INTERNATIONAL ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ

Η πρώτη παρατήρηση βλέποντας το "The International"  (2009) είναι ότι ο γερμανός Tom Tykwer έχει πλέον χάσει την πρωτοτυπία του και προχωρά ολοταχώς προς τα μπλοκμπάστερ (ελπίζω τουλάχιστον να τα κάνει καλά, γιατί έχει αναμφισβήτητα ικανότητες). Την δεύτερη παρατήρηση θα σας την πω στο τέλος.
Η ταινία είναι μια χορταστική περιπέτεια, που αν δεν είχε τον έντονα πολιτικό και καταγγελτικό χαρακτήρα θα θύμιζε Τζέιμς Μποντ και άλλα σχετικά. Μπερδεμένη ίντριγκα, κοσμοπολίτικη δράση (Βερολίνο, Κωνσταντινούπολη, Ν. Υόρκη, Λυόν), κυνηγητά, σωρούς πτωμάτων (με αποκορύφωμα μια σκηνή στο περίφημο Γκουγκενχάιμ της Ν. Υόρκης, όπου το μουσείο και η έκθση που φιλοξενεί γίνονται κυριολεκτκά λίμπα), πράκτορες που επιμένουν στην απονομή δικαιοσύνης κόντρα στο πουλημένο σύστημα και άλλα πολλά. Περνάς ευχάριστα τις δυο ώρες και μετά το ξεχνάς. Η βασική ωστόσο διαφορά με άλλες παρόμοιες ταινίες βρίσκεται στην πολιτική καταγγελία. Ουσιαστικά μας λέει για το αδίστακτο των διεθνών τραπεζών, για το ότι οι πάντες, από τη μαφία και τις τρομοκρατικές ή τις επαναστατικές οργανώσεις τριτοκοσμικών χωρών έως τις κυβερνήσεις, τη δικαιοσύνη και τις μυστικές υπηρεσίες είναι αναμεμειγμένες σ' ένα βρώμικο παιχνίδι στο οποίο παίζονται δισεκατομμύρια και ότι οι πάντες είναι πρόθυμοι να ξεπουλήσουν οποιαδήποτε ιδεολογία (μάλλον δεν υπάρχει καμιά ιδεολογία για να ακριβολογούμε) προκειμένου να παραμείνουν ενεργοί παίκτες στο παιχνίδι αυτό. Και για το ότι οι τράπεζες δεν έχουν κανένα πρόβλημα να πουλήσουν όπλα και στην ισραηλινή κυβέρνηση και στη Χαμάς, ας πούμε, προκειμένου να οικονομήσουν. Και, κερασάκι, κάπου εξηγεί ότι "τα χρήματα δεν είναι το παν", παίζονται και πολυπλοκότερα παιχνίδια δύναμης, εξουσίας και "επιρροών".
Και να τώρα η δεύτερη παρατήρηση, που σας είχα πει από την αρχή: Νομίζω ότι ζούμε σε μια εποχή απίστευτου κυνισμού ή/και ζαμανφουτισμού. Αν στη δεκαετία του 60 ή του 70 γινόταν μια ταινία που κατήγγειλε τόσα - και τόσο διαπλεκόμενα - βρώμικα συμφέροντα, θα γινόταν χαμός, θα συζητιόταν, κάποιοι θα ενοχλούνταν, εν πάσει περιπτώσει θα γινόταν θόρυβος. Σήμερα μια ταινία με τέτοιες καταγγελίες σερβίρεται σε ένα α λα Τζέιμς Μποντ περιτύλιγμα, με δράση, πιστολίδι και κοσμοπολιτισμό, καταναλώνεται σαν μια ακόμα περιπέτεια μέσα στις τόσες (αφού, ανεξαρτήτως καταγγελιών, αυτό ακριβώς είναι) και, τελικά, άσχετα με το πόσα εισητήρια θα κάνει, περνά σχετικά απαρατήρητη. Άραγε ο καπιταλισμός, μέσα στην απληστία του, είναι έτοιμος να "πουλήσει το σκοινί που θα τον κρεμάσει"; Δεν νομίζω. Μάλλον έχει πια αποδειχτεί ότι καμιά ουσιαστική κοινωνική αλλαγή, καμιά ανατροπή δεν μπορεί να προέλθει από την τέχνη. Η τέχνη είναι ακίνδυνη. Όσο για μας, λέμε "εντάξει μωρέ, τα ξέρουμε αυτά, όλοι στο κόλπο είναι, όλοι να οικονομήσουν θέλουν" και παραμένουμε ήσυχοι. Γι΄αυτό και ένα τόσο επικίνδυνο - υποτίθεται - περιεχόμενο, μπορεί στις μέρες μας να σερβίρεται σε ένα τόσο αστραφτερό, χολιγουντιανό ουσιαστικά, περιτύλιγμα.