ΟΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ ΤΗς "PEARL"

 Ο Ti West είναι γνωστός για μια σειρά ταινιών τρόμου, που, όπως καταλαβαίνω (δίχως να έχω δει κάποια) δεν ήταν και πολύ σπουδαίες. Ωστόσο το 2022 φαίνεται ότι είναι η χρονιά του. Κατ' αρχήν γυρίζει το "Χ", του είδους φυσικά, που συνδυάζει το κλίμα των 70ς - και τα πορνό της εποχής αυτής - με τον τρόμο. Το φιλμ μου είχε αρέσει αρκετά. Την ίδια χρονιά γυρίζει το prequel του "Χ" με τίτλο "Pearl" και πάλι με την ανερχόμενη Mia Goth στο βασικό ρόλο. Κι ενώ συνήθως σιχαίνομαι τα prequel, sequel, remake κι όλα τα σχετικά, εδώ έχουμε μια εξαίρεση (με κακία θα προσθέσω το κλασικό "που επιβεβαιώνει τον κανόνα) αφού προσωπικά το βρήκα καλύτερο από το αρχικό.

Το 1918 σε απομονωμένη αγροτική περιοχή ζει η νεαρή Pearl με τη σκληρή και απάνθρωπη μητέρα της και τον ανάπηρο πατέρα της. Ο επίσης νεαρός σύζυγός της πολεμά στην Ευρώπη και, καθώς η σιωπή του κρατά καιρό, όλα δείχνουν ότι είναι "αγνοούμενος", που ξέρετε τι σημαίνει στην πραγματικότητα. Η ίδια ασφυκτιά από την απομόνωση και την καταπίεση της μητέρας της, ενώ επιθυμεί διακαώς να γίνει σταρ του βωβού σινεμά (μανία που όντως είχε πιάσει τις νεαρές κοπέλες της εποχής, αλλά τουλάχιστον η Pearl έχει κάθε λόγο να ξεφύγει από τη δυστυχία της). Όμως...

Η ταινία συνδυάζει το θέμα της κοινωνικής καταπίεσης με την διαρκώς κλιμακούμενη παράνοια (και τον συνεπακόλουθο τρόμο βεβαίως). Η ψυχολογία της ηρωίδας, τα όνειρά της, οι πόθοι της, δίνονται ανάγλυφα από το σκηνοθέτη και οι εξελίξεις μοιάζουν αναπόφευκτες. Αλλά είναι και οι κοινωνικές αναφορές που υπογραμμίζονται και την κάνουν ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Διότι εκτός της οικογενειακής καταπίεσης, εκτός του μίζερου κλίματος της κάθε μακρινής επαρχίας, τονίζει και τις ταξικές διαφορές (εκείνη ανήκει σε φτωχή αγροτική οικογένεια, ο σύζυγός της προέρχεται από εύπορη). Οι συναντήσεις με το σόι του αγνοούμενου συζύγου είναι χαρακτηριστικές.

Ενδιαφέρον φιλμ, που με κράτησε από την αρχή ως το τέλος, καταγράφεται στις καλές στιγμές ενός είδους που σαφώς δεν βρίσκεται στα καλύτερά του τα αρκετά τελευταία χρόνια (ναι, ξέρω, έχετε βαρεθεί να το ακούτε αυτό από μένα).

'IMPETIGOR" : ΤΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΦΛΚΛΟΡ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ!

 

Δεν είχα δει ποτέ πριν ινδονησιακή ταινία. Να όμως που η πρώτη που είδα, το "Impetigor" ("Perempuan tanah jahanam" για να ξεσκονίσετε λίγο τα ινδονησιακά σας) με εντυπωσίασε. Γυρίστηκε το 2019 από τον Joko Anwar, ο οποίος, όπως διάβασα, έχει αρκετές ταινίες στο ενεργητικό του, συνήθως στο χώρο του φανταστικού. Πρόκειται για ταινία τρόμου.

Μια κοπέλα που δουλεύει στα διόδια μεγάλου δρόμου δέχεται την αναίτια επίθεση ενός αγνώστου μια νύχτα ενώ εργάζεται, η οποία επίθεση έχει στόχο αποκλειστικά εκείνη. Σύντομα θα ανακαλύψει ότι παιδικές της φωτογραφίες τη συνδέουν με ένα παράξενο σπίτι σε απομονωμένο χωριό. Θα ταξιδέψει με δυσκολία εκεί με την καλύτερή της φίλη, θα εντοπίσει το εγκαταλειμμένο σπίτι και από την πρώτη στιγμή θα αντιληφθεί την ανοίκεια ατμόσφαιρα που επικρατεί στο ξεχασμένο χωριό...

Σας είπα ότι το φιλμ με εντυπωσίασε. Καλογυρισμένο, ατμοσφαιρικό (το χωριό δεν διαθέτει ηλεκτρικό και τη νύχτα φωτίζεται μόνο από λάμπες και κεριά, με αποτέλεσμα να κυριαρχούν μαύρα / πορτοκαλιά χρώματα), έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την ανάμειξη μιας σύγχρονης ιστορίας με τους μύθους, τους θρύλους και τις παραδόσεις της χώρας. Χαρακτηριστικός άλλωστε είναι ο ρόλος που παίζει το πολύ ιδιαίτερο ινδονησιακό θέατρο σκιών, που μετρά παράδοση αιώνων, συνοδευόμενο από την εξ ίσου χαρακτηριστική μουσική των γκαμελάν (το "εθνικό" όργανο της χώρας). Μεταφυσικά συμβάντα, παλιές ιστορίες, παλιές κατάρες και μάγια ,δημιουργούν μια γοητευτική για τους φίλους του είδους ατμόσφαιρα, η οποία διαθέτει μεν αρκετή φρίκη, αλλά χωρίς να ξεπέφτει στο σπλάτερ, αφού οι βίαιες σκηνές δείχνονται υπαινικτικά.

