"EVOLUTION": ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΓΙΑ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥΣ ΘΕΑΤΕΣ

Η γαλλίδα Lucile Hadzihalilovic είναι μια πολύ ιδιαίτερη, ερμητική θα έλεγα, σκηνοθέτης, πράγμα που ήταν φανερό από την προηγούμενη ταινία της, την "Αθωότητα". Το 2015 γυρίζει το ακόμα πιο ερμητικό "Evolution".

Σε ένα έρημο, σχεδόν εγκαταλειμμένο παραθαλάσσιο χωριό που κατοικείται μόνο από γυναίκες και μικρά αγόρια, ο Νικόλ βλέπει ενώ κολυμπά το πτώμα ενός αγοριού στο βυθό. Ερωτήματα για το τι συμβαίνει στο χωριό γεννιούνται μέσα του. Γιατί όλα τα αγόρια περνούν μέρος της ζωής τους στο νοσοκομείο και τι είδους επεμβάσεις γίνονται σ' αυτά; Τι κάνουν οι γυναίκες τη νύχτα; Είναι η γυναίκα με την οποία ζει και τον φροντίζει μητέρα του;

Μεταξύ επιστημονικής φαντασίας και τρόμου, όχι όμως όπως έχετε συνηθίσει αυτά τα είδη (κάθε άλλο), βασίζεται κυρίως στην έντονη ατμοσφαιρικότητα που είναι κυρίαρχη σε κάθε πλάνο. Από εκεί και πέρα... μη ρωτάτε πολλά. Τίποτα δεν εξηγείται, κανείς δεν θα μάθει τι και γιατί συμβαίνει στο χωριό. Αργοί ρυθμοί, αναπάντητα ερωτήματα, πανταχού παρόν τελετουργικό στοιχείο (που μοιάζει να κυριαρχεί στο έργο της δημιουργού, αν κρίνω και από την προηγούμενη ταινία της), λιτότητα στην εικόνα (τα γυμνά εσωτερικά, τα απλά τοπία, το μουντό, πρασινωπό χρώμα), όλα φτιάχνουν ένα φιλμ που απευθύνεται αποκλειστικά σε λίγους κινηματογραφόφιλους που ίσως εκτιμήσουν την όλη κρυπτική ατμόσφαιρα. 

Μόνο για πολύ λίγους, επαναλαμβάνω. Οι περισσότεροι θα κουραστούν στη μέση. Πάντως η ατμόσφαιρα που δημιουργεί είναι πράγματι υποβλητική. Πέραν αυτού... δεν ξέρω...

ΠΑΡΑΞΕΝΗ, ΑΡΓΗ ῾ἉΘΩΟΤΗΤΑ῾῾

 

Η ''Αθωότητα῾῾ (Innocence) του 2004 είναι ένα παράξενο, υπνωτικό, αργό γαλλικό φιλ της Lucile Hadzihalilovic. Ενδιαφέρον, αλλά για λίγους.

Διαδραματίζεται ολόκληρο σε ένα οικοτροφείο θηλέων. Ένα νέο κοριτσάκι - μαθήτρια (γύρω στα 7-8 πρέπει να είναι) φτάνει εκεί (με σουρεαλιστικό μάλιστα τρόπο). Θα γνωρίσει τις παιδαγωγούς (μια απ᾽αυτές είναι η Μαριόν Κοτιγιάρ) , τις συμμαθήτριές του, το υπηρετικό προσωπικό. Η ιεραρχία είναι αυστηρή, οι ῾῾μεγάλες῾῾ κάποια στιγμή φεύγουν για πάντα από εκεί (άγνωστο για πού), κάποια μυστικά πλανώνται στην ατμόσφαιρα... Πολύ σύντομα θα διαπιστώσουμε ότι το φιλμ δεν διαθέτει (ηθελημένα εννοώ) κανενός είδους ρεαλισμό. Το οικοτροφείο, το δάσος και οι κήποι που το περιβάλλουν, είναι περίκλειστα. Καμιά ανφορά δεν υπάρχει στις οικογένειες των κοριτσιών (αν υπάρχουν), κανένας απολύτως ξένος δεν μπαίνει εκεί. Ουσιαστικά δεν υπάρχει εξωτερικός κόσμος. Τα πάντα συμβαίνουν σε ένα μικρο σύμπαν. Όσο για την ῾῾εκπαίδευση῾῾, είναι κι αυτή κάτι ακαθόριστο. Τα κορίτσια άλλωστε αφιερώνουν μεγάλο μέρος του χρόνου τους σε παιχνίδια.

Μέχρι το τέλος θα διαπιστώσουμε ότι πρόκειται για ένα από τα λίγα φιλμ που δεν εμφανίζεται κανένας απολύτως άντρας. Πρόκειται για έναν κόσμο ερμητικά κλειστό γι᾽αυτούς. Η πλοκή είναι ισχνή, η εικόνα όμως και η σκηνοθεσία συμβάλλουν στην υπερίσχυση του ονειρικού στοιχείου στην ταινία. Και, όσο προχωρούμε, θα αντιληφθούμε ότι όσα βλέπουμε δεν είναι παρά μια καθαρή αλληγορία για την (γυναικεία) παιδική ηλικία και τη δύσκολη πορεία προς την ενηλικίωση. Η προστασία, η ξενοισιά και το παιχνίδι θα δώσουν σιγά - σιγά τη θέση τους στην περιέργεια, στην ανάγκη για περισσότερες εμπειρίες, στην έξοδο τελικά από τον ερμητικό τους μικρόκοσμο.

Ταινία αλληγορία λοιπον, διαθέτει νομίζω μια παράδοξη, απόκοσμη ομορφιά, λόγω όμως των αργών ρυθμών της και της ῾῾λίγης῾῾ πλοκής, θα εκτιμηθεί από πολύ λίγους.