ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΑ "ΤΥΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ"

 

Το 2023 ο Woody Allen είναι πλέον 88 χρονών και persona non grata στη χώρα του. Αυτό όμως δεν τον εμποδίζει να γυρίζει, όπως πάντα, μια ταινία κάθε χρόνο. Κι αν δεν τον αφήνουν στην Αμερική πάει και τη γυρίζει στη Γαλλία. Αυτό ακριβώς έγινε με τα "Γυρίσματα της Τύχης" (Coup de Chance).

Νεαρό ζεύγος, ευκατάστατο και με καλούς, επίσης ευκατάστατους φίλους, ζει στο Παρίσι και μοιάζει ευτυχισμένο. Μέχρι που η κοπέλα συναντά τυχαία παλιό της συμμαθητή, ο οποίος κάποτε ήταν ερωτευμένος μαζί της και τώρα είναι συγγραφέας και κατά τύχη και πάλι έχει επιστέψει στο Παρίσι... και όλα ανατρέπονται. Πώς θα αντιδράσει ο σύζυγος όταν θα αρχίσει να υποψιάζεται κάτι;

Το φιλμ θυμίζει το εξαιρετικό "Match Point", δίχως βέβαια να το φτάνει. Διαθέτει ένα είδος αστυνομικής - θριλεροειδούς πλοκής, αλλά όλα εδώ γίνονται πολύ πιο ανάλαφρα, ίσως και με κάποιο (λίγο) χιούμορ, όχι στις ατάκες όπως μας έχει συνηθίσει ο Allen, αλλά στο όλο σεναριακό πνεύμα με απροσδόκητους "ντετέκτιβ" και σαφώς επίτηδες "από μηχανής θεούς". Γενικά όλα γίνονται κάπως εύκολα, κάπως στημένα, κάπως αναμενόμενα. Πάντως η κεντρική ιδέα είναι μια από τις πιο εμμονικές του δημιουργού: Ο καθοριστικότατος ρόλος της τύχης στις ανθρώπινες ζωές. Πράγμα που, στο τέλος τουλάχιστον, υποστηρίζεται κάπως άγαρμπα, αλλά νομίζω ότι κι αυτό γίνεται εν γνώσει του. 

Τέλος πάντων, ενώ το βρήκα συμπαθητικό όπως όλα σχεδόν τα φιλμ του δημιουργού, δεν είναι κάτι σπουδαίο κατά τη γνώμη μου. Αλλά πώς θα μπορούσε να είναι στα 88 του; Είναι αξιοθαύμαστο και μόνο το ότι καταφέρνει να κάνει ταινίες σ' αυτή την ηλικία. Τελικά δεν είναι πολύ καλός Woody Allen, αλλά, διάβολε, είναι Woody Allen! (η τελευταία πρόταση απευθύνεται αποκλειστικά στους φανς).

"ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΟΥ ΡΙΦΚΙΝ" ΚΑΙ Ο ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΕΝ ΩΣ ΣΙΝΕΦΙΛ

 Το 2020 ο Woody Allen είναι πλέον 85 ετών και, παρ' όλα αυτά, γυρίζει το "Φεστιβάλ του Ρίφκιν". Είναι η 48η μεγάλου μήκους ταινία του (έχω συνειδητά παραλείψει κάποιες τηλεταινίες και συμμετοχές σε σπονδυλωτά φιλμ), με τον Γουάλας Σον, τη Τζίνα Γκέρσον κ.ά. Ενώ όλη η ιστορία παραμένει τυπικά γουντιαλενική, εδώ προστίθεται και μια ισχυρότατη δόση κινηματογραφοφιλίας.

Όλα συμβαίνουν στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν, όπου είναι γυρισμένο το φιλμ. Εκεί πηγαίνει για το φεστιβάλ ένα παντρεμένο ζευγάρι. Εκείνος καθηγητής και αθεράπευτος λάτρης του παλιού κινηματογράφου τέχνης (παλιότερα μάλιστα δίδασκε κινηματογράφο σε πανεπιστήμιο), εκείνη εργαζόμενη στις δημόσιες σχέσεις της κινηματογραφικής βιομηχανίας (πάει στο φεστιβάλ επαγγελματικά). Μεγάλη διαφορά ηλικίας, αταίριαστη εικόνα ζευγαριού, ε, εκείνη θα ερωτευτεί νέο ανερχόμενο σκηνοθέτη κι εκείνος θα βιώσει ένα χωρισμό, αλλά και θα ενδιαφερθεί για μια άλλη γυναίκα...

Όλα αυτά με χιούμορ, με έξυπνες ατάκες που μόνο εκείνος ξέρει να γράφει, με διαρκή σινεφίλ ατμόσφαιρα (αλίμονο, σε διεθνές φεστιβάλ κινηματογράφου βρισκόμαστε)... και κάτι παραπάνω: Η ιστορία διακόπτεται κάθε λίγο από ασπρόμαυρες σκηνές όπου παίζουν μεν οι ηθοποιοί της ταινίας, αλλά παραπέμπουν άμεσα (κάποιες φορές παρωδώντας τις) σε συγκεκριμένες σκηνές παλιών ασπρόμαυρων κλασικών ταινιών. Ο Φελίνι, ο Μπέργκμαν, ο Μπουνιουέλ, ο Γκοντάρ κ.ά. βρίσκονται εδώ. Στο μεταξύ ο σινεφίλ θεατής μπαίνει στο παιχνίδι και προσπαθεί να μαντέψει ή να θυμηθεί σε ποια ταινία παραπέμπει η ασπρόμαυρη σκηνή που βλέπει. Κατά τα άλλα, ερωτικά και άλλα προβλήματα διανοουμένων και καλλιτεχνών, κάθε είδους άνθρωποι του σινεμά, όμορφες εικόνες από το Σαν Σεμπαστιάν, κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα...

Ο Γούντι Άλλεν δεν θα γυρίσει πλέον, εκτός απροόπτου, κάποιο αριστούργημα. Ο καιρός έχει παρέλθει. Ωστόσο - να το πω για πολλοστή φορά - εξακολουθεί σ' αυτή την ηλικία να γυρίζει ευχάριστες, απολαυστικές, "μικρές" ταινίες. Για πόσο ακόμα θα τα καταφέρνει άραγε αυτό το ακούραστο κινηματογραφικό φαινόμενο;

"ΜΙΑ ΒΡΟΧΕΡΗ ΜΕΡΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ" ΟΙ ΑΓΑΠΕΣ ΑΝΑΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ...

O Woody Allen είναι 84 ετών, αλλά εξακολουθεί να δουλεύει ασταμάτητα. Η προσφορά του του 2019 λέγεται "Μια Βροχερή Μέρα στη Νέα Υόρκη" (με τον ανερχόμενο Τιμοτέ Σαλαμέ, την Ελ Φάνινγκ, τον Τζουντ Λο...), είναι μια αισθηματική κομεντί από αυτές που συνηθίζει και... ε... κάπου την έχουμε ξαναδεί...
Ένα νεαρό ζευγάρι που φοιτά σε επαρχιακό πανεπιστήμιο, φτάνει για σαββατοκύριακο στη Νέα Υόρκη. Εκείνη για να πάρει συνέντευξη από έναν διάσημο αντιεμπορικό σκηνοθέτη για το φοιτητικό περιοδικό, ενώ εκείνος ονειρεύεται να τη μυήσει στα μυστικά της πόλης που αγαπά (κατάγεται από εκεί, αλλά έχει φύγει για σπουδές). Όλα όμως θα πάρουν απρόβλεπτη τροπή...
Ο Woody επανέρχεται στην αγαπημένη του πόλη και κάνει μια ταινία σχεδόν γι' αυτή. Στοχάζεται για το πώς αυτή και οι ρυθμοί της μπορούν να αλλάξουν τους χαρακτήρες (ολόκληρη τη ζωή μάλλον) κάποιων ανθρώπων, μιλά για αισθήματα (συχνά εύθραυστα), για διαφορετικούς χαρακτήρες, για δημιουργικά αδιέξοδα και ανασφάλειες καλλιτεχνών, για την αβάσταχτη γοητεία που εξασκεί η σόου μπιζ και οι σταρς, για οικογενειακές σχέσεις (με απρόβλεπτες αποκαλύψεις)... κλπ. κλπ. Όλα αυτά με χιούμορ, με κομψό, όπως πάντα, τρόπο και στιλ... όλα δηλαδή όσα μας έχει μάθει εδώ και δεκαετίες.
Οι εχθροί του θα πουν "μια από τα ίδια"! Οι φίλοι θα πουν το ίδιο, και γι' αυτό ακριβώς θα απολαύσουν την ταινία. Φυσικό είναι στην ηλικία αυτή να επαναλαμβάνεται ο Woody Allen. Νομίζω όμως ότι επαναλαμβάνεται τόσο γλυκά, που, αν είσαι φίλος, πάντοτε τον απολαμβάνεις. Ακόμα κι όταν βρίσκεται στις όχι και τόσο σημαντικές στιγμές του.

