ΠΑΡΑΞΕΝΟΙ, ΠΟΙΗΤΙΚΟΙ "ΛΕΓΕΩΝΑΡΙΟΙ"

 

Η Claire Denis είναι μια ιδιόρρυθμη γαλλίδα σκηνοθέτης, κάποιες ταινίες της οποίας βρίσκονται στα όρια σχεδόν του πειραματικού. Το 1999 γυρίζει τους "Λεγεωνάριους" (Beau travail), με τον Ντενί Λαβάν, τον μόνιμο πρωταγωνιστή του Carax, στο βασικό ρόλο.

Ο ήρωας θυμάται τις μέρες του στη Λεγεώνα των Ξένων στο Τζιμπουτί. Όχι, δεν υπήρχε τίποτα το ηρωικό εκεί. Ολόιδια καθημερινότητα, ασκήσεις, ατελείωτες ώρες σχόλης, έρημος, βόλτα στην πόλη... Ωστόσο εκείνος μοιάζει να είναι ευτυχισμένος εκεί, σ' αυτή τη μίζερη για άλλους ρουτίνα. Ώσπου θα φτάσει ένας καινούριος νεαρός λεγεωνάριος και όλα θα αναποδογυριστούν. Μέσα του θα τρυπώσει η ζήλια για το νέο και η κατάσταση θα φτάσει σε οριακό επίπεδο...

Η ταινία διαθέτει κάπως στρυφνή αφήγηση με πισωγυρίσματα στο χρόνο, η σκηνοθεσία είναι περίεργη, οι κινήσεις των ηθοποιών παράξενες, όπως και οι στάσεις τους. Όλα μοιάζουν με χορογραφία. Όντως, έμαθα ότι οι ηθοποιοί που ενσαρκώνουν τους λεγεωνάριους είναι όλοι επαγγελματίες χορευτές. Στο βάθος υποβόσκει μια λανθάνουσα ομοφυλοφιλία, η οποία όμως ποτέ δεν εκδηλώνεται ανοιχτά, ούτε καν παίζει οποιοδήποτε σεναριακό ρόλο. Απλώς ενυπάρχει στην εικόνα και στον τρόπο κινηματογράφησης. 

Αυστηρά και μόνο για σινεφίλ, όπως όλες οι ταινίες της Denis.

"WINGS OF FAME": ΕΝΑ ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ;

 

Το "Wings of Fame" (Τα Φτερά της δημοσιότητας στην Ελλάδα) είναι ένα μάλλον ξεχασμένο φιλμ του 1990, το μοναδικό μεγάλου μήκους που γύρισε ο τσέχος Otakar Votocek (είναι και σεναριογράφος του). Η παραγωγή είναι ολλανδική. Παρά το άγνωστο όνομα του δημιουργού, διαθέτει εντυπωσιακό καστ: Πίτερ Ο'Τουλ, Μαρί Τρεντινιάν (η αδικοχαμένη κόρη του Ζαν Λουί Τρεντινιάν), Αντρέα Φερεόλ, ενώ πρωταγωνιστής είναι ένας νεότατος Κόλιν Φερθ.

Ένας φαν δολοφονεί το ίνδαλμά του, έναν διάσημο και σεξπιρικών προδιαγραφών σταρ του σινεμά και αμέσως σκοτώνεται ο ίδιος. Σύντομα βρίσκονται αμφότεροι σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο (με υπηρέτες, σερβιτόρους κλπ.) στις όχθες μια ήρεμης λίμνης. Εκεί "φιλοξενούνται" αποκλειστικά και μόνο διασημότητες κάθε είδους, ενώ η "πλέμπα" είναι αναγκασμένη να κολυμπά για πάντα στη λίμνη. Κι όμως: Κι εκεί, στο ξενοδοχείο εννοώ, υπάρχουν κανόνες και μάλιστα σκληροί...

Πολύ πρωτότυπη ιδέα ως άποψη για τη μετά θάνατον ζωή, όχι ακριβώς με όρους παραδείσου - κόλασης, αλλά μάλλον ως ένα είδος αιώνιας (;) βαρεμάρας (ή Καθαρτηρίου, θα μπορούσαμε να πούμε). Οι ρυθμοί του φιλμ είναι αργοί, πράγμα που δεν με ενόχλησε. Αντίθετα το βρήκα ταιριαστό με το κλίμα που ήθελε να πετύχει ο σκηνοθέτης: Αυτή ακριβώς τη νωχελικότητα, την απουσία ενδιαφερόντων, την έλλειψη επαφής ανάμεσα στους ενοίκους, τη βαρεμάρα που επικρατούν - παρά την πολυτέλεια και το αριστοκρατικό του πράγματος. Οι ένοικοι πασχίζουν να εξακολουθήσουν να κάνουν ό,τι έκαναν και στη ζωή (να γράφουν, να παίζουν μουσική κλπ.), αλλά, αφού βρίσκονται στο υπερπέραν δεν έχουν επαφή με τους ζωντανούς. Άρα και αριστούργημα να δημιουργήσουν, είναι καταδικασμένο να μη μαθευτεί ποτέ εκεί έξω (ή μάλλον εκεί κάτω)...

