πολιτική άποψη φαίνεται τόσο συμβολικά (ο θάνατος από νόμισμα) όσο και ρεαλιστικά, από τις καθημερινές δυσκολίες των ηρώων και την γενική "το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό" κατάσταση. Ναι, η ταινία είναι καλή και ο Peele είναι από την καινούρια σχετικά ομάδα δημιουργών που κάνουν "σκεπτόμενο" σινεμά του φανταστικού (οι δύο πρώτες του είναι φιλμ τρόμου και αυτή επιστημονικής φαντασίας). 

Ωστόσο κάποιες αντιρρήσεις έχω γι' αυτό που μου φάνηκε "ατσούμπαλη σεναριακή ανάπτυξη" (συγνώμη, αλλά δεν μπορώ να το εξηγήσω περαιτέρω). Και δεν κατάλαβα γιατί χρειαζόταν όλη η παράλληλη ιστορία με τον πίθηκο (δεν θα πω άλλα για λόγους spoiler). Εντάξει, μας δείχνει τη συμπεριφορά των ζώων, αλλά ακόμα κι αν έλειπε όλο αυτό το κομμάτι η ιστορία θα έμενε νομίζω αλώβητη. 

Τέλος πάντων, παρά τη γκρίνια τη θεωρώ γενικά καλή ταινία. Οι φίλοι του φανταστικού ας ετοιμαστούν για κάτι πρωτότυπο, σε σχέση με τα mainstream δεδομένα του είδους τουλάχιστον.

ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΑ "ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΚΟΣΜΩΝ"

 

Ο "Πόλεμος των Κόσμων", το κλασικό μυθιστόρημα πρώιμης επιστημονικής φαντασίας του H.G. Wells, έχει μεταφερθεί πάμπολλες φορές στην οθόνη. Το 2005 έκανε μια θριαμβευτική "επανεμφάνιση" με την υπερπαραγωγή του Σπίλμπεργκ με τον Τομ Κρουζ. Αυτό το ξέρετε όλοι. Χα! Υπάρχουν κι άλλα. Την ίδια ακριβώς χρονιά υπήρξε ένας ακόμα - φτωχός συγγενής - "Πόλεμος των Κόσμων", που βγήκε μόνο σε βίντεο και όχι στις οθόνες (προφανώς για να κάνει "αρπαχτή" και να κερδίσει κάτι απ' τα απόνερα της υπερπαραγωγής), σκηνοθετημένος από τον David Michael Latt. Ο οποίος δεν είναι τυχαίος: Είναι ο συνιδρυτής της ανεξάρτητης κινηματογραφικής εταιρίας Asylum, που είναι από το 2003 περίπου που η πιο παραγωγική ανεξάρτητη εταιρία του Χόλιγουντ φτιάχνοντας από το 2005 και μετά μία ταινία κάθε 3-4 εβδομάδες - και μάλιστα με κέρδος! Τα φιλμ είναι κυρίως φτηνές παραγωγές τρόμου, ΕΦ κλπ. Ο ίδιος ο Latt έχει σκηνοθετήσει λίγες ταινίες, κυρίως όμως είναι παραγωγός μέχρι σήμερα σε 300 περίπου φιλμ!!! Είναι δηλαδή, θα μπορούσαμε να πούμε, ο Roger Corman της εποχής μας.

Αυτά είναι τα περί εταιρίας εντυπωσιακά. Ο συγκεκριμένος "War of the Worlds" είναι βεβαίως φτηνή παραγωγή με επίσης φτηνά εφέ, έχει ως πρωταγωνιστή τον Τόμας Χάουελ και αφηγείται το μακρύ ταξίδι του ήρωα (με τα πόδια) ως την Ουάσινγκτον για να συναντήσει την οικογένειά του που βρίσκεται εκεί εν μέσω άγριας εισβολής εξωγήινων που εξολοθρεύουν το ανθρώπινο είδος. Αφηγείται επίσης τις ποικίλες συναντήσεις του κατά το φριχτό αυτό ταξίδι.