"WONDER WHEEL": O ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΛΕΝ ΚΑΙ ΤΟ "ΘΕΑΤΡΟΓΕΝΕΣ" ΔΡΑΜΑ

Πιστός στο ετήσιο ραντεβού του, ο ακαταπόνητος Woody Allen, στα 82 του πλέον, παραδίδει το 2017 την 47η μεγάλου μήκους κινηματογραφική ταινία του (έχει κάνει και τηλεοπτικές), το "Wonder Wheel". Αυτή τη φορά, όπως η "Θλιμένη Τζασμίν" ας πούμε, πρόκειται για καθαρό δράμα, και μάλιστα θεατρικής υφής, με ελάχιστο από το γουντιαλενικό χιούμορ.
Βρισκόμαστε στην "παστέλ" δεκαετία του 50. Η ιστορία αφορά τέσσερεις χαρακτήρες, χαμένους στα πάθη και τα προβλήματα τους. Αρχικά ένα ζευγάρι. Αμφότεροι δουλεύουν σε λούνα παρκ στο Κόνι Άιλαντ και ζουν σε οίκημα μέσα σ' αυτό (στο λούνα παρκ εννοώ). Εκείνος τυπικός, μάλλον καλόκαρδος αμερικάνος, παραδοσιακών αξιών και πρώην αλκοολικός. Εκείνη, πρώην (αποτυχημένη) ηθοποιός, ασταθής ψυχολογικά, νοιώθει παγιδευμένη στο γάμο αυτόν και θα ήθελε να είναι ηθοποιός. Η τωρινή ζωή της της φαίνεται μίζερη. Κάποια στιγμή, όχι δίχως κάποιες τύψεις, θα τα φτιάξει με τον γοητευτικό (και νεότερό της) ναυαγοσώστη της πλαζ του λούνα παρκ, ενός νεαρού που το όνειρό του είναι να γίνει συγγραφέας θεατρικών έργων. Κάπου εκεί θα φτάσει η κόρη του συζύγου από προηγούμενο γάμο, κυνηγημένη από τον γκάνγκστερ σύζυγό της, τον οποίο εγκατέλειψε, και θα εγκατασταθεί (για να κρυφτεί ουσιαστικά) στο σπίτι του ζεύγους. Θα γνωρίσει κι εκείνη τον ναυαγοσώστη, και τα συναισθηματικά προβλήματα θα αρχίσουν... καταλήγοντας σε τραγωδία.
Εδώ ο Allen επηρεάζεται από τα θεατρικά έργα του Ευγένιου Ο'Νιλ, ο οποίος αναφέρεται μάλιστα αρκετές φορές στο φιλμ. Διαφορετικοί, ταπεινοί χαρακτήρες, πλην όμως, μερικοί τουλάχιστον, με όνειρα τα οποία πλέον φαντάζουν άπιαστα και τσακισμένα. Άλλοι είναι ονειροπόλοι και συναισθηματικοί (τα έντονα και ανεξέλεγκτα συναισθήματα άλλωστε είναι αυτά που θα φέρουν την τραγωδία), άλλοι περισσότερο προσγειωμένοι, όλοι όμως όλοι τους βιώνουν μια ταπεινή καθημερινότητα. Το θέμα είναι πόσοι την αποδέχονται και πόσοι ασφυκτιούν μέσα της... Και, φυσικά, υπάρχει η εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στο πάθος και τη λογική, στο όνειρο και την αποδοχή της πραγματικότητας. Βλέπετε, πολύ συχνά, τα πάθη και τα όνειρα μπορεί να πληρωθούν ακριβά.
Όλοι αυτοί οι πόθοι και τα πάθη σιγοβράζουν κάτω από τη χαρακτηριστική, "αθώα" επιφανειακά εικόνα των αμερικάνικων 50ς, την οποία ο Allen τονίζει με την παστέλ φωτογραφία, τα νοσταλγικά χρώματα και τα αντίστοιχα τραγούδια της εποχής. Η Κέιτ Γουίνσλετ είναι πολύ καλή στο ρόλο της και ο Τζιμ Μπελούσι πειστικός σε ρόλο που δεν έχουμε συνηθίσει απ' αυτόν. Και, άλλη μια έκπληξη, ο Τζάστιν Τίμπερλέικ (ναι, αυτός) σε "σοβαρο" ρόλο.
Προσωπικά μου άρεσε και με άγγιξε αυτή η ελεγεία πάνω σε, τελικά, χαμένες ζωές. Θυμηθείτε όμως: Δεν θα δείτε κάτι ανάλαφρο και κωμικό. Είπαμε: Εδώ έχουμε και πάλι ραντεβού με τη δραματική και σκοτεινή πλευρά του Γούντι Άλεν.

Η ΧΑΝΑ, ΟΙ ΑΔΕΛΦΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΠΕΡΙΓΥΡΟΣ : ΜΙΚΡΑ ΔΡΑΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΩΜΩΔΙΕΣ

Στη δεκαετία του 80 ο Woody Allen βρίσκεται στη δημιουργική του ακμή. Γι' αυτό και η ταινία "Η Χάνα και οι αδελφές της" του 1986 είναι νομίζω μια από τις καλύτερές του και μάλιστα επικεντρωμένη στην κλασική (και την πλέον επαναλαμβανόμενη) θεματολογία του δημιουργού, αυτή της μελέτης του σχετικά εύπορου, διανοουμενίστικου μικρόκοσμου της Νέας Υόρκης.
Εδώ ο δαιμόνιος σκηνοθέτης παρακολουθεί τις εξελίξεις στις ζωές τριών αδελφών σε τρία χρόνια: Διαφορετικές σαν χαρακτήρες, με μπερδεμένες αισθηματικές σχέσεις (κουβάρι τα ερωτικά μπερδέματα, πριν και μετά, με νυν και πρώην), πασχίζουν και αγχώνονται για την επαγγελματική και, κυρίως, την καλλιτεχνική επιτυχία τους, χωρίζουν και ερωτεύονται ξανά και, βέβαια, κάθε χρόνο συναντιούνται όλες, με παιδιά και συζύγους / φίλους με τους ηλικιωμένους γονείς (παλιά ασχολούνταν με τις show business κι αυτοί) σε παραδοσιακό τραπέζι.
Δεν έχει νόημα να σας διηγηθώ τι ακριβώς συμβαίνει με τα ερωτικά μπλεξίματα. Αυτό που προέχει εδώ είναι η εκπληκτική διαγραφή των χαρακτήρων, τόσο των ίδιων των αδελφών, όσο και του περίγυρού τους: Η μία είναι σταθερή, συγκροτημένη, πετυχημένη, στήριγμα για τις άλλες, η άλλη "επιπόλαια" και παρορμητική, νευρωτική και αγχωμένη, που διαρκώς κυνηγά την καλλιτεχνική επιτυχία (wannabe ηθοποιός) που δεν έρχεται ποτέ, η τρίτη πιο προσγειωμένη και γήινη, με μπερδρεμένη ωστόσο ερωτική ζωή... Και οι νυν και πρώην; Ένας σπαρταριστός υποχόνδριος με μεταφυσικά ερωτήματα, που προσπαθεί μάταια να ασπαστεί κάποια θρησκεία προσπαθώντας να ηρεμήσει μέσω της πίστης, ένας "κανονικός" άνθρωπος, ο οποίος όμως ποθεί την αδελφή της οποίας ΔΕΝ είναι σύζυγος, ένας κλειστός και μισάνθρωπος ζωγράφος κλπ.
Μικρά δράματα, μικρές κωμωδίες, ανασφάλειες, συγκρούσεις ή έρωτες, συζητήσεις, όλα χωράνε στην πολυεπίπεδη αυτή ταινία. Κι όλα, παρά τις εκάστοτε δραματικές καταστάσεις, δοσμένα με το εκπληκτικό χιούμορ του Άλεν (εδώ εκστομίζει μερικές από τις καλύτερες ατάκες του). Και με ένα εκπληκτικό καστ: Σημειώνετε; Μία Φάροου, Νταϊάν Γουίστ, Μπάρμπαρα Χέρσεϊ, Μωρίν Ο' Σάλιβαν (στο ρόλο της μητέρας τους, όντως αληθινή μητερα της Μία Φάροου), Γούντι Άλεν, Μαξ φον Σύντοφ, Μάικλ Κέιν... ακόμα και η Κάρι Φίσερ σε μια συντομότατη εμφάνιση... Κι όλα αυτά με την πανταχού παρούσα συνοδεία υπέροχης παλιάς τζαζ, που τόσο αγαπά ο Γούντι και είναι σήμα κατατεθέν των σάουντρακ του.
Η ματιά στον ανασφαλή αυτόν κόσμο είναι από τις πλέον διεισδυτικές, γλυκόπικρη, καυστική, χαριτωμένη, με συμπάθεια κατα βάθος για τους ποικίλους ήρωες. Οι μεταξύ τους σχέσεις, οι σχέσεις με τους γονείς, τους νυν και πρώην συζύγους / φίλους, όλα δίνονται με ανάγλυφο τρόπο. Είναι από τα φιλμ που σε προβληματίζουν μελετώντας το κουβάρι των ανθρώπινων σχέσεων και ταυτόχρονα σε διασκεδάζουν όσο δεν παίρνει. Αν λοιπόν είστε οπαδός του γουντιαλενικού κόσμου (τον οποίον, ως γνωστόν, πολλοί αντιπαθούν ή/και βαριούνται) μην το χάσετε. Πρόκειται για μία από τις καλύτερες στιγμές του.

ΤΟ "CAFE SOCIETY" ΚΑΙ Ο ΓΛΥΚΟΠΙΚΡΟΣ WOODY ALLEN

Εντάξει, τα έχουμε πει χίλιες φορές και θα τα ξαναπούμε, κουράζοντάς σας φοβάμαι: Ο Woody Allen είναι πλέον 81 χρονών, διατηρεί τη φινέτσα του και είναι πάντοτε υπερπαραγωγικός: Κάνει εδώ και χρόνια από μία ταινία τον χρόνο. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια έχει ένα τακτικό ραντεβού με το ελληνικό κοινό κάθε Σεπτέμβριο περίπου. Πιστός λοιπόν στο ραντεβού αυτό και το 2016, μας παρουσιάζει το "Cafe Society", που είναι μια γλυκόπικρη κομεντί της δεκαετίας του 30.
Τότε ο νεαρός και άβγαλτος νεοϋορκέζος Μπόμπι (εβραίος φυσικά), θα πάει στο Χόλιγουντ, όπου ο θείος του είναι πολυάσχολος μεγαλοπαραγωγός. Εκεί θα μπει για τα καλά στην κινηματογραφική βιομηχανία, ταυτόχρονα όμως θα ερωτευτεί τη νεαρή γραμματέα του θείου. Εκείνη όμως σύντομα θα του ομολογήσει ότι τα έχει με έναν παντρεμένο και μια σειρά από μπερδέματα θα ξεκινήσει. Στην άλλη πλευρά της Αμερικής ωστόσο ένας άλλος θείος είναι "διακεκριμένος" γκάνγκστερ και, με όχι και τόσο καθαρό χρήμα, θα ξεκινήσει ένα πολύ πετυχημένο εστιατόριο.
Στο "Cafe Society" υπάρχει κάπως λιγότερο χιούμορ από όσο σε άλλες ταινίες του ακούραστου δημιουργού. Το βάρος πέφετι στις αισθηματικές καταστάσεις. Όχι βέβαια ότι λείπουν οι σπιρτόζικες ατάκες και τα αστεία σημεία (αλοίμονο, σε φιλμ του Woody Allen βρισκόμαστε). Ο οποίος βεβαίως βρίσκει την ευκαιρία και πάλι να περιγράψει τις αγαπημένες του παλιές δεκετίες (εδώ, όπως είπαμε τα 30ς) και να πλμμυρίσει την ταινία με τζαζ της εποχής που τόσο λατρεύει. Ταυτόχρονα κάνει ένα σχόλιο πάνω στον χαμένο ρομαντισμό της νιότης και την "προσγείωση" στην αληθινή ζωή με τους αμείλικτους και αναπόφευκτους συμβιβασμούς της. Αλλά και να περιγράψει γραφικά και επίτηδες απλοϊκά μια "διχασμένη" Αμερική : Στην ανατολική ακτή, στη Νέα Υόρκη, οι γκάνγκστερς. Στη δυτική ακτή, στο Λος Άντζελες, η βιομηχανία του σινεμά και των ονειρων. Η πρώτη είναι βίαιη, άγρια, η άλλη απλώς ψεύτικη, πλαστή και υποκριτική. Αμφότερες λατρεύουν το χρήμα.
Εντύπωση προκαλεί η εξαιρετική φωτογραφία του μεγάλου Βιτόριο Στοράρο, ο οποίος φτιάχνει μια "καθαρή", πλούσια σε χρώματα εικόνα, τόσο καθαρή ώστε να τονίζεται το νοσταλγικό, αλλά και το "ψεύτικο" στοιχείο της. Τα πάντα είναι (ηθελημένα βέβαια) σαν καρτ ποστάλ.
Φυσικά δεν είναι από τις μεγάλες ταινίες του Allen (δεν περιμένουμε κάτι τέτοιο σε τέτοιες ηλικίες). Είναι όμως τρυφερή, ευχάριστη, με υπέροχη ατμόσφαιρα εποχής και βλέπεται, για πολλοστή φορά στο έργο του, ευχάριστα. Πόσοι το καταφέρνουν αυτό με τόση σταθερότητα και με 52 φιλμ πίσω τους; Πάντως, αν ήθελα να τη χαρακτηρίσω με μια μόνο λέξη θα διάλεγα τη λέξη "γλυκόπικρη".

ΑΝΑΛΑΦΡΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΟΝ "ΠΑΡΑΛΟΓΟ ΑΝΘΡΩΠΟ"