Ταυτόχρονα υπάρχει και το υπόγειο χιούμορ: Η παρουσία στο τέλος της τελικής κρίσης υπό τη μορφή... τηλεπαιχνιδιού, αλλά και η γενικότερη ειρωνική διάθεση που διαπερνά το φιλμ, προσθέτουν πόντους κατά τη γνώμη μου. Τελικά το όλο πράγμα δεν αποτελεί τόσο μια αναφορά στη μετά θάνατον ζωή, όσο έναν ευφάνταστο στοχασμό πάνω στο θέμα της διασημότητας, της φήμης και της συλλογικής μνήμης.

Δίχως να είναι αριστούργημα, το συνιστώ για την πρωτοτυπία του.

"LUZ" Ή... ΤΡΙΚΥΜΙΑ ΕΝ ΚΡΑΝΙΩ

 Το "Luz" (με τον υπότιτλο "The Flower of Evil") είναι μια κολομβιανή ταινία του 2019 του Juan Diego Escobar Alzate.

Σε μια απομονωμένη ορεινή κοινότητα επιβιώνει μια αίρεση με επικεφαλής τον απόλυτα φανατικό (και αρνητή κάθε μορφής χαράς) El sinior, που υποτίθεται ότι "μιλά με το θεό". Κατά καιρούς φέρνει ένα παιδί από τον "έξω κόσμο", που ζει εκεί ως αιχμάλωτο και υποτίθεται ότι θα... εξελιχτεί και θα γίνει ο Ιησούς ή κάτι τέτοιο. Ωστόσο οι τρεις κόρες του, έφηβες πλέον και πάνω, αναζητούν τη δική τους χαρά, τα δικά τους παιχνίδια, τη δική τους ηδονή, κρυφά βέβαια από τον αδίστακτο - και αιμοσταγή, όπως θα μάθουμε - πατέρα.

Η ταινία θέλει να είναι σαφώς ταινία τέχνης, διατηρώντας ωστόσο το σασπένς και την αγχωτική ατμόσφαιρα μια τέτοιας καταπιεστικής συνθήκης. Διαθέτει πειραγμένη φωτογραφία με φίλτρα που τονίζουν τα χρώματα, δημιουργώντας έτσι μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, ενώ πολλές από τις εικόνες της είναι όντως πολύ όμορφες. Από εκεί και πέρα όμως, σεναριακά, ομολογώ ότι δεν κατάλαβα πολλά πράγματα. Ελλειπτική αφήγηση, μη εξηγήσιμες καταστάσεις και, κυρίως, η παντελώς ακατανόητη συμπεριφορά του "πατέρα αφέντη" (αδύνατο να καταλάβουμε γιατί κάνει ό,τι κάνει ή γιατί πραγματοποιεί την τελευταία, καταλυτική πράξη), συνδυασμός που με κούρασε και, εν τέλει, με έκανε να βαρεθώ. Κι όλα αυτά δίχως να έχει την απόλυτα σουρεαλιστική λογική του Jodorowsky ας πούμε, οπότε παύεις να ψάχνεις οποιαδήποτε λογική και αφήνεσαι στο παραλήρημά του (επειδή κάπου σύγκριναν την ταινία μ' αυτόν). Εδώ το σενάριο είναι "κανονικό", απλώς δεν καταλαβαίνεις γιατί γίνονται όσα γίνονται. Νομίζω ότι για μια καλή ταινία δεν αρκεί η ωραία εικόνα και, δυστυχώς, ούτε οι προθέσεις.

"THE RED BOOK RITUAL" : ΑΛΛΟΣ ΕΝΑΣ... ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΟΣ ΤΡΟΜΟΣ

Άλλη μία σπονδυλωτή ταινία τρόμου γυρισμένη από... 7 άγνωστους σε μένα σκηνοθέτες (Chris Beyrooty κ.ά.): Πρόκειται για το "Red Book Ritual" του 2022. Το φιλμ είναι νεοζηλανδέζικο.

Τρεις φίλοι (δυο κοπέλες και ένα αγόρι) βρίσκονται στο σπίτι ενός απ' αυτούς/ές και αποφασίζουν να παίξουν ένα παιχνίδι: Παίρνεις ένα κόκκινο βιβλίο δίχως εικόνες, κάνεις μια ερώτηση ακουμπώντας το χέρι στο εξώφυλλο, ανοίγεις στην τύχη το βιβλίο, διαβάζεις μια πρόταση και αυτή είναι η απάντηση. Μόνο που δεν γνωρίζουν ότι το βιβλίο είναι στοιχειωμένο και με κάθε ερώτηση το κακό πνεύμα μιας παλιάς μάγισσας τους πλησιάζει ολοένα παγιδεύοντάς τους... Στο μεταξύ εμείς βλέπουμε μια μικρή, τρομαχτική ιστορία για κάθε ερωταπάντηση, εξ ου και οι πολλοί σκηνοθέτες, ενώ το αρχικό στόρι των κλεισμένων στο σπίτι φίλων συνεχίζεται.