Μην περιμένετε πολλά. Είναι κάτι που έχετε ξαναδεί πολλές φορές. Απλώς θα τονίσω ότι εστιάζει στον ήρωα, ο οποίος δεν είναι καθόλου ηρωικός, είναι ένας απλός άνθρωπος που ξαφνικά βρέθηκε στα πολύ δύσκολα, θίγει την παράνοια που επικρατεί βάζοντας στη σκηνή έναν ημιπαρανοϊκό στρατόκαυλο δικτατορίσκο που αρπάζει την ευκαιρία για εξουσία, αλλά και τη συχνή αναφορά στο θέμα της θρησκείας, που βρήκα ενδιαφέρουσα: Βασικός δεύτερος ρόλος είναι ένας πολύ πιστός παπάς, που ο ήρωας συναντά τυχαία στο δρόμο του και ταξιδεύουν μαζί, ο οποίος σταδιακά χάνει την πίστη του στο θεό καθώς αντικρίζει όλη αυτή την κόλαση γύρω του. Ίσως το πιο ενδιαφέρον σημείο της ταινίας είναι η σταδιακή κατάρρευση του χαρακτήρα αυτού. Αυτά τα λίγα.

ΕΝΑΣ ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΟΣ "ΜΕΓΚΡΕ" ΚΙ ΕΝΑ "ΝΕΚΡΟ ΚΟΡΙΤΣΙ"

 Είχα χρόνια να δω καινούρια ταινία ενός κάποτε αγαπημένου δημιουργού, του γάλλου Patrice Leconte. Να λοιπόν που το 2022 επιστρέφει (για μένα επιστρέφει διότι ο άνθρωπος έκανε κανονικά ταινίες όλα αυτά τα χρόνια) με το "Maigret" ("Ο Μεγκρέ και το νεκρό κορίτσι" στην Ελλάδα), με έναν υπέρβαρο Ζεράρ Ντεπαρντιέ στον ομώνυμο ρόλο.

Κάπου στη δεκαετία του 50 ο κουρασμένος απ' όλα επιθεωρητής Μεγκρέ, μόνιμος ήρωας των αστυνομικών μυθιστορημάτων του Ζορζ Σιμενόν, αναλαμβάνει να διαλευκάνει το φόνο μιας νεαρής, φτωχής κοπέλας που συνέβη νύχτα σε απομονωμένο δρόμο. Οι έρευνες αρχίζουν και οι ύποπτοι είναι αρκετοί...

Ο Leconte - αυτό γίνεται αντιληπτό από την πρώτη στιγμή - κάνει πρώτα απ' όλα μια μελαγχολική ταινία. Τα πάντα συμβάλλουν στη δημιουργία της ατμόσφαιρας αυτής : Τα μουντά, γκρίζα χρώματα που επικρατούν, η επιλογή φτωχών, τετριμμένων, άχαρων χώρων, εσωτερικών και εξωτερικών, στο ούτως ή άλλως πιο "δύσκολο" μεταπολεμικό Παρίσι και, πάνω απ' όλα ο ίδιος ο θρυλικός επιθεωρητής. Ο οποίος δεν έχει τίποτα γοητευτικό: Ηλικιωμένος, παντρεμένος με μια συνηθισμένη γυναίκα, υπέρβαρος όπως είπαμε στην αρχή, με προβλήματα υγείας, οδεύει ολοταχώς προς την κατάθλιψη ("δεν έχω όρεξη για τίποτα", λέει  κάποια στιγμή, "ούτε για σεξ ούτε για φαγητό ή ποτό..."). Φυσικά ο όντως υπέρβαρος Ντεπαρντιέ γίνεται ιδανικός ερμηνευτής του ρόλου και ο Λεκόντ γυρίζει στην ευαίσθητη μελαγχολία που είχαν κάποιες παλιότερες ταινίες του

Έτσι λοιπόν δεν θα δείτε ούτε καταδιώξεις ή καταιγιστική δράση ούτε εξωφρενικές ανατροπές ούτε τίποτα αμερικάνικο. Θα δείτε μια χαμηλότονη, μελαγχολική ταινία, η οποία βεβαίως διατηρεί το σασπένς του "ποιος είναι ο ένοχος και γιατί". Και, βέβαια, υπάρχει ο καυτηριασμός της υποκρισίας και της ανηθικότητας των ανώτερων τάξεων και όσων οι εκπρόσωποί της πασχίζουν να κρύψουν "κάτω απ' το χαλί", για τις οποίες τάξεις οι "κάτω" είναι απλά παιχνίδια.