Το 2015 ο Woody Allen έχει γίνει 80 ετών, η δημιουργικότητά του παραμένει απίστευτη (μία ταινία το χρόνο εδώ και πολλά χρόνια) και ο "Παράλογος Άνθρωπος" (Irrational Man) είναι η 45η ταινία του! Δεν πρόκειται βέβαια για το αριστούργημά του, πιστεύω όμως ότι μια έστω και μέτρια ταινία του Allen είναι πολύ, μα πολύ καλύτερη από το μέσο όρο όσων βλέπουμε στις οθόνες.
Στο φιλμ αυτό δεν υπάρχει το άφθονο χιούμορ άλλων ταινιών του. Ανήκει στη "σοβαρή" κατηγορία των "Απιστίες και Αμαρτίες", "Match Point" κλπ., τα οποία, όπως λέει ο ίδιος, είναι εμπνευσσμένα από το "Έγκλημα και Τιμωρία" του Ντοστογιέφσκι. Ένας καινούριος καθηγητής φιλοσοφίας καταφτάνει σε ένα πανεπιστήμιο με ήδη κακή φήμη: Αλκοολικός, γυναικάς, καταθλιπτικός... Εκεί θα τα φτιάξει με μια όμορφη φοιτήτριά του, αλλά ούτε η φρεσκάδα της σχέσης αυτής θα καταφέρει να τον γεμίσει. Ώσπου συλλαμβάνει ένα αναπάντεχο σχέδιο: Να πραγματοποιήσει το "τέλειο έγκλημα" (δίχως να συλληφθεί δηλαδή), με θύμα κάποιον που αξίζει τον κόπο να γίνει θύμα...
Ο Woody Allen βρίσκει την ευκαιρία να φιλοσοφήσει με ανάλαφρο τρόπο: Είπαμε, δεν υπάρχει πολύ χιούμορ, αλλά το ύφος του, με έναν καθαρά δικό του τρόπο, είναι συνήθως κομψό, διασκεδαστικό και ανάλαφρο, όσο σοβαρά θέματα κι αν πραγματεύεται. Έτσι και εδώ: Το βασικό φιλοσοφικό ερώτημα που τίθεται είναι: Είναι ηθικά επιτρεπτό κάποιος να κάνει μια ακραία "κακή πράξη" (εδώ μιλάμε για φονο) αν σκοπός της είναι το καλό του συνόλου; Ή μήπως η ακραία πράξη ανοίγει κάποιους ασκούς του Αιόλου; Μήπως αν κάνεις ένα τέτοιο κακό - έστω και με καλό σκοπό -  ανοίγει ο δρόμος για το "σκέτο" κακό; Και υπάρχουν κι άλλα ετρωτήματα που τίθενται.
Ο σκηνοθέτης βρίσκει την ευκαιρία να κάνει και μια επίδειξη φιλοσοφικών γνώσεων (μη φοβηθείτε, όχι κουραστικών), ο Γιοακίν Φίνιξ είναι όπως συνήθως πολύ καλός, η ταινία παρακολουθείται ευχάριστα παρά τα όσα μάλλον δυσάρεστα συμβαίνουν (είπαμε, αυτός είναι ο ανεπανάληπτος προσωπικός τρόπος του Woody Allen) και, τελικά, το όλο φιλμ παραμένει διασκεδαστικό. Θα επαναλάβω τη γνώμη μου: Ακόμη και ο μέτριος Allen βρίσκεται λίγο έστω πάνω από τον μέσο όρο.

Η ΥΠΟ ΤΟ ΣΕΛΗΝΟΦΩΣ ΓΟΥΝΤΙΑΛΕΝΙΚΗ ΜΑΓΕΙΑ

Στα 79 του ήδη ο Woody Allen εξακολουθεί να είναι μια αστείρευτη μηχανή παραγωγής ταινιών (στις οποίες βεβαίως γράφει το σενάριο και σκηνοθετεί). Έτσι το 2014 κάνει την 44η αισίως ταινία του, την "Μαγεία στο Σεληνόφως". Και, μετά τη "Τζασμίν",  επιστρέφει με άνεση στην κομεντί, που τόσο καλά γνωρίζει. Και μάλιστα με ταινία εποχής, όπου επίσης τα καταφέρνει θαυμάσια.
Δεκαετία '20, Νότια Γαλλία, και ένας διάσημος μάγος / ταχυδακτυλουργός προσκαλείται σε βίλα για να ξεσκεπάσει νεαρό μέντιουμ, το οποίο έχει πείσει για τις ικανότητές του μια πλούσια οικογένεια και την απομυζεί οικονομικά. Η συνάντησή τους θα είναι καθοριστική και ο ήρωάς μας, ορθολογιστής και κυνικός, θα αρχίσει για πρώτη φορά στη ζωή του να κλονίζεται: Μήπως τελικά υπάρχει το υπερφυσικό;
Ο ίδιος ο Woody Allen πάντως ουδόλως πιστεύει σ' αυτό. Αντίθετα πάμπολλες φορές έχει κάνει πλάκα μ' αυτό. Και εδώ βρίσκεται το ενδιαφέρον του φιλμ: Ενώ δεν πιστεύει, το θεωρεί απαραίτητο - κι ας μην υπάρχει - για να νοστιμίσει τη ζωή μας. Με τον όρο "υπερφυσικό" εννοούμε βεβαίως εδώ οτιδήποτε μη πρακτικό και καθημερινό: Τον ρομαντισμό, τα όνειρα (στον ύπνο και στη συνειδητή ζωή), τη μαγεία, το παιχνίδι, το μυστήριο, τη φαντασία, την τέχνη, που ενώ είναι πρακτικά άχρηστη, τόσο ρόλο παίζει στη ζωή μας. Να λοιπόν που έχουμε την απόδειξη του ότι για να είσαι ονειροπόλος και "παιχνιδιάρης" δεν χρειάζεται να πιστεύεις σε κάθε είδους μεταφυσική. Είσαι απλώς επειδή αυτά κάνουν πιο όμορφη τη ζωή (μια παρόμοια, δοσμένη ίσως με πιο πολύπλοκο τρόπο, προβληματική υπήρχει και στη "Ζωή του Πι" του Ανγκ Λι).
Στο μεταξύ εμείς απολαμβάνουμε μια χαριτωμένη, έξυπνη κομεντί, που διαθέτει αυτό τα αλάθητο γουντιαλενικό άγγιγμα που σε κάνει να την παρακολουθείς ευχάριστα κι ας διαθέτει πλήθος κλισέ του είδους. Νομίζω ότι κάποια στιγμή πρέπει να γίνει μια εμπεριστατωμένη μελέτη για να εντοπιστεί το τι είναι αυτό που κάνει τις κομεντί του Άλεν τόσο ανάλαφρες, δροσερές, ευχάριστες, απολαυστικές και κομψές σε σχέση με την πλειοψηφία των χολιγουντιανών προϊόντων του σαφώς κορεσμένου αυτού είδους. Και να πεις ότι τις ανατρέπει ριζικά; Όχι και τόσο, αφού, όπως είπαμε, χρησιμοποιεί συχνά κλισέ τους. Αλλά η εξυπνάδα και η κομψότητα είναι αναμφισβήτητες. Δείτε τη "Μαγεία..." και παρά το ότι κάπου έχετε ξαναδεί τις ερωτικές περιπέτειες και τις σεναριακές ανατροπές, δεν νομίζω ότι θα πλήξετε. Η έννοια του "ευχάριστου" είναι σήμα κατατεθέν του δημιουργού αυτού (αν ο ίδιος το θέλει βεβαίως και δεν καταπιάνεται με δραματικά θέματα).

ΕΝΑΣ ΥΜΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟ "ΜΑΝΧΑΤΑΝ"