Όπως συμβαίνει σε όλα τα σπονδυλωτά φιλμ, έτσι κι εδώ οι ιστορίες είναι άνισες (πώς αλλιώς;). Ωστόσο εδώ το γενικό επίπεδο και κλίμα είναι πολύ καλύτερο από το προηγούμενο σπονδυλωτό φιλμ (το Apps) που έτυχε να δω στο ίδιο φεστιβάλ. Οι ιστορίες στέκουν περισσότερο, είναι πιο ολοκληρωμένες, πιο κοντά στο παραδοσιακό φιλμ τρόμου... Μου έμεινε κυρίως η τελευταία, μια ιστορία από το κυνήγι μαγισσών περασμένων αιώνων.

Καλά όλα αυτά, αλλά εξακολουθώ να βαριέμαι λίγο τις σπονδυλωτές ταινίες. Είπαμε: Είναι εξ ορισμού άνισες.

ΜΙΑΣ "ΚΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ" ΜΥΡΙΑ ΕΠΟΝΤΑΙ

 

Το 2004 ο Pedro Almodovar γυρίζει μια από τις πλέον προσωπικές του ταινίες, την "Κακή Εκπαίδευση" (La Mala Educacion) με τον Gael Garcia Bernal στον έναν από τους βασικούς ρόλους. Προσωπική κυρίως επειδή, όπως ο ίδιος έχει πει, είχε υποστεί κακοποίηση ως μαθητής από παπά - δάσκαλό του.

Σε ένα καθολικό σχολείο δύο αγόρια ερωτεύονται. Ωστόσο ο δάσκαλός τους και παπάς, που είναι ξεκάθαρα ο "κακός" (δώστε βάση στα εισαγωγικά) της ταινίας θα επέμβει βάναυσα, θα τους αναγκάσει να χωρίσουν... και θα καρπωθεί ο ίδιος τη λεία του. Πολλά χρόνια μετά ο ένας από τα δύο παιδιά, διάσημος σκηνοθέτης πλέον, θα ξαναβρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με την παλιά εκείνη ιστορία και τους πρωταγωνιστές της.

Ο Almodovar θα βγάλει στο φιλμ αυτό όλο το μένος του για την καθολική εκκλησία και ιδιαίτερα για το απαράδεκτο του να εμπιστεύεται η πολιτεία μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης των παιδιών στα χέρια παπάδων. Ταυτόχρονα δείχνει το πόσο τραυματική μπορεί να είναι μια τέτοια ιστορία για τον ψυχισμό ενός παιδιού, πώς είναι δυνατόν να τον ακολουθεί κυριολεκτικά σε όλη του τη ζωή. Και βέβαια τη χαρακτήρισα "από τις πλέον προσωπικές" ταινίες του σκηνοθέτη και για άλλους λόγους: Δεν είναι τυχαίο ότι ο ενήλικος πλέον πρωταγωνιστής είναι σκηνοθέτης (alter ego του ίδιου του Almodovar) και το ότι είναι η πιο γκέι ίσως ταινία του σημαντικού δημιουργού (το γκέι στοιχείο υπάρχει σε πολλά φιλμ του, εδώ όμως γίνεται κυρίαρχο, καθώς παρακολουθούμε ερωτικές ιστορίες αποκλειστικά μεταξύ ανδρών, ενώ η γυναίκα, αγαπημένη σε άλλα φιλμ του σκηνοθέτη - που θεωρείται δικαίως "σκηνοθέτης των γυναικών" - εδώ λείπει εντελώς). Επίσης ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι η παλιά τραυματική ιστορία στη σύγχρονη εποχή έρχεται στην επιφάνεια με διπλό τρόπο : Τόσο ως ξανα - συνάντηση με τους παλιούς πρωταγωνιστές της, όσο και ως προσπάθεια αναπαράστασής της μέσω της τέχνης, αφού ο ήρωας προσπαθεί να γυρίσει ένα φιλμ με θέμα τα παλιά γεγονότα. Ίσως θέλοντας να ξορκίσει το τραύμα μέσω της τέχνης. Ίσως επίσης - ποιος ξέρει ; - αυτό να επιχειρεί και ο ίδιος ο Almodovar με το φιλμ αυτό...

 

ΕΝΑ "ΘΑΥΜΑ" ΑΠΟ ΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ

 

Η Ρουμανία εξακολουθεί να βγάζει καλές ταινίες. Όχι ίσως με τη συχνότητα που το έκανε μερικά χρόνια πριν, αλλά εξακολουθεί. Το "Θαύμα" (2021) του Bogdan George Apetri είναι μια από αυτές.

