Ο ΘΑΝΑΤΟΣ, Η ΚΟΡΗ ΚΑΙ Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ

Το 1994 ο Roman Polanski γυρίζει το "Death and the Maiden" (O Θάνατος και η κόρη), τίτλος που παραπέμπει σε μεσαιωνικούς, αλλά και μεταγενέστερους πίνακες ή χαρακτικά, που απεικόνιζαν μια όμορφη γυναίκα, συχνά γυμνή, με τον θάνατο δίπλα της, συνήθως με τη μορφή ενός σκελετού. Η πρωταγωνίστρια της ταινίας Σιγκούρνι Γουίβερ δεν έχει πεθάνει βέβαια, αλλά έχει βιώσει στο παρελθόν εφιαλτικές καταστάσεις, πολύ κοντά (ή για μερικούς χειρότερες) από το θάνατο.
Η ταινία θέτει το ερώτημα: Τι θα έκανε κάποιος αν ξαφνικά έπεφτε στα χέρια του ανήμπορος ο άνθρωπος που μισεί περισσότερο, που ουσιαστικά του έχει καταστρέψει τη ζωή; Ή, αν θέλετε να το διατυπώσουμε αλλιώς, πόσο επιτρεπτή είναι η αυτοδικία ή/και η εκδίκηση; Τοποθετημένο σε μια νοτιοαμερικάνικη χώρα που δεν κατονομάζεται μερικά χρόνια μετά την πτώση μιας φρικτής δικτατορίας (της οποίας οι υποστηρικτές και οι βασανιστές δεν τιμωρήθηκαν ποτέ, πράγμα που κάτι μας θυμίζει), γυρισμένη κυρίως στο εσωτερικό ενός απομονωμένου σπιτιού, διαθέτει κλιμακούμενη ένταση και κατάφερε να με κρατήσει σε αγωνία και τώρα, όπως την πρώτη φορά που την είχα δει.
Φυσικά τον πρώτο λόγο εδώ έχουν τα ηθικής φύσης ερωτήματα. Σ΄ αυτά, νομίζω, καλείται να απαντήσει κάθε θεατής. Να σας πω την αλήθεια; Εγώ προσωπικά δεν κατόρθωσα να δώσω μια ξεκάθαρη απάντηση. Ειλικρινά δεν ξέρω τι θα έκανα και πώς θα αντιδρούσα αν βρισκόμουν στη θέση της ηρωίδας. Δεν είμαι καν σίγουρος ότι αυτό που επέλεξε στο τέλος (το οποίο δεν θα σας αποκαλύψω βέβαια) είναι σωστό, αν αναλογιστεί κανείς την τελική σκηνή. Αλλά και να απαντούσα κατηγορηματικά, δεν νομίζω ότι έχει και πολύ νόημα. Εδώ ισχύει απόλυτα η παροιμία "έξω απ' το χορό πολλά τραγούδια". Μου φαίνεται αδύνατο να ξέρω τι θα έκανα αν είχα βιώσει την κόλαση που είχε βιώσει η ηρωίδα. Μου φαίνεται αδύνατο να το ξέρει οποιοσδήποτε, όσο καθαρές φιλοσοφικές θέσεις και ηθικές αρχές και να έχει.
Το φιλμ θέτει επίσης ερωτήματα σε σχέση με τη σχέση του νόμου με την αυθόρμητη πράξη, της νομιμότητας με αυτό που αρχικά φαίνεται ηθικά προφανές. Αλλά σκαλίζει και λίγο τα σαθρά θεμέλια στα οποία χτίζουν τη ζωή τους πολλά ζευγάρια, την υποκρισία που επικρατεί συχνά στους κόλπους τους.
Συνολικά το βρήκα πολύ ενδιαφέρον, με μόνο ίσως ψεγάδι τη φανερή του θεατρικότητα. Βασίζεται σε θεατρικό έργο και μου φαίνεται ότι το δείχνει. Αυτό όμως δεν νομίζω ότι πρέπει να εμποδίσει κάποιον να το δει και, κυρίως, να προβληματιστεί με την αμφιλεγόμενη λύση. Και βέβαια υπάρχουν και οι πολύ καλές ηθοποιίες της Σιγκούρνι Γουίβερ και του Μπεν Κίνγκσλεϊ.
Τελικά ο Polanski έχει κάνει κάμποσα διαφορετικά πράγματα στην καριέρα του.