Βρισκόμαστε στα 1979. Ο Woody Allen έχει μόλις σταματήσει να κάνει τις ξεκαρδιστικές κωμωδίες της πρώτης φάσης της καριέρας του και έχει στραφεί στο ευφάνταστο και προσωπικό είδος "κομεντί" για διανοούμενους που τον χαρακτηρίζει μέχρι σήμερα (πρώτη ταινία της στροφής του ήταν ο "Νευρικός Εραστής" το 1977). Μια από τις καλύτερες στιγμές της μακράς αυτής δεύτερης φάσης του είναι το "Manhattan" της χρονιάς εκείνης.
Σε πρώτο επίπεδο το "Manhattan" είναι μια αισθηματική κομεντί με πολύ χιούμορ και όμορφη ασπρόμαυρη φωτογραφία. Οι ιστορία ενός διανοούμενου σαραντάρη νεοϋορκέζου που διχάζεται ανάμεσα στον έρωτα της πανέμορφης 17χρονης (!) ερωμένης του και της πιο ώριμης - και πιο κοντά του όχι μόνο ηλικιακά, αλλά και πνευματικά - γυναίκας που γνωρίζει, η οποία τυγχάνει να είναι και η κρυφή ερωμένη του παντρεμένου καλύτερού του φίλου. Κομφούζιο δηλαδή. Έχουμε έτσι μια ζωντανή σκιαγράφηση της κοινωνίας των νεοϋορκέζων διανοούμενων, ενός περιορισμένου σχετικά κοινωνικού στρώματος, το οποίο συχνά έχει ο Άλεν "εξερευνήσει" στην παραγωγικότατη καριέρα του. Το χαρακτηριστικό γουντιαλενικό χιούμορ είναι πανταχού παρόν, όπως και η καταγραφή των νευρώσεων, των φόβων, του ανικανοποίηστου και της διαρκούς ανασφάλειας του μικρόκοσμου που προαναφέραμε. Όπως επίσης και ένα πλήθος από αναφορές σε ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης που αγαπά και έχουν επηρεάσει τον ίδιο τον δημιουργό, αλλά και σε προσωπικά του πιστεύω.
Στην ουσία όμως νομίζω ότι ο ουσιαστικότερος λόγος για τον οποίο έγινε αυτή η ταινία είναι για να εκφράσει την βαθύτατη αγάπη του δημιουργού της για την Νέα Υόρκη, πόλη στην οποία ζει και λατρεύει και από την οποία έχει καταφέρει να "ξεκολλήσει" μόλις από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, μετά δηλαδή από 30τόσα χρόνια σινεμά. Όλο το κλίμα της ταινίας, από τις ατάκες, τις εικόνες, το στόρι, τα πάντα, αποπνέουν τον έρωτα αυτόν, που μοιάζει να είναι ισχυρότερος από οποιονδήποτε άλλον στη ζωή του. Είναι γνωστή επίσης η αγάπη του Άλεν για τη τζαζ (είναι και μουσικός ο ίδιος άλλωστε). Έτσι λοιπόν ντύνει το φιλμ με ένα διαρκές σχεδόν σάουντρακ από μουσικές του Τζορτζ Γκέρσουιν, και ιδιαίτερα την υπέροχη "Rhapsody in Blue". Όλα αυτά, και παρά τις συχνές αστείες ατάκες, δημιουργούν μια ανεπανάληπτη ποιητική ατμόσφαιρα, την οποία λίγες φορές κατάφερε να αγγίξει ξανά ο Γούντι Άλεν στη μετέπειτα πορεία του.
Φυσικά πρόκειται για αγαπημένη ταινία για μένα, από τις ομορφότερες της ώριμης φάσης του σκηνοθέτη. Και επιπλέον, εκτός του ίδιου, της Νταϊάν Κίτον και της Μάριελ Χέμινγουέι, θα αναγνωρίσετε σε μικρότερο ρόλο και μια όχι ακόμα σούπερ σταρ Μεριλ Στριπ.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΑ ΕΡΩΤΙΚΗ ΡΩΜΗ

Ως γνωστόν η Ρώμη είναι η "Αιώνια Πόλη". Ως γνωστόν επίσης είναι, αιώνια ή μη, πανέμορφη. Ο Woody Allen λοιπόν υποκύπτει στην ομορφιά της και στην ευρωπαϊκή γοητεία και, μετά τους ύμνους στη Βαρκελώνη και το Παρίσι, της αφιερώνει το "Από τη Ρώμη με Αγάπη" του 2012 κάνοντας μια ακόμα χαριτωμένη κωμωδία και προσθέτοντας έναν ακόμα κρίκο στην ατέλειωτη σειρά των ταινιών του.
Αυτή τη φορά το φιλμ είναι ουσιαστικά σπονδυλωτό. Αφηγείται 4 διαφορετικές ιστορίες, που διαδραματίζονται φυσικά στη Ρώμη, η οποία αποτελεί το μόνιμο φόντο, πλην όμως οι ιστορίες δεν είναι τοποθετημένες σε κάποια σειρά, αλλά "διαπερνούν" η μία την άλλη. Η αφήγησή τους δηλαδή γίνεται παράλληλα. Βασικό θέμα στις περισσότερες ο έρωτας, οι διαπλοκές του, οι ανεξέλεγκτες καταστάσεις στις οποίες μπορεί να οδηγήσει. Υπάρχει όμως και η ιστορία με τον Μπενίνι, όπου στόχος της σάτιρας είναι τα ηλίθια, κίτρινα ουσιαστικά media και το παράλογο και το άνευ καμιάς απολύτως ουσίας που τα χαρακτηρίζει. Βρίσκει επίσης την ευκαιρία ο Άλεν να θίξει για πολλοστή φορά το θέμα του θαυμασμού (σχεδόν δέους και κάποιας μνησικακίας συγχρόνως) που διακατέχει τους (διανοούμενους τουλάχιστον) αμερικανούς απέναντι στην Ευρώπη και την πλούσια και μακρά ιστορία της. Όπως επίσης και την ημιμάθειά τους.
Τη φορά αυτή ο ακούραστος δημιουργός χρησιμοποιεί περισσότερο απ' όσο συνηθίζει σουρεαλιστικά και παράλογα στοιχεία. Ολόκληρη η αλληγορική ιστορία με τον Μπενίνι, η διαρκής παρουσία του μεσήλικα Άλεκ Μπάλντουιν που, ως ζωντανό φάντασμα, συμβουλεύει αόρατος τον νεαρό αρχιτέκτονα, οι σουρεαλιστικές σκηνές της όπερας με τον πρωταγωνιστή να κάνει... ντουζ επί σκηνής, όλα δίνουν την διάσταση αυτή στο φιλμ.
Φυσικά η ταινία, όπως πάντα, είναι χαριτωμένη και σίγουρα παρακολουθείται ευχάριστα. Είναι και η καρτποσταλική αντιμετώπιση της ούτως ή άλλως πανέμορφης (το είπαμε και στην αρχή) Ρώμης, οπότε τα πράγματα γίνονται ευχάριστα και στο μάτι. Ωστόσο νομιζω ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για μια από τις σπουδαίες στιγμές του. Ευχάριστη μεν, αλλά μέχρις εκεί. Δείτε τη για να διασκεδάσετε, μην περιμένετε όμως μια απ' τις ταινίες του Άλεν που ή σε κάνουν να ξεκαρδιστείς ή να προβληματιστείς πολύ (ή και τα δύο). Αλλά είπαμε. Είναι τέτοια η παραγωγικότητά του και το γεγονός ότι τα φιλμ του βρίσκονται πάντα από ένα επίπεδο και πάνω, που του συγχωρώ και μερικές μέτριες, ποτέ όμως κακές, ταινίες.

ΣΤΟ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟ ΠΑΡΙΣΙ ΤΟΥ ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΕΝ

