Η ΚΟΛΑΣΗ ΕΝΟΣ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ ΣΤΟ "ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ;"

Το 1966 ο Mike Nichols (1931-2014) κάνει το εντυπωσιακό ντεμπούτο του με το ασπρόμαυρο δράμα "Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;" από το ομώνυμο θεατρικό του Edward Albee, με ογκόλιθους επί της οθόνης το ζεύγος Ελίζαμπεθ Τέιλορ - Ρίτσαρντ Μπάρτον.

Ένα μεσήλικο ζευγάρι με δύσκολη, θυελλώδη σχέση αγάπης / μίσους, βουτηγμένο στα αλκοόλ και τον καπνό, καλεί για μια ατέλειωτη νύχτα ένα νεότερο ζευγάρι και επιδίδεται σε μια (ψυχολογική / λεκτική) "ανθρωποφαγία" τόσο ενάντιά τους όσο και ο ένας ενάντια στον άλλον. Μέχρι τελικής εξουθένωσης.

Η ταινία φέρει έντονα τα σημάδια της θεατρικής της προέλευσης - εξ ορισμού ίσως, αφού πρόκειται για ένα βαρύ ψυχολογικό δράμα δωματίου. Επιγραμματικά μπορώ να πω ότι περιγράφει με τρόπο δύσκολο, σχεδόν αφόρητο μερικές φορές για τον θεατή, την κόλαση που επικρατεί στις σχέσεις του αρχικού ζευγαριού - ή ίσως, μεταφορικά, στις σχέσεις πάμπολλων ζευγαριών που είναι πολλά χρόνια μαζί. Εδώ πάντως υπάρχει και μια περαιτέρω σαδιστική διάσταση, αφού οι δυο τους είναι σα να προσπαθούν διαρκώς να καταστρέψουν τη σχέση και του άλλου, του νέου ζευγαριού. Παίζουν μαζί τους σαν τη γάτα με το ποντίκι και συγχρόνως κατασπαράζουν ο ένας τις σάρκες του άλλου. Σιγά - σιγά, αριστοτεχνικά, ξεδιπλώνονται συναισθήματα, χαρακτήρες και κίνητρα των ηρώων, κρυμμένα μυστικά βγαίνουν στη φόρα μαζί με ενοχές και τραύματα που έχουν αφήσει παλιές ιστορίες, ίσως και ο βαθύτερος λόγος της συμπεριφοράς τους... Και, μη ξεχνάτε, και το νεαρό ζευγάρι έχει κι αυτό τα σκοτεινά σημεία στη σχέση του κι ας είναι τόσο νέοι. 

Η Τέιλορ, με ρεσιτάλ ηθοποιίας, μπορεί σε αρκετά σημεία να γίνεται αληθινά αφόρητη, στρίγγλα, να είναι ένας από τους ενοχλητικότερους χαρακτήρες που είδαμε ποτέ στην οθόνη και βέβαια ο Μπάρτον την ακολουθεί κατά πόδας. Καλοδουλεμένο από ψυχολογικά σκοπιά, προειδοποιώ ότι είναι δύσκολο και βαρύ στη θέασή του. Ίσως μπορεί να καταρρακώσει και τον θεατή, όπως καταρρακωμένοι είναι και οι ίδιοι οι ήρωες...

Η ΑΒΑΣΤΑΧΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ (;) ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Τα "Παιχνίδια Εξουσίας" (Charlie Wilson's War) (2007) του βετεράνου Mike Nichols εντάσσονται στην κατηγορία "προοδευτικό Χόλιγουντ" (βλ. Syriana, 3 Heroes, Wag the dog κλπ.) και τα βάζουν με την αμερικάνικη εξωτερική πολιτική (εδώ βρισκόμαστε στην εποχή του Ρίγκαν). Η ταινία επιλέγει σα μέσον τη σάτιρα, η οποία ενίοτε διακόπτεται από δραματικές κορώνες. Οι ηθοποιοί είναι καλοί (όλα τα λεφτά ο ελληνικής καταγωγής Αβρακότος, ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν δηλαδή, που καπνίζει σα φουγάρο, βρίζει χυδαία και περηφανεύεται για τη στήριξη που πρόσφερε στη χούντα του Παπαδόπουλου...), η ταινία τσουλάει έως και ευχάριστα... αλλά κάποιες αντιρρήσεις τις έχω.
Υποτίθεται ότι βασίζεται σε αληθινή ιστορία. Η απορία μου είναι αν όντως κοτζάμ πολιτική των ΗΠΑ - και έμμεσα, η τύχη ολόκληρου του πλανήτη - καθορίζεται από καπρίτσια, εμμονές ή αιφνίδιες αφυπνίσεις μεμονωμένων ατόμων. Εδώ ο γυναικάς και καλοπερασάκιας βουλευτής Wilson αποφασίζει ξαφνικά ότι δεν είναι καθόλου του γούστου του η παθητική αμερικάνικη πολιτική έναντι των σοβιετικών που έχουν εισβάλλει στο Αφγανιστάν, βάζει στόχο να την αλλάξει ("πρέπει να σκοτώσουμε σοβιετικούς" είναι το σύνθημά του) και, με διάφορες ίντριγκες και κόλπα, τελικά τα καταφέρνει. Ίσως όντως να είναι εφικτά τέτοια πράγματα. Ειλικρινά δεν ξέρω. Και μάλλον θα μείνω μ΄αυτή την απορία.
Από την άλλη δεν κατάφερα να ξεκαθαρίσω αν η ταινία βλέπει με συμπάθεια όλους αυτούς τους τύπους ή αν τους σαρκάζει. Διότι ό ήρωας, αλλά ακόμα και ο άξεστος Αβρακότος τελικά, παρουσιάζονται μάλλον συμπαθητικοί σαν τύποι. Ο Wilson μάλιστα είναι ένα μείγμα συμπαθούς περσόνας, που πάει συχνά κόντρα στο κατεστημένο και τη γραφειοκρατία, και "πατριώτη", που δεν ανέχεται τις σοβιετικές θηριωδίες στο Αφγανιστάν και επιθυμεί έναν σχεδόν κανονικό πόλεμο (και καλά κάνει και δεν τις ανέχεται, κατά τη γνώμη μου, αλλά πώς και δεν λέει λέξη για τις αντίστοιχες αμερικάνικες θηριωδίες στο Βιετνάμ, τον Παναμά κλπ. κλπ., όπου επίσης έγιναν εισβολές;) Τέλος πάντων, νομίζω ότι ο Nichols μάλλον σατιρίζει - ευπρεπώς βεβαίως - και δεν ασπάζεται αντίστοιχες απόψεις. Ενδιαφέρον πάντως έχει η κατάδειξη των σχέσεων των αμερικάνων με τους φανατικούς Ισλαμιστές: Ενώ λοιπόν πρώτα τους υποστήριξαν με νύχια και με δόντια όσο αυτοί πολεμούσαν εναντίον των κομμουνιστών, στη συνέχεια, που όλοι ζούμε βεβαίως σήμερα, όταν οι ισλαμιστές στράφηκαν εναντίον τους μετά την αθέτηση των αμερικάνικων υποσχέσεων, τους έκαναν υπ' αριθμόν ένα εχθρό τους. Σκιαγραφείται τέλος και ο ρόλος ζάμπλουτων, ακροδεξιών (ή και τα δύο) στη χάραξη της πολιτικής των ΗΠΑ.
Ωραία όλα αυτά, αλλά η ταινία παραμένει για μένα μέτρια. Απλώς βλέπεται σχετικά ευχάριστα. Τίποτα το σπουδαίο όμως κατά τη γνώμη μου.