"Ο ΕΚΛΕΚΤΟΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ" ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ "ΕΤ" ΚΑΙ ΤΩΝ "ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ"

Ο Jeff Nichols είναι σίγουρα ένας αξιόλογος σύγχρονος δημιουργός, αφού τα φιλμ του δεν είναι ποτέ αδιάφορα (τουλάχιστον). Αυτό δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι μου αρέσουν, αλλά... κάτι έχουν (θετικό εννοώ). Το ίδιο συμβαίνει και με τον "Εκλεκτό της Νύχτας" (Midnight Special) του 2016.
Ένας πατέρας απαγάγει τον μικρό γιο του από μια θρησκευτική αίρεση (στην οποία ανήκει και ο ίδιος) και προσπαθεί να διαφύγει με τη βοήθεια ενός φίλου του. Στα χνάρια του βρίσκεται φυσικά η αίρεση, αλλά και η αστυνομία και το FBI, αφού ο μικρός μοιάζει να έχει υπερφυσικές ιδιότητες: Μεταξύ άλλων μπορεί να υποκλέπτει κάθε λογής σήματα, από εκπομπές ραδιοφώνου έως άκρως απόρρητα κυβερνητικά σήματα, ενώ κάτι συμβαίνει με τα μάτια του και όσα αυτά εκπέμπουν...
Όπως και στην προηγούμενή του ταινία, το "Καταφύγιο", έχουμε και εδώ έναν άνθρωπο με εμμονές, που τα βάζει με ένα ολόκληρο σύστημα προκειμένου να κάνει αυτό που πιστεύει. Σε μας μένει να κρίνουμε αν σε περιπτώσεις όπως αυτή "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα", αφού ο ήρωας δεν διστάζει μπροστά σε τίποτα προκειμένου να ξαναπάρει και να κρύψει τον γιο του. Στο μεταξύ παρακολουθούμε ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας, το οποίο όμως - παρά το ότι η ιστορία μοιάζει - δεν έχει να κάνει καθόλου με τις υπερηρωικές ταινίες που έχουν σε βαθμό κακουργήματος πλημμυρίσει τις οθόνες. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ταινία χαρακτήρων, η οποία βεβαίως διαθέτει και το απαιτούμενο σασπένς. Και βέβαια τα δεν μπορούν να μη μας έρθουν στο νου ιστορίες όπως αυτές του "ΕΤ" ή των "Στενών Επαφών".
Ωστόσο προσωπικά βρήκα την ιστορία μάλλον απλοϊκή και την σχεδόν μεταφυσική εξήγηση κάπως εύκολη. Θα επιμείνω ωστόσο ότι ενδιαφέρον υπάρχει, ακόμα και στο ότι, όπως προανέφερα, διαφοροποιείται αισθητά από τα σούπερηρωικά κλισέ. Εξ άλλου εκτιμώ το προσωπικό στιλ - και τις εμμονές αν θέλετε - του Nichols, αφού μοιάζει να διαθέτει ένα δικό του ύφος, που δίνει βάρος στους χαρακτήρες και τις σχέσεις τους και όχι στο συνεχές κυνηγητό και τα εφέ, παρά το ότι κινείται στο χώρο του φανταστικού. Ενδιαφέρον λοιπόν, αλλά...

ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ "ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ" Ή ΝΟΣΗΛΕΙΑ;

Βρήκα το "Take Shelter" (Το Καταφύγιο) του ελπιδοφόρου Jeff Nichols μια από τις αξιόλογες ταινίες του 2011. Ανησυχητική, ανοιχτή σε ερμηνείες, παίζει έξυπνα με το φανταστικό στοιχείο και διαθέτει πολύ καλές ερμηνείες. Ένας συνηθισμένος οικογενειάρχης, με σταθερή ζωή και δουλειά, αρχίζει να υποφέρει από εφιάλτες, που όλοι έχουν θέμα μια τεράστια καταστροφή που θα έρθει και θα τρελλάνει τους πάντες. Αρχίζει λοιπόν να σπαταλά όλα του τα λεφτά για να φτιάξει ένα υπόγειο καταφύγιο, πληρέστατο σε εξοπλισμό, γι' αυτόν και την οικογένειά του. Στο μεταξύ οι εφιάλτες χειροτερεύουν... Θα συμφωνήσω με τη θέση του Μήτση από την κριτική του στο "Αθηνόραμα": Δεν έχω ιδέα αν αυτό γίνεται συνειδητά ή ασυνείδητα, το φιλμ όμως αντανακλά τον διάχυτο φόβο που επικρατεί στην εποχή μας στην Αμερική (και σε ολόκληρο τον κόσμο, εκεί όμως η κατάσταση αυτή είναι πιο οξυμένη, κυρίως μετά την 11η Σεπτέμβρη). Βρισκόμαστε μίλια μακριά από την αθωότητα και την πίστη στην αμερικάνικη οικογένεια και στο σύστημα εν γένει που εξέπεμπαν οι ταινίες των 50ς. Η αβεβαιότητα είναι πανταχού παρούσα. Αβεβαιότητα οικονομική, πολιτική και κοινωνική, καθώς νέα φαινόμενα (φόβος για κατάρρευση του οικονομικού συστήματος, προβλήματα από την μετανάστευση, διόγκωση της παγκόσμιας ανισότητας, οικολογικό κ.ά.) κάνουν διαρκώς την εμφάνισή τους και προς το παρόν τουλάχιστον δεν διαφαίνεται κάποια λύση. Άλλωστε πεσιμιστικό είναι και το όλο κλίμα της ταινίας. Πώς λοιπόν μπορεί να είναι ήσυχος και "ευτυχής" (ό,τι και να σημαίνει αυτή η έννοια) ο μέσος οικογενειάρχης, ο μέσος άνθρωπος γενικότερα; Από την άλλη, η ταινία θυμίζει από τη μία ταινίες του φανταστικού (οι σκηνές των ονείρων θα μπορούσαν να είναι σκηνές από ταινίες τρόμου), και από την άλλη φιλμ όπως η "Αποστροφή", αφού κι εδώ παρακολοθούμε τη βαθμιαία κατάρρευση ενός ανθρώπου και την σταθερή του πορεία προς την παράνοια. Μ' αυτόν τον τρόπο εξ άλλου, κλινικό σχεδόν, μπορεί κάποιος να δει όλη την ταινία, παραβλέποντας όσα περί κοινωνικού περίγυρου έγραψα παραπάνω. Το σασπένς υπάρχει, η κλιμακούμενη αγωνία του ήρωα κατάφερε να με αγγίξει, και γενικά μπορώ συνολικά να μιλήσω για ένα πολύ αξιόλογο φιλμ που ήρθε απρόσμενα για να μας ανησυχήσει βαθειά. Όσο για το διφορούμενο τέλος, δώστε εσείς όποια ερμηνεία προτιμάτε. Δεν έχει τελικά σημασία. Σημασία έχει η πορεία μέχρι εκεί.