Ο ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ ΣΤΗΝ "ΦΟΝΙΣΣΑ"

Το 1973 ο Κώστας Φέρρης επιχειρεί να μεταφέρει στην οθόνη, και μάλιστα με λίγα χρήματα, ένα από τα εμβληματικότερα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας: Την "Φόνισσα" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Η ιστορία είναι πασίγνωστη: Μια ηλικιωμένη γυναίκα στη Σκιάθο, της οποίας η ζωή υπήρξε απόλυτα δυστυχισμένη, ένας διαρκής μόχθος και πάλη ενάντια στη φτώχια, δολοφονεί μικρά κοριτσάκια, πιστεύοντας ότι έτσι τα ευεργετεί, αφού η μοίρα της γυναίκας, και μαζί και της οικογένειας που τη γέννησε, στον κόσμο (στον κόσμο που ζει η δολοφόνος προφανώς) είναι να δυστυχίσει. Η Φραγκογιαννού κρύβεται σε απόμερες περιοχές του νησιού, ενώ η καταδίωξή της από την αστυνομία έχει αρχίσει...
Ο Φέρρης προσπαθεί να μείνει όσο γίνεται πιστός στο παπαδιαμαντικό πρωτότυπο. Γυρίζει την ταινία στην επαρχία (στη Θάσο νομίζω) και διατηρεί την ντοπιολαλιά στη γλώσσα, στοιχείο βέβαια χαρακτηριστικό και του Παπαδιαμάντη. Προσθέτει βεβαίως και λίγες, πολύ λίγες σκηνές που δεν υπάρχουν στο πρωτότυπο συνειδητά, διότι κάποια πράγματα θέλει να τονίσει ο ίδιος. Χαρακτηριστική τέτοια σκηνή είναι αυτή στη σπηλιά με τους "κλέφτες", ενώ, αποτύπωση του κλίματος της εποχής, είναι οι τίτλοι του φιλμ, που είναι γυρισμένοι με φίλτρα με ψυχεδελικά χρώματα, σήμα κατατεθέν της δεκαετίας του 60, που μόλις είχε παρέλθει. Για να δείξει το δράμα και την μπερδεμένη σκέψη της τραγικής ηρωίδας καταφεύγει στην εύκολη λύση της φωνής off. Ωστόσο χάρη στους εσωτερικούς αυτούς μονολόγους αποκαλύπτονται τα κίνητρα που ωθούν την ηρωίδα στις εφιαλτικές πράξεις της και ξεδιπλώνουν τη φρίκη και ταυτόχρονα την φεμινιστική διάσταση της νουβέλας και της ταινίας. Και, βέβαια, φανερώνουν την τραγική θέση της γυναίκας - αιώνιας σκλάβας σε παλιότερες τουλάχιστον εποχές. Όσο για την πρωταγωνίστρια Μαρία Αλκαίου, είναι νομίζω καλή στον βασικό ρόλο.
Σήμερα η ταινία μοιάζει ίσως κάπως ξεπερασμένη και "φτωχή". Ωστοσο στην εποχή της αποτέλεσε μια τολμηρή προσπάθεια, η οποία μάλιστα έμεινε για χρόνια "θαμμένη" και άγνωστη στο ευρύ κοινό (είχαν χαθεί μέχρι πριν κάποια χρόνια οι κόπιες, όπως έμαθα). Δείτε την περισσότερο για ιστορικούς λόγους και για να ανακαλύψετε μια μάλλον άγνωστη στιγμή του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου.