"Ο ΧΑΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ" ΚΑΙ ΟΙ ΣΩΤΗΡΙΕΣ ΕΜΜΟΝΕΣ

 Ο βρετανός Steven Frears τα αρκετά τελευταία ασχολείται αποκλειστικά με αληθινές ιστορίες, τις οποίες βεβαίως μεταφέρει στην οθόνη με το δικό του τρόπο. Το ίδιο κάνει και το 2022 με τον "Χαμένο Βασιλιά" (The Lost King), με την πολύ καλή Σάλι Χόκινς στο βασικό ρόλο, αλλά και τον Στιβ Κούγκαν, ο οποίος μάλιστα συνυπογράφει και το σενάριο.

Ο Ριχάρδος ο 3ος έχει μείνει στην ιστορία ως ένας αρχετυπικός "κακός". Σφετεριστής του θρόνου, δολοφόνος των δύο σχεδόν  παιδιών ανιψιών του και νόμιμων διαδόχων, απέκτησε την απεχθή αυτή φήμη κυρίως από το ομώνυμο έργο του Σέξπιρ. Και όμως: Στη Βρετανία πολλοί ιστορικοί, αλλά και κοινοί άνθρωποι που παθιάζονται με κάτι, πίστευαν τα τεκευταία χρόνια ότι όλα αυτά είναι ψέματα που προήλθαν όχι μόνο από τον Σέξπιρ, αλλά και από την προπαγάνδα της αντίπαλης δυναστείας των Τιδώρ. Η ηρωίδα είναι μια κοινή 45άρα νοικοκυρά με δύο παιδιά, σε διάσταση με τον άντρα της. Βλέπει μια παράσταση της σεξπιρικής τραγωδίας και, ω του θαύματος, αποκτά εμμονή με το θέμα, μπαίνει σε "σύλλογο για την αποκατάσταση της φήμης του Ριχάρδου ΙΙΙ" (!!!) και τελικά καταφέρνει με μόχθο και κοπιαστικές έρευνες να ανακαλύψει τον τάφο του βασιλιά, ανακάλυψη που από μόνη της τινάζει στον αέρα την επικρατούσα ιστορική άποψη ότι το πτώμα του "κακού βασιλιά" πετάχτηκε στο ποτάμι. 

Όλα τα παραπάνω είναι αληθινά. Ο Φρίαρς αφηγείται την ιστορία αυτή, προσθέτοντας όμως στοιχεία που την κάνουν πολύ πιο κινηματογραφική και "δικιά του". Προσθέτει λοιπόν αρκετό χιούμορ, καθώς και κάποιο ελαφρύ μεταφυσικό στοιχείο: η ηρωίδα συνομιλεί διαρκώς με τον ίδιο το Ριχάρδο (με τη μορφή του ηθοποιού που τον ενσάρκωνε στην παράσταση), νοιώθει συχνά "προαισθήματα" κλπ. Το αποτέλεσμα είναι κατά τη γνώμη μου διασκεδαστικό. 

Δεν είναι μια "βαθιά" ταινία, βλέπεται όμως πολύ ευχάριστα, ενώ η πρωταγωνίστρια είναι πολύ καλή. Μη νομίζετε όμως ότι δεν θίγει ορισμένα πράγματα: Για μένα πάνω απ' όλα είναι ένα φιλμ πάνω στις εμμονές, τις λυτρωτικές εμμονές στη συγκεκριμένη περίπτωση. Η ηρωίδα είναι μια γυναίκα "άδεια". Η καθημερινότητά της είναι γκρίζα και ρουτινιέρικη. Η εμμονική ενασχόλησή της με μια  - έστω παλαβή και "άνευ λόγου" - ιδέα της δίνει ένα σκοπό στη ζωή, ένα στόχο. Φαντάζομαι ότι το ίδιο ισχύει και για τα άλλα συμπαθητικά "ψώνια" (τρομερά διαφορετικοί μεταξύ τους τύποι, αλλά με κοινή εμμονή) που απαρτίζουν το σύλλογο που προαναφέραμε. Ναι, σε κάποιες περιπτώσεις οι εμμονές μπορεί να είναι σωτήριες. Παράλληλα το φιλμ αμφισβητεί την αλήθεια πολλών "υπεράνω πάσης υποψίας γεγονότων" της επίσημης ιστορικής άποψης, αλλά, όπως σωστά επισημαίνει ο Χ. Μήτσης, την "ύπουλη" σχέση επίσημης ιστορίας και εξουσίας. Ενδιαφέρον.

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΑΘΛΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ῾῾ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ῾῾

Ο αμερικανός Λανς Άρμστρονγκ υπήρξε ένας αληθινός σούπερ αθλητής. Καλός ποδηλάτης, προσβλήθηκε από σοβαρό καρκίνο, κατάφερε να τον ξεπεράσει με χημειοθεραπείες και όχι μόνο επανήλθε στην ποδηλασία, αλλά έγινε, πολύ απλά, ο μεγαλύτερος μάλλον ποδηλάτης όλων των εποχών, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ κατέκτησε τον περίφημο Γύρο της Γαλλίας, τον σημαντικότερο ποδηλατικό αγώνα του κόσμου, επτά συνεχείς φορές!. Εκατομμυριούχος πλέον, ανέπτυξε φιλανθρωπική δράση, έφτιαξε ίδρυμα για την καταπολέμηση του  καρκίνου και λατρεύτηκε από εκατομμύρια φιλάθλους. Τέλειο; Μα δεν υπάρχει πουθενά τόση τελειότητα. Λίγο μετά την απόσυρσή του ξέσπασει ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα όλων των εποχών: Αποδείχτηκε ότι όλα αυτά τα πέτυχε τίγκα στο ντοπάρισμα, έχοντας στήσει ένα ολόκληρο ῾῾πρόγραμμα῾῾(με τη βοήθεια ενός δαιμόνιου και αδίστακτου γιατρού) λήψης απαγορευμένων ουσιών, το οποίο έγκειται τόσο στη λήψη των κατάλληλων ουσιών όσο και στον τρόπο και το χρόνο λήψης τους, ώστε επί χρόνια να αποφεύγεται τον εντοπισμό τους και να βγαίνει καθαρός στα συχνά τεστ. Φυσικά οι πολυάριθμοι τίτλοι του αφαιρέθηκαν.
῾῾Το Πρόγραμμα῾῾είναι η ταινία που γύρισε το 2015 ο Stephan Frears μεταφέροντας στην οθόνη όλη αυτή την αθλιότητα. Και επειδή η ιστορία είναι πασίγνωστη, το φιλμ ούτως ή άλλως δεν μπορεί να διαθέτει σασπένς. Έτσι μας δείχνει από την αρχή την αλήθεια, το διαρκές ντοπάρισμα, τη σοφή επιλογή του πότε και του τι παίρνουμε. Και φτιάχνει το σκοτεινό πορτρέτο ενός ακόρεστου ανθρώπου, που διαρκώς διψά για δόξα και νίκη, που τρέφεται από το να είναι παντού και πάντα πρώτος.
Αυτό που μένει από το φιλμ είναι μια βρώμικη, αηδιαστική, άθλια εικόνα για το σύγχρονο (πρωτ)αθλητισμό, που δεν έχει τίποτα από ῾ἅμιλλα῾῾, ρομαντισμό, ῾ὑγιή ανταγωνισμό῾῾και άλλες τέτοιες μπούρδες, αλλά είναι μια αδίστακτη, σάπια μπίζνα, όπου παίζονται εκατομμύρια. Ναι, ας το δεχτούμε. Όλο αυτό δεν είναι παρά μια απατηλή βιτρίνα και, όπως όλα τα πράγματα σχεδόν στην εποχή μας, υπάρχει μόνο για το αδηφάγο κέρδος. Και στηρίζεται, βεβαίως, στα εκατομμύρια (δισεκατομμύρια μάλλον) των αφελών που πιστεύουν σ᾽αυτή.
Το φιλμ μπορεί να μην είναι σπουδαίο κινηματογραφικά και να μην ενδιαφέρει πολλούς. Πάντως ο πάντα ευαίσθητος κοινωνικά Φρίαρς (δεν το θεωρώ από τις μεγάλες του ταινίες) καταφέρνει τουλάχιστον να καταδείξει όλη αυτή τη βρωμιά. Δηλώνοντας βεβαίως παράλληλα (για να μην κόψουμε όλοι τις φλάβες μας) ότι υπάρχουν και λίγοι τίμιοι...