Ενδιαφέρον, έστω και για να έρθει κανείς σε πρώτη επαφή με μια άγνωστη κινηματογραφία.

ΥΓ: Μη δώσετε σημασία στην παντελώς άσχετη με οτιδήποτε συμβαίνει στην ταινία αφίσα.

"Η ΦΑΛΑΙΝΑ", ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΟ

 

Εδώ και αρκετό καιρό έχω πάψει να τρέφω  εμπιστοσύνη στον Darren Aronofsky. Τον θεωρώ πάντοτε "too much" από κάθε άποψη. Σα να θέλει να τα πει όλα, σα να "παραγεμίζει" μέχρις σκασμού τις ταινίες του... ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων (μίσησα τη "Μητέρα" και θεωρώ το "Νώε" ίσως το χειρότερο μπλογκμπάστερ που έχω δει). Ούτε και η πολυσυζητημένη "Φάλαινα" του 2022 μου άρεσε.

Ένας υπέρβαρος καθηγητής λογοτεχνίας με μεγάλα κινητικά προβλήματα μένει (υποχρεωτικά) στο σπίτι του καταβροχθίζοντας τα πάντα, κάνοντας διαδικτυακά μαθήματα και έχοντας μοναδική συντροφιά την αδελφή του εραστή του, ο οποίος έχει πεθάνει. Άλλωστε, όπως σύντομα θα μάθουμε, η σχέση αυτή σε συντηρητικό επαρχιακό περιβάλλον και ενώ ήταν παντρεμένος του στέρησε τη δουλειά και τον κατάντησε έτσι. Ουσιαστικά θέλει να αυτοκτονήσει, αφού αρνείται πεισματικά να πάει στο νοσοκομείο ενώ "ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι" με την υγεία του. Ταυτόχρονα θέλει να επανασυνδεθεί με την έφηβη κόρη του, που κάνει αιφνίδια επανεμφάνιση μετά από πολλά χρόνια.

Η θεατρική καταβολή του φιλμ είναι εμφανέστατη, αφού πρόκειται για κλασικό "δράμα δωματίου". Ποτέ δεν θα εγκαταλείψουμε το σπίτι του ήρωα, ποτέ δεν θα δούμε τι υπάρχει έξω από αυτό. Στο μεταξύ το όλο δράμα, που προσπαθεί με κάθε τρόπο να συγκινήσει, προσωπικά μάλλον με λίγωσε. Η σχέση με την κόρη, η σχέση με την πρώην σύζυγο, με την αδελφή του εραστή, με τον πιστό προσηλυτιστή χριστιανό νεαρό που χτυπά πόρτες για να "σώσει ανθρώπους", όλες κρύβουν βαριά δράματα του παρελθόντος και όλοι έχουν δίκιο και, τελικά, όλοι "σώζονται". Και ο ίδιος ο ήρωας, μετά την πτώση από το "αμάρτημά" του, θα αναληφθεί εν μέσω άπλετου φωτός τελικά. Επειδή δεν τα πάω πολύ καλά με το χριστιανισμό και τις αλληγορίες του... καταλαβαίνετε... Εκτός των άλλων το βρήκα αρκετά μελό όλο αυτό.

Ο Μπρένταν Φρέιζερ είναι καλός στο ρόλο του και - ως θετικό το λέω αυτό - ο Αρονόφσκι τον "ανασταίνει" επίσης, όπως παλιότερα είχε κάνει με τον ξοφλημένο Μίκι Ρουρκ. Αυτά. Ξέρω ότι πολλοί θα συγκινηθούν βαθύτατα. Προσωπικά λιγώθηκα. 

"DEUS" ΜΕ ΠΟΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΞΑΝΑΔΕΙ...

Μία σφαίρα, προφανώς τεχνητή, εμφανίζεται κάπου στο διάστημα. Ένα σκάφος με ολιγομελές πλήρωμα στέλνεται για να ερευνήσει το τι ακριβώς συμβαίνει και, αν μπορέσει, να έρθει σε επαφή μαζί της. Το πλήρωμα αφυπνίζεται όταν πλησιάζει και λαμβάνει ένα μήνυμα από τη μυστηριώδη σφαίρα: "Deus"!

Αυτά εν ολίγοις συμβαίνουν στο ομώνυμο βρετανικό φιλμ του 2022 του Steve Stone. Η ταινία είναι ευπρόσωπη και σχετικά καλογυρισμένη. Διαθέτει μία (μάλλον προβλέψιμη) ανατροπή, παίζει με το μεταφυσικό στοιχείο, αλλά αυτό, όπως θα δείτε, ταιριάζει με το όλο επιστημονικοφανταστικό κλίμα και, τέλος πάντων, βλέπεται. Αλλά μέχρις εκεί. Είναι σαν να έχει πάρει κανείς πολλά και πασίγνωστα στοιχεία που συχνά επαναλαμβάνονται στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας, να τα έχει συρράψει και να έχει φτιάξει μια νέα παραλλαγή. Η οποία μάλλον δεν είναι τα μαύρα της τα χάλια, αλλά έχουμε ξαναδεί παρόμοια πράγματα τόσο πολλές φορές ώστε είναι σχεδόν αδύνατο να μας προσφέρουν κάποια στοιχειώδη συγκίνηση...