Προσωπικά μου άρεσε όλη αυτή η αργή, μελαγχολική εξέλιξη, αλλά σας προειδοποίησα για το γενικό κλίμα. Αν θέλετε λοιπόν δοκιμάζετε.

ΑΛΛΟΣ ΕΝΑΣ "ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΟ ΝΕΙΛΟ"...

 

Ο Kenneth Branagh μετά την επιτυχία του "Εγκλήματος στο Οριάν Εξπρές" αποφασίζει το 2022 να γυρίσει άλλη μια κλασική Άγκαθα Κρίστι: Το "Έγκλημα στο Νείλο" έχει πολλές φορές μεταφερθεί στην οθόνη, οπότε δεν "κομίζει γλαύκα εις Αθήνας". Εδώ πάντως, εκτός από τον ίδιο στο ρόλο του Πουαρό βεβαίως, έχει και τις Ανέτ Μπένινγκ και Γκαλ Γκαντότ (τη Wonder Woman δηλαδή).

Ενώ ο Πουαρό κάνει διακοπές στην Αίγυπτο, παρασύρεται από έναν γνωστό του, τον οποίο συναντά τυχαία σε μια πυραμίδα, σε μια κρουαζιέρα για πλούσιους στο Νείλο, όπου οικοδέσποινα είναι μια πλούσια (και ερωτευμένη) κληρονόμος. Να όμως που οι διακοπές θα μετατραπούν για μια ακόμα φορά σε δουλειά όταν θα συμβεί ο αναπόφευκτος φόνος, για τον οποίο οι πάντες είναι ύποπτοι...

Ο Μπράνα σκηνοθετεί με στιλ - αν και δεν είμαι σίγουρος ότι μου αρέσει τόσο αυτό το στιλ. Πολλά συμμετρικά, εντυπωσιακά πλάνα και ψεύτικα (ηλεκτρονικά υποθέτω) ντεκόρ με πυραμίδες, ηλιοβασιλέματα στο Νείλο, φοίνικες, αρχαίους ναούς κλπ. κλπ. Ταυτόχρονα επιχειρεί ένα φλας μπακ στη ζωή του Πουαρό, όπου εξηγεί γιατί ο διάσημος ντετέκτιβ έγινε ένας μοναχικός εκκεντρικός με πολλές λόξες...

ΟΚ, το είδα ευχάριστα σε θερινό, αν και βέβαια το σασπένς δεν λειτουργεί αφού η ιστορία (και ο ένοχος) είναι γνωστή στους περισσότερους θεατές, αλλά μέχρις εκεί και τίποτα παραπάνω. Θεωρώ το προηγούμενο "Οριάν Εξπρές" καλύτερο.

"JURASSIC WORLD: DOMINION": ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ ΤΟ ΝΑ ΣΕ ΚΥΝΗΓΑΝ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΙ ΚΑΙ ΕΣΥ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣ ΝΑ ΜΗΝ ΚΟΙΜΗΘΕΙΣ!

 Άλλο ένα παντελώς αποτυχημένο, κατά τη γνώμη μου, "πολύκουελ" (τα σίκουελ τα έχουμε ξεπεράσει προ πολλού): Το "Jurassic World: Dominion" (2022) του Colin Trevorrow συνεχίζει με τρόπο αδίστακτο τη saga που (άθελά του) ξεκίνησε ο Σπίλμπεργκ, προσθέτοντας μια ακόμα αχρείαστη συνέχεια.

Τι να σας πω: Η εταιρία Biosyn προσπαθεί να εμπλέξει δεν θυμάμαι πού την επιστήμονα Σάτλερ, η οποία θέλει να συνεργαστεί και πάλι με τον επιστήμονα Γκραντ, αλλά αυτός αρχικά είναι απρόθυμος, και υπάρχουν γιγάντιες ακρίδες και κορίτσια - κλώνοι και ζεύγος ωραίων εναλλακτικών που ζει στη φύση και φυσικά βγαίνουν κι οι δεινόσαυροι και κυνηγούν τους πάντες και μπαίνει στο παιχνίδι κι ο Γκόλντμπουμ που δουλεύει στην εταιρία και άλλα που δεν θυμάμαι και δεν κάνω την παραμικρή προσπάθεια να θυμηθώ.