"FLORENCE" Ή Η ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΕΝΟΣ "ΨΩΝΙΟΥ"

Προσθήκη λεζάντας

Συμβαίνει κάποιες φορές να συμπίπτουν την ίδια χρονιά ταινίες με το ίδιο ακριβώς θεμα. Έτσι μετά τη γαλλική "Marguerite" (που απέδωσε την ιστορία σε ελευθερη διασκευή) o Steven Frears καταπιάνεται επίσης εν έτει 2015 με την απίστευτη περίπτωση της "χειρότερης τραγουδίστριας του κόσμου" στο φιλμ "Florence: Φάλτσο σοπράνο" (Florence Foster Jenkins).
 Η ομώνυμη κυρία, που έζησε μεταξύ 1868-1944 ήταν μια πλούσια αμερικάνα, παθιασμένη λάτρης της μουσικής, που πίστευε ότι είχε υπέροχη φωνή, ενώ στην πραγματικότητα ήταν εντελώς φάλτσα. Το απίστευτο είναι ότι ο σύζυγος και ατζέντης της, που τη στήριζε πάντα, δωροδοκούσε κριτικούς, ενώ το υψηλής κοινωνίας κοινό έκρυβε την αλήθεια και της έδινε συγχαρητήρια, πασχίζοντας βέβαια να κρατηθεί ώστε να μη γελάσει. Έτσι τα κλειστά ρεσιτάλ που έδινε γνώριζαν μεγάλη επιτυχία. Η ταινία την βρίσκει στον τελευταίο χρόνο της ζωής της, όταν, νοιώθοντας "ώριμη", αποφασίζει να δώσει ρεσιτάλ στο Κάρνεγκι Χολ μπροστά σε 3000 κόσμο! Σε τέτοια περίπτωση δεν είναι δυνατόν να μη μαθευτεί η αλήθεια για το "τελέντο" της...
Φυσικά την ταινία κρατά η Μέριλ Στριπ, και πάλι πολύ καλή στο ρόλο της. Αλλά και οι άλλοι ηθοποιοί είναι εξαιρετικοί (δείτε τον Χιου Γκραντ όπως δεν τον έχετε συνηθίσει), ενώ βρήκα απολαυστικότατο τον άγνωστό μου Σάιμον Χέλμπεργκ. Ο Frears άλλωστε είναι πολύ έμπειρος και ασχολείται επί αρκετά χρόνια με τις βιογραφίες. Έτσι κρατά την ισορροπία ανάμεσα στο γέλιο (αν την ακούσεις να τραγουδά δεν μπορείς παρά να πεθάνεις από γέλιο) και στο δράμα. Πράγματι σιγά - σιγά η ευαίσθητη Φλοράνς αποκαλύπτεται ότι είναι μια μάλλον τραγική περίπτωση, σημαδεμένη από παλιά τραύματα. Ωστόσο η αθωότητά της είναι προφανής, όπως και η παθιασμένη και ειλικρινής λατρεία της για τη μουσική. Και σίγουρα δεν αντιλαμβάνεται τη γελοιότητά της. Έτσι, νομίζω ότι τελικά η συγκίνηση υπερτερεί και γενικά συμπαθείς (και λυπάσαι) την ηρωίδα. Φυσικά στην "παράξενη κι όμως αληθινή" αυτή ιστορία ενυπάρχει και η κριτική πάνω στην υποκριτική στάση της "καλής κοινωνίας" (ή την πλήρη άγνοιά τους περί μουσικής), τους κριτικούς και γενικά το ψέμα που κυριαρχεί στους ανώτερους κοινωνικούς κύκλους. Καθώς και η (δυστυχώς μάλλον αληθινή) αίσθηση ότι τελικά αν έχεις λεφτά μπορείς να αγοράσεις τα πάντα. Ακόμα και τη φήμη.
Χωρίς να είναι κάτι φοβερό (άλλωστε πρόκειται για μια μεμονωμένη, απίθανη περίπτωση), το φιλμ μου κράτησε το ενδιαφέρον και το βρήκα συμπαθητικό. Και, για να πω την αλήθεια, αυτή η "Εντ Γουντ της μουσικής" με συγκίνησε αρκετά.
ΥΓ: Ακούστε στο You Tube ηχογραφήσεις (από τις λίγες που έκανε) της αληθινής Jenkins. Δεν θα πιστεύετε στ' αυτιά σας. Σε κάθε περίπτωση πάντως θα διασκεδάσετε.

Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΣΤΕΙΑ, ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΗΣ PHILOMENA

Αν και κάνει πολύ διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες, ο Steven Frears παραμένει για μένα, μετά τόσα χρόνια, ένας (σχεδόν) πάντοτε πολύ ενδιαφέρων σκηνοθέτης. Αυτό κατά τη γνώμη μου συμβαίνει και με την τρυφερή, συγκινητική, αλλά και με αρκετές ανατροπές «Philomena» του 2013, που βασίζεται σε αληθινή ιστορία.

Μια ηλικιωμένη γυναίκα, με τη βοήθεια ενός πρώην γνωστού και νυν σε επικίνδυνη καμπή της καριέρας του δημοσιογράφου, αποφασίζει το 2008 να ψάξει τον γιο της, ο οποίος είχε δοθεί για υιοθεσία από καλόγριες πίσω στη δεκαετία του 50, δίχως ποτέ η «παράνομη» μητέρα να μάθει οτιδήποτε γι’ αυτόν. Η αναζήτηση θα την οδηγήσει στην Αμερική, όπου οι εκπλήξεις διαδέχονται η μία την άλλη.

Η ταινία λειτουργεί σε πολλαπλά επίπεδα και γι’ αυτό είναι, κατά τη γνώμη μου, πολλαπλά ενδιαφέρουσα. Έχουμε κατ’ αρχήν την προαναφερθείσα αγωνία και τις ανατροπές, όσο προχωρά η αναζήτηση, που κρατούν σε αγωνία τον θεατή. Έπειτα υπάρχει το δίδυμο των αντίθετων πρωταγωνιστικών χαρακτήρων, που δένουν υπέροχα μεταξύ τους: «Λαϊκή», κλόκαρδη αλλά και πεισματάρα, εύπιστη και βαθύτατα πιστή χριστιανή εκείνη, κυνικός, έξυπνος, μορφβωμένος, διανοούμενος, άθεος ο άλλος. Εντελώς διαφορετικά background, διανοητικό επίπεδο, κουλτούρα, που όμως αναγκάζονται να συνυπάρξουν όσο κρατά η αναζήτηση. Στη συνέχεια έχουμε τις δόσεις του υπόγειου αγγλικού χιούμορ, που διαποτίζει ευχάριστα την κατά τα άλλα δραματική αυτή ταινία. Έχουμε τέλος και την απολαυστική ηθοποιία της Τζούντι Ντεντς, αλλά και του Στιβ Κούγκαν.

Και ιδεολογικά; Ο Φρίαρς κάνει μια κατά μέτωπο επίθεση στην καθολική εκκλησία, τουλάχιστον όπως αυτή λειτουργούσε παλιότερα στην «καθυστερημένη» Ιρλανδία, αποκαλύπτοντας ένα απάνθρωπο κυριολεκτικά πρόσωπο και μια στάση απόλυτα φοβική σε κάθε μορφή σεξουαλικότητας, πλημμυρισμένη από ψέμα και υποκρισία. Σε ατομικό επίπεδο, αποκαλύπτονται περιπτώσεις όπου η νεύρωση ή/και η υστερία γίνονται νόμος, οδηγώντας, όντας βρισκόμενες σε θέση ισχύος, σε απόγνωση και δυστυχία άλλους ανθρώπους. Υπάρχει επίσης ο προβληματισμός για τη φύση και την αξία της εκδίκησης γενικότερα, αλλά και για τη χριστιανική θέση απέναντί της. Τελικά (όχι ότι ο συγκεκριμένος προβληματισμός με ενδιαφέρει προσωπικά, αλλά τέλος πάντων υπάρχει και δίνει και ένα πολύ δυνατό φινάλε) ποιος είναι πιο χριστιανός; Οι κανονικοί εκπρόσωποι της εκκλησίας ή η αφελής, λαϊκή και αμόρφωτη γυναίκα; Αν σκεφτείτε μάλιστα ότι πρόκειται για αληθινή ιστορία, τα πράγματα στο επίπεδο αυτό γίνονται ακόμα πιο ανατριχιαστικά (λέω «στο επίπεδο αυτό», γιατί συνολικά παρακολούθησα την ταινία πολύ ευχάριστα, αφού, παρά το δραματικό θέμα της, καταφέρνει να διατηρεί και μια feelgood διάσταση).

Προσωπικά τη θεωρώ από τις πολύ καλές ταινίες της χρονιάς. Θα τη συναντήσουμε μάλλον στις παραδοσιακές λίστες στο τέλος της.

ΠΕΡΙ ΗΡΩΙΣΜΟΥ... ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΛΑΘΟΣ

Ο Stephen Frears είναι ένας σκηνοθέτης που ανήκει στην κατηγορία των δημιουργών των οποίων το στιλ είναι η... έλλειψη στιλ. Κοινώς δεν ξέρεις ποτέ τι μπορεί να είναι η επόμενη ταινία του. Από ταινία εποχής μέχρι αστυνομικό, από τολμηρά κοινωνική μέχρι βιογραφία, από τρόμου μέχρι κομεντί (ο Σόντεμπεργκ είναι ένα άλλο παράδειγμα τέτοιου σκηνοθέτη που μου έρχεται πρόχειρα στο μυαλό). Ωστόσο οι περισσότερες ταινίες του μ' αρέσουν πολύ - αν και έχει κάνει και κάποια αδιάφορα φιλμ. Το 1992 γυρίζει το "Accidental Hero" (Ήρωας Κατά Λάθος), μια καυστική σάτιρα που προσωπικά είναι από τις αγαπημένες μου, παρά τις κάποιες σχηματικές καταστάσεις που περιέχει, με έναν εξαιρετικό Ντάστιν Χόφμαν και, από κοντά, τον Άντι Γκαρσία στους βασικούς ρόλους. Ένας απατεώνας και καθόλου συμπαθής τύπος, σώζει με κίνδυνο της ζωής του τους εγκλωβισμένους επιβάτες ενός αεροπλάνου που κατέπεσε μπροστά στα έκθαμβα μάτια του. Αντί να γίνει όμως ήρωας στα αδηφάγα μίντια, τη δόξα και το χρήμα καρπώνεται ένας συμπαθής άστεγος που έτυχε να βρεθεί την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο σημείο. Πάνω σ΄αυτόν τον καμβά ο Φρίαρς στήνει μια καυστικότατη σάτιρα που κατά τη γνώμη μου λειτουργεί σε πολλά επίπεδα, εκτός του ότι είναι από μόνη της, έστω και αν αφαιρέσεις τα "νοήματα", απολαυστικότατη (όλα τα λεφτά ο Χόφμαν σαν μίζερος, γκρινιάρης, δίχως αρχές μικροαπατεώνας). Θα εστιάσω την προσοχή μου σε δύο απ' αυτά: Πρώτα πρώτα είναι μια ανελέητη κριτική των μίντια και ιδιαίτερα της τηλεόρασης. Αδίστακτα, δίχως να νοιάζονται για την όποια ηθική ή για την αλήθεια, ενδιαφέρονται πρώτιστα για την ακροαματικότητα και τα λεφτά που αυτή συνεπάγεται και για τίποτα άλλο. Θα κατασκευάσουν έναν ήρωα επειδή αυτό φέρνει τηλεθέαση και θα διαιωνίζουν χαμηλότατης ποιότητας εκπομπές γύρω απ' αυτόν επειδή