Είναι 76 χρονών και εχει γυρίσει 41 μεγάλου μήκους ταινίες (και κάτι ψηλά) και δεν το βάζει κάτω με τίποτα. Ο Woody Allen με το "Μεσάνυχτα στο Παρίσι" (2011) εμφανίζεται πέρα για πέρα ρομαντικός, με έναν όμως τρόπο που μόνο αυτός ξέρει και μπορεί. Τουριστικός επίσης; Βεβαίως. Όπως έκανε και με τη Βαρκελώνη άλλωστε. Μπορείτε λοιπόν ελεύθερα να τον κατηγορήσετε για τουριστική ματιά. Είναι όμως τόσο ευχάριστος, που δύσκολα του αντιστέκεται κανείς. Ο ρομαντικός αμερικάνος χολιγουντιανός σεναριογράφος, που το μόνο που θέλει είναι να γράψει το μεγάλο μυθιστόρημα και είναι και φανατικός λάτρης της δεκαετίας του 20, επισκέπτεται με την ξενέρωτη και προσγειωμένη - πλην όμορφη - μνηστή του και τα φριχτά (οπαδοί του Μπους) πεθερικά του την πόλη των ονείρων του, το Παρίσι, το οποίο λατρεύει. Και εκεί, μια νύχτα μετά τα μεσάνυχτα, μεταφέρεται στην εποχή των ονείρων του, πράγμα που επαναλαμβάνεται κάθε νύχτα. Από εδώ και πέρα ο Allen προχωρά σ' ένα όργιο αναφορών σε πρόσωπα που ζούσαν τότε και καταστάσεις που συνέβαιναν εκεί. Ο Μπουνιουέλ, ο Πικάσο, ο Σκοτ Φιτζέραλντ, ο Νταλί, ο Κολ Πόρτερ, ο Χεμινγουέι, η Γερτρούδη Στάιν, ο Τ.Σ. Έλιοτ, ο Ματίς, ο Μαν Ρέι κι άλλοι, κι άλλοι πολλοί, βρίσκονται όλοι εκεί και γνωρίζονται μαζί του. Παιχνίδι με πλήθος αναφορών λοιπόν με το θεατή. "Ανακαλύψτε ποιος ελίναι ποιος". Και ανάμεσά τους και ο μεγάλος έρωτας. Αληθινός παράδεισος δηλαδή. Πώς να επιστρέψει κανείς στη σύγχρονη, "ξενέρωτη" εποχή; Ακούγεται ίσως αφελές και - τρίτη φορά η λέξη αυτή - υπέρ ρομαντικό. Το Παρίσι δείχνει πιο όμορφο από ποτέ, η παλιά εποχή τέλεια, ο έρωτας απόλυτος. Για προσέξτε όμως και τη "σκιά" στο βάθος! Είναι ακριβώς έτσι; Ο μεγάλος έρωτας, βλέπετε, έχει με τη σειρά του μυθοποιήσει μια παλιότερη παρισινή εποχή, τη μπελ επόκ (οπότε έχουμε την ευκαιρία να συναντήσουμε και τον Τουλούζ Λοτρέκ, τον Ντεγκά, τον Γκογκέν και άλλους). Ο καθένας εξιδανικεύει κάτι, μοιάζει να μας λέει ο σοφός Γούντι. Τελικά όμως τίποτα δεν είναι, ούτε υπήρξε ποτέ τέλειο. Η νοσταλγία για κάτι που θα θέλαμε να ζήσουμε είναι απλώς φυγή από το τώρα με όχημα τη φαντασία. Αν θες λοιπόν να βρεις την ευτυχία ψάχ'την εδώ. Όλα αυτά βέβαια δεν μας εμποδίζουν καθόλου να ερωτευτούμε το Παρίσι. Το όλο εγχείρημα μοιάζει μ' αυτό που πέτυχε ο Ζενέ στην "Αμελί" - με εντελώς διαφορετικό τρόπο φυσικά. Και βέβαια δεν μας εμποδίζουν καθόλου να διασκεδάσουμε αφάνταστα και να γελάσουμε με τις πάντοτε πανέξυπνες ατάκες που πέφτουν από παντού. Μακάρι όλοι να διέθεταν το αστείρευτο κέφι και τη φαντασία του δημιουργού αυτού (που συνοδεύεται, παρά την απόλυτα χαριτωμένη επιφάνεια, και από κάμποσο υπόγειο προβληματισμό). Και, στο κάτω - κάτω της γραφής, γιατί να αντισταθεί κανείς στο άκρο άωτο της feel good ταινίας; Το έχω ξαναπεί άλλωστε ότι παραμένω φαν του αστείρευτου δημιουργού. Οι χειρότερες ταινίες του (στις οποίες πιστεύω ότι δεν συγκαταλέγεται αυτή εδώ) είναι απλώς συμπαθητικές. Ποτέ πιο κάτω.

ΨΗΛΟΣ, ΜΕΛΑΧΡΙΝΟΣ ΚΑΙ... ΓΟΥΝΤΙ

Εν έτει 2010 και στα 75 του πλέον, ο Woody Allen εξακολουθεί να είναι μια ακούραστη μηχανή παραγωγής ταινιών, με ρυθμό μια ταινία το χρόνο (ίσως και κάπως συντομότερα). Αυτό που διαρκώς με εκπλήσει είναι ότι ακόμα και οι μέτριες ταινίες του (κακές δεν νομίζω ότι έχει κάνει ποτέ) εξακολουθούν, αν μη τι άλλο, να βλέπονται πολύ ευχάριστα. Όπως το "Θα Συναντήσεις έναν Ψηλό Μελαχρινό Άνδρα" ας πούμε. Δεν είναι από τις καλύτερές του, πιθανόν επαναλαμβάνει τον εαυτό του, σπάνια όμως θα περάσει κανείς τόσο ευχάριστες δύο ώρες στο σινεμά.
Με λιγότερο χιούμορ και όχι τόσο σπινθηροβόλες ατάκες όσο στο προηγούμενό του, το "Everything Goes", το φιλμ εξακολουθεί να διαθέτει όλη την κομψότητα, την εξυπνάδα, την τρυφερότητα αλλά και τον κυνισμό, την ειρωνία, την ελαφρότητα και συγχρόνως τη σοφία του μεγάλου δημιουργού. Κι ας πρόκειται στην ουσία για μια απλή κομεντί. Οι μοίρες των (αρκετών) ηρώων διασταυρώνονται, χωρισμοί, καινούριοι έρωτες, αυταπάτες κάθε είδους, άγχη, αδιέξοδα, επιτυχίες και αποτυχίες, μικρές ανατροπές, ξεπηδούν καθημερινά, δίχως τελειωμό. Και η πικρή επωδός - απόλυτα αληθινή που όμως όλοι ξεχνάμε (θέλουμε να ξεχάσουμε τέλος πάντων) - είναι ότι ο μόνος "ψηλός μελαχρινός ξένος" που θα συναντήσεις δεν είναι ο απόλυτος ρομαντικός έρωτας, αλλά ο θάνατος. Ίσως μάλιστα εδώ ο Allen είναι κάπως πιο απαισιόδοξος από άλλες φορές, καθώς οι περισσότεροι από τους καλοδουλεμένους χαρακτήρες τους θα καταλήξουν σε αδιέξοδο.
Το άλλο σημαντικό συμπέρασμα που μας λέει η ταινία είναι ότι συχνά οι αυταπάτες μπορεί να κάνουν μεγαλύτερο καλό σε κάποιον απ' όσο οι αλήθειες. Έτσι δεν είναι; Συχνά η πίστη θεραπεύει (όχι υποχρεωτικά η θρησκευτική, οποιαδήποτε πίστη), άσχετα αν αυτό που πισεύει κανείς είναι αληθινό ή όχι.
Σας είπα: Δεν την θεωρώ από τις μεγάλες ταινίες του. Αλλά, διάβολε, δίχως να είναι κάτι ιδιαίτερο, το απόλαυσα. Ποτέ δεν μπορώ να πω όχι σ' έναν καινούριο Γούντι. Έχει άλλωστε αποδείξει εδώ και 40 χρόνια ότι κρατά τον πήχυ από ένα σταθερό ύψος και πάνω. Ποτέ πιο κάτω.
ΥΓ: Το έχω ξαναγράψει: Κατανοώ και σέβομαι όσους έχουν βαρεθεί τον Άλλεν. Είναι γεγονός ότι συχνά επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Γι' αυτό και καταλαβαίνεις από την πρώτη στιγμή ότι βρίσκεσαι σε ταινία του. Όμως αυτό ακριβώς το έστω επαναλαμβανόμενο κλίμα, προσωπικά μ' αρέσει πολύ. Και αυτή η απίστευτη αντοχή του μ' αφήνει πάντοτε κατάπληκτο.