Ψάξτε για κάτι πιο πρωτότυπο. 

ΑΤΕΛΕΣ "INFINITY POOL", ΑΛΛΑ ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΠΟΥ ΕΠΙΛΕΓΕΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΔΙΑΚΟΠΕΣ...

 

Ο Brandon Cronenberg, γιος βεβαίως του David, συνεχίζει την πορεία του στο χώρο του τρόμου / επιστημονικής φαντασίας με την τρίτη του ταινία, το "Infinity Pool" (2023), με την ανερχόμενη Mia Goth και τον Alexander Skarsgard στους κύριους ρόλους.

Ένα ζεύγος με προβλήματα (πλούσια σύζυγος, μπλοκαρισμένος συγγραφέας που αναζητά έμπνευση), πηγαίνει για διακοπές σε πολυτελές resort σε κάποια (φανταστική) εξωτική χώρα. Εκεί θα γνωριστούν με ένα άλλο ζευγάρι και θα κάνουν μια εκδρομή εκτός του προστατευμένου χώρου. Ένα αναπάντεχο συμβάν θα τους φέρει  αντιμέτωπους με τους σκληρούς νόμους της χώρας και... ένα μυστικό που κρύβεται στο πώς οι νόμοι αυτοί θα εκτελεστούν.

Περίεργη ταινία, μάλλον άνιση, με ενδιαφέρον θέμα και εύρημα. Στα θετικά η διαρκής κλιμάκωση - από την χαλαρή αρχή οδηγούμαστε σταδιακά σε έναν αληθινό εφιάλτη. Ωστόσο υπάρχουν σεναριακά κενά και από ένα σημείο και πέρα η ιστορία (ο εφιάλτης μάλλον) μπερδεύεται και γίνεται σχεδόν ακατανόητος (ίσως βεβαίως αυτό να γίνεται από πρόθεση, αφού όλο το μπέρδεμα ξεκινά μετά την κατανάλωση από την παρέα ενός ντόπιου παραισθησιογόνου). Πάντως βρήκα ενδιαφέροντα δύο θέματα που θίγει το φιλμ: Τη σχέση των πλούσιων, δυτικών τουριστών με τους ντόπιους πληθυσμούς μιας φτωχής χώρας που ζει απ' αυτούς - ίσως η ταινία συνειδητά στηλιτεύει αυτή την κατάσταση - και την κατάδειξη της φρίκης και της γοητείας ταυτόχρονα της όλο και μεγαλύτερης παρακμής και το τελικό άφημά της σ' αυτήν.  

Πάντως βρήκα επίσης κακή την ηθοποιία του Skarsgar, αρκετά κενά και επαναλήψεις, όπως είπαμε, και γενικά στοιχεία που δεν απογειώνουν ένα φιλμ που θα μπορούσε να είναι πολύ πιο ενδιαφέρον. Σημείωσα παραπάνω τα θετικά που βρήκα, αλλά στους περισσότερους δεν θα αρέσει (σε μερικούς μάλιστα καθόλου). 

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ "ΜΑΤΙ" ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ...

 

Οι δίδυμοι αδελφοί Danny και Oxide Pang είναι από το Χονγκ Κονγκ, αλλά κάποια στιγμή μετακόμισαν και έκαναν καριέρα στην Ταϋλάνδη, γυρίζοντας κυρίως ταινίες τρόμου. Έγιναν γνωστοί (στη Δύση τουλάχιστον) με το "Μάτι" του 2002. Και, βεβαίως, μετά την επιτυχία, ήρθε και το "Μάτι 2" (Gin gwai 2) το 2004.

Όπου μία έγκυος γυναίκα, που είχε κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, βλέπει παράξενες "σκιές", μάλλον νεκρές ψυχές ή πνεύματα (ως άλλο παιδάκι της "6ης Αίσθησης"). Όσο προχωρά η εγκυμοσύνη της τα παράξενα γεγονότα πολλαπλασιάζονται. Ο πρώην σύντροφός της προσπαθεί να τη βοηθήσει.

Ούτε το γνωστό πρώτο "Μάτι" μου είχε αρέσει ιδιαίτερα απ' όσο θυμάμαι. Και βέβαια ούτε και το αναπόφευκτο σίκουελ. Το οποίο βεβαίως μπορεί να περιγραφεί ως... ταινία τρόμου για εγκύους. Και επίσης ασχολείται και με το θέμα της μετεμψύχωσης. Ωστόσο και άνευρο το βρήκα και, γενικά, αδιάφορο (κλασική περίπτωση νο 2). Και μια συμβουλή: Αν είστε έγκυος ή ετοιμάζεστε να μείνετε αποφύγετέ το σαν το διάολο το λιβάνι, μην έχετε εφιάλτες για 9 μήνες (όχι ότι είναι τόσο τρομαχτικό, αλλά ως ταινία... εγκυοτρόμου, καταλαβαίνετε...)

ΣΚΟΤΕΙΝΟ "ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ"

 

Να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι το "Ταξίδι στο Τέλος της Νύχτας" που γύρισε το 2006 ο παντελώς άγνωστος Eric Eason (2 μόνο ταινίες στο ενεργητικό του) δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το περίφημο ομώνυμο βιβλίο του Σελίν. Αντίθετα, πρόκειται για ένα δυνατό σύγχρονο νουάρ που διαδραματίζεται στο βραζιλιάνικο υπόκοσμο με τον Μπρένταν Φρέιζερ και τον Σκοτ Γκλεν.