Στην πολλαπλή του αυτή συνέχεια το φιλμ επιχειρεί να κινήσει το ενδιαφέρον επιστρατεύοντας (ή ανασταίνοντας αν θέλετε) τους πρωταγωνιστές του αρχικού "Τζουράσικ Παρκ" Τζεφ Γκόλντμπλουμ, Σαμ Νιλ και Λόρα Ντερν, προσθέτει και νέους σταρ (Κρις Πρατ, Μπράις Ντάλας Χάουαρντ) και επιτυγχάνει... μια τρύπα στο νερό. Με πραγματικά ενοχλητική διάρκεια 2 ωρών και 27 λεπτών (γιατί;), με αλλοπρόσαλλο σενάριο, με ιδέες που έχουμε ξαναδεί πάμπολλες φορές, με έκανε κυριολεκτικά να κοιτώ το ρολόι μου ή τα άστρα (θερινός γαρ), σκεπτόμενος πότε θα τελειώσει. Ούτε τα κυνηγητά με δεινόσαυρους με ξύπνησαν ούτε το επιδιωκόμενο σασπένς λειτούργησε (ούτε οτιδήποτε άλλο άλλωστε), με αποτέλεσμα να το θεωρώ ένα από τα πιο βαρετά και αποτυχημένα wannabe μπλόκμπάστερ που έγιναν ποτέ. 

Χαίρομαι από μια πλευρά, γιατί σκέφτομαι (ελπίζω μάλλον) ότι αν γίνουν πολλές τέτοιες συνέχειες - πατάτες ίσως εκλείψει (ή μειωθεί τέλος πάντων) η μάστιγα των πολλαπλών σίκουελ, πρίκουελ, ριμέικ, spin off κλπ. κλπ. κλπ., που για μένα είναι από τα χειρότερα φαινόμενα του σύγχρονου mainstream κινηματογράφου.

ΤΟ "TOP GUN : MAVERICK" ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΛΥΤΑ ΒΑΡΕΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ

Το 2022, όπως είναι αναμενόμενο στην εποχή μας, ήρθε η σειρά να γίνει ένα σίκουελ του Top Gun, φιλμ του μακρινού 1986. Το εγχείρημα ανέλαβε ο Joseph Kosinsky, «Top Gun: Maverick» και, βεβαίως βεβαίως, πρωταγωνιστής είναι και πάλι ο Τομ Κρουζ (με τη Τζένιφερ Κόνελι αυτή τη φορά, αλλά και τον «παλιό» Βαλ Κίλμερ).

Υπάρχει η ομάδα των νεαρών σούπερ πιλότων, η αφρόκρεμα της αμερικάνικης αεροπορίας δηλαδή (μην ανησυχείτε, στην ομάδα υπάρχει και γυναίκα και μαύρος, για να είμαστε πολιτικώς ορθοί - το υπόλοιπο 80τόσο% είναι λευκοί άντρες), οι οποίοι εν έτει 2022 καλούνται να συμμετέχουν σε υπερ-αποστολή βομβαρδισμού / καταστροφής πυρηνικού εργοστασίου που ετοιμάζεται να χτιστεί σε τριτοκοσμική χώρα. Η αποστολή θεωρείται αυτοκτονίας (και είναι μάλλον αδύνατη), εκτός αν συμβεί ένας αριθμός «θαυμάτων», όπως το θέτει ο διοικητής. Και επειδή η ομάδα είναι άπειρη και έχει και εσωτερικές κόντρες, καλείται ο βετεράνος Τομ να τους εκπαιδεύσει και, κυρίως, να τους δέσει ως ομάδα.

