ΦΙΛΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΑΛΛΑ ΣΤΑ "ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΙΝΙΣΕΡΙΝ"

 

Με 3 στις 4 εξαιρετικές ταινίες στο ενεργητικό του (προσωπικά δεν μου άρεσαν τόσο οι "7 Ψυχοπαθείς"), ο Martin McDonagh είναι, νομίζω, από τους σημαντικότερους δημιουργούς της εποχής μας. Επίσης θα δηλώσω από τώρα ότι θεωρώ τα "Πνεύματα του Ινισέριν" (The Banshees of Inisherin) του 2022 μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Όσο για τους Μπρένταν Γκλίσον και Κόλιν Φαρέλ, που ο σκηνοθέτης ξαναενώνει μετά τη "Μπριζ", είναι άψογοι.

Το 1923, ενώ μαίνεται ο ιρλανδικός εμφύλιος, στο απομονωμένο νησάκι Ινισέριν ξεσπά μια προσωπική διαμάχη: Ένας κάτοικος αποφασίζει ξαφνικά να μη ξαναμιλήσει στον καλύτερό του φίλο, για να έχει χρόνο να στοχάζεται, αλλά και να ασχοληθεί με τη μουσική του (είναι καλός βιολιστής). Καθώς αμφότεροι είναι μοναχικοί, ο κόσμος του φίλου ξαφνικά καταρρέει, αφού δεν υπάρχει τίποτα να γεμίσει την απλοϊκή ζωή του, ενώ τα συναισθήματά του περνούν βαθμιαία από τη θλίψη στην οργή.

Το φιλμ είναι πραγματικά πολυεπίπεδο και μπορεί όντως ο καθένας να το "διαβάσει" με διαφορετικό τρόπο. Σε ένα πρώτο επίπεδο βρήκα εξαιρετική και έξυπνη την όλη ιστορία. Για μια ακόμα φορά πρωταγωνιστής είναι ίσως το υποβλητικό, "μοναχικό" τοπίο και η απλή, πρωτόγονη σχεδόν καθημερινότητα των λίγων κατοίκων. Ο McDonagh συνδυάζει, όπως πάντα, το δράμα με το ύπουλο χιούμορ και καταφέρνει να κλιμακώσει το ενδιαφέρον, αφού αυτό που ξεκινά από μια αρχική απόφαση αρχίζει να αγγίζει όλο και περισσότερο την τραγικότητα. Όσο για τα "δεύτερα επίπεδα"... τι να πει κανείς; Θα μπορούσε να είναι μια αλληγορία του εμφυλίου, για του οποίου την έκβαση οι απομονωμένοι κάτοικοι δεν έχουν ιδέα και ο οποίος "συμβολίζεται" στο μικρόκοσμο του νησιού με τη διαμάχη των δύο φίλων, όπως επισήμαναν διάφοροι κριτικοί. Θα μπορούσε να είναι μια μελέτη πάνω στη φιλία και την κεφαλαιώδη σημασία της στη ζωή. Αλλά και ένας στοχασμός πάνω στο θέμα της σύγκρουσης του πόθου για απόλυτη ελευθερία (ο μουσικός) με τις κοινωνικές συμβάσεις και δεσμεύσεις τις οποίες είμαστε υποχρεωμένοι να υπομείνουμε (ακόμα και η φιλία και το να νοιάζεσαι για άλλους είναι δέσμευση, αλλά, από την άλλη, αυτό ακριβώς σε κάνει κοινωνικό ον). Θα μπορούσε να διαβαστεί ως συγκινητική μελέτη πάνω στους "άδειους" ανθρώπους, τους "πτωχούς τω πνεύματι" της Βίβλου, που οι ορίζοντές τους είναι στενοί, περιορισμένοι στην καθημερινή ρουτίνα, τους δίχως κανένα άλλο ενδιαφέρον (ναι, υπάρχουν χιλιάδες γύρω μας), που όταν υπάρξει κάποια δραστική αλλαγή στη ζωή τους τα πάντα καταρρέουν και ενδέχεται οι ίδιοι να βρεθούν εκτός ελέγχου. Θα μπορούσε να μείνει κανείς στη μελέτη του κλειστού, ασφυκτικού περίγυρου των μικρών, απομονωμένων κοινωνιών, που δημιουργεί μοιραία "αφύσικες" αντιδράσεις. Και ίσως και πολλά άλλα που θα σκεφτείτε. 

Απόλαυσα τη γλαφυρή αφήγηση, το υποχθόνιο χιούμορ, το υποβλητικό σκηνικό, τις μάλλον σουρεαλιστικές (και μακάβριες) αντιδράσεις των ηρώων που διαρκώς κλιμακώνονται... Το είπα στην αρχή: Για μένα είναι μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς.