ΚΛΑΣΙΚΟΣ ΑΛΛΑ ΔΑΙΔΑΛΩΔΗΣ "ΜΕΓΑΛΟΣ ΥΠΝΟΣ"

Το "Big Sleep" (1946) ενός από τους κλασικούς μεγάλους χολιγουντιανούς σκηνοθέτες, του Howard Hawks (1896-1977) είναι ένα πραγματικά αρχετυπικό αστυνομικό φιλμ, με μία σπάνια ιδιαιτερότητα: Ενώ από όλους θεωρείται, όπως είπαμε, αρχετυπικό, ουδείς μάλλον έχει καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει σ' αυτό, ποιος είναι πίσω από ποιον, ποια είναι ακριβώς η ίντριγγα. Δεν λέω ότι δεν υπάρχει ιστορία, εξήγηση, ξεκαθάρισμα, αλλά ίσως χρειάζεται να το δει κανείς 2-3 φορές απανωτά (κρατώντας πιθανόν και σημειώσεις) για να βγάλει άκρη. Το σενάριο είναι τόσο πολύπλοκο, οι πληροφορίες τόσο πυκνές, τα ονόματα πέφτουν τόσο γρήγορα, που πολλοί από τους θεατές παραιτούνται κάπου στα μισά και... απλώς απολαμβάνουν όσα βλέπουν. Έχοντας λοιπόν αυτά υπ' όψιν, μη φοβηθείτε αν ξαφνικά διαπιστώσετε ότι δεν θυμάστε ποιος είναι ο τάδε, τι σχέση έχει με το δείνα, γιατί ο Α έκανε αυτό που έκανε εις βάρος του Β κλπ. Δεν θα είστε ο πρώτος.
Βασισμένο στο ομώνυμο (και εξ ίσου πολύπλοκο) βιβλίο του Ρέιμοντ Τσάντλερ, η ταινία μεταφέρει στην οθόνη μια ακόμα περιπέτεια του θρυλικού ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, που φυσικά τον υποδύεται - ποιος άλλος; - ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ. Δίπλα του μια πανέμορφη, νεαρή τότε, Λορίν Μπακόλ. Και γιατί είναι λοιπόν κλασικό το φιλμ, ενώ οι περισσότεροι μπερδεύονται με την πλοκή; Διότι έχει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά του φιλμ νουάρ: Υπέροχη, ασπρόμαυρη φωτογραφία που δημιουργεί ανεπανάληπτη ατμόσφαιρα, σχεδόν αποκλειστικά νυχτερινά πλάνα, εξαιρετικά πνευματώδεις ατάκες, που συναγωνίζονται η μία την άλλη - πολλές με έντονα σεξουαλικά υπονοούμενα, σασπένς, διαρκείς ανατροπές και την ανεπανάληπτη χημεία μεταξύ Μπακόλ και Μπόγκαρντ. Τι άλλο θέλετε; Συγχρόνως βέβαια, δεν παραλείπει, όπως πολλά έργα του Τσάντλερ, να καυτηριάσει την ανηθικότητα και τη βρωμιά που κρύβεται πίσω από την απαστράπτουσα βιτρίνα της πλούσιας αμερικάνικης οικογένειας, αυτής του γέρου στρατηγού με τις δύο διεφθαρμένες κόρες στο συγκεκριμένο παράδειγμα.
Φυσικά το σχεδόν εξωπραγματικό στοιχείο υπάρχει: Κρύβεται στην απίστευτη ευκολία που ο Μπόγκαρντ / Μάρλοου ρίχνει όποιαδήποτε όμορφη γυναίκα βρει μπροστά του κυριολεκτικά σε λίγα λεπτά. Αρκεί να τις κοιτάξει και να πει δυο - τρεις κουβέντες... και πάει, πέσανε όλες. Μιλάμε δηλαδή για απανωτούς κεραυνοβόλους έρωτες! Στα υπ' όψιν λοιπόν κι αυτό το στοιχείο, για να μη σας ξενίσει αν δεν είστε φίλος των παλιών αστυνομικών.
Πρέπει κανείς να κατανοήσει ότι εδώ μιλάμε για μια καθαρή "ταινία είδους". Αν δεν γοητεύεστε από τα ρεπούμπλικα, τις καπαρντίνες, τα παλιομοδίτικα αυτοκίνητα, τα αιώνια σφηνωμένα τσιγάρα στα χείλη, τους ντετέκτιβ, το τζόγο, τις εντυπωσιακές, μοιραίες γυναίκες, τότε ψάξτε αλλού. Πέραν του fun στοιχείου πάντως, και σεναριακά εξαιρετικά νουάρ υπήρξαν και πολλά απ' αυτά, όπως είπαμε, διέθεταν εντονότατο το στοιχείο της καυστικότατης κοινωνικής κριτικής. Για τους φίλους λοιπόν του είδους, αλλά και τους φίλους του κλασικού αμερικάνικου σινεμά, το φιλμ συνίσταται, κι ας βγείτε με μερικά ερωτηματικά στο τέλος...