Η ταινία όχι μόνο έσπασε τα ταμεία, οπότε πέτυχε απόλυτα το βασικό σκοπό της, αλλά πήρε και αρκετά καλές κριτικές. Τι να πω; Προσωπικά είναι από τα φιλμ που απεχθάνομαι (πράγμα που συνέβαινε και με το πρώτο Top Gun). Δεν μπορώ να το δικαιολογήσω πολύ λογικά, απλώς απεχθάνομαι κάθε είδους στρατόκαυλες ταινίες (εδώ όλοι τρελαίνονται που θα πετάξουν και θα σπάσουν δεν θυμάμαι ποιο ρεκόρ πτήσης κλπ.) και όλοι, πάνω απ’ όλα, είναι έτοιμοι να «θυσιαστούν για την πατρίδα» και όλα τα σχετικά σε βαθμό κακουργήματος. Φυσικά ξεχνάμε κάθε είδους πολιτικής κριτικής: Το ότι επίλεκτοι πιλότοι θα βομβαρδίσουν απροειδοποίητα εγκαταστάσεις μιας μακρινής χώρας και θα εξαφανιστούν πάραυτα σα να μην έγινε τίποτα και όποιον πάρει ο χάρος δεν μετρά καθόλου, ούτε καν προβληματίζει οποιονδήποτε (η χώρα δεν κατονομάζεται, αλλά είναι σαφές ότι η αναφορά και η έμπνευση είναι το Ιράν).

Και μετά απ’ αυτά τα σοβαρά έρχονται και τα αστεία: Τουτέστιν ο 60άρης Τομ, που είναι τζόβενο και πιο τζάνκι της αδρεναλίνης από ποτέ, που θα σκάσει αν δεν πετάξει με πολεμικό αεροπλάνο και τρέχει ιλιγγιωδώς με τη μηχανή του (χωρίς ποτέ να φορά κράνος σημειωτέον) και η μεγαλύτερη δυστυχία και προσβολή γι΄ αυτόν είναι να μην ηγηθεί της σχεδόν καταδικασμένης αποστολής και άλλα πολλά… Για μένα ένας από τους αντιπαθητικότερους γνωστούς χαρακτήρες (εννοώ επινοημένους χαρακτήρες, ήρωες ταινιών) του κινηματογράφου. Και μετά (εδώ έχει spoiler) η αποστολή – τι πρωτότυπο – θα πετύχει όχι δύο σχεδόν ακατόρθωτα «θαύματα» που απαιτούνται, αλλά και ένα τρίτο, ακόμα πιο «θαύμα», που προκύπτει στο δρόμο. Και θα μπορούσα να πω πολλά ακόμα…

Μάλιστα. Απορώ για τις καλές κριτικές. Νομίζω ότι, παραβλέποντας τα υπόλοιπα, μιλούν κυρίως για «καλογυρισμένη ταινία, που κρατά τον θεατή». Συγνώμη, αλλά η πλειοψηφία των σύγχρονων αμερικάνικων μπλοκμπάστερ διαθέτει τα χαρακτηριστικά αυτά. Τα έχει κατακτήσει προ πολλού το Χόλιγουντ. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι το ζητούμενο (για ένα τουλάχιστον) για να είναι ενδιαφέρουσα μια ταινία.

 

"SPENCER": ΠΟΙΟΣ ΕΙΠΕ ΟΤΙ ΤΑ ΠΑΛΑΤΙΑ ΦΕΡΝΟΥΝ ΕΥΤΥΧΙΑ;

 

Από την πρώτη στιγμή είχα αναρωτηθεί έκπληκτος: Τι δουλειά έχει o σκοτεινός χιλιανός Pablo Larrain να ασχοληθεί με την Νταϊάνα; Ναι, την αδικοχαμένη πριγκίπισσα εννοώ. Κι όμως, το "Spencer" του 2021 δεν είναι μια νορμάλ κινηματογραφική βιογραφία, κάθε άλλο, ενώ ο Larrain παραμένει σκοτεινός .

Ο σκηνοθέτης αφηγείται λίγες μέρες γύρω στα Χριστούγεννα της ζωής της Νταϊάνα, όταν ακόμα ήταν με τον Κάρολο και ζούσε στο παλάτι. Λίγο πριν το τέλος βεβαίως. Εκείνη είναι ήδη αληθινά σαλταρισμένη, δεν αντέχει άλλο το απίστευτα καταπιεστικό και άκαμπτο τυπικό της καθημερινότητας στα ανάκτορα, δεν αντέχει τον ψυχρό και αδιάφορο Κάρολο ούτε την αμίλητη και αυστηρή βασίλισσα (ήδη ηλικιωμένη από τότε). Δεν αντέχει τίποτα. Με σπασμένα νεύρα επιχειρεί διαρκώς μικρές και ανέλπιδες αποδράσεις απ' όλη αυτή τη χρυσή φυλακή.

