ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΗ "JASON BOURNE"

Έτσι κι αλλιώς το Χόλιγουντ είναι αδηφάγο και ποtέ δεν λέει όχι για κάτι που (υποψιάζεται οτι) θα φέρει λεφτά. Το 2016 λοιπόν, 9 χρόνια μετά την τελευταία συνέχεια, ο "Jason Bourne" (ακριβώς μ' αυτόν τον απλό τίτλο) είναι και πάλι εδώ, με σκηνοθέτη και πάλι τον ικανό Paul Greengrass. Έτσι η τριλογία γίνεται τετραλογία  και ιδεύει ολοταχώς προς την πολυλογία.
Ο αμνησιακός σούπερ πράκτορας προσπαθεί και πάλι να ανακαλύψει το χαμένο γι' αυτόν παρελθόν του, καθώς ένα νέο σχέδιο, όπως αυτό που ο ίδιος έφερε στο φως παλιότερα, ετοιμάζεται από σατανικούς κύκλους των αμερικάνικων μυστικών υπηρεσιών. Μετά κόπων και βασάνων λοιπόν θα οδηγηθεί στην ταυτότητα και το ρόλο που έπαιξε στην ιστορία ο άγνωστος γι' αυτόν πατέρας του.
Κοσμοπολίτικη, non stop δράση, δυναμική σκηνοθεσία, γερό καστ (Ματ Ντέιμον, Τόμι Λι Τζόουνς, Αλίσια Βικάντερ, Βενσάν Κασέλ) και μυστικά που αποκαλύπτονται, δίνουν τη βεβαιότητα ότι δεν θα προλάβετε να πλήξετε. Θα το ευχαριστηθείτε. Μόνο που και το σενάριο εδώ είναι πιο απλοϊκό (ΟΚ, για να ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή, οι κακοί της CIA ξεκινούν παρόμοιο με το παλιό μυστικό σχέδιο - πόσο πρωτότυπο - και βέβαια στη CIA υπάρχουν και καλοί). Το ελληνικό ενδιαφέρον φυσικά επικεντρώνεται στο πρώτο μέρος του φιλμ που διαδραματίζεται στην Αθήνα, στην περιοχή του Συντάγματος κυρίως (αναφέρονται και αρκετοί δρόμοι) και μάλιστα την εποχή των Αγανακτισμένων ή των μετέπειτα άγριων διαδηλώσεων, με μια Αθήνα να καίγεται, με μολότωφ και ΜΑΤ παντού και, εν μέσω όλων αυτών, να τρέχει και το παιχνίδι των κατασκόπων. Πλακα είχε όλο αυτό το σκηνικό. Ωστόσο, θα το ξαναπώ, τα πραγματα είναι πιο απλοϊκά και προβλέψιμα, ο Μπορν είναι πιο απέθαντος απο ποτέ και το όλο πράγμα αποτελεί βεβαίως ξαναζεσταμένο φαγητό. Σας το λέω ως φαν της αρχικής τριλογίας.

ΟΙ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ "ΑΘΛΙΟΙ"

Με την πρώτη μυθοπλαστική του ταινία, τους "Ἀθλιους" του 2019,  ο εκ Μάλι και κάτοικος Γαλλίας Ladj Ly κατάφερε να με συγκλονίσει.
Το φιλμ είναι, υποτίθεται, αστυνομικό. Ένας μπάτσος από την επαρχία μετατίθεται σε μια εκρηκτική και υποβαθμισμένη γειτονιά του Παρισιού, που κατοικείται κυρίως από μετανάστες και απογόνους τους. Στην πρώτη του κιόλας περιπολία με δύο έμπειρους συναδέλφους του θα αντιληφθεί ότι βρίσκεται ανάμεσα σε αντικρουόμενες ομάδες και συμφέροντα, θα μπλέξει σε ένα βίαιο επεισόδιο που αφορά ένα παραβατικό παιδί και ένας εφιαλτικός αγώνας δρόμου για το ποιος θα προλάβει ποιον αρχίζει...
Υπάρχει η πλοκή και η δράση που δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα, υπάρχει το στοιχείο της περιπἔτειας, η πέρα για πέρα ρεαλιστική, ῝βρώμικη῝ εικόνα και η δυνατή σκηνοθεσία. Αυτά και μόνο θα αρκούσαν για να με κρατήσουν καθηλωμένο. Αυτά όμως είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η ουσία είναι όσα δείχνονται για την κόλαση των υποβαθμισμένων προαστίων του Παρισιού (και πλήθους άλλων δυτικών μεγαλουπόλεων προφανώς). Κατοικημένα από ένα μωσαικό φυλών, χρωμάτων και κουλτούρων, με μεγάλο μέρος (νεαρών κυρίως) κατοίκων με παραβατική συμπεριφορά, με διαφορετικά συμφέρονται που αλληλοσυγκρούονται, με τους μπάτσους να αποτελούν απλώς και μόνο μια ακόμα συμμορία (ή ομάδα συμφερόντων) ανάμεσα στις τόσες, με τα πάντα να βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού και τη βία έτοιμη να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή, με την παραμικρή ῝σπίθα῝ που θα την πυροδοτήσει, κι όλα αυτά φυσικά κάτω (ή εξαιτίας) από την ῝ομπρέλα῝της γενικευμένης φτώχιας και ενός εξαιρετικά άσχημου αστικού τοπίου, τα μέρη αυτά φαντάζουν ως μία επίγεια κόλαση. Ή, ακριβώς όπως υπονοεί ο τίτλος, το μέρος όπου ζουν οι σύγχρονοι Άθλιοι, 150 χρόνια μετά από αυτούς του Ουγκό - πόσο λίγο έχουν αλλάξει από τότε τα πράγματα, τουλάχιστον όσον αφορά το θέμα της εξοργιστικής ανισότητας...
Στο νου μας έρχεται βεβαίως το ῝Μίσος῝ του Κασοβιτς. Παρόμοια δύναμη, παρόμοια καταγραφή της ῝κόλασης῝... Και να θυμάστε: Ανάμεσα σε μαύρους, τσιγγάνους, πακιστανούς, έμπορους ναρκωτικών, μπάτσους, αδελφούς μουσουλμάνους και άλλους που ισορροπούν στο χείλος του γκρεμού, έτοιμοι να συγκρουστούν ανά πάσα στιγμή και να τινάξουν τα πάντα στον αέρα, δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Υπάρχει μόνο ένα καζάνι που βράζει και, πολύ φοβάμαι, θα τιναχτεί κάποια στιγμή με απρόβλεπτες για όλους μας συνέπειες. Τουλάχιστον από το φιλμ φαίνεται να μην υπάρχει καμία λύση...

