ΤΟ ΚΟΠΑΔΙ, Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΛΒΑΡΕΖ ΚΕΛΙ

Ο Edward Dmytryk (1908-1999) υπήρξε ένας ικανός σκηνοθέτης "παντός καιρού", τουτέστιν ασχολήθηκε με πολλά είδη. Έκανε πολύ καλές, αλλά και μετριότερες ταινίες. Το 1966 πάντως, γυρίζει το γουέστερν "Alvarez Kelly", με τον Ουίλιαμ Χόλντεν στον ομώνυμο ρόλο. Λέω γουέστερν, ίσως όμως πρόκειται περισσότερο για μια μελέτη χαρακτήρων και μια κοινωνική ταινία, που διαδραματίζεται στην Άγρια Δύση κατά τη διάρκεια του αμερικάνικου εμφύλιου.
Στην ταινία θα λέγαμε ότι πρωταγωνιστεί ένα τεράστιο... κοπάδι από γελάδια. Ο ομώνυμος βασικός χαρακτήρας είναι μισός αμερικάνος μισός μεξικάνος και περίφημος οδηγός κοπαδιών. Αμοραλιστής, δίχως να τον νοιάζει και να παίρνει θέση στον πόλεμο που μαίνεται γύρω του, ενδιαφέρεται μόνο για τα λεφτά. Έχει αναλάβει λοιπόν να μεταφέρει ένα τεράστιο κοπάδι σε μεγάλη απόσταση και να το παραδώσει στην περιοχή των Βορείων. Όμως, ας μη ξεχνάμε, η τροφή είναι το βασικό όπλο του πολέμου. Έτσι απάγεται από στρατιώτες των Νοτίων, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Ρόσιτερ (Ρίτσαρντ Γουίντμαρκ), ο οποίος προσπαθεί να τον πείσει με κάθε τρόπο να κλέψει το κοπάδι και να το οδηγήσει στο πολιορκημένο και πεινασμένο Ρίτσμοντ. Και γιατί δεν το κάνουν μόνοι τους; Έχετε ποτέ δοκιμάσει να οδηγήσετε ένα κοπάδι πολλών εκατοντάδων γελαδιών; Δίχως τον έμπειρο Κέλι οι άσχετοι μ' αυτό στρατιώτες τα κάνουν απολύτως θάλασσα...
Η ιστορία επικεντρώνεται βέβαια στους χαρακτήρες. Από τη μία ο γοητευτικός, αμοραλιστής Κέλι, από την άλλη ο πιστός στο καθήκον και την πατρίδα άτεγκτος συνταγματάρχης. Πέρα από το ιδεολογικό μέρος οι διαφορές τους σύντομα γίνονται και προσωπικές, αφού υπάρχει και η μνηστή του συνταγματάρχη... Η σχέση τους αλλάζει συχνά: Από μίσος μπορεί να μετατραπεί σε (υποχρεωτική ή μη) συνεργασία, ακόμα και σε αμοιβαίο θαυμασμό. Άλλωστε, αμοραλιστής ή μη, ο ήρωας κρύβει και άλλες πτυχές στον χαρακτήρα του...
Δεν θα το χαρακτήριζα σε καμία περίπτωση ως γουέστερν δράσης. Οι ρυθμοί είναι μάλλον αργοί, οι συζητήσεις συχνές και αρκετές, οι σκηνές δράσης περιορισμένες. Αυτές βρίσκονται κυρίως προς το τέλος, όπου η ταινία κορυφώνεται με τη μάχη για μια γέφυρα και το τελικό ορμητικό, ανεξέλεγκτο και θεαματικό πέρασμα του κοπαδιού, αλλά μέχρι τότε λίγες παρόμοιες σκηνές θα δείτε. Υπάρχουν και κάποια λίγα στοιχεία που θίγουν το ρατσισμό των αμερικάνων προς τους "κατώτερους" μεξικάνους (είπαμε ότι ο ηρωας είναι μισός - μισός), αλλά σε καμία απολύτως περίπτωση το φιλμ δεν επικεντρώνεται σ' αυτά.
Γενικά δεν νομίζω ότι πρόκειται για μεγάλο γουέστερν, δίχως όμως και να το θεωρώ κακή ταινία. Αν είστε φίλος του είδους πάντως δείτε το. Τα μεγάλα, αχανή τοπία, οι κάου μπόις και τα κοπάδια κυριαρχούν, όπως και σε πολλά άλλα παρόμοια φιλμς. Και θυμηθείτε: Πέρα από τα όπλα και τη γενναιότητα, στους πολέμους τεράστιο ρόλο παίζουν και πράγματα που δεν μας περνούν από το μυαλό με την πρώτη. Όπως το πώς θα τραφούν χιλιάδες πεινασμένοι στρατιώτες ας πούμε...