Πατέρας και γιος αμερικάνοι ζουν στο Σάο Πάολο όπου διατηρούν μπορντέλο. Φυσικά είναι αναμεμειγμένοι - θέλοντας και μη αν κάνεις τέτοια δουλειά - με τον εκεί υπόκοσμο. Όταν ένας  "εκπρόσωπος" αφρικάνικης οργάνωσης στην οποία θέλουν να πουλήσουν μια παρτίδα ναρκωτικών πεθαίνει κατά τη διάρκεια του σεξ, προσπαθούν να παραδώσουν μέσα στη νύχτα το εμπόρευμα - αφού υπάρχει αυστηρό deadline. Η κατάσταση όμως περιπλέκεται όλο και περισσότερο...

Πρόκειται για ιδιαίτερα σκοτεινό σύγχρονο νουάρ, που διαδραματίζεται ολόκληρο μέσα σε μια νύχτα. Και βέβαια, ως γνήσιο τέτοιο, κυρίαρχο στοιχείο είναι το παρακμιακό. Οι σχέσεις πατέρα και γιου μόνο καλές δεν είναι. Ο καθένας υφαίνει τα δικά του σχέδια για τους δικούς του σκοπούς. Ο γιος, αδίστακτος "μπίζνεσμαν" και εθισμένος στην κοκαϊνη και το τζόγο, είναι μια απεχθής και τραγική ταυτόχρονα φιγούρα, που προσπαθεί να ξεχρεώσει. Ο πατέρας, σοφότερος και πιο νηφάλιος, θέλει με τη μπάζα αυτή να ξεφύγει από τον άγριο αυτόν κόσμο. Φυσικά η μοίρα (;) ή μάλλον, κατά τη γνώμη μου, η βαθιά εμπλοκή αμφοτέρων σε μια τόσο ζοφερή κατάσταση, δεν αφήνει πολλά περιθώρια επιτυχίας...

Το φιλμ δεν χαρίζεται σε κανέναν, δεν ενδιαφέρεται για καθησυχαστικά φινάλε, δεν διαθέτει ήρωες "κακούς, αλλά με κάποιο ρομαντισμό κατά βάθος" - μόνο σκέτα διεφθαρμένοι υπάρχουν - και ίσως γι' αυτό δεν άρεσε στο πλατύ κοινό. Γι' αυτό πιθανόν η βαθμολογία του στο IMDB είναι μόλις 5,7. Προσωπικά το θεωρώ ενδιαφέρουσα προσπάθεια - και σκοτεινή, το τονίζω για πολλοστή φορά, καθώς σκιαγραφεί αδρά και την όλη κατάσταση, το απάνθρωπο περιβάλλον στο οποίο κινούνται οι ήρωες. Βλέπετε, τελικά "όταν ανακατεύεσαι με τα πίτουρα μάλλον θα σε φάνε οι κότες"...

ΝΕΑΝΙΚΕΣ "ΜΑΓΙΣΣΕΣ"

 Το 1996 ο Andrew Fleming (συμπαθής σκηνοθέτης, αλλά όχι και τίποτα σπουδαίο ) γυρίζει το "The Craft" (Οι Μάγισσες) με τη Νιβ Κάμπελ (μεταξύ άλλων), τη γνωστή από τα "Scream",  σε έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Μια τινέιτζερ πηγαίνει σε νέο σχολείο (πόσες φορές το έχετε δει αυτό στο αμερικάνικο σινεμά;) Εκεί θα σχετιστεί με τρεις άλλες μαθήτριες που κάνουν μόνο μεταξύ τους παρέα, δε μιλούν σε κανένα και κάποιοι τις θεωρούν μάγισσες. Θα γίνει μέλος της παρέας τους... και φυσικά θα αποδειχτεί ότι όντως είναι μάγισσες κι ότι η νεοφερμένη έχει και αυτή ιδιαίτερες ικανότητες...

Αρχίζει ως μάλλον διασκεδαστικό, νεανικό "γυμνασιακό" φιλμ, σύντομα όμως "σοβαρεύει" και μετατρέπεται σε ταινία τρόμου και, βεβαίως, σε έναν εφιάλτη για το νέο μέλος της αδελφότητας. Διάφορα παραφυσικά συμβάντα, επικλήσεις σατανικών θεών, εφαρμογή της μαγείας για καθημερινούς σκοπούς και άλλα τέτοια... ξέρετε. Και ένα μικρό σχόλιο, αν ψάχνετε ντε και καλά και για κάτι υψηλότερο, για την απληστία και τη μέθη που δημιουργεί η δύναμη.

Εντάξει, το είδα σχετικά ευχάριστα, δεν το θεώρησα όμως και τίποτα σπουδαίο.

 

"IL MERCENARIO", Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ ΣΠΑΓΓΕΤΙ

 Αντίθετα με πολλούς γνωστούς μου, δεν υπήρξα ποτέ ιδιαίτερος φαν των σπαγγέτι γουέστερν. Φυσικά κάποια απ' αυτά μ' αρέσουν και κάποια απλώς τα παρακολουθώ ευχάριστα, αλλά φανατικός του είδους δεν είμαι. Το "Il Mercenario" (Ο Μισθοφόρος) είναι ένα από τα γνωστά φιλμ του είδους, γυρισμένο το 1968 από έναν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του, τον Sergio Corbucci (1926-1990), με γνωστούς σταρ του χώρου των ιταλικής κοπής γουέστερν : Φράνκο Νέρο, Τζακ Πάλανς, Τόνι Μουσάντε. 