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ, ΑΛΛΑ... ΣOΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ "OUR DAILY BREAD"

Το 1934 ο κλασικός αμερικάνος σκιηνοθέτης King Vidor (1894-1982) γυρίζει, με σενάριο βασισμένο σε σε δικό του στόρι, μια ασυνήθιστη για τα αμερικανικά δεδομένα ταινία: Το "Our Daily Bread", ένα φιλμ που με μια αυθόρμητη πρώτη ματιά μπορεί να χαρακτηριστεί σοσιαλιστικό.
Βρισκόμαστε στη λαίλαπα της μεγάλης κρίσης του 1929. Ένα νέο ζευγάρι αναγκάζεται, λόγω ανεργίας του συζύγου, να δεχτεί την πρόταση ενός ευκατάστατου θείου και να εγκαταλείψει την πόλη για να εγκατασταθεί σε μια μεγάλη εγκαταλειμμένη φάρμα. Σύντομα φαίνεται ότι δεν έχουν την παραμικρή ιδέα από αγροτική ζωή και δουλειά (σε μια αστείας σκηνή αγνοούν τι ζώο είναι ένα γαϊδούρι). Τότε ο σύζυγος έχει μια φαεινή ιδέα: Καθώς από τη φάρμα περνούν καραβάνια από άνεργους, πεινασμένους ανθρώπους (οικογένειες ολόκληρες) αναζητώντας την τύχη τους στη δύση (μερικοί θέλουν να γίνουν χρυσοθήρες), τους καλεί να εγκατασταθούν και να δουλέψουν ομαδικά στη φάρμα, προσθέτοντας ο καθένας την εμπειρία του από το παλιό του επάγγελμα. Έτσι σύντομα θα δημιουργηθεί ένα ολόκληρο χωριό, που θα εργάζεται ομαδικά και με απόλυτη κοινοκτημοσύνη της τροφής. Φυσικά οι δυσκολίες δεν θα αργήσουν να φανούν.
Αισιόδοξη, "σοσιαλιστική" - αν και η απόλυτη απέχθεια προς την πολιτεία, η υπογράμμιση της έλλειψης και της μη ανάγκης οποιασδήποτε βοήθειας και η ακράδαντη πίστη ότι όλα μπορούν να επιτευχθούν με τη σκληρή δουλειά ίσως να μη θεωρηθούν και τόσο σοσιαλιστικά - βαθειά ουμανιστική, με πίστη σε αξίες όπως η αλληλεγγύη, η συναδελφικότητα, η συνεργασία, η ισότητα και - φευ, θα έλεγε ένας καλός αμερικάνος - η κοινοκτημοσύνη (έστω και μόνο στα τρόφιμα), διαθέτει κάποια αφέλεια, αλλά και μερικές, μεμονωμένες, δυνατές σκηνές, που, αν τις απομονώσεις, θα μπορούσαν να ανήκουν σε φιλμ του σοβιετικού κινηματογράφου της εποχής. Δίχως να είναι κάτι πολύ μεγάλο, αξίζει όντως να το δείτε ως ένα είδος κινηματογραφικού αξιοπερίεργου - με δεδομένο βέβαια το ότι προκειται για αμερικάνικη ταινία ενός μεγάλου και καθιερωμένου χολιγουντιανού σκηνοθέτη της εποχής.

"ΠΟΝΟΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑ" ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΙΚΟΣ ALMODOVAR

Έχουν περάσει 40 περίπου χρόνια και κοντά 30 ταινίες από τότε που πρωτογνωρίσαμε τον Pedro Almodovar και, ω του θαύματος, να που μπορεί να μας συγκινεί ακόμα εν έτει 2019 με το αυτοβιογραφικό "Πόνος και Δόξα" (Dolor y Gloria) και να φαίνεται πιο ώριμος από ποτέ.
Ένας διάσημος σκηνοθέτης, τιμημένος κάποτε με βραβείο στις Κάννες, έχει αποσυρθεί και απομονωθεί καθώς του λείπει η έμπνευση και βασανίζεται από ασθένειες και πόνους (κάποιοι απ' αυτούς ψυχολογικής φύσης). Καθώς όμως θυμάται τα παιδικά του χρόνια και τις δημιουργικές του εποχές και συναντά κάποια πρόσωπα - κλειδιά από το μακρινό παρελθόν, προσπαθεί να συμφιλιωθεί με την παρούσα κατάστασή του, να ξεφύγει από εθισμούς και να ξαναβρεί τη χαρά της ζωής.
Πρόκειται για το πλέον αυτοβιογραφικό φιλμ του Almodovar. Σχεδόν όλα όσα βλέπουμε είναι αληθινά και έχουν συμβεί. Τα παιδικά του χρόνια, οι ξένοιαστες και οργιαστικές εποχές της νιότης και της δημιουργικότητας, η μελαγχολία της μεγαλύτερης ηλικίας και η τάση για απομόνωση... Η επιστροφή - και λύτρωση από τα φαντάσματα που τον κρατάνε καθηλωμένο - θα γίνει μέσα από τις διαδοχικές συναντήσεις σημαντικών προσώπων από το παρελθόν: Με τον αγαπημένο του πρωταγωνιστή, με τον οποίο έχουν να μιλήσουν για δεκαετίες, με έναν παλιό εραστή, με τον οποίο ήταν βαθιά ερωτευμένος, καθώς και με αναμνήσεις από τη μητέρα του απ' όλες τις εποχές της ζωής του. Και, για να γίνει ακόμα πιο συγκινητικό το όλο πράγμα, επανασυνδέεται όντως στο φιλμ με αγαπημένους ηθοποιούς που πρωταγωνίστησαν στις παλιότερες υαινίες του: Τον Αντόνιο Μπαντέρας (εδώ στην καλύτερη ίσως ερμηνεία του ως εμφανέστατο alter ego του ίδιου του Almodova) και της Πενέλοπε Κρουζ. Η λύτρωση θα έλθει αβίαστα.
Στοχασμός πάνω στη μελαγχολία του χρόνου που περνά, πάνω στην τέχνη, την έμπνευση και τη δημιουργικότητα, πάνω στο κλείσιμο παλιών πληγών, τη  συμφιλίωση και τη γαλήνη που έρχεται, το φιλμ είναι κατά τη γνώμη μου και από τα καλύτερα του δημιουργού και από τα καλύτετα του 2019.

"ΔΙΧΑΣΜΕΝΟ ΚΟΡΜΙ": ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΑΤΙ ΣΤΟΝ ΧΙΤΣΚΟΚ