Μια νεαρή και όμορφη καλόγρια φεύγει από το μοναστήρι για μια μέρα για κάποια προσωπική δουλειά στην πόλη (αλλάζει μάλιστα τα ράσα και "μεταμφιέζεται" σε κοινό πολίτη). Στην επιστροφή στο μοναστήρι θα πέσει θύμα επίθεσης και θα μεταφερθεί ετοιμοθάνατη στο νοσοκομείο. Ένας αστυνομικός προσπαθεί να διελευκάνει την υπόθεση.

Εμείς; ξέρουμε από την αρχή τον ένοχο (ή μάλλον από κάπου στο 1/3 της ταινίας). Το θέμα είναι πώς δρουν όλοι (ο αστυνομικός, ο πιθανότατος ένοχος, οι καλόγριες, οι μάρτυρες...). Η ταινία δημιουργεί μια ασφυκτική ατμόσφαιρα, ένα είδος περιρρέουσας μιζέριας, δείχνοντας μια διχασμένη χώρα: Από τη μία θέλουμε να είμαστε Δύση, από την άλλη είμαστε προσκολλημένοι σε μια αρτηριοσκληρωτική εκκλησία και σε ένα συντηρητικότατο κοινωνικό περίγυρο, γεμάτο μυστικά και ηλίθιες εμμονές. Και ταυτόχρονα υπάρχει και το διεφθαρμένο σύστημα, που το νοιάζει μόνο από πού θα τα πάρει.

Οι αργοί ρυθμοί νομίζω ότι ταιριάζουν με την αποπνικτική κατάσταση, μυστικά αποκαλύπτονται σιγά - σιγά, και οδεύουμε έτσι προς το τέλος. Όπου μας τα χαλάει, καθώς, εντελώς απροειδοποίητα και άγαρμπα, εισβάλλει το μεταφυσικό στοιχείο, αλλάζοντας τη ροή των πραγμάτων. Δεν μου άρεσε αυτό, μου άρεσε όμως η υπόλοιπη ταινία. 

ΥΓ: Αυστηρά για όσους δεν είναι εθισμένοι στο σύγχρονο βαβουριάρικο Χόλιγουντ και μόνο σ' αυτό.

"ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ" 'Η ΤΟ ΑΠΩΓΕΙΟ ΤΟΥ ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟΥ

 

Ο Γιώργος Γούσης είναι σημαντικός δημιουργός κόμικς της νεότερης ελληνικής σκηνής. Να όμως που ξαφνικά, δίχως σπουδές στο χώρο, πιάνει στα χέρια του την κάμερα και γυρίζει το 2021 τα "Μαγνητικά Πεδία", την πρώτη του ταινία μυθοπλασίας (είχε γυρίσει πριν μια μικρού μήκους).

Δεν υπάρχουν πολλά να πει κανείς. Μια γυναίκα περιπλανιέται χωρίς συγκεκριμένο λόγο στη χειμωνιάτικη Κεφαλονιά. Εκεί θα συναντήσει έναν άντρα, που πάει εκεί για ένα σκοπό, αλλά δεν του βγαίνει... Μαζί θα περιπλανηθούν στο νησί, θα ζήσουν διάφορες θετικές και αρνητικές εμπειρίες και θα δεθούν, χωρίς ποτέ η σχέση τους να γίνει ερωτική.

Το χαρακτήρισα ως το "άκρο άωτο" του μινιμαλισμού. Είναι ένα φιλμ φτιαγμένο με ελάχιστα λεφτά (απίστευτα ελάχιστα), γυρισμένο με παλιές μηχανές ή ακόμα και με κινητό τηλέφωνο (!!!), δίχως προσχεδιασμένο σενάριο (οι ηθοποιοί συχνά μιλούν αυτοσχεδιάζοντας), με φωτογραφία που άλλοτε αποκτά κόκκο κι άλλοτε αλλάζει απόχρωση ή θαμπώνει, το τοπίο είναι μουντό και μπανάλ (καμία σχέση με τις εντυπωσιακές ομορφιές του νησιού, το αντίθετο μάλιστα) κλπ. Κι όμως η ταινία διαθέτει συναίσθημα, διαθέτει ένα είδος τρέλας, μια υφέρπουσα μελαγχολία και συγκίνηση, κάποιες απίθανες καταστάσεις... και γενικά είναι ένας ύμνος στην ανθρώπινη επαφή, στην ανάγκη των ανθρώπων να έρθουν κοντά σε κάποιον άλλο, έστω και τυχαία, έστω και δίχως να τον επιλέξουν. Χάρηκα που βραβεύτηκε και πήγε καλά εισπρακτικά, κάνοντας την έκπληξη!

Αν δεν αντέχετε το πολύ μίνιμαλ στοιχείο σε όλα τα επίπεδα μην πάτε. Ωστόσο αυτό που κυριαρχεί σε όποιον τη δει είναι, τελικά, μια θετική διάθεση. Στο κάτω - κάτω καλό είναι να πάρετε ένα μάθημα για το πώς γίνεται μια συμπαθητική ταινία κυριολεκτικά με το τίποτα.

