῾῾ΤΟ ΚΟΡΑΚΙ῾῾ ΚΑΙ Η ῾῾ΗΣΥΧΗ ΕΠΑΡΧΙΑ῾῾

 

Ήρεμη γαλλική επαρχία. Σε μια μικρή πόλη ένας γιατρός μοιάζει ξένος με όλους. Έχει έλθει από αλλού, κανείς δεν ξέρει το παρελθόν του, δεν συμμετέχει σε κουτσομπολιά και κάθε είδους μικρροϊντριγκες,  είναι μοναχικός, μοιάζει να αντιμετωπίζει τα πάντα  από απόσταση. Ξαφνικά η ησυχία διαταράσσεται. Κάποιος ἀγνωστος στέλνει παντού όλο και πιο επικίνδυνα, δηλητηριώδη ανώνυμα γράμματα, βγάζοντας στη φόρα κάθε μυστικό του τόπου (εκτρώσεις, παράνομους δεσμούς παντρεμένων και άλλα πολλά). Τα περισσότερα γράμματα έχουν ως στόχο το γιατρό. Τι ακριβώς συμβαίνει, πού βρίσκεται η αλήθεια και ποιος και γιατί κρύβεται πίσω απ᾽όλα αυτά; 

Αυτά συμβαίνουν στο εξαιρετικό ασπρόμαυρο φιλμ του 1943 ῾῾Το Κοράκι῾῾ (Le Corbeau) του μεγάλου γάλλου δημιουργού Henri-Georges Clouzot (1907-1977), φιλμ που κατάφερε να γυρίσει κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και που είναι τόσο σκοτεινό όσο και η εποχή του. Η ταινία διερευνά την ανθρώπινη κακία, το πάθος κάποιων να κάνουν το κακό, να δηλητηριάζουν τη ζωή των άλλων. Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη διάσταση, με την οποία πολλές ταινίες, παλιές και καινούριες, έχουν καταπιαστεί: Με τη βρωμιά, την κακία, τα σκοτεινά μυστικά που κρύβονται κάτω από μια φαινομενικά ήσυχη, γαλήνια, απαστρἄπτουσα ενίοτε επιφάνεια (είτε οικογένεια είναι αυτή, είτε πόλη είτε κοινωνία ολόκληρη). Σιγά σιγά οι απόλυτα καθώς πρέπει κάτοικοι της μικρής πόλης αποκαλύπτουν στο θεατή τον αληθινό τους εαυτό και τα βρώμικα μυστικά τους. Σ᾽αυτό το επίπεδο το φιλμ λειτουργεί ως καταπέλτης ενάντια στη μικροαστική τάξη και ηθική (ή μάλλον υποκρισία). Θεωρώ τη συγκεκριμένη ταινία όχι μόνο μια από τις καλύτερες πάνω σ᾽αυτό το θέμα, αλλά και ως μία από τις παλαιότερες που έχουν καταπιαστεί μ᾽αυτό. Και μια λεπτομέρεια εξ ισου ενδιαφέρουσα: Ο ήρωας θα μπορούσε κι αυτός να θεωρηθεί ένοχος (άσχετα με το αν έχει διαπράξει τα όσα κατηγορείται ή όχι) λόγω της απόφασής του να απομακρυνθεί από τα κοινά, να βλέπει τα πάντα αφ᾽υψηλού, να αρνείται κάθε είδους συμμετοχή ή ανάμειξη. Μήπως κι αυτή η αμέτοχη, ουδέτερη στάση δημιουργεί προβλήματα;

Συγχρόνως πάντως με όλα αυτά, το φιλμ παρακολουθείται με αμείωτο ενδιαφέρον, αφού δημιουργεί το τυπικό αστυνομικής φύσης σασπένς σχετικά με το ποιος είναι ο ένοχος. Έτσι δεν κουράζει καθόλου. Κάθε άλλο.

Το κλασικό αυτό ῾῾Κοράκι ῾῾ απλώς μου επιβεβαίωσε το πόσο σημαντικός δημιουργός υπήρξε ο Κλουζό.