"DOGMA" : ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΣΕ ΠΙΣΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ

 

Μόνο κάποιος σαν τον Kevin Smith θα μπορούσε (ή θα τολμούσε) να κάνει μια τόσο ανατρεπτική θρησκευτικά ταινία όπως το "Dogma" του 1999. Είναι μάλιστα εντυπωσιακό το πόσοι γνωστοί ηθοποιοί παίζουν σε ένα τόσο ῾῾βλάσφημο῾῾ φιλμ: Λίντα Φιορεντίνο, Μπεν Άφλεκ, Ματ Ντέιμον, Άλαν Ρίκμαν, Σάλμα Χάγιεκ κ.ά.... και η Αλάνις Μόρισετ στο ρόλο... όχι δεν θα σας πω σε τι ρόλο, να το δείτε μόνοι σας.

Όπου δύο έκπτωτοι άγγελοι, καταδικασμένοι να ζουν  στη γη, θέλουν να επιστρέψουν στον παράδεισο μέσω ενός... κόλπου που σχετίζεται με κάποια απόφαση της καθολικής εκκλησίας. Μια πιστή καθολική και ανέραστη γυναίκα (η οποία εργάζεται σε... κλινική αμβλώσεων), ο... 13ος απόστολος, άγνωστος στο πλατύ κοινό και σκόπιμα αποσιωπημένος από τα Ευαγγέλια και οι μόνιμοι τύποι των ταινιών του Σμιθ Jay και Silent Bob (ο τελευταίος είναι ο ίδιος ο Σμιθ) καλούνται να τους σταματήσουν πάσει θυσία, διότι αν καταφέρουν να μπουν στον παράδεισο δίχως τη θέληση του θεού (ο οποίος, σημειωτέον, κάπου απουσιάζει και όλοι τον έχουν χάσει), θα καταστραφεί το σύμπαν όπως το γνωρίζουμε.

Καταλαβαίνεται τι γίνεται. Η ταινία ανατρέπει μεθοδικά θα λέγαμε κάθε δόγμα της χριστιανικής θρησκείας (παρθενικότητα της Παναγίας, αληθινή φύση του θεού, κακοί και μοχθηροί άγγελοι... για να αναφέρω λίγα μόνο που μου έρχονται πρόχειρα στο μυαλό). Κάθε ατάκα, κάθε φράση, κάνει ανελέητη πλάκα στη θρησκεία και ιδιαίτερα στον καθολικισμό, τον οποίο μοιάζει να έχει βάλει στο στόχαστρο. Και, δίχως να διστάζει, το τερματίζει με την απροσδόκητη εμφάνιση του ίδιου του θεού. Σημειωτέον ότι μέσα σε όλη αυτή την πλάκα δεν λείπει και λίγο σπλάτερ. Βεβαίως, συγχρόνως με όλο αυτό, ο Σμιθ, που είναι βέβαια και σεναριογράφος, καυτηριάζει ανελέητα το ρόλο της εκκλησίας ως επιχείρησης που κάνει μπίζνες, τα χαζά ταμπού των φανατικών πιστών, το ρατσισμό ακόμα και στη θρησκεία, τη λατρεία του χρήματος και την άνευ όρων παράδοση σ᾽αυτό και διάφορα άλλα που όντως συμβαίνουν στην κοινωνία και τη θρησκεία.

Απολαύστε το, όπως εγώ (κι ας είναι κάπως μεγάλη η διάρκειά του) με δική σας ευθύνη. Αν δεν σηκώνουν οι θρησκευτικές σας πεποιθήσεις τόση ῾῾βλασφημεία῾῾ και τόσο χαβαλέ με τα χριστιανικά δόγματα, αφείστε το καλύτερα.

Η ΕΪΜΙ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ

Στα 1997 ο Kevin Smith γυρίζει την τρίτη ταινία του, το "Chasing Amy" ("Κυνηγώντας την Έιμι"), ταινία που μου αρέσει σχεδόν όσο και το περίφημο ντεμπούτο του "Clerks". Στο φιλμ αυτό, όπως και σε αρκετά από τα υπόλοιπά του, ο Smith κινείται σε ένα κοινό σύμπαν που ο ίδιος έχει δημιουργήσει, χρησιμοποιώντας συχνά ίδιους χαρακτήρες και κάνοντας αρκετές αναφορές σε πρόσωπα ή γεγονότα που συνέβησαν σε προηγούμενες ταινίες του, πράγμα που βρίσκω έξυπνο και ενδιαφέρον, καθώς πιάνω τον εαυτό μου να προσπαθεί να θυμηθεί πού ακριβώς αναφέρεται κάποια ατάκα. Φυσικά, εννοείται, κι αν κάποιος δεν έχει δει τις άλλες ταινίες του, το κάθε φιλμ λειτουργεί δίχως κανένα πρόβλημα, αυτόνομα. Εδώ λοιπόν ήρωες είναι δύο φίλοι και συνεργάτες, που κάνουν μαζί μια πετυχημένη σειρά κόμικς. Η μακρόχρονη φιλική και επαγγελματική τους σχέση θα κλονιστεί όταν στη ζωή του ενός θα εμφανιστεί η Έιμι, την οποία θα ερωτευτεί σχεδόν κεραυνοβόλα. Η Έιμι όμως κρύβει κι αυτή τα δικά της μυστικά... Στις μεγάλες αρετές της ταινίας συγκαταλέγεται φυσικά το χιούμορ του δημιουργού αυτού, που αποτελεί σήμα κατατεθέν του. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και οι εξαιρετικοί χαρακτήρες που επινοεί, είναι και οι πετυχημένες "καταδύσεις" σε μικρόκοσμους, με τα προβλήματα, τις ιδιαίτερες συζητήσεις τους, το στιλ, το κλίμα τους εν γένει. Εδώ πρόκειται για τον μικρόκοσμο των κόμικς. Οι δημιουργοί, οι βαρεμένοι φανς, τα comics events με την τρέλα τους, οι εκδότες... Όλα αυτά δίνονται αστεία και αληθινά ταυτόχρονα - ο Smith άλλωστε ξέρει καλά τον χώρο, αφού κι αυτός κάνει κόμικς. Πέρα απ' όλα αυτά όμως, στην ταινία υπάρχει και έντονη τρυφερότητα, ακόμα και ρομαντισμός, ενώ οι φιλικές και, κυρίως, οι ερωτικές σχέσεις αναλύονται και σχολιάζονται έξυπνα και διεισδυτικά με τις ανασφάλειες, τα ταμπού, τις "εσωτερικές συγκρούσεις" τους, τις διαφορετικές οπτικές των δύο πλευρών. Το τέλος είναι γλυκόπικρο και δίνει έναν ιδιαίτερο ρεαλισμό στο φιλμ. Κάπως έτσι δεν συμβαίνουν τα πράγματα και στην πραγματικότητα; Βρίσκω την ταινία διασκεδαστική και ταυτόχρονα ακόμα και συγκινητική σε κάποια σημεία της. Νομίζω ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα από τα καλύτερα δείγματα του ανεξάρτητου αμερικάνικου σινεμά, από έναν από τους χαρακτηριστικότερους εκπροσώπους του. Και, φυσικά, το αμίμητο ντουέτο Jay and Silent Bob, μόνιμοι χαρακτήρες του κόσμου του Kevin Smith, βρίσκεται και πάλι εδώ (με τον Silent Bob μάλιστα να μιλά περισσότερο από κάθε άλλη φορά...)