"OFF SEASON" : ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΠΑΤΕ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΝΗΣΙ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΣΕΖΟΝ

 

Ο Jonathan van Tulleken είναι, παρά το όνομά του, βρετανός που έχει κάνει πολλές μικρού μήκους, αλλά και τηλεσειρές (βραβευμένες μάλιστα). Το 2022 γυρίζει την πρώτη μεγάλου μήκους του, το "Off Season", ένα κλειστοφοβικό φιλμ τρόμου.

Ένας άντρας θα ταξιδέψει με τη γυναίκα του σε ένα απομονωμένο νησί, το οποίο ενώνεται με την ξηρά με μια κινούμενη γέφυρα. Θα περάσουν σ' αυτό τη μέρα που τελειώνει η τουριστική σεζόν και η γέφυρα ανεβαίνει πίσω τους. Ο άνδρας σύντομα θα εξαφανιστεί. Η γυναίκα μόνη θα περιπλανηθεί σε μια έρημη μικρή πόλη ενώ ο καιρός χειροτερεύει διαρκώς. Σύντομα θα αντιληφθεί ότι είναι αποκλεισμένη στο νησί, ενώ όλο και πιο ανησυχητικά γεγονότα συμβαίνουν, βυθίζοντάς την βαθμιαία σε έναν πρωτόγνωρο εφιάλτη. 

Δίχως να είναι κάτι φοβερά πρωτότυπο, θεωρώ το φιλμ ως μια καλή ταινία τρόμου, η οποία μάλιστα βαθμιαία αποκτά λοβκραφτική ατμόσφαιρα. Δεν βασίζεται στα εφέ, αλλά στο γενικό κλίμα που επικρατεί και στη συνεχή αίσθηση κλειστοφοβίας, καθώς σύντομα θα αντιληφθούμε ότι η ηρωίδα είναι αδύνατο να φύγει απ' το έρημο νησί, ενώ ο καιρός χαλάει όλο και περισσότερο. Off season πραγματικά...

Δίχως να είναι αριστούργημα, δεν είναι καθόλου κακό για το είδος του. 

"Η ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ" ΚΑΙ Ο ΤΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

 

"Η Νύχτα της Φωτιάς" (La Noche del Fuego) είναι μια μεξικάνικη ταινία που γύρισε το 2021 η πρωτοεμφανιζόμενη Tatiana Huezo. Τη βρήκα αξιόλογη.

Σε φτωχό, ορεινό χωριό του Μεξικού τρεις έφηβες φίλες βιώνουν τη δύσκολη καθημερινότητα. Όχι  λόγω της φτώχειας (υπάρχει, αλλά δεν είναι αυτό το πρόβλημα), αλλά λόγω των συνεχών απειλών που τρομοκρατούν την απομονωμένη περιοχή, κινδύνων που κυριολεκτικά επικρέμονται ως "δαμόκλειος σπάθη" πάνω από τα κεφάλια τους : Οι στρατοί των ναρκέμπορων κυρίως, αλλά και ο τακτικός στρατός που τους πολεμά.

Ναι, έχει το ντοκιμαντερίστικο στοιχείο που συνήθως διαθέτουν ταινίες αυτού του είδους, αλλά το συγκεκριμένο φιλμ σε καμία περίπτωση δε μένει σ' αυτό. Αντίθετα, διαθέτει ποίηση και λυρισμό που συνυπάρχουν με τη συνεχή ατμόσφαιρα άγχους και απειλής. Ερωτικά σκιρτήματα της εφηβείας, σχολείο, παιχνίδια σε μια σχεδόν παρθένα φύση, αλλά συγχρόνως και κατάδειξη των οικογενειακών προβλημάτων (η μόνη μητέρα) και του στενού κοινωνικού περιβάλλοντος. Όπως όμως είπα και πριν τον βασικότερο ρόλο στο φιλμ παίζει η διαρκής και πανταχού παρούσα ατμόσφαιρα απειλής, ο διαρκής φόβος της βίας που δηλητηριάζει κάθε καθημερινή χαρά και που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεσπάσει ανεξέλεγκτα. Η σκηνοθέτης κρατά το "κακό" εκτός πλάνου, κάνοντάς το έτσι απειλητικότερο και τρομακτικότερο. Το τέλος θα είναι πικρό...

Από τις ενδιαφέρουσες πρόσφατες ταινίες. Σε πραγματολογικό επίπεδο μάλιστα, μένουμε έκπληκτοι συνειδητοποιώντας για μια ακόμα φορά το πόσοι άνθρωποι, σε πόσα μέρη του πλανήτη, ζουν όχι ακριβώς φτωχικά (μ' αυτό τα βγάζουν πέρα κουτσά - στραβά), αλλά κάτω από διαρκή τρόμο, απειλή, πόσο εκτεθειμένοι είναι στη βία (δίχως καθόλου να φταίνε) που ξεσπά κάθε λίγο πάνω τους αμείλικτη. 