Το 1984 ο Brian De Palma έκανε ακόμα ενδιαφέρουσες ταινίες. Η παρακμή ήρθε αργότερα... Τότε λοιπόν γυρίζει το "Body Double" ("Διχασμένο Κορμί" στην Ελλάδα), αποτίοντας έναν απόλυτο φόρο τιμής στο Χίτσκοκ και σε κάποιες ψυχοπαθολογικές καταστάσεις...
Ένας άσημος ηθοποιός που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα όπως μπορεί, πάσχει από κλειστοφοβία, πράγμα που τον κάνει να χάσει ένα ρόλο βαμπίρ, στον οποίο ήλπιζε. Ευτυχώς ένας καινούριος φίλος του παρέχει για λίγο καιρό ένα σούπερ σπίτι. Εκτός από τα πολλά προσόντα του σπιτιού αυτού, ένα τηλεσκόπιο του δίνει τη δυνατότητα θέας στην πόλη, η πιο ενδιαφέρουσα από τις οποίες είναι βεβαίως μια σέξι γειτόνισσα. Σύντομα θα γίνει ένας τακτικός ηδονοβλεψίας, ώσπου μια νύχτα αυτό που θα δει - ένας φόνος - θα αλλάξει εντελώς τη ζωή του...
Σας θυμίζει κάτι; Φυσικά τον "Σιωπηλό Μάρτυρα" του Χίτσκοκ. Θα σας πω ότι η πλοκή, εκτός από το βασικό αυτό μοτίβο, δανείζεται πολλά (τα περισσότερα ίσως) και από τον "Δεσμώτη του Ιλίγγου", το άλλο κλασικό φιλμ του μετρ. Πέραν αυτών των προφανώς ηθελημένων αναφορών, το φιλμ παίρνει τη θέση του στο χώρο των cult, με την απίθανη τροπή, το γρήγορο ρυθμό, τις μεγάλες και αγωνιώδεις σεκάνς κυνηγητών και όχι μόνο, το διακριτικό άγγιγμα του τρόμου, τις καυτές εμφανίσεις της νεαρής τότε Μέλανι Γκρίφιθ κλπ. Και, φυσικά, το σχόλιο πάνω σε διάφορες "αποκλίνουσες" ψυχικές καταστάσεις: Από την κλειστοφοβία (ο Στιούαρτ στον Χίστσκοκ έπασχε από υψοφοβία) και τη βίαιη θεραπεία της έως, βεβαίως, την κυρίαρχη ηδονοβλεψία. Για την τελευταία μοιάζει να μας λέει κάτι σαν "Μα γιατί "διαστροφή"; Αφού είναι κάτι το οποίο όλοι σχεδόν το έχουμε!" Ό,τι είχε πει κι ο Χίτσκοκ δηλαδή με πιο διακριτικό τρόπο. Εδώ όλα είναι πιο προφανή και φανερά (δεκαετία του 80 γαρ και πολλά ταμπού έχουν πέσει).
Ενώ μπορεί το σενάριο να είναι κάπως τραβηγμένο και απίθανο και να έχει κανείς διάφορες αντιρρήσεις, η ταινία, ως cult όπως είπαμε, "οφείλει" να έχει κάποια στραβοπατήματα, τα οποία παραβλέπονται. Οπότε τελικά νομίζω ότι παραμένει απολαυστική μέχρι σήμερα.

"ΚΟΡΩΝΑ Ή ΓΡΑΜΜΑΤΑ": ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΚΟΥΑΝΤΟΡ

Ο εξ Ισημερινού σκηνοθέτης Camilo Luzuriaga γυρίζει το 2003 την 3η του ταινία "Cara o Cruz" (Κορώνα Γράμματα), ένα ψυχολογικό δράμα.
Μια γυναίκα που από 8 ετών, μετά το θάνατο της μητέρας τους, ζούσε στη Νέα Υόρκη, επιστρέφει στον Ισημερινό, συναντά για πρώτη φορά από τότε τη δίδυμη αδελφή της, το σύζυγό της και τον γέρο πατέρα της, ο οποίος βρίσκεται σε ίδρυμα. Μένει μαζί με την οικογένεια, ανατρέποντας πλήρως την ισορροπία της, καθώς ο χαρακτήρας της, ελευθεριακός στις σχέσεις, επιρρεπής σε εθισμούς και άκρως συναισθηματικός και ασταθής, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση μ' αυτόν της αδελφής της.
Οικογενειακό δράμα με κάποιους περαιτέρω στόχους. Εκτός του πλήρως εκτροχιασμού που θα επιφέρει στην οικογένεια που τη φιλοξενεί, η παρουσία της "άγνωστης" αδελφής θα λειτουργήσει ως καταλύτης αποκαλύπτοντας τα βαθιά κρυμένα, κάτω από μια ήρεμη καθημερινότητα, προβλήματα και δυσλειτουργικότητές της (της οικογένειας εννοώ). Και ίσως τη συνειδητοποίηση εκ μέρους της αδελφής της για τις πλάνες και την υποκρισία που ζούσε ως τότε. Ωστόσο και η ίδια η "αμερικάνα" αδελφή κάθε άλλο παρά ευτυχισμένη είναι...
Έχει το ενδιαφέρον της, αλλά παραμένει κάπως θεατρικό και δίχως κινηματογραφικές εκπλήξεις. Δείτε το αν σας ενδιαφέρουν τα βαθιά δράματα. Και προσέξτε πόσο η αστική καθημερινότητα της μεσαίας τάξης μιας τόσο μακρινής χώρας μοιάζει (τουλάχιστον όσον αφορά τα ψυχολογικά και οικογενειακά προβλήματα) μ' αυτήν οποιασδήποτε δυτικής χώρας. Και προβληματιστείτε αν θέλετε πάνω στο θέμα της παγκοσμιοποίησης και της ομογενοποίησης της ζωής σε μεγάλο μέρος του πλανήτη.

ΞΑΝΑΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΤΟ "PULP FICTION"

Ο Quentin Tarantino γυρίζει το "Pulp Fiction" το 1994. Είναι η δεύτερη ταινία του και για πολλούς η καλύτερή του. Όλα τα ταραντινικά γνωρίσματα βρίσκονται εδώ, και μάλιστα σε άψογη ισορροπία. Όσο για το καστ... ποιους να πρωτοθυμηθεί κανείς: Την Ούμα Θέρμαν, τον Τζον Τραβόλτα, τον Μπρους Γούίλις, τον Σάμουελ Τζάκσον, τη Ροζάνα Άρκετ, τον Χάρβεϊ Καϊτέλ... για να πούμε μερικούς μόνο.
Σχεδόν σπονδυλωτές, αρχικά άσχετες μεταξύ τους ιστορίες βίας, απάτης, ληστείας, φόνων και άλλων τινών δένουν τελικά μεταξύ τους κάπου στο τέλος. Ενδιάμεσα απίστευτες συζητήσεις περί ανέμων και υδάτων, μπόλικο χιούμορ και καλτ μουσικά κομμάτια συνθέτουν ένα πραγματικά απολαυστικό μωσαϊκό.
Τι είναι αυτό που κάνει τόσο απολαυστικό το φιλμ αυτό; Μα... όλα όσα είπαμε παραπάνω. Ο απίθανος συνδυασμός ωμής βίας, αμπελοφιλοσοφίας, ῾κουφών῾ καταστάσεων, χιούμορ, μουσικής, ποικίλων αναφορών κλπ. κλπ. Ο άριστος ρυθμός της ταινίας, που παρά τις μακρές συζητήσεις, καταφέρνει να μην κάνει ούτε λεπτό κοιλιά. Οι απίθανες - στα όρια της γελοιότητας - καταστάσεις διαδέχονται η μία την άλλη, ενώ οι σπαρταριστοί τύποι παρελαύνουν καθ᾽όλη τη διάρκεια. Τι άλλο θέλετε;
Ξέρετε φαντάζομαι ότι pulp λένε στην Αμερική τη φτηνή λογοτεχνία (αρχικά), τυπωμένη σε εξίσου φτηνό χαρτί, που κρεμόταν συα περίπτερα σε εξευτελιστικές τιμές και τροφοδοτούσε τα όνειρα και τις φαντασιώσεις εκατομμυρίων. Ε, λοιπόν, αυτό το pulp κλίμα καταφερνει να βγάλει άριστα στο φιλμ ο Ταραντίνο. Και γι´αυτό παίρνει άριστα. Υπάρχει σοβαρή πλευρά; θα αναρωτηθείτε ίσως. Δεν έχω ιδέα. Ή τουλάχιστον δεν έχω ιδέα αν επιδιώκεται συνειδητά κάτι τέτοιο. Ωστόσο η Αμερική που αποτυπώνεται στο φιλμ κάθε άλλο παρά κολακευτική είναι. Μοιάζει σαν ολόκληρη η χώρα να μη διαθέτει τίποτα άλλο εκτός από γκάνγκστερς, πληρωμένους δολοφόνους, χρήστες ποικίλων ουσιών, πουλημένους μποξέρ, βιαστές, ναρκέμπορους, μικροληστές... Παρέλειψα κάτι; Πολλά ίσως, αλλά δεν έχει σημασία. Αν το προσέξετε, παρά τον περιρέοντα χαβαλέ που κάνει τους πάντες συμπαθείς, δεν υπάρχει ούτε ένας νομίζω θετικός χαρακτήρας στην ταινία. Ξαναλέω: Δεν ξέρω αν το κάνει συνειδητά, αλλά πάντως η εικόνα κάθε άλλο παρά κολακευτική για μια χώρα είναι.
Όπως καταλάβατε πάντως προσωπικά το απήλαυσα και πάλι μετά από χρόνια...

"ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΤΙΓΜΑ", Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΤΕΝΟΚΕΦΑΛΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ

Το 2003 ο Robert Benton μεταφέρει στην οθόνη το βιβλίο του Philip Roth "Το Ανθρώπινο Στίγμα" (The Human Stain) με λαμπρό καστ: Άντονι Χόπκινς, Νικόλ Κίντμαν, Εντ Χάρις, Γκάρι Σινίζ.
Ένας επιτυχημένος κοσμήτορας σε κολέγιο αναγκάζεται να παραιτηθεί λίγο πριν τη σύνταξη, επειδή εν αγνοία του χρησιμοποίησε έναν ρατσιστικό όρο. Μετά το θάνατο της γυναίκας του, αν και ηλικιωμένος, θα τα φτιάξει με μια πολύ νεότερή του και "κατώτερή" του ταξικά γυναίκα, που δουλεύει ως καθαρίστρια. Αυτό θα θεωρηθεί σκάνδαλο στην πόλη. Παράλληλα βλέπουμε σκηνές από τα νεναικά του χρόνια και, κάποια στιγμή, μαθαίνουμε ένα μυστικό που επιλέγει να κρύβει επιμελώς σχεδόν σ' ολόκληρη τη ζωή του.
Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο δράμα, που προσπαθεί να θίξει αρκετά θέματα. Τον ρατσισμό πάν' απ' όλα, την ταξική δομή της κοινωνίας, τη συχνά ηλίθια πολιτική ορθότητα, την στενοκέφαλη και υποκριτική κοινωνία, που φαίνεται ευαίσθητη απέναντι σε δευτερεύοντα ζητήματα, σε πολλά άλλα και ουσιαστικά όμως είναι απόλυτα μη ανεκτική και συντηρητική... Αφηγείται την ιστορία με πισωγυρίσματα στο χρόνο, αποκαλύπτοντας προοδευτικά το παζλ, ενώ προσπαθεί να σχεδιάσει τα ψυχολογικά πορτρέτα των ηρώων της. Τέλος, οι ηθοποιίες είναι καλές. Ίσως όμως το όλο αποτέλεσμα να είναι κάπως θεατρικό. Έχει σίγουρα ενδιαφέρον, προβληματίζει σε πολλά επίπεδα τον θεατή (τελικά η "δειλία" και η προδοσία του ήρωα δεν είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής κατάστασης και μη ανεκτικότητας;), ενώ σε κάποια σημεία κατάφερε να με συγκινήσει. Ωστόσο, συνολικά, νομίζω ότι δεν είναι τόσο σημαντική κοινωνική ταινία όσο θα ήθελε. Κινηματογραφικά εννοώ.

