ΕΝΑΣ ΒΛΑΣΦΗΜΟΣ ΚΑΙ ΞΕΚΑΡΔΙΣΤΙΚΟΣ "ΔΙΑΒΟΛΑΚΟΣ"

Πόσες ταινίες ξέρετε που να είναι ταυτόχρονα βλάσφημες, ξεκαρδιστικές και τρυφερά ρομαντικές; Ο δικός μου νους πάει αμέσως στο "Διαβολάκο" (Il Piccolo Diavolo) του Roberto Benigni του 1988, μια από τις πρώες σκηνοθετικές του απόπειρες. Με τον ίδιο φυσικά και τον πάντα απολαυστικό Γουόλτερ Ματάου.
Όπου ένας παπάς εξορκίζει μια χοντρή κυρια και από μέσα της βγαίνει ένας χαριστωμένος και αστείος διαβολάκος - ένα χαριτωμένο και αστείο Κακό Πνεύμα δηλαδή. Ο οποίος, αρνούμενος να επιστρέψει στην κόλαση, θέλει να γνωρισει τα πάντα (και μαγεύεται) από τη ζωή στη γη. Ποιος θα τον "ξεναγήσει" όμως στον κόσμο των ανθρώπων αν όχι ο δύσμοιρος παπάς, που θα υποστεί τα πάνδεινα από την ακόρεστη περιέργεια και την αλλόκοτη (+ ξεκαρδιστική) συμπεριφορά του πνεύματος;
Η ταινία ίσως να κάνει κάποιες κοιλιές και να είναι κάπως άνιση. Ωστόσο περιέχει μερικές από τις πιο αστείες (για μένα) σκηνές ever, με προσωπική προτίμηση σ' αυτή στο τραπέζι με τους επισκόπους και στην αμίμητη πασαρέλα από... ιερατικά άμφια. Ταυτόχρονα περιέχει όλη την τρυφερότητα και το ρομαντισμό του Μπενίνι (που σε μεταγενέστερα φιλμ του θα καταντήσει γλυκερός και σιροπιασμένος). Και ποσο (θαυμάσια) βλάσφημη! (ειδικά για καθολικούς), αφού κάνει άγρια πλάκα με "θύματα" από εξορκισμούς και εξομολόγηση (με τον παπά που βαριέται) έως την παρωδία λειτουργίας - πασαρέλα που προαναφέραμε. Ε, ναι, και ταυτόχρονα είναι και ένα εξαιρετικά χαριτωμένο φιλμ.
Είπαμε, ο συνδυασμός είναι σπάνιος. Τις ατέλειές του πιστεύω ότι τις έχει, αλλά για μένα παραμένει απολαυστικότατο.

Ο ΤΙΓΡΗΣ, ΤΟ ΧΙΟΝΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΙΡΟΠΙ

Ο Roberto Benigni το έκανε πάλι. Ένας ακόμα ύμνος στον έρωτα, στην ανθρωπιά, στην αγάπη, την ποίηση κι όλα τα σχετικά. Καλά είναι αυτά, δεν λέω, αλλά όπως εκφράζονται από τον πάλαι ποτέ ξεκαρδιστικό κωμικό καταντάνε να λιγώνουν τον θεατή. Κάτι σαν να έχεις φάει ολομόναχος ένα τεράστιο ταψί μπακλαβά. Προφανώς η αντίρηση δεν βρίσκεται στον μπακλαβά καθ' εαυτόν (μια χαρά είναι), αλλά στην ποσότητά του...
Στο πρώτο μισό της ταινίας "Ο Τίγρης και το Χιόνι" όντως ένοιωθα μπουχτισμένος, δεν άντεχα τόσον έρωτα, τόσο ρομαντισμό. Στη συνέχεια τα πράγματα βελτιώθηκαν κάπως, υπήρχε και η ανατροπή στο τέλος (που δεν θα σας αποκαλύψω φυσικά), αλλά εξακολουθώ να θεωρώ το σύνολο overdose.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι ο Μπενίνι απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από την καθαρή κωμωδία των πρώτων ταινιών του (θεωρώ από τις πιο αστείες ταινίες τον Διαβολάκο και διασκέδασα πολύ και στο Τέρας), πασχίζοντας να γίνει, όπως έγραψε κάποιος κριτικός, "ο Τσάπλιν των καιρών μας". Κρίμα, γιατί στην κωμωδία τα κατάφερνε καλύτερα.
Και μια ιδεολογική αντίρηση: Η μισή ταινία, που διαδραματίζεται στο σύγχρονο Ιράκ, βγάζει όντως ένα έντονα αντιπολεμικό αίσθημα κι αυτό είναι καλό. Όμως ο Μπενίνι αρνείται να πάρει οποιαδήποτε θέση για τον συγκεκριμένο πόλεμο, έναν από τους πιο βρώμικους των τελευταίων δεκαετιών. Είναι σαν να πήγε εκεί και, τυφλωμένος από έρωτα, να μην κατάλαβε απολύτως τίποτα. Θα μπορούσαν οι εμπόλεμοι να είναι πραγματικά οπιοιδήποτε. Ούτε λέξη για εισβολή. Μα τότε θα μπορούσε κάλλιστα να τοποθετήσει ως πλαίσιο του δραματικού έρωτά του έναν φανταστικό πόλεμο, ανάμεσα σε δύο φανταστικά έθνη. Το αντιπολεμικό κλίμα, που προφανώς αποκλειστικά τον ενδιέφερε να περάσει, θα έβγαινε το ίδιο καλά.