Δίκαια η ταινία βραβεύτηκε σε διάφορα φεστιβάλ.

"GLASSHOUSE": ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΞΗ

 

Πρώτη ταινία (μετά από αρκετές μικρού μήκους) της Kelsey Egan το "Glasshouse" (2021) είναι μια χαμηλότονη, ψυχολογική κυρίως ταινία επιστημονικής φαντασίας.

Σε μια μετακαταστροφική κοινωνία, όπου ένας ιός έχει πλήξει τους ανθρώπους εξαφανίζοντας τη μνήμη τους και καθιστώντας τους αμνησιακούς, μια οικογένεια γυναικών κυρίως (μητέρα, 3 κόρες και ο ήδη προσβεβλημένος έφηβος γιος) ζει προφυλαγμένη και αυτάρκης σε ένα είδος θερμοκηπίου ερμητικά κλειστού (βγαίνουν έξω μόνο με μάσκες) και εμποδίζει σε οποιονδήποτε ξένο να πλησιάσει πυροβολώντας τον. Όταν ένας άντρας θα καταφέρει να επιβιώσει και να μπει στην οικογένεια, οι ισορροπίες θα ανατραπούν και οι σχέσεις όλων θα γίνουν πολυπλοκότερες...

Ενδιαφέρουσα ψυχολογική μελέτη χαρακτήρων και σχέσεων, ωραία εικόνα και φωτογραφία και σχόλιο πάνω στην οικογένεια, την όποια αναγκαιότητα των μελών της, τους συνήθεις ή μη ρόλους τους μέσα σ' αυτήν - που εδώ να εναλλάσσονται - αλλά και πάνω στη μνήμη, που τόσο εύπλαστη είναι και τόσο μπορεί (δίχως να το θέλουμε) να ξαναπλάσει το παρελθόν (συμβολικά αυτό "εικονογραφείται" με το εύρημα της αμνησίας). Τη βρήκα αρκετά πρωτότυπη, ευαίσθητη και ανοιχτή σε διαφορετικές αναγνώσεις, αλλά προσοχή: Όσοι είστε εθισμένοι σε διαρκή δράση και όλο και πιο βαρβάτα εφέ (βλέπε υπερηρωικά φιλμ) μάλλον θα πλήξετε. Εμένα πάντως μου άρεσε.

"EXILED" Ή Η ΦΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΗ ΑΠ' ΟΛΑ

 

Ο Johnnie To είναι από τους γνωστότερους και παραγωγικότερους σκηνοθέτες (και παραγωγούς) του Χονγκ Κονγκ. Έχω δει μία πολύ καλή ταινία του (Running out of Time) και μία που δεν βλέπεται (Heroic Trio). Ευτυχώς βρήκα το "Exiled" (Fong Juk ο πρωτότυπος τίτλος) του 2006 πολύ καλό.

Φυσικά έχουμε μια ακόμα ταινία με γκάνγκστερς (διαρκής εμμονή του απωανατολίτικου κινηματογράφου). Βρισκόμαστε στα 1998 όταν το Μακάο, πορτογαλική αποικία ως τότε, ετοιμάζεται να περάσει στα χέρια της Κίνας. Μέσα στο χάος και τη βιασύνη που επικρατεί (όποιος προλάβει να τα αρπάξει) δύο σκληροί εκτελεστές φτάνουν στο σπίτι ενός πρώην συντρόφου τους, που θέλει να αποσυρθεί και να ζήσει ήσυχα με την οικογένειά του, με εντολή να τον σκοτώσουν. Ταυτόχρονα φτάνουν εκεί άλλοι δύο γκάνγκστερς, της ίδιας πάντα συμμορίας, για να τον προστατέψουν. Τι θα γίνει όταν συναντηθούν και οι πέντε πρώην σύντροφοι και πώς θα αντιδράσει το πανίσχυρο καρτέλ που ελέγχει τα πάντα και δίνει τις εντολές;

Η ταινία, γεμάτη δράση δεξιοτεχνικά γυρισμένη, όπως συνηθίζεται στο σινεμά του Χονγκ Κονγκ, κρατά βεβαίως τον θεατή και δημιουργεί διαρκές σασπένς. Περισσότερο όμως μου άρεσαν οι ψυχολογικές καταστάσεις των ηρώων, τα διλήμματα και οι αντιφάσεις / αποφάσεις τους. Τελικά η ταινία αποτελεί πάνω απ' όλα έναν ύμνο στη φιλία και την έννοια της τιμής και γίνεται έτσι ένα είδος κινέζικης "Άγριας Συμμορίας", δηλώνοντας τελικά (ρομαντικά) ότι πέρα και πάνω από το χρήμα υπάρχουν άλλες αξίες. Το φιλμ διαθέτει  χαμηλότονα, δραματικά διαλείμματα, υπάρχουν συγκινητικές σκηνές και ένα ανοιχτό τέλος. Γενικά τη θεώρησα από τα πολύ καλά παραδείγματα του υποείδους των εν Χονγκ Κονγκ γκανγκστερικών ταινιών. 

ΚΟΥΝΟΥΠΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ "MOSQUITO STATE"

 

O Filip Jan Rymsza είναι πολωνός, ζει και δουλεύει όμως στο Λος Άντζελες. Το "Mosquito State" (2020) είναι η τρίτη του ταινία. Και, αν μη τι άλλο, είναι πολύ ιδιαίτερη.

Ο ήρωας είναι ένας νεαρός ιδιοφυής προγραμματιστής, τόσο που σχεδόν μπορεί να προβλέπει το μέλλον (οικονομικά / επιχειρηματικά εννοώ). Είναι στέλεχος σε μεγάλη εταιρία (η δουλειά του την έχει κάνει μεγάλη για την ακρίβεια), είναι ζάπλουτος, συγχρόνως όμως είναι και εμφανώς διαταραγμένος. Ζει ολομόναχος δίχως κανένα φίλο σε ένα τεράστιο, πανάκριβο, σχεδόν άδειο διαμέρισμα από το οποίο δεν βγαίνει σχεδόν ποτέ εκτός για να πάει στη δουλειά του. Ώσπου η ζωή του ανατρέπεται: Ερωτεύεται για πρώτη φορά, ενώ οι προβλέψεις στα περίφημα συστήματά του συμπεριφέρονται παράξενα. Ταυτόχρονα, ένα απλό κουνούπι θα μπει στο διαμέρισμά του. Η συνέχεια θα είναι - για να το πω κομψά - παρανοϊκή. 

Μη ψάξετε για πολλές εξηγήσεις ούτε για το πώς ούτε γιατί συμβαίνουν όλα. Ούτε γιατί ο ήρωας συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεται. Η ταινία βρίσκεται κοντά στον περίφημο "σωματικό / ιατρικό τρόμο" της πρώτης κινηματογραφικής περιόδου του Cronenberg. Δίχως να έχει καμιά σεναριακή σχέση, η όλη ατμόσφαιρα και οι ψυχικές καταστάσεις μου θύμισαν τους "Διχασμένους" (για να πάρω το άμεσο παράδειγμα που μου ήρθε στο μυαλό). Και βέβαια μου είναι δύσκολο να σας απαντήσω: Ό,τι γίνεται έχει κάποιον απώτερο λόγο ή όλα είναι απλώς η παράνοια ενός διαταραγμένου; Ή μήπως τελικά προχωράμε προς τη δημιουργία ενός νέου τύπου ανθρώπου, ενός μετα-ανθρώπου; 

Υποβλητικά και δεξιοτεχνικά γυρισμένη, με αξέχαστη ηθοποιία (και αξέχαστη φιγούρα) από τον πρωταγωνιστή, παρανοϊκό και συχνά δυσάρεστο, το φιλμ απευθύνεται μεν σε λίγους, καθώς ισορροπεί ανάμεσα στον τρόμο και στο σινεμά τέχνης, αλλά, παρά τα ερωτηματικά, μου έχει εντυπωθεί στο μυαλό ως κάτι πολύ ιδιαίτερο και προσωπικό. Δικαίως πήρε το βραβείο στο Horrorand της Αθήνας του 2022.

URUBU : ΣΠΑΝΙΑ ΠΤΗΝΑ ΚΑΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΣΤΟΝ ΑΜΑΖΟΝΙΟ

 Το urubu είναι ένα εξωτικό πουλί του Αμαζονίου. Είναι επίσης η πρώτη κινηματογραφική μεγάλου μήκους ταινία του ισπανού Alejandro Ibanez Nauta, που γυρίστηκε στη Βραζιλία το 2019. Το φιλμ είναι ισπανικό.

Ένα ζευγάρι ισπανών με τη δεκάχρονη κόρη τους φτάνουν στη Βραζιλία. Αποστολή του φωτογράφου και ειδικού στα πουλιά συζύγου είναι να εντοπίσει και να φωτογραφίσει ένα σπάνιο είδος του πτηνού urubu που δεν έχει φωτογραφηθεί ποτέ ξανά. Με ένα σκάφος και έναν οδηγό χώνονται βαθιά στον Αμαζόνιο, σε μια περιοχή που οι ντόπιοι αποφεύγουν... και ο εφιάλτης αρχίζει.

Ταινία τρόμου με αρκετό σασπένς και κλειστοφοβική ατμόσφαιρα (εδώ με τη λέξη "κλειστοφοβικό" εννοώ τον εγκλεισμό σε μια ασφυκτική, αχανή ζούγκλα που σε περιβάλλει από παντού), που έχει μεν  σοκαριστικό τέλος, πλην όμως δεν εξηγεί και πολλά απ' όσα συμβαίνουν ούτε το πώς και το γιατί. Αφήνει απλώς να πλανάται μια ατμόσφαιρα φόβου και αναμονής για κάτι που έρχεται και καταγγέλει κάποια πράγματα (όπως διαπιστώνουμε στο τέλος). Με έβαλε στην περιβάλλουσα αγχωτική ατμόσφαιρα, την παρακολούθησα με ενδιαφέρον, δίχως όμως να τη θεωρώ και τίποτα σημαντικό.

