"ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ", ΑΛΛΑ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Το 1939 η Γαλλία ετοιμαζόταν να υποστεί τις φρίκες του πολέμου, η κοινωνία ήταν αναστατωμένη, η καταιγίδα ερχόταν. Τότε ο μεγάλος σκηνοθέτης Marcel Carne (1906-1996) γυρίζει ένα από τα πιο σκοτεινά και απαισιόδοξα φιλμ του, το περίφημο "Ξημερώνει" (Le Jour se Leve), ένα γαλλικού τύπου νουάρ με τον Ζαν Γκαμπέν στο βασικο ρόλο.
Στην πρώτη κιόλας σκηνή της ταινίας ο Φρανσουά, ένας συμπαθητικός εργάτης, δολοφονεί κάποιον. Στη συνέχεια κλείνεται στο στενόχωρο διαμέρισμά του και αρνείται να παραδοθεί στην αστυνομία που τον έχει περικυκλώσει. Μόνος στο σκοτεινό διαμέρισμα, θυμάται σε συνεχή φλας μπακ την ιστορία του, τη σχέση του με δύο γυναίκες και, τελικά, τους λόγους που τον οδήγησαν στο φόνο.
Τέσσερα είναι τα βασικά πρόσωπα του φιλμ: Δύο άντρες και δύο γυναίκες. Οι μεταξύ τους ερωτικές σχέσεις είναι περίπλοκες, οι χαρακτήρες πολύ διαφορετικοί. Από τον "αγνό" Φρανσουά ως τον διεφθαρμένο, "σάπιο" Valentin, που αντλεί ηδονή με το να παίζει με τους ανθρώπους ακόμα κι αν αυτό οδηγεί στην καταστροφή τους, και περνώντας από τις δύο γυναίκες, που θα αποκαλύψουν σταδιακά διάφορες πτυχές και μυστικά τους, η "πινακοθήκη" αυτή διαθέτει εξαιρετικό ψυχολογικό ενδιαφέρον. Ταυτόχρονα, αυτό που δείχνεται ξεκάθαρα είναι ότι οι ρίζες και τα αίτια του εγκλήματος μπορεί να είναι βαθειά και αυτός που το διαπράτει να μην είναι υποχρεωτικά "κακός". Μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, και στο πιο "καλό παιδί", μοιάζει να μας λέει ο Carne. Ποιός μπορεί να κρίνει;
Ο καταδικασμένος, μοναχικός ήρωας του νουάρ είναι βέβαια παρόν, η μοιραία γυναίκα (όχι υποχρεωτικά σατανική, αλλά πάντως αμφιλεγόμενη) επίσης. Τα σκηνικά, παράξενα και παραμορφωμένα κάποιες φορές, αντανακλούν τον απελπισμένο κόσμο του ήρωα, μερικές μάλιστα σκηνές στις σκάλες είναι εξαιρετικές, οι αστυνομικοί είναι ψυχροί, αδιάφοροι ή / και ηλίθιοι, ενώ το τέλος δεν αφήνει ελπίδες... Ο κόσμος είναι σκοτεινός, οι άνθρωποι (όχι όλοι) είναι κακοί ή υποκριτές.
Το φιλμ είχε απαγορευτεί από την στρατιωτική λογοκρισία τότε και ο Carne, ήδη από προηγούμενες ταινίες του  (Le Quai des Brumes), είχε κατηγορηθεί για πεσιμισμό. Όταν οι λογοκριτές, ούτε λίγο ούτε πολύ, είχαν πει "Αν χάσουμε τον πόλεμο να κατηγορείτε το "Le Quai des Brumes", ο Carne απάντησε με κάτι που ισχύει και για το "Ξημερώνει" και για όλη την τέχνη γενικά: "Μην κατηγορείτε το βαρόμετρο για την καταιγίδα".
Κλασική ταινία, που δεν νομίζω ότι έχει γεράσει. Την συνιστώ και τη θεωρώ από τις σημαντικές στιγμές του γαλλικού (και όχι μόνο) κινηματογράφου.