Ένας μεξικάνος καταζητούμενος ζητά (νοικιάζει μάλλον) τη βοήθεια ενός άπληστου και κυνικού πολωνού πιστολέρο (με στρατηγικές ικανότητες) για να κάνουν αρχικά ληστείες. Σιγά - σιγά όμως ο άξεστος μεξικάνος αποκτά στοιχειώδη πολιτική σκέψη και πιστεύει στο όραμα της επανάστασης που θα ανατρέψει τη διεφθαρμένη κυβέρνηση. Στο μεταξύ οι σχέσεις των δύο πρωταγωνιστών είναι εναλλασσόμενες : από τη συμπάθεια και τη φιλία στην αντιπάθεια και τη σύγκρουση...

Τα σπαγγέτι είναι συχνά εντυπωσιακά σε γύρισμα, διαθέτουν μπόλικη δράση και σασπένς, σωρούς από πτώματα, υπερβολικούς ηρωισμούς και εξωπραγματικές ικανότητες (στο πιστόλι κυρίως) από τον πρωταγωνιστή τους. Και ταυτόχρονα ένα είδος μόνιμης υπερβολής, κυνισμού και συνεχούς επίδειξης του ήρωα. Όλα αυτά (και με το παραπάνω) βρίσκονται και στη συγκεκριμένη ταινία. Σίγουρα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι δύο πρωταγωνιστές είναι μεν συμπαθείς (ο θεατής ταυτίζεται προφανώς μαζί τους), αλλά σε καμία περίπτωση "καλοί". Για τον πολωνό τα είπαμε: Κυνικός και άπληστος. Ο μεξικάνος πάλι "βάρβαρος", άπληστος κι αυτός αρχικά, πονηρός αλλά όχι έξυπνος κλπ. (ο Πάλανς είναι απλώς κακός και τίποτα άλλο). Αυτές οι αμφίσημες προσωπικότητες βέβαια υπάρχουν σε πολλά τέτοια φιλμ. Εδώ βρήκα ενδιαφέρον το στοιχείο της σταδιακής μεταμόρφωσης του μεξικανού (που είπαμε πώς είναι αρχικά) σε ιδεολόγο επαναστάτη ή, αν προτιμάτε, σε κάποιον που ενδιαφέρεται για το λαό του και όχι για την πάρτη του και μόνο.

Τέλος πάντων πρόκειται για κλασικό σπαγγέτι και νομίζω ότι οι φίλοι του είδους πρέπει να το έχουν οπωσδήποτε υπ' όψη τους.

ΦΙΛΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΑΛΛΑ ΣΤΑ "ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΙΝΙΣΕΡΙΝ"

 

Με 3 στις 4 εξαιρετικές ταινίες στο ενεργητικό του (προσωπικά δεν μου άρεσαν τόσο οι "7 Ψυχοπαθείς"), ο Martin McDonagh είναι, νομίζω, από τους σημαντικότερους δημιουργούς της εποχής μας. Επίσης θα δηλώσω από τώρα ότι θεωρώ τα "Πνεύματα του Ινισέριν" (The Banshees of Inisherin) του 2022 μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Όσο για τους Μπρένταν Γκλίσον και Κόλιν Φαρέλ, που ο σκηνοθέτης ξαναενώνει μετά τη "Μπριζ", είναι άψογοι.

Το 1923, ενώ μαίνεται ο ιρλανδικός εμφύλιος, στο απομονωμένο νησάκι Ινισέριν ξεσπά μια προσωπική διαμάχη: Ένας κάτοικος αποφασίζει ξαφνικά να μη ξαναμιλήσει στον καλύτερό του φίλο, για να έχει χρόνο να στοχάζεται, αλλά και να ασχοληθεί με τη μουσική του (είναι καλός βιολιστής). Καθώς αμφότεροι είναι μοναχικοί, ο κόσμος του φίλου ξαφνικά καταρρέει, αφού δεν υπάρχει τίποτα να γεμίσει την απλοϊκή ζωή του, ενώ τα συναισθήματά του περνούν βαθμιαία από τη θλίψη στην οργή.