ΣΠΑΡΑΚΤΙΚΟ ΑΛΛΑ ΜΑΚΡΟΣΥΡΤΟ "ΦΩΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ"

Τελικά ο Casey Affleck, αδελφός του γνωστού Ben, εκτός από καλός ηθοποιός είναι και ικανός σκηνοθέτης. Το "Light of my Life" (Φως στο Σκοτάδι) του 2019, παρά τα μείον του, το αποδεικνύει.
Πρόκειται για ένα δυστοπικό φιλμ επιστημονικής φαντασίας, που όμως ρίχνει το βάρος στο ψυχολογικό μέρος, δίχως εφέ και άλλα σχετικά. Σε μια μελλοντική, μετακαταστροφική κοινωνία οι γυναίκες έχουν σχεδόν εκλείψει από επιδημία. Οι ελάχιστες που μένουν (μαθαίνουμε ότι, διότι δεν τις βλέπουμε ποτέ) βρίσκονται έγκλειστες, σαν σκλάβες. Ένας μόνος πατέρας όμως έχει μια κόρη γύρω στα 10, που διαθέτει μυστηριωδώς ανοσία. Μ' αυτήν, μονίμως  μεταμφιεσμένη σε αγόρι για να την προφυλάξει, περιπλανιούνται σ' έναν ερημωμένο, κατεστραμμένο και άκρως επικίνδυνο κόσμο πασχίζοντας με κάθε τρόπο να επιβιώσουν.
Φυσικά στο μυαλό μας έρχεται κατ' ευθείαν "Ο Δρόμος" (The Road) του 2009. Παρόμοιος εχθρικός κόσμος (υπόλειμμα κόσμου μάλλον) και ένα επίσης περιπλανώμενο ζεύγος (πατέρας - παιδί) που προσπαθεί να επιβιώσει. Το φιλμ του Affleck είναι καλογυρισμένο, με απόλυτα σκοτεινή ατμόσφαιρα, μινιμαλιστικό, συγκινητικό σε κάποια σημεία, επικεντρώνεται στο δραματικό στοιχείο και διαθέτει στοιχεία θρίλερ, με αρκετές βίαιες εξάρσεις. Όπως είπαμε δεν υπάρχουν εφέ ή άλλα στοιχεία απλού εντυπωσιασμού. Και υπάρχει και το ανοιχτό τέλος, καθώς και οι πολύ καλές ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών (του Affleck και της αποκάλυψης Anna Pniowsky).
Συνολικά μπορώ να πω ότι μου άρεσε και το βρήκα σοβαρή προσπάθεια (οι σχέσεις πατέρα - κόρης λειτουργούν ίσως και ως αλληγορία των αληθινών αντίστοιχων σχέσεων, με το συνδυασμό αγάπης - καταπίεσης). Ωστόσο με κούρασε με τους αργούς ρυθμούς του (κυρίως η πρώτη, ατελείωτη σκηνή, αλλά και γενικότερα). Δεν θα το ξανάβλεπα εύκολα...

"FAQ ABOUT TIME TRAVEL" ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΞΕΚΑΡΔΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Ο βρετανός Gareth Carrivick (1957-2010) ήταν καθαρά τηλεοπτικός σκηνοθέτης. Το 2009 γύρισε τη μοναδική του ταινία, την κωμωδία επιστημονικής φαντασίας "Frequently Asked Questions about Time Travel".
Τρεις μπακούρηδες φίλοι, λίγο ρεμάλια, αλλά συμπαθείς, οι δύο εκ των οποίων είναι κολλημένοι με την ΕΦ, πάνε μετά την όχι και τόσο καλή δουλειά τους σε παμπ για ποτά. Απροειδοποίητα θα πέσουν σε μια... ρωγμή στο χρόνο (που βρίσκεται στις... τουαλέτες της παμπ), θα αρχίσουν να μπαινοβγαίνουν από το παρόν, στο παρελθόν και στο μέλλον... και σύντομα όλα θα γίνουν μπάχαλο.
Εντελώς low budget, πλην όμως έξυπνη και ευφάνταστη κωμωδία ΕΦ, η οποία, πριν από οτιδήποτε άλλο, κλείνει το μάτι στους φίλους του είδους με πλήθος αναφορών όχι μόνο σε φιλμ, σειρές κλπ. ΕΦ, αλλά και σε κοινά θέματα, ερωτήματα, παράδοξα και μυστήρια / αδιέξοδα του ταξιδιού στο χρόνο. Έτσι οι γνώστες θα απολαύσουν διπλά το φιλμ. Και οι υπόλοιποι όμως νομίζω ότι θα ευχαριστηθούν ένα έξυπνο σενάριο και, για μια ακόμα φορά, θα κατανοήσουν ότι δεν χρειάζονται εκατομμύρια, υπερπαραγωγές και ψηφιακά εφέ για μια καλή ταινία. Αρκούν οι καλές ιδέες και τα σωστά σενάρια. Τα άλλα... αφήστε τα στους βαρετούς υπερήρωες.
Όπως καταλάβατε ευχαριστήθηκα το φιλμ, το οποίο μου ήταν παντελώς άγνωστο. Εκτός του χιούμορ διαθέτει και τον σωστό ρυθμό για να μην κουράσει κανέναν. Αν λοιπόν θέλετε να περάσετε δύο ευχάριστες ώρες ψάξτε το.

"BIRDS OF AMERICA" Ή ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ

Ο Craig Lucas έχει δύο μόνο ταινίες στο ενεργητικό του. Η δεύτερη απ' αυτές, το "Birds of America" του 2008, είναι ένα συμπαθητικο δείγμα του ανεξάρτητου αμερικάνικου σινεμά, που ασχολείται με χιούμορ, αλλά και δραματικά στοιχεία, με ένα προσφιλές θέμα του σινεμά αυτού: Μια δυσλειτουργική οικογένεια.
Ο ήρωας είναι ο μόνος που διαλέγει να ακολουθήσει μια "φυσιολογική" ζωή (βλέπε συντηρητική, κομφορμιστική κλπ.) Ζει σε σπίτι σε προάστιο, είναι παντρεμένος και αγαπά τη γυναίκα του και, καθηγητής σε σχολείο, πασχίζει (γλίφοντας κατουρημένες ποδιές) για την πολυπόθητη μονιμότητα. Τα άλλα δύο αδέλφια του όμως, μια παρορμητική, "περιπετειώδης" αδελφή και ένας ψυχικά ασταθης αδελφός, κάθε άλλο παρά σαν αυτόν είναι. Όταν, για διάφορους λόγους, θα επιστρέψουν αμφότεροι στο σπίτι του μεγάλου αδελφού τους, κάθε έννοια ισορροπίας και ρουτίνας θα τιναχτεί στον αέρα...
Χιούμορ, δραματικές πινελιές και κάποιες αποκαλύψεις στο τέλος για το τι ακριβώς έχει συμβεί στο παρελθόν, συνθέτουν ένα μάλλον ευχάριστο φιλμ, το οποίο, επιπλέον, συνηγορεί τελικά υπέρ της ανατροπής της επαναλαμβανόμενης καθημερινότητας, της απόρριψης της δουλικότητας και της μικρής, προσωπικής επανάστασης του "μέσου ανθρώπου". Και διαθέτει και κάποιες αστείες σκηνές.
Προσωπικά το είδα αρκετά ευχάριστα, δίχως φυσικά να το θεωρώ κάτι πολύ σπουδαίο.

"SPLITTING HEIRS": ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΒΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΤΩΝ MONTY PYTHON, ΑΛΛΑ...

Το 1993 ο Eric Idle, ένας από τους θρυλικούς Monty Python, γράφει το σενάριο του "Splitting Heirs" ("Εντιμότατοι Κληρονόμοι" στην Ελλάδα), πρωταγωνιστεί ο ίδιος, με τον Τζον Κλιζ σε χαρακτηριστικό ρόλο, ενώ τη σκηνοθεσία αναλαμβάνει ο τηλεοπτικός συνήθως Robert Young. Έτσι προκύπτει μια τρελή κωμωδία, που θέλει να μοιάσει στα αριστουργήματα των Python, αλλά...
Ένας ζάμπλουτος δούκας πεθαίνει και αφήνει την κληρονομιά στον ιδιόρυθμο και "έξω καρδιά" γιο του. Ωστόσο ένα υπάλληλός της εταιρίας της οικογένειας - και πρόσφατος φίλος του κληρονόμου - , που έχει μεγαλώσει σε φτωχή, ινδική οικογένεια, υποψιάζεται ότι αυτός είναι ο πραγματικός γιος του νεκρού δούκα, άρα και ο νόμιμος κληρονόμος. Ακολουθούν απόπειρες δολοφονίας και άλλα πολλά...
Σίγουρα υπάρχει κάποιος σουρεαλισμός, μια απόλυτη περιφρόνηση προς κάθε είδους ρεαλισμό και αληθοφάνεια, μια τάση προς την τρελή κωμωδία. Και μερικά ξεκαρδιστικά σημεία. Ωστόσο το όλο αποτέλεσμα δεν φτάνει σε καμιά περίπτωση τα εκπληκτικά φιλμ (και τηλεοπτικά) της ομάδας στην πλήρη της σύνθεση. Κάπου κουράζει, κάπου γίνεται κάπως κρύο... Πάντως, δίχως να είναι κάτι σπουδαίο όπως καταλάβατε, βλέπεται σχετικά ευχάριστα. Οι φανατικοί φίλοι κυρίως των Montys θα ανακαλύψουν κάποια σκόρπια ψήγματα από το ανατρεπτικό και απόλυτα σουρεαλιστικό πνεύμα τους.
ΥΓ: Στους γυναικείους ρόλους βρίσκουμε την εκρηκτική Μπάρμπαρα Χέρσεϊ και τη σχετικά άγνωστη ακόμα Κάθριν Ζέτα Τζόουνς.