προφανώς αυτό το θέμα πουλάει σε εκατομμύρια εθισμένους σε βαθμό ηλιθιότητας θεατές (και εδώ βέβαια τίθεται το παλιό ερώτημα, το οποίο χρειάζεται άλλη συζήτηση από μόνο του, "η κότα έκανε τ' αυγό ή το αυγό την κότα;" Κοινώς, οι τηλεθεατές είναι ηλίθιοι και γι' αυτό τους τρέφουν με τέτοια προγράμματα ή γίνονται ηλίθιοι επειδή τους τρέφουν με τέτοια προγράμματα;). Ταυτόχρονα οι άνθρωποι των μίντια δείχνονται ρηχοί, αλλοτριωμένοι, αδίστακτοι προκειμένου να πουλήσουν το προϊόν τους. Περισσότερο όμως μ' ενδιαφέρει προσωπικά το δεύτερο θέμα που τίθεται στο φιλμ: Το θέμα της φύσης του ηρωισμού. Κυνικά σχεδόν ο Φρίαρς δηλώνει ότι ο ηρωισμός δεν είναι πάντα κάτι σπουδαίο, είναι κάτι που μπορεί κάλλιστα να γίνει "εν βρασμώ", όπως ένας φόνος που μπορεί να γίνει κάτω από συνθήκες ψυχολογικής πίεσης από έναν κατά τα άλλα απόλυτα φυσιολογικό άνθρωπο (και ο νόμος, άλλωστε, θεωρεί επίσημα την "εν βρασμώ" κατάσταση ως ελαφρυντικό). Έτσι ακριβώς λοιπόν μπορεί κάποιος να γίνει "ήρωας κατά λάθος", γιατί σε μια συγκεκριμένη στιγμή, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, βρέθηκε μπροστά σε μια συγκεκριμένη κατάσταση και, δίχως να το σκεφτεί, έκανε ό,τι έκανε. Διότι είναι σαφέστατο ότι, αν στοιχειωδώς το σκεφτόταν, ο κάθε άλλο παρά αλτρουιστής ήρωας του φιλμ θα άφηνε δίχως πολλές ηθικές αναστολές τους ανθρώπους να πεθάνουν. Έτσι οι καθιερωμένες παραδοχές ανατρέπονται πλήρως: Ο ήρωας είναι ένα κάθαρμα και ο σφετεριστής, αυτός που πήρε με πονηριά τη θέση του και τα τεράστια οφέλη της, ένας συμπαθέστατος, γλυκύτατος και γοητευτικός τύπος, με πραγματικά θαυμάσιο χαρακτήρα, ο οποίος επίσης τη συγκεκριμένη στιγμή και κάτω απο συγκεκριμένες συνθήκες είπε ένα μεγάλο ψέμμα και καρπώθηκε όσα δικαιωματικά ανήκαν σε άλλον. Πανέξυπνη ανατροπή, επαναλαμβάνω, που μας λέει πράγματα για τη φύση του ηρωισμού με τα οποία προσωπικά συμφωνώ απόλυτα. Αρκετά φλυάρησα όμως. Όπως είπα και πριν, ακόμα κι αν ξεχάσετε όσα έγραψα - ή δεν συμφωνήσετε μ' αυτά - η ταινία παραμένει μια απολαυστική κωμωδία.