Το φιλμ είναι πραγματικά πολυεπίπεδο και μπορεί όντως ο καθένας να το "διαβάσει" με διαφορετικό τρόπο. Σε ένα πρώτο επίπεδο βρήκα εξαιρετική και έξυπνη την όλη ιστορία. Για μια ακόμα φορά πρωταγωνιστής είναι ίσως το υποβλητικό, "μοναχικό" τοπίο και η απλή, πρωτόγονη σχεδόν καθημερινότητα των λίγων κατοίκων. Ο McDonagh συνδυάζει, όπως πάντα, το δράμα με το ύπουλο χιούμορ και καταφέρνει να κλιμακώσει το ενδιαφέρον, αφού αυτό που ξεκινά από μια αρχική απόφαση αρχίζει να αγγίζει όλο και περισσότερο την τραγικότητα. Όσο για τα "δεύτερα επίπεδα"... τι να πει κανείς; Θα μπορούσε να είναι μια αλληγορία του εμφυλίου, για του οποίου την έκβαση οι απομονωμένοι κάτοικοι δεν έχουν ιδέα και ο οποίος "συμβολίζεται" στο μικρόκοσμο του νησιού με τη διαμάχη των δύο φίλων, όπως επισήμαναν διάφοροι κριτικοί. Θα μπορούσε να είναι μια μελέτη πάνω στη φιλία και την κεφαλαιώδη σημασία της στη ζωή. Αλλά και ένας στοχασμός πάνω στο θέμα της σύγκρουσης του πόθου για απόλυτη ελευθερία (ο μουσικός) με τις κοινωνικές συμβάσεις και δεσμεύσεις τις οποίες είμαστε υποχρεωμένοι να υπομείνουμε (ακόμα και η φιλία και το να νοιάζεσαι για άλλους είναι δέσμευση, αλλά, από την άλλη, αυτό ακριβώς σε κάνει κοινωνικό ον). Θα μπορούσε να διαβαστεί ως συγκινητική μελέτη πάνω στους "άδειους" ανθρώπους, τους "πτωχούς τω πνεύματι" της Βίβλου, που οι ορίζοντές τους είναι στενοί, περιορισμένοι στην καθημερινή ρουτίνα, τους δίχως κανένα άλλο ενδιαφέρον (ναι, υπάρχουν χιλιάδες γύρω μας), που όταν υπάρξει κάποια δραστική αλλαγή στη ζωή τους τα πάντα καταρρέουν και ενδέχεται οι ίδιοι να βρεθούν εκτός ελέγχου. Θα μπορούσε να μείνει κανείς στη μελέτη του κλειστού, ασφυκτικού περίγυρου των μικρών, απομονωμένων κοινωνιών, που δημιουργεί μοιραία "αφύσικες" αντιδράσεις. Και ίσως και πολλά άλλα που θα σκεφτείτε. 

Απόλαυσα τη γλαφυρή αφήγηση, το υποχθόνιο χιούμορ, το υποβλητικό σκηνικό, τις μάλλον σουρεαλιστικές (και μακάβριες) αντιδράσεις των ηρώων που διαρκώς κλιμακώνονται... Το είπα στην αρχή: Για μένα είναι μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς.    

"Ο ΧΑΜΕΝΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΟΥΡΣΙΤ ΠΑΣΑ" ΚΑΙ Ο "ΛΑΪΚΟΣ ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ" ΤΟΥ ΤΣΙΩΛΗ

 Θα το ξαναλέω κάθε φορά που αναφέρομαι στις ταινίες του Σταύρου Τσιώλη (1937-2019): Το ύφος του είναι τόσο προσωπικό και ιδιόρρυθμο, που λειτουργεί ως ένα αποκλειστικά ελληνικό είδος cult: Δηλαδή ή τις λατρεύεις ή σε απωθούν και παύουν να σε ενδιαφέρουν. Μάλλον δεν υπάρχει "μέσος όρος". Το 1995 λοιπόν γυρίζει τον "Χαμένο Θησαυρό του Χουρσίτ Πασά". Το σενάριο, εκτός από δικό του, είναι και δύο σημαντικών, χαμένων νωρίς δυστυχώς, ανθρώπων του ελληνικού κινηματογράφου: Του Γιώργου Τζιότζιου και του Χρήστου Βακαλόπουλου. Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές και ο αγαπημένος του Αργύρης Μπακιρτζής.

Μια ομάδα 11 φυλακισμένων δραπετεύει από τον Κορυδαλλό και, χρησιμοποιώντας ένα πούλμαν, καταφεύγει στην Πελοπόννησο, όπου περιπλανιέται και συναντά διάφορους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες (και διάφορες περιπέτειες). Η ομάδα σιγά σιγά χωρίζει, καθώς το κάθε μέλος της αναζητά το δικό του "παράδεισο" (ή βόλεμα).

Νομίζω ότι η συγκεκριμένη ταινία είναι η πιο σουρεαλιστική του Τσιώλη. Με την έννοια ότι τίποτα απ' όσα συμβαίνουν δεν μπορεί να συμβεί στην πραγματικότητα: Οι φυγάδες διασχίζουν πόλεις και έρημες περιοχές δέκα δέκα ανενόχλητοι, σα να μην τους καταδιώκει κανείς. Ο μπάτσος διώκτης τους είναι κάτι σαν καρικατούρα. Πολλά σημεία μένουν ανεξήγητα. Αυτό που είναι σημαντικό όμως είναι να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι όλα αυτά γίνονται συνειδητά. Αυτό που ενδιαφέρει είναι το χαρακτηριστικό τσιωλικό χιούμορ, η πινακοθήκη μερικών "σπαρταριστών" χαρακτήρων και η καταβύθιση, για μια ακόμα φορά, στην ελληνική επαρχία, με όλο της το κιτς, το άχαρο στοιχείο που τη διακρίνει, τη βαρεμάρα και το μπανάλ που χαρακτηρίζει τη ζωή εκεί, αλλά και την αγάπη, κατανόηση και συμπάθεια με την οποία ο δημιουργός αντιμετωπίζει (και αποδέχεται) όλα αυτά, ενώ ταυτόχρονα τα σατιρίζει. Αυτό ουσιαστικά είναι το σινεμά του Τσιώλη και αυτές είναι οι ιδιαιτερότητές του.

Προσωπικά μου αρέσει κάπως λιγότερο από τις σημαντικές ταινίες του, που όλες γυρίστηκαν στη δεκαετία του 90, αλλά δεν παύει να με διασκεδάζει με το σουρεαλισμό της, τις απίθανες καταστάσεις, τους χαρακτηριστικούς διαλόγους της. Ανήκω στους φαν ενός από τους πλέον ιδιαίτερους έλληνες σκηνοθέτες. Αν όμως δεν το αντέξετε όλο αυτό, αν δεν κατανοήσετε αυτό το παράδοξο κράμα σάτιρας και συμπάθειας, θα σας καταλάβω. Είπαμε: Τον Τσιώλη ή τον λατρεύεις ή δεν μπορείς να τον δεις καθόλου.

'ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ" ΣΤΟ "PANIC"

 

Το "Panic" είναι ένα φιλμ του 2000, η μοναδική ταινία που γύρισε ο τηλεοπτικός κυρίως παραγωγός και σεναριογράφος Henry Bromell (1947-2013). Διαθέτει καλό καστ : William H. Macy, αλλά και Νιβ Κάμπελ και Ντόναλντ Σάδερλαντ  στους βασικούς ρόλους.

Πρόκειται για μάλλον ασυνήθιστο φιλμ (δεν εννοώ σκηνοθετικά), που συνδυάζει το δράμα και το αστυνομικό με κάποιο χιούμορ. Ο ήρωας είναι ένας πληρωμένος δολοφόνος. Τίποτα το ασυνήθιστο μέχρις εδώ, αφού στο σινεμά το ευγενές αυτό επάγγελμα είναι τόσο συνηθισμένο όσο οι λογιστές και οι δημόσιοι υπάλληλοι στην καθημερινή ζωή. Μόνο που εδώ πρόκειται για... οικογενειακή επιχείρηση. Το ίδιο έκανε και ο πατέρας του, ο οποίος από μικρό τον εκπαίδευε να αναλάβει όταν μεγαλώσει τη δουλειά του μπαμπά (με πλήρη γνώση της μαμάς για την όλη κατάσταση). Θέλει μάλιστα (ο πατέρας) να αρχίσει άμεσα την εκπαίδευση και του εγγονού του, του μικρού γιου του ήρωα (του οποίου η οικογένεια δεν γνωρίζει τίποτα για όλα αυτά). Ο γιος θέλει να απεμπλακεί από την όλη κατάσταση, ενώ ερωτεύεται μια πολύ νεότερή του κοπέλα, την οποία συναντά στον ψυχίατρο που επισκέπτεται και ο ίδιος...

Έχει το ενδιαφέρον του, διαθέτει δραματικές (και άλλες) κορυφώσεις και ισορροπεί ανάμεσα στο σκοτεινό δράμα και την κωμωδία. Τη υπόγεια σάτιρα, θα λέγαμε καλύτερα (διότι δεν πρόκειται σε κανένα σημείο να ξεκαρδιστείτε στα γέλια), αφού ολόκληρο το φιλμ έχει ως στόχο την αμερικάνικη εμμονή με το δόγμα "μπίζνες πάνω απ' όλα" (και, φυσικά, με οποιοδήποτε τίμημα). Επειδή προσωπικά το δόγμα αυτό τυχαίνει να είναι από τα πράγματα που σιχαίνομαι περισσότερο, η ταινία μάλλον με "έπιασε". Αλλά και γενικότερα τη βρίσκω ενδιαφέρουσα (με τέλος μάλιστα που δεν κάνει χάρες σε κανέναν).   

"TAR": ΙΔΙΟΦΥΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΗ

 

Το 2022 ο Todd Fields γυρίζει την τρίτη του ταινία, το εντυπωσιακό "Tar", με την Κέιτ Μπλάνσετ εκπληκτική στον ομώνυμο ρόλο. Από τα φιλμ που δίχασαν, για το οποίο ωστόσο ακόμα και οι πολέμιοι συμφωνούν για την εξαιρετική ερμηνεία της (απλώς το αναφέρω, δίχως να πιστεύω ότι μια μεγάλη ερμηνεία από μόνη της μπορεί να κάνει μια μεγάλη ταινία). 

Η ιστορία διαδραματίζεται στο χώρο της κλασικής μουσικής. Η Ταρ είναι διάσημη μαέστρος, ίσως η μεγαλύτερη εν ζωή σήμερα και διευθύνει μια από τις σημαντικότερες ορχήστρες του κόσμου, τη Φιλαρμονική του Βερολίνου. Παθιασμένη με τη δουλειά της, είναι δηλωμένη λεσβία και συζεί με την πρώτη βιολονίστρια της ορχήστρας, έχουν μάλιστα υιοθετήσει και ένα κοριτσάκι. Όλη αυτή όμως η απαστράπτουσα κατάσταση αρχίζει σιγά σιγά να μας αποκαλύπτει κάποιες ρωγμές, που γίνονται όλο και εμφανέστερες...