Ο WOODY ALLEN ΩΣ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΚΑΚΟΠΟΙΟΣ

Βρισκόμαστε στα 1969 όταν το παγκόσμιο σινεμά γνωρίζει τον Woody Allen και το ιδιοφυές χιούμορ του (είχε προηγηθεί άλλη μια ιδιόρυθμη ταινία, αλλά μάλλον είχε περάσει απαρατήρητη). Μιλάμε για το "Take the Money and Run" (άσχετος ελληνικός τίτλος "Ζητείται Εγκέφαλος για Ληστεία"). Στην πρώτη του ουσιαστικά προσπάθεια ο Allen χρησιμοποιεί το ίδιο εύρημα στο οποίο βάσισε, χρόνια μετά, το αριστουργηματικό Zelig: Αυτό του ψευδοντοκιμαντέρ. Έτσι παρακολουθούμε, ως ντοκιμαντέρ τάχα, τη ζωή του Βίρτζιλ (που ερμηνεύει φυσικά ο ίδιος ο Allen), ενός "γεννημένου" κακοποιού, του οποίου η εγκληματική δραστηριότητα ξεκινά από τα παιδικά του χρόνια και σ' όλη του τη ζωή μπαινοβγαίνει στις φυλακές, παρά το ότι στο μεταξύ έχει ερωτευτεί και έχει αποκτήσει οικογένεια.
Φυσικά ο Βέρτζιλ είναι κυριολεκτικά ληστής για κλάματα. Οι περισότερες απόπειρές του αποτυγχάνουν (και ληστείας και απόδρασης) και, εννοείται, για σωφρονισμό ούτε λόγος. Παρ' όλα αυτά πάντως καταφέρνει να πραγματοποιήσει το όνειρό του: Να μπει στο Top 10 των πλέον καταζητούμενων των ΗΠΑ. Οι ξεκαρδιστικές φάσεις διαδέχονται η μία την άλλη, ενώ το πανέξυπνο, εγκεφαλικό, αλλά και σουρεαλιστικό χιούμορ έχει την τιμητική του. Κι όλα αυτά, όπως είπαμε, με τη μορφή ντοκιμαντέρ. Φωνή off που αφηγείται τα γεγονότα, διακοπή της ροής για συνεντεύξεις από ανθρώπους που τον γνώρισαν (οι πιο αστείες από τους γονείς του, που εμφανίζονται πάντοτε μεταμφιεσμένοι σε... Γκράουτσο Μαρξ γιατί ντρέπονται να δείξουν τα πρόσωπά τους, αφού ο γιος τους τους έχει κάνει ρεζίλι), ασπρόμαυρες σκηνές κλπ. Ταυτόχρονα απολαμβάνουμε την παρωδία διαφόρων κινηματογραφικών ειδών (γκανγκστερικών, αστυνομικών, ταινιών φυλακής κλπ.).
Από την αρχή λοιπόν ο Woody Allen έδειξε το εξαιρετικό του ταλέντο. Η συνέχεια, ως γνωστόν, θα τον ανεδείκνυε ως ένα από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες διεθνώς. Το "Take the Money and Run" πάντως παραμένει κατά τη γνώμη μου μια από τις χαρακτηριστικότερες καθαρά κωμικές στιγμές του.

"ΟΛΟΙ ΛΕΝΕ Σ' ΑΓΑΠΩ" ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΑ

Μια από τις συνήθειες του Woody Allen είναι να περιδιαβαίνει τα διάφορα κινηματογραφικά είδη: Αστυνομικό θρίλερ, καφκικής ατμόσφαιρας φιλμ, μπεργκμανικά δράματα, βουβά επίκαιρα εποχής, σεξπιρικές κωμωδίες, παρωδίες κλασικών μυθιστορημάτων... διανθίζοντάς τα βέβαια με το προσωπικό του χιούμορ. Το 1996 λοιπόν, με το "Everyone Says I Love You" (Όλοι λένε σ' αγαπώ) αποφασίζει να επισκεφτεί άλλο ένα είδος: Το μιούζικαλ. Έτσι γυρίζει μια κομεντί, που κάθε λίγο διακόπτεται από παλιομοδίτικα τραγούδια, στο στιλ του κλασικού αμερικάνικου τραγουδιού, όπως ακριβώς συνέβαινε στις παλιές ταινίες του είδους.
Η ταινία παρακολουθεί τις ερωτικές (κυρίως) ιστορίες των μελών μιας πλούσιας νεοϋορκέζικης οικογένειας: 4 κόρες από διαφορετικούς πατεράδες, αλλά και ο πρώην σύζυγος και πατέρας της μιας, που ζει στο Παρίσι. Έτσι ο Allen βρίσκει την ευκαιρία να σατιρίσει τις νευρώσεις, τις ανασφάλειες, συχνά την αφέλεια καλοζωισμένων - αλλά και διανοούμενων - αμερικανών. Την εμμονή τους, ας πούμε, με την Ευρώπη και ιδίως με το Παρίσι που οι περισσότεροι έχουν μυθοποιήσει, τις φιλανθρωπικές τους επιδόσεις, την περί "αριστεράς" αντίληψή τους (που συνήθως περιορίζεται στο να ψηφίζουν δημοκρατικούς και να απεχθάνονται τους ρεπουμπλικάνους) κλπ. Με την ευκαιρία μάλιστα, ο Allen βάζει στο στόμα των ηρώων του μερικές ξεκαρδιστικές ατάκες για τους τελευταίους, που θα πρόσβαλλαν βαθύτατα οποιονδήποτε ψηφοφόρο τους. Γενικά, μερικές ατάκες που ακούγονται είναι πραγματικά πνευματώδεις, αν και δεν συναντάμε εδώ τη συχνότητα με την οποία σκάνε σε άλλα του φιλμ. Και υπάρχουν και τα μουσικοχορευτικά νούμερα, συχνά ευφάνταστα, που διαρκώς παραπέμπουν στα αντίστοιχα νούμερα μιούζικαλ όταν αυτό βρισκόταν στην ακμή του.
Για μια ακόμα φορά η ταινία κατά τη γνώμη μου βλέπεται ευχάριστα (αυτό είναι ένα μίνιμουμ που νομίζω ότι ο Woody Allen το έχει κατακτήσει απόλυτα ακόμα και στις πιο μέτριες ταινίες του), ωστόσο δεν τη θεωρώ από τις πολύ καλές του. Παραμένει σ' αυτό ακριβώς το επίπεδο: Να βλέπεται ευχάριστα. Και διαθέτει και την έκπληξη ενός μοντέρνου μιούζικαλ (που όμως, όπως έλεγα, μιμείται τα παλιά), ενός είδους δηλαδή που τις αρκετές τελευταίες δεκαετίες έχει παρακμάσει και σπανίως το θυμούνται οι σκηνοθέτες.
ΥΓ: Έχετε συνειδητοποιήσει πόσοι μεγάλοι ηθοποιοί - και εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους - έχουν περάσει από τις σχεδόν 50 ταινίες του Woody Allen; Μπείτε στο IMDB π.χ. και κάντε μια λίστα. Δε νομίζω ότι τόσο πολλοί διασημοι έχουν περάσει από τα χέρια άλλου δημιουργού. Εδώ, ας πούμε, έχουμε τη Γκόλντι Χον, τον Άλαν Άλντα, τη Τζούλια Ρόμπερτς, τον Έντουαρντ Νόρτον, τη Ντρου Μπάριμορ και τον ίδιο τον Γούντι Άλεν βεβαίως...

ΕΡΩΤΑΣ, ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΞΕΚΑΡΔΙΣΤΙΚΟ ΧΙΟΥΜΟΡ

