"ΝΑ ΕΧΕΙΣ KAI ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΕΙΣ" ΚΛΑΣΣΙΚΟ ΔΙΛΗΜΜΑ - ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ

O Howard Hawks (1896-1977) είναι ο κλασικός χολιγουντιανός σκηνοθέτης με τις πολλές επιτυχίες και την ικανότητα να διαπρέπει σε διαφορετικά κινηματογραφικά είδη. Το 1944 λοιπόν φτιάχνει άλλη μια κλασική ταινία, το "To Have and Have Not", βασισμένο (πολύ χαλαρά) σε μυθιστόρημα του Έρνεστ Χέμινγουέι. Και χρησιμοποιεί το εξ ίσου κλασικό ζεύγος Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ - Λορίν Μπακόλ (ζεύγος και στην πραγματικότητα, ως γνωστόν).
Ο ήρωας είναι ένας αμερικανός καπετάνιος μικρού πλοίου, που ζει και δουλεύει στην "εξωτική" Μαρτινίκα την εποχή του Β' παγκόσμιου πόλεμου. Ο ίδιος μοιάζει αδιάφορος για την πολιτική κατάσταση και τον πόλεμο που μαίνεται κάπου "εκεί έξω". Τότε θα του συμβούν δύο πράγματα ταυτόχρονα: Από τη μία θα γνωρίσει μια όμορφη τυχοδιώκτρια, η οποία, άγνωστο πώς, καταλήγει μετά από περιπλάνηση σε διάφορα μέρη του κόσμου στη Μαρτινίκα με σκοπό να επιστρέψει (αν βρει λεφτά για εισιτήριο) στην Αμερική. Από την άλλη θα τον πλησιάσουν γάλλοι αντιναζί και θα του ζητήσουν μια επικίνδυνη αποστολή: Να μεταφέρει με το πλοίο του κάποιο σημαντικό πρόσωπο της γαλλικής αντίστασης και την όμορφη σύζυγό του, δίχως να τον πάρουν είδηση οι γερμανικές αρχές (το νησί ήταν γαλλική αποικία τότε, άρα υπό τη ναζιστική κυβέρνηση κατοχής της Γαλλίας). Αρχικά, πιστός στην αποχή του από τα πολιτικά, θα αρνηθεί. Στη συνέχεια όμως...
Η ταινία χαρακτηρίζεται κλασική διότι, απλούστατα, παραμένει απολαυστική και βλέπεται απνευστί έως σήμερα. Υπάρχει, βεβαίως, η εκπληκτική "χημεία" Μπόγκαρντ - Μπακόλ. Υπάρχει όμως και αναμφισβήτητο σασπένς που κρατά τον θεατή, υπάρχει ενδιαφέρον σενάριο, "θανατηφόρες" ατάκες εκατέρωθεν, κοφτερές και με χιούμορ, όμορφη ασπρόμαυρη φωτογραφία και, βέβαια, ο τυπικός διχασμός του ήρωα: Προσωπική ασφάλεια ή καθήκον; Σημειωτέον ότι στο φιλμ κάποιοι αμερικανοί τουρίστες είναι αρνητικοί χαρακτήρες, ενώ η βασική ηρωίδα κάθε άλλο παρά αθώος άγγελος είναι: Τυχοδιώκτρια, "περπατημένη", με μάλλον βεβαρυμένο παρελθόν και με εξαιρετική ικανότητα να σαγηνεύει άντρες αφαιρώντας τους, συνήθως, το πορτοφόλι... Ωστόσο δεν μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε τυπική "femme fatale" όπως αυτές που αφθονούν στα νουάρ, αφού, κατά βάθος, είναι "καλή". Τόσο αυτή όσο και ο πρωταγωνιστής κρύβονται πίσω από μάσκες κυνισμού.
Σίγουρα η πλοκή, το δίλημμα και ο χαρακτήρας που ερμηνεύει ο Μπόγκαρντ θυμίζουν τα αντίστοιχα της περίφημης "Καζαμπλάνκα", δύο χρόνια πριν. Είναι πιθανόν στόχος να ήταν η επανάληψη της επιτυχίας της. Δεν έχει σημασία, αφού, κατά τη γνώμη μου (και πολλών άλλων), ο στόχος αυτός επετεύχθη απόλυτα. Ξαναλέω ότι το φιλμ παραμένει κλασικό. Απολαύστε το ξανά ή ανακαλύψτε το.