"ΠΑΡΑΣΙΤΑ": ΤΟ ΓΕΛΟΙΟ ΚΑΙ Η ΦΡΙΚΗ ΜΑΖΙ

Θεωρώ τον κορεάτη Bong Joon Ho όχι μόνο τον αγαπημένο μου σκηνοθέτη από τη μακρινή αυτή χώρα, αλλά και έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους. Τα "Παράσιτα" του 2019 επιβεβαιώνουν τη γνώμη μου αυτή.
Μια οικογένεια πάμφτωχων κορεατών, που ζουν σε υπόγειο, βλέπουν την τύχη τους να αλλάζει όταν ο γιος προσλαμβάνεται ως δάσκαλος αγγλικών σε βίλα πλούσιας οικογένειας. Σιγά - σιγά και τα υπόλοιπα μέλη της φτωχής οικογένειας θα αρχίσουν ύπουλα να παρεισφρέουν ως υπάλληλοι των πλουσίων. Αυτό όμως είναι μόνο η αρχή. Οι ανατροπές είναι τέτοιες που οτιδήποτε πω θα είναι απαράδεκτο spoiler.
Τι να πρωτοπω για ένα φιλμ που μου άρεσε τόσο; Ότι μπερδεύει και παίζει με πολλά είδη; Ξεκινά από μαύρη κωμωδία και περνά στο δράμα, στην πολιτική αλληγορία, στο αιματοβαμμένο θρίλερ... Κι όλα αυτά δίχως να κάνει πουθενά "κοιλιά" (κατά τη γνώμη μου πάντοτε). Κι όσο γι' αυτά που θέλει να πει... Η πολιτική χροιά είναι σαφής: Το χάσμα πλούσιων και φτωχών διευρύνεται διαρκώς και, φοβάμαι, είναι πλέον αγεφύρωτο. Οι δεύτεροι, όσο σκληρά κι αν συμπεριφέρονται, μοιάζουν να δικαιολογημένα να προσπαθούν να "φάνε" τους επάνω με κάθε μέσο. Ωστόσο δεν είναι όλα τόσο απλά. Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για φιλμ με "καλούς" και "κακούς", πολύ περισσότερο για "καλούς φτωχούς" και "κακούς πλούσιους". Βλέπετε, οι παρίες, προκειμένου να επιβιώσουν, δεν διστάζουν να εξοντώσουν με κάθε τρόπο ομοίους τους, δηλαδή εξ ίσου φτωχοδιάβολους. Το είδαμε και στο "Joker": Αν ξεσπάσει κάτι μεγάλο και βίαιο στο μέλλον, που μπορεί να καταλήξει σε ανατροπη μιας σάπιας κοινωνίας, δεν θα είναι οργανωμένο, δεν θα έχει καν ιδεολογία: Θα είναι κάτι ανεξέλεγκτο, τυφλό, βίαιο, όπου όλοι θα είναι εναντίον όλων κι ο καθένας για τον εαυτό του. Κι αυτό είναι το χειρότερο απ' όλα. Και δεν θα φταίνε όσοι θα εξεγερθούν...
Από την άλλη η ταινία δεν διστάζει να δείξει τους πλούσιους αρκετές φορές σχετικά συμπαθητικούς, να μας κάνει να τους λυπηθούμε για όσα, εν αγνοία τους, παθαίνουν. Είπαμε: Τα πράγματα είναι τόσο ανεξέλεγκτα και πολύπλοκα, που ακόμα και ο "έχων" μπορεί να είναι αθώος ή τουλάχιστον να αδυνατεί να συνειδητοποιήσει την κατάσταση.
Εξαιρετικό φιλμ, πολυεπίπεδο και - προειδοποιώ - απροσδόκητα και απροειδοποίητα βίαιο, παίρνει επάξια εξέχουσα θέση στα (πολύ) καλά του 2019.