ΕΦΗΒΟΙ, ΣΚΥΛΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΣΤΟ "LOS NOCHES SON DE LOS MONSTRUOS"

 

Το "Los Noches son de los Monstruos" του 2021 είναι αργεντίνικο και γυρίστηκε από τον Sebastian Perillo, ο οποίος συνήθως είναι παραγωγός. Δυστυχώς δεν πρόκειται για κάτι σπουδαίο.

Έφηβη πηγαίνει με τη μητέρα της να ζήσει σε επαρχιακή πόλη (όπου όλοι αναζητούν το άγριο ζώο που σκοτώνει άλλα ζώα), στο σπίτι του εραστή της μητέρας της
που ζει εκεί. Μοναξιά, προβλήματα, δυσκολίες προσαρμογής, εχθρότητα από συμμαθητές, "επιθετικός" πατριός, συνθέτουν ένα βαρύ και δύσκολο κλίμα για την κοπέλα. Ώσπου θα βοηθήσει ένα μεγάλο, λευκό τραυματισμένο σκυλί και η ζωή της θα αλλάξει. 

Ενώ όλα δείχνουν ότι πρόκειται για ρεαλιστικό φιλμ, το μεταφυσικό στοιχείο εισέρχεται μάλλον άγαρμπα και τίποτα σ' αυτό δεν εξηγείται. Και όλα κυλούν τόσο προβλέψιμα, που στο τέλος αναρωτιόμαστε αν πρόκειται για ένα είδος παιδικής / εφηβικής ταινίας. Εντάξει με την κατάδειξη των εφηβικών προβλημάτων, πέραν αυτού όμως τί;

Όπως αντιλαμβάνεστε δεν ενθουσιάστηκα. Βλέπεται, δεν είναι κάτι κακό, αλλά μέχρις εκεί (κατά τη γνώμη μου πάντοτε).

"THE SADNESS": ΜΟΝΟ ΑΝ ΑΝΤΕΧΕΤΕ ΤΟΣΟ ΑΙΜΑ...

Ο σκηνοθέτης Rob Jabbaz είναι καναδός, η πρώτη του όμως ταινία "The Sadness" (Ku bei) του 2021 είναι ταϊβανέζικη παραγωγή και είναι ολόκληρη γυρισμένη εκεί στα κινέζικα. Πρόκειται για φιλμ τρόμου και θα σας προειδοποιήσω από την αρχή ότι είναι τόσο βίαιο, σπλάτερ, σαδιστικό κλπ. κλπ., που αν δεν είστε φίλοι του είδους και με πολύ γερά στομάχια, να μείνετε πολύ μακριά! Για να είμαι ακριβής, πρόκειται για μία από πιο σπλάτερ ταινίες που έχω δει.

Ένας ιός μεταλλάσσεται, ξεφεύγει από εργαστήριο και μεταδίδεται αστραπιαία στον πληθυσμό της Ταϊβάν. Μετατρέπει τους ανθρώπους σε αιμοσταγή βίαια κτήνη, που το μόνο που θέλουν είναι η σαδιστική βία. Ένα ζευγάρι θα αναγκαστεί να χωριστεί καθώς η κατάσταση γίνεται ολοένα και πιο ανεξέλεγκτη. Από εκεί και πέρα παρακολουθούμε τις ξεχωριστές πορείες τους μέσα στο απόλυτο χάος και τη μετατροπή της καθημερινότητας σε κόλαση, καθώς πασχίζουν να ξαναβρούν ο ένας τον άλλο.  

Η ταινία θυμίζει πολύ αυτές με ζόμπι. Ωστόσο εδώ υπάρχει "επιστημονική" εξήγηση (πρόκειται για ιό), ο οποίος μάλιστα δεν δημιουργεί νεκροζώντανους, αλλά προκαλεί ανεξέλεγκτα σαδιστικά, αιμοδιψή ένστικτα στα θύματά του. Προφανώς πρόκειται για ιστορία απόλυτα εμπνευσμένη από την επιδημία του covid. Είπαμε ότι η κάθε είδους βία κυριαρχεί και το αίμα πραγματικά ξεχειλίζει. Ωστόσο, όσο και αν σας φαίνεται παράξενο, είναι καλογυρισμένη ταινία (για όσους αντέχουν να τη δουν), με ρυθμό, που κρατά τον θεατή δίχως κοιλιές ή επαναλήψεις. Γενικά θα έλεγα ότι είναι καλή στο είδος της. Επαναλαμβάνω, για να μη μου λέτε ότι φταίω, ΜΟΝΟ για όσους αντέχουν τόσο αίμα.