Διαλέγοντας μια "εξ αγχιστείας" μέλλουσα βασίλισσα (δεν έγινε ποτέ φυσικά) ως πρωταγωνίστρια ενός καταπιεστικού δράματος, ο Λαρέν επιτίθεται ουσιαστικά στον αναχρονιστικό θεσμό της βασιλείας, παρουσιάζει τα μυθικά πρόσωπα της βασιλικής οικογένειας όχι ακριβώς ως "κακούς", αλλά ως απλούς, συνηθισμένους μαλάκες (με διαφορετικό τρόπο ο καθένας) και, βεβαίως, επιβεβαιώνει πως "ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός". Παρουσιάζει τη Νταϊάνα, έναν πρώην "κανονικό άνθρωπο" που βρέθηκe αξεδιάλυτα μπλεγμένος στα γρανάζια μιας αρχαίας, βαριάς, σκουριασμένης μηχανής, κυριολεκτικά ως "πουλί σε χρυσό κλουβί". Και μας δείχνει ότι πρόκειται πλέον για έναν διαλυμένο άνθρωπο με σπασμένα νεύρα, που το μόνο που θέλει είναι να φορέσει μπλουτζίν και "να φάει χάμπουργκερ". Τι να γίνει όμως; Ας προσέχουμε τις επιλογές μας. Το δράμα γίνεται ζοφερό σε κάποια σημεία, το φιλμ μας παρασύρει στην καταρρέουσα προσωπικότητα της ηρωίδας και η Κριστίν Στιούαρτ είναι πολύ καλή στο βασικό ρόλο.

Οπότε, ξέροντας ότι κάθε άλλο παρά για κάτι σαν "ρομαντική βιογραφία του απλού κοριτσιού που ξαφνικά γνωρίζει τον πρίγκηπα" (στην περίπτωσή μας κυριολεκτικά) πρόκειται και γνωρίζοντας το ανησυχητικό σινεμά του Λαρέν, δείτε το προετοιμασμένοι. Το φιλμ μιλά για τις σκοτεινές στιγμές μιας πριγκήπισσας... 

"COLD SKIN": Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΜΟΣ

 

Ο Xavier Gens είναι γάλλος. Η γλώσσα και οι βασικοί ηθοποιοί είναι βρετανοί και η παραγωγή ισπανική και κάποιων άλλων χωρών. Αυτά για το "Cold Skin" του 2017. Πρόκειται για φιλμ τρόμου και επιστημονικής φαντασίας και το θεωρώ από τα καλά των τελευταίων χρόνων.

Στην αρχή του ξεσπάσματος του Α' παγκόσμιου ένας παρατηρητής καιρού (που πραγματοποιεί επίσημες μελέτες για τον καιρό) φτάνει σε απομονωμένο νησί στο πουθενά. Εκεί θα πρέπει να ζήσει ένα χρόνο, μέχρι να έλθει ο αντικαταστάτης του. Ο μοναδικός άλλος κάτοικος του νησιού είναι ένας μοναχικός, μισάνθρωπος και μάλλον ημίτρελος φαροφύλακας. Από την πρώτη κιόλας νύχτα ο τρόμος θα αρχίσει καθώς θα ξεκινήσουν κάποιες επίμονες επιθέσεις...

Σκεπτόμενο φιλμ φαντασίας με καλές ηθοποιίες και υποβλητικό, μινιμαλιστικό σκηνικό, θέτει θέματα σχέσεων εξουσίας ανάμεσα σε δύο μοναχικούς ανθρώπους, θέματα διαφορετικότητας και αντιμετώπισής της - θα το καταλάβετε αυτό μετά τη μέση της ταινίας - και δημιουργεί μία εκ των πραγμάτων κλειστοφοβική ατμόσφαιρα (με την έννοια ότι ουδείς μπορεί να διαφύγει από ένα νησί στη μέση του πουθενά). Αν προσθέσετε την συχνά υποβλητική φωτογραφία, θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω ως καλή ταινία του είδους. Δίχως φυσικά να γνωρίζω κάτι τέτοιο, το φιλμ θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί την έμπνευση για τον μεταγενέστερο "Φάρο" του Eggers.

ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ, ΑΛΗΘΕΙΑ, ΤΟ "ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΑΝΤΛΙΝ ΚΟΛΛΙΝΣ";

 

Να ένα πρωτότυπο γαλλικό ψυχολογικό θρίλερ: "Το Μυστικό της Μαντλίν Κολλίνς" (Madeleine Collins) του 2021 γυρίστηκε από τον Antoine Barraud και διαθέτει ως πρωταγωνίστρια την εξαιρετική Βιρζινί Εφιρά, που σίγουρα στο μέλλον θα ακούσουμε πολύ περισσότερα γι' αυτήν.

Μια γυναίκα ζει (κρυφή) διπλή ζωή: Είναι παντρεμένη με δύο άντρες σε Γαλλία και Ελβετία και έχει παιδιά και με τους δύο. Επειδή είναι διερμηνέας / μεταφράστρια ταξιδεύει συχνότατα στο εξωτερικό σε συνέδρια κλπ., οπότε δικαιολογεί σε κάθε σύζυγο τους λόγους των συνεχών απουσιών της. Ώσπου, επειδή όλα έχουν κάποιο όριο, κάποια στιγμή ο έλεγχος της πολύπλοκης αυτής κατάστασης αρχίζει να χάνεται...

Μπορούμε να μιλήσουμε για κάποιο είδος φεμινισμού, με την έννοια ότι αυτοί με "διπλές ταυτότητες" (δεν μιλώ για κατασκόπους, αλλά για κοινωνικά φιλμ, με "κανονικούς" ανθρώπους) είναι συνήθως άντρες. Εδώ τα πάντα αντιστρέφονται, αφού ο παράδοξος βασικός χαρακτήρας είναι γυναίκα. Διαρκές σασπένς, το οποίο βεβαίως έχει να κάνει με το πώς και αν η ίδια θα καταφέρει να διαχειριστεί την ιδιόρρυθμη κατάστασή της, πρωτότυπη ιστορία, μια αποκάλυψη στο τέλος που εξηγεί κάποια πράγματα (και δένει με την αινιγματική πρώτη σκηνή της ταινίας) και, πάνω απ' όλα μελέτη ενός παράδοξου χαρακτήρα: Η γυναίκα αυτή απολαμβάνει και τους δύο ρόλους της, αγαπά και τους δύο συζύγους και τα 3 συνολικά παιδιά της, μοιάζει ευτυχισμένη σε αμφότερες τις κοινωνικές συνθήκες που βιώνει, ανάλογα με το με ποιον σύζυγο βρίσκεται, καθώς οι συνθήκες αυτές είναι εντελώς διαφορετικές... Και το μόνο  που μοιάζει να επιθυμεί είναι να την αφήσουν ήσυχη να απολαύσει τη (διπλή) ζωή της.

Καλή και πρωτότυπη ταινία, που μου άρεσε αρκετά.

Η "ΧΑΜΕΝΗ ΚΟΡΗ" ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΕΛΘΟΥΣΕΣ ΔΥΣΤΥΧΙΕΣ

 

Το 2021 η γνωστή και καλή ηθοποιός Maggie Gyllenhaal γυρίζει την πρώτη της ταινία "Η Χαμένη Κόρη" με την πολύ καλή Ολίβια Κόλμαν στο βασικό ρόλο και τους Εντ Χάρις, Ντακότα Τζόνσον και την ανερχόμενη Τζέσι Μπάκλεϊ στους υπόλοιπους.

Μια μεσήλικη, χωρισμένη βρετανίδα πηγαίνει μόνη διακοπές σε ελληνικό νησί (στις Σπέτσες, αν έχετε αγωνία). Ωστόσο οι συνθήκες από την αρχή θα είναι κάπως δύσκολες, στενόχωρες, μη χαλαρωτικές ή - στην καλύτερη περίπτωση - μελαγχολικές. Σιγά - σιγά θα ανακαλέσει στη μνήμη της το δύσκολο ψυχολογικά παρελθόν της, την κόρη της, τα αδιέξοδα της ζωής της (ή τουλάχιστον του προηγούμενου μέρους της ζωής της).

Βαρύ δράμα, στενόχωρο, μουντό, που δείχνει μεν τις ικανότητες της Gyllenhaal (στη σκηνοθεσία αυτή τη φορά) και διαθέτει την εξαιρετική Κόλμαν ως πρωταγωνίστρια, πλην όμως με κούρασε αρκετά με τα ψυχολογικά βάρη και τις (κρυμμένες; πρόχειρα θαμμένες;) πληγές που κουβαλά η ηρωίδα και, βεβαίως, με τους αργούς ρυθμούς. Μόνο για λάτρεις των πολύ κλειστών και βαριών ψυχολογικών δραμάτων. 

"ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ" ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ

 

Τις δεκαετίες του 60 και του 70 το Χόλιγουντ ήξερε να κάνει ταινίες διαμαρτυρίας, "στρατευμένες", πολιτικοποιημένες, ενάντια στο σύστημα τέλος πάντων. Πάντοτε φυσικά στα πλαίσια της αμερικάνικης ανοχής στην όποια αριστερή ματιά και πάντοτε αποσκοπώντας στο να βγάλει κέρδος, οι εξαιρέσεις όμως και οι σκεπτόμενες ταινίες ήταν πολύ περισσότερες από όσες στην εποχή μας, αυτή της καθολικής σχεδόν ισοπέδωσης που επέβαλλαν οι λογιστές και οι μάνατζερ που διοικούν (μιλώ πάντα για το mainstream σινεμά. Εκτός αυτού πολλά παράξενα και αποκλίνοντα υπήρχαν και υπάρχουν).

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το "Σύνδρομο της Κίνας" που γύρισε ο James Bridges (1936-1993) το 1979, με λαμπρό καστ μάλιστα (Τζέιν Φόντα, Τζακ Λέμον, Μάικλ Ντάγκλας). Όπου μία ρεπόρτερ γίνεται τυχαία μάρτυρας σοβαρής βλάβης σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο ενέργειας, βλάβης που αν δεν διορθωνόταν την τελευταία στιγμή θα είχε οδηγήσει σε αμερικάνικο Τσέρνομπιλ (το αυθεντικό Τσέρνομπιλ δεν είχε συμβεί ακόμα, οπότε το φιλμ αποκτά και μια ανατριχιαστική προφητική διάσταση). Τελικά θα ενώσει τις δυνάμεις της με έναν ακτιβιστή υπέρ των εναλλακτικών πηγών ενέργειας και, με τη βοήθεια ενός εργαζόμενου, θα ερευνήσουν σε βάθος για να εντοπίσουν τη ρίζα του κακού.

Κλασικό προοδευτικό Χόλιγουντ, με τίμιους δημοσιογράφους που πασχίζουν να βγάλουν στο φως την αλήθεια αψηφώντας κινδύνους και απειλές, διαθέτει ένα ηρωικό μεν, απόλυτα ρεαλιστικό δε ύφος, δεν χαρίζεται σε παράπλευρες ρομαντικές χαριτωμενιές (όχι, η Τζέιν και ο Μάικλ, νέοι και ωραίοι τότε, δεν θα τα φτιάξουν ποτέ κι ούτε καν θα βρουν καιρό να το σκεφτούν) και διαθέτει ένα αισιόδοξο, αλλά με πολλές σκοτεινές πλευρές και ερωτηματικά τέλος, σα να θέλει να μας πει ότι η αλήθεια απαιτεί θυσίες. Αν θέλετε να δείτε ένα είδος χολιγουντιανών φιλμ που σπανίζουν σήμερα ψάξτε το.

ΥΓ: Κάποιοι το θεώρησαν ξεπερασμένο στις μέρες μας. Βεβαίως τα 70ς βαραίνουν πάνω του, αλλά δεν ξέρω τι ακριβώς σημαίνει ξεπερασμένο. Ίσως το ότι δεν διαθέτει εκατοντάδες πλάνα ανά λεπτό, όπως τα βιντεοκλίπ;