Η ταινία, με πολλές συζητήσεις για την κλασική μουσική (η Ταρ ετοιμάζεται για πρώτη φορά να διευθύνει την 5η Συμφωνία του Μάλερ), αγγίζει ταυτόχρονα πολλά θέματα. Το σημαντικότερο ίσως είναι η σχέση του έργου του καλλιτέχνη και της προσωπικότητάς του. Μπορούμε να θαυμάζουμε ένα μεγάλο δημιουργό όταν ξέρουμε αρνητικά πράγματα για τον ίδιο; Πρέπει να ξεχνάμε ότι, πιθανόν, να  υπήρξε αρνητικός ως άνθρωπος και να απολαμβάνουμε μόνο το μεγάλο έργο που μας άφησε; Αυτή είναι η θέση της Ταρ στην ταινία. Συγχρόνως το φιλμ εξετάζει την κατάσταση στους χώρους της υψηλής τέχνης (η κλασική μουσική νομίζω ότι είναι απλώς ένα παράδειγμα), αποκαλύπτοντας ότι κυριαρχούν κι εκεί τα ίδια πάθη, οι ίδιες συγκρούσεις, παρόμοια κρυμμένα μυστικά, οι ίδιες "πισώπλατες μαχαιριές" και, πάνω απ' όλα, η ίδια δίψα για δύναμη και εξουσία όπως και σε πολύ "ευτελέστερους" και καθημερινούς χώρους. Επίσης καυτηριάζει την συχνά ηλίθια πολιτική ορθότητα της εποχής μας, που τείνει να δημιουργήσει μια νέα γενιά πουριτανών και φανατικών, που αποτελούν την άλλη όψη του νομίσματος αυτών που γνωρίζαμε έως μερικά χρόνια πριν. Και βέβαια, ανεξάρτητα από το αν "μένει το έργο ή θα πρέπει να μας απασχολεί και η προσωπικότητα του καλλιτέχνη;", το φιλμ καταδεικνύει το ότι ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να μείνει απομονωμένος σε μια γυάλινη φούσκα υπέροχης τέχνης. Η πραγματικότητα, η καθημερινότητα, η ζωή γύρω του, πάντα έχουν τη δύναμη να εισβάλλουν καταστρέφοντας το προστατευτικό αυτό κέλυφος. Είναι οι ρωγμές που λέγαμε στην αρχή που όλο και μεγαλώνουν... Σχολιάζει επίσης την κατάρρευση που μπορεί να επέλθει σε οποιονδήποτε από την υπερβολική προσήλωση στη δουλειά του, από μία, τελικά, μονομανία (τα παράξενα που συμβαίνουν στην καθημερινότητά της ηρωίδας είναι αληθινά ή αποκυήματα του κουρασμένου μυαλού της;).

Η ταινία ξέρω ότι ενόχλησε παρουσιάζοντας αρνητικά μία γυναίκα σε θέση εξουσίας (και μάλιστα λεσβία), αφού, όπως βαθμιαία αποκαλύπτεται, η προσωπικότητα της υπερταλαντούχας και διάσημης Ταρ είναι αρνητική και δρα με αρκετά ιδιοτελή κριτήρια. Ωστόσο νομίζω ότι αυτή ακριβώς είναι η παγίδα της πολιτικής ορθότητας. Η διαφορετικότητα οφείλει να είναι σεβαστή (και σ' αυτό είμαι κάθετος, δίχως την παραμικρή παρέκκλιση), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγιοποιείται. 

Γενικά η ταινία μου άρεσε, αν και "βαριά", (νομίζω ότι θα κουράσει πολλούς με τις συζητήσεις περί μουσικής και τέχνης ευρύτερα και τη μεγάλη της διάρκεια). Πιστεύω όμως ότι αποτελεί πραγματική "τροφή για σκέψη".

ΑΧΡΕΙΑΣΤΟ "REAR WINDOW"... ΞΑΝΑ

 

Ο Κρίστοφερ Ριβ, ο γνωστός εμβληματικός Σούπερμαν των 70ς και 80ς, έμεινε ως γνωστόν παράλυτος από ατύχημα (τελικά πέθανε μόλις 52 χρονών). Ωστόσο κατάφερε να γυρίσει κάποια πράγματα ακόμα και έτσι (ερμηνεύοντας  προφανώς ρόλους αναπήρων). Το 1998 ο καθαρά τηλεοπτικός σκηνοθέτης Jeff Bleckner γυρίζει ένα ριμέικ του κλασικού "Rear Window" (Σιωπηλός Μάρτυρας) του Χίτσκοκ με τον Ριβ και τη Ντάριλ Χάνα τους βασικούς ρόλους. 

Η ιστορία είναι γνωστή: Ένας άντρας καθηλωμένος στο διαμέρισμά του λόγω ατυχήματος περνά την ώρα του κατασκοπεύοντας τους γείτονες στην απέναντι πολυκατοικία... και ξαφνικά βλέπει τυχαία ένα φόνο. Τα προβλήματα αρχίζουν όταν και ο δολοφόνος βλέπει στο απέναντι παράθυρο αυτόν που τον κατασκοπεύει...

Στη νεότερη εκδοχή που εξετάζουμε ο ήρωας δεν έχει απλώς σπασμένο πόδι, αλλά είναι ένας παράλυτος από δυστύχημα επιτυχημένος αρχιτέκτονας, ενώ η Ντάριλ Χάνα είναι η νέα συνεργάτης του. Κατά τα άλλα συμβαίνουν αυτά ακριβώς που περιγράψαμε παραπάνω. Φυσικά, αφού βρισκόμαστε στο 1998, τα πάντα έχουν εκσυγχρονιστεί: Τα συστήματα παρακολούθησης δεν είναι τα παλιά κιάλια, αλλά σύγχρονεw κάμερες που μεταδίδουν την εικόνα σε οθόνες υπολογιστών, ο άτυχος άνδρας χειρίζεται τους υπολογιστές με φωνητικές εντολές (δεν μπορεί να κινήσει ούτε τα χέρια του) κλπ. κλπ.

Άνευ ουδενός λόγου ριμέικ (εκτός βέβαια από την επανεμφάνιση του άτυχου Ριβ), με μάλλον χαζοχαρούμενο τέλος και δίχως τίποτα να προσθέτει στην αρχική μεγάλη ταινία (εκτός αν θεωρείτε σημαντική προσθήκη την υψηλή τεχνολογία), βλέπεται, νομίζω, μόνο από καθαρή περιέργεια.