Η ΤΑΜΑΡΑ ΝΤΡΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ

Ο Stephen Frears αποδεικνύει χρόνο με τον χρόνο ότι είναι ένας σκηνοθέτης... παντός καιρού. Δεν το λέω με κακιά έννοια. Κάθε άλλο. Θεωρώ ότι οι πολύ διαφορετικές ταινίες που έχει κάνει (από τις "Επικίνδυνες σχέσεις" μέχρι το "Πιτσιρίκι" και από το "Ωραίο μου Πλυντήριο" μέχρι το "The Hit") είναι πάντα από ενδιαφέρουσες έως εξαιρετικές, δηλαδή από ένα επίπεδο και πάνω.
Έτσι το 2010 γυρίζει την "Tamara Drew" ("Η επεισοδιακή επιστροφή της Ταμάρα Ντρου"), ταινία βασισμένη σε κόμικς, την οποία, δίχως να πρόκειται για ένα από τα μεγάλα φιλμ του, βρήκα διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα. Η ομώνυμη ηρωίδα, πρώην ασχημόπαπο και νυν σούπερ γκόμενα χάρη σε μια πλαστική που έκανε στη μύτη της, επιστρέφει στη μικρή, επαρχιακή πόλη της και αναστατώνει τις ζωές των κατοίκων - και κυρίως, βέβαια, του αντρικού πληθυσμού.
Ακούγεται χαζό; Δεν είναι τόσο. Ο Φρίαρς μένει πολύ μακριά από τη φτηνή φαρσοκωμωδία. Το χιούμορ βεβαίως υπάρχει, πικρό πολύ συχνά, αλλά συνυπάρχει με μια εξονυχιστική καταγραφή της επαρχιακής μιζέριας (που, όπως φαίνεται τελικά, είναι ίδια σ' όλο τον κόσμο) και των πολλών χαρακτήρων που εμπλέκονται στην ιστορία και αποτελούν το μικρόσκοσμο της αγροτικής πόλης. Και είναι πολλοί και ποικίλοι οι χαρακτήρες αυτοί: Ο πετυχημένος συγγραφέας αστυνομικών, που με τη σύζυγό του διατηρεί φάρμα - καταφύγιο συγγραφέων (!), οι συγγραφείς που ζουν εκεί, ο ωραίος αγρότης, ο ροκ σταρ που σκάει απο το πουθενά, τα δύο 15χρονα κοριτσάκια που γίνονται καταλύτης στη όλη ιστορία και κάμποσοι άλλοι. Μια μικρή κοινωνία με τις ιστορίες, τα ψέματα, τα μικρά δράματα, την υποκρισία... μια μικρογραφία της βρετανικής κοινωνίας, που ο Φρίαρς σατιρίζει εύστοχα. Η ιστορία μπορεί να γίνει κάπου και τραγική - αν και η φρεσκάδα του σκηνοθέτη δεν σε κάνει ποτέ να τα βάψεις μαύρα. Το όλο κλίμα ίσως θυμίζει κάπως Νικ Χόρνμπι (ο Φρίαρς έχει άλλωστε μεταφέρει στην οθόνη το δικό του διασκεδαστικότατο "High Fidelity").
Αυτό που θαυμάζω στον σκηνοθέτη αυτόν είναι η αστείρευτη φρεσκάδα του, αν σκεφτεί κανείς ότι γυρίζει αυτή την ταινία στα 69 του χρόνια. Και η ικανότητά του να μεταμορφώνεται διαρκώς, δίχως σχεδόν ποτέ να δίνει κακά αποτελέσματα. Και μη μου πει κανείς ότι παρήκμασε. Πάντοτε, σ' όλη του την καριέρα, γύριζε όπως είπαμε πολύ διαφορετικά πράγματα, που, ξαναλέω, τις φορές που δεν ήταν εξαιρετικά, ήταν τουλάχιστον πολύ συμπαθητικά. Όπως σ' αυτή εδώ την Ταμάρα. Δεν νομίζω ότι είναι μεγάλη ταινία, βλέπεται όμως πολύ ευχάριστα.

Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ, Ο ΜΠΛΕΡ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Συμβαίνει το εξής: Η Queen του Steven Frears είναι καλή ταινία, οι ηθοποιοί, με επικεφαλής την Έλεν Μίρεν, είναι άψογοι, πλην όμως είναι το είδος ταινιών που δεν μ' ενδιαφέρει. Προσωπικό είναι αυτό και μόνο. Αν τώρα θέλετε να μάθετε τις σχέσεις βασιλισσας - Νταϊάνας, τι έκανε η πρώτη μετά το θάνατό της, ποια ήταν η στάση του νεοεκλεγέντος Μπλερ και άλλα τέτοια, ΟΚ. Είναι η καλύτερή σας.
Ωστόσο για μένα συνέβει αυτό περίπου που έγραψα και για το Flight 929 του Greengras: Βαριέμαι το τόσο ωμό κινηματογραφικό "ρεπορτάζ", όσο καλογυρισμένο κι αν είναι. Είναι σα να γυρίζεις μια πολύ καλη και ρεαλιστικότατη ταινία για τις σχέσεις π.χ. Καραμανλή - Παπανδρέου στη δεκαετία του 80 και να αποκαλύπτεις, ας πούμε, ότι τα είχαν κάνει πλακάκια και η κόντρα τους ήταν για τα μάτια του κόσμου. Θα γίνει σκάνδαλο, θα βουίξουν οι εφημερίδες, αλλά... νομίζω ότι αυτά όλα είναι δουλειά των δημοσιογράφων. Προσωπικά δεν θα κατανοήσω ποτέ γιατί ένας θαυμάσιος σκηνοθέτης όπως ο Frears καταπιάνεται με τέτοια θέματα.
Αρκετά γκρίνιαξα όμως. Αν δεν σας ενοχλούν όλα αυτά - που βεβαίως είναι δικαίωμά σας - το φιλμ είναι εντυπωσιακό από πολλές απόψεις. Κατ' αρχάς η ομοιότητα των ηθοποιών με τα πραγματικά πρόσωπα είναι εκπληκτική. Έπειτα, οι ηθοποιίες είναι εξαίρετες - με πρώτη και καλύτερη, όπως είπαμε, τη Μίρεν, που σε πείθει συνεχώς ότι μπρος σου αντικρύζεις την Ελισσάβετ. Τρίτο, καταδεικνύει καθαρά πόσο αποκομμένη από τον λαό είναι τόσο η βασίλισσα, όσο και το Παλάτι γενικότερα, που παραμένει κολημμένο σε σχεδόν μεσαιωνικούς τύπους και συμπεριφορές. Και, το εντυπωσιακότερο όλων, επικεντρώνει στην προσωπικότητα και συμπεριφορά του "σοσιαλιστή" Μπλερ (κεντρικό πρόσωπο της ιστοριας κατά τη γνώμη μου). Λίγες μόλις εβδομάδες μετά την εκλογή του ο Μπλερ μετατρέπεται σε ένθερμο μοναρχικό, κάνοντας τα πάντα για να σώσει το παλάτι, που κλονίζεται και παραπαίει εξ αιτίας ης αρτηριοσκληρωτικής συμπεριφοράς των ενοίκων του μπρος στον απρόσμενο θάνατο της "πριγκήπισας του λαού" Νταϊάνας, φτάνοντας να αμφισβητηθεί για πρώτη φορά - το παλάτι - από τους μισούς σχεδόν άγγλους (και μάλιστα ο όψιμος αυτός φιλομοναρχισμός εκδηλώνεται σε άντίθεση με τη γνώμη πολλών συνεργατών του στο κόμμα και της ίδιας της συζύγου του). Είναι σαν να θαυμάζει αιφνιδίως (ο Μπλερ) τη βασιλισσα, βλέποντάς την κάπως σαν μητέρα.
Αν σας καίνε όλα αυτά... είπαμε, είναι καλή σαν ταινία.
ΥΓ: Το ποστ αυτό είναι καταραμένο. Το ανεβάζω στο blog κι αυτό εξαφανίζεται. Η κατάρα της βασίλισσας ίσως;

Η ΤΟΛΜΗΡΗ ΚΥΡΙΑ ΧΕΝΤΕΡΣΟΝ

"Η κυρία Χέντερσον παρουσιάζει" είναι η πρόσφατη ταινία του Steven Frears και αυτό και μόνο θα έπρεπε να αποτελεί γεγονός. Ωστόσο εδώ ο σκηνοθέτης καταπιάνεται με ένα ιστορικής φύσης θέμα που μάλλον δεν μας αγγίζει τόσο. Η παρουσίαση του πρώτου θεάματος με γυμνό στο Λονδίνο της δεκαετίας του 30, ίσως στην εποχή του να σκανδάλισε πολύ κόσμο και να αποτέλεσε στήριγμα για τους φαντάρους που πολεμούσαν στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, πλην όμως σήμερα μόνο εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον μπορεί να προκαλέσει. Η ταινία είναι ευχάριστη, ίσως και διασκεδαστική σε κάποια σημεία, έχει και την απαραίτητη δόση τραγικού στοιχείου, η Τζούντι Ντεντς και ο Μπομπ Χόσκινς είναι πολύ καλοί, αλλά από τον Frears περιμένουμε σαφώς κάτι περισσότερο από ό,τι θα χαρακτηρίζαμε απλώς "συμπαθητικό".