Το έργο του Woody Allen μπορεί εύκολα να χωριστεί σε δύο περιόδους: Την πριν και τη μετά τον "Νευρικό Εραστή" του 1977. Στην πρώτη έχουμε ξεκαρδιστικές κωμωδίες. Στη δεύτερη, δίχως το χιούμορ να λείπει ποτέ, επίσης ξεκαρδιστικό μερικές φορές, τα πράγματα γίνονται σοβαρότερα. Μπαίνουμε στη διερεύνηση του μικρόκοσμου των διανοούμενων της Νέας Υόρκης, στον χώρο των ερωτικών κομεντί με έναν τρόπο που μόνο εκείνος μπορεί να φτιάχνει, στους βαθύτερους προβληματισμούς, ακόμα και σε μερικά δράματα.
Το "Love and Death" του 1975 ("Ο Ειρηνοποιός" στα ελληνικά) ανήκει προφανώς στην πρώτη περίοδο και κατά τη γνώμη μου είναι η πιο αστεία από τις πρώτες του κωμωδίες. Εδώ ο δαιμόνιος δημιουργός παρωδεί το "Πόλεμος και Ειρήνη" του Τολστόι με το χαρακτηριστικό πανέξυπνο, σουρεαλιστικό, ανατρεπτικό και εγκεφαλικό χιούμορ του. Και όταν λέμε παρωδεί, εννοούμε ότι δεν αφήνει τίποτα απ' έξω. Στο στόχαστρό του μπαίνουν ο στρατιωτικός ηρωισμός και η αγάπη για την πατρίδα, ο θεός και οι προβληματισμοί γύρω από την ύπαρξή του, ο έρωτας και το σεξ, ο θάνατος και το άγχος που προκαλεί στον άνθρωπο, η αντιπαράθεση εξυπνάδας και κτηνώδους δύναμης, ο ρατσισμός κατά των εβραίων, ο ίδιος ο Γούντι Άλλεν και ο χαρακτήρας του... για να αναφέρω μερικά μόνο. Και κάπου - κάπου παρωδεί και κάποιες κλασικές στιγμές του σινεμά (π.χ. "Θωρηκτό Ποτέμκιν").
Η ταινία διαδραματίζεται στην τσαρική Ρωσία και ο ήρωας (ο ίδιος ο Άλλεν φυσικά) είναι ένας διανοούμενος ρώσος, που το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η δειλία. Δεν έχει καμιά όρεξη να πάει στον πόλεμο για να υπερασπίσει την πατρίδα από τον Ναπολέοντα που εισβάλλει σ' αυτήν, ούτε να μονομαχήσει για την τιμή του και για τα μάτια μιας όμορφης γυναίκας, ούτε να υπερασπιστεί τις παραδόσεις και τις πατροπαράδοτες αξίες. Κι όταν αναγκάζεται να τα κάνει όλα αυτά... ακόμα γελάω.
Μπορεί κανείς να κατηγορήσει το φιλμ ως κάπως αποσπασματικό και ανεκδοτολικό. Όντως. Όμως τα όσα συμβαίνουν και οι απίστευτες ατάκες που ξεστομίζει ο ήρωας με ρυθμό πολυβόλου είναι τόσο αστείες, που νομίζω ότι αποζημειώνουν απόλυτα τον θεατή (από τις αγαπημένες μου στιγμές είναι όταν ο πατέρας εξηγεί στο μικρό γιο για το "πώς είναι οι εβραιοι" και όταν το ζεύγος των πρωταγωνιστών αφήνει έναν φίλο τους στο... Συνέδριο Τρελών Χωριού). Όσο για την ποιότητα του χιούμορ... όπως καταλάβατε, κατά την προσωπική μου τουλάχιστον γνώμη, δεν έχει χάσει τίποτα όλα αυτά τα χρόνια.
Πλάκα - πλάκα, αλλά βέβαια ο Allen περνά μέσα από το φοβερό του χιούμορ τους μόνιμους προβληματισμούς του: Φιλοσοφικούς, περί θεού, περί έρωτα, περί της φύσης του ηρωισμού, περί θανάτου κλπ. Και βέβαια καταλαβαίνει κανείς από τα πρώτα λεπτά ότι δεν έχει να κάνει με έναν συνηθισμένο κωμικό, αλλά με έναν σκεπτόμενο και βαθιά καλλιεργημένο δημιουργό. Προσωπικά πάντοτε τη θεωρώ την καλύτερη ταινία της πρώτης περιόδου του.
ΥΓ: Στο ρόλο της μητέρας του ήρωα θα δείτε τη δικιά μας Δέσπω Διαμαντίδου, που την εποχή αυτή βρισκόταν στην Αμερική.

ΤΟ ΠΟΡΦΥΡΟ ΡΟΔΟ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ

Το 1985 ο Woody Allen γυρίζει το "Πορφυρό Ρόδο του Καϊρου" (The Purple Rose of Cairo), φτιάχνοντας έτσι μια από τις πιο έξυπνες και ευφάνταστες ταινίες του. Εδώ παίζει τόσο με το φανταστικό, όσο και με τη φύση του ίδιου του σινεμά, τη μαγεία του, τη σαγήνη που εξασκεί σε πλήθη ανθρώπων. Ταυτόχρονα βέβαια το φιλμ διαθέτει, όπως πάντοτε σχεδόν, και το αμίμητο χιούμορ του.
Μακριά από τα σύγχρονα προβλήματα των νεοϋορκέζων διανοούμενων αυτή τη φορά, μας μεταφέρει στην εποχή του μεγάλου κραχ, γύρω στα 1929 και ασχολείται με φτωχούς, καθημερινούς ανθρώπους. Αυτό όμως είναι μόνο το φόντο. Γιατί αυτό που συμβαίνει είναι ότι ένας νεαρός ηθοποιός... το σκάει από την οθόνη και από την ταινία όπου παίζει και βγαίνει στην πραγματική ζωή επειδή ερωτεύτηκε μiα γυναίκα που παρακολουθούσε το φιλμ. Από εκεί και πέρα συμβαίνουν διάφορα ευτράπελα και μη. Η όλη κατάσταση θυμίζει κάποια από τα χιουμοριστικά διηγήματα του Γούντι Άλλεν στα βιβλία που είχει γράψει παλιότερα.
Ο Allen βρίσκει κυρίως την ευκαιρία να σχολιάσει τη μαγική δύναμη του κινηματογράφου, την έλξη που ασκεί σε εκατομμύρια ανθρώπους, τις φαντασιώσεις που προκαλεί, την ικανότητα που έχει να κάνει τον κόσμο να ονειρεύεται, να φαντάζεται, να ξεφεύγει από τη συχνά μίζερη καθημερινότητα. Του κινηματογράφου κυρίως, αλλά και οποιουδήποτε άλλου μυθοπλαστικού μέσου κατά προέκταση. Αλλά νομίζω ότι η ματιά του είναι μέλλον κριτική γι' αυτή την "μαγική" ικανότητα. Διότι πέραν από την ηδονή του ονείρου και της καταφυγής στη φαντασία, όλο αυτό το παιχνίδι λειτουργεί και αποξενωτικά για τον άνθρωπο, τον απομακρύνει από καυτά προβλήματα, άρα απομακρύνει και την προσπάθεια για λύσεις. Spoiler Το πολύ πικρό τέλος και η ανώμαλη προσγείωση της αφελούς ηρωίδας (της Μία Φάροου φυσικά) στη σκληρή πραγματικότητα μετά τα τόσα όνειρα, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Το τέλος αυτό είναι που ανατρέπει όλη τη γλυκειά, ανάλαφρη ατμόσφαιρα του φιλμ. Τέλος spoi;er.
Συγχρόνως ο δαιμόνιος σκηνοθέτης προλαβαίνει να ρίξει μια σύντομη ματιά και στο εσωτερικό της κινηματογραφικής βιομηχανίας, στην ψευτιά που συχνά βασιλεύει εκεί, στη διαπίστωση ότι τις περισσότερες φορές όλα γίνονται για τα λεφτά, στον τρόπο που χτίζονται (ή προφυλάσσονται) οι καριέρες. Ενώ μια ιδιαίτερα αστεία και ευφάνταστη νότα αποτελεί το ότι, μετά τη "δραπέτευση" του ήρωα, εμείς παρακολουθούμε τι συμβαίνει επί της οθόνης στους εναπομείναντες ηθοποιούς της ταινίας, οι οποίοι δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν αφού το σενάριο άλλαξε δραματικά με την εξαφάνιση ενός από τους βασικούς χαρακτήρες.
Δείτε το, αν όχι επειδή είναι - παρά τα όσα είπαμε πριν - μια γλυκιά και έξυπνη ταινία, που παίζει και με το ρομαντικό στοιχεία, αλλά και επειδή αποτελεί μια από τις σπάνιες επισκέψεις του Woody Allen στο χώρο του φανταστικού.

Ο ΝΤΑΝΙ ΡΟΟΥΖ ΚΑΙ ΟΙ ΑΤΑΛΑΝΤΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΟΥ

Το ασπρόμαυρο "Broadway Danny Rose" (Ο ατσίδας του Μπρόντγουέι) του Woody Allen γυρίστηκε το 1984 και είναι νομίζω από τις σχετικά παραγνωρισμένες ταινίες του. Προσωπικά τη θεωρώ από τις πιο ευχάριστες και χαριτωμένες του, που παραμένει όμως σ' αυτό: Ευχάριστη και χαριτωμένη.
Ο Γούντι είναι ένας ιμπρεσάριος του Μπρόντγουέι, καλόκαρδος αλλά και άτυχος. Δένεται με τους πελάτες του, τους προωθεί όσο μπορεί, αλλά όταν αυτοί πετυχαίνουν τον εγκαταλείπουν για άλλους, πιο χάι ατζέντηδες. Έτσι του έχει μείνει ένα αστείο (και λίγο θλιβερό) "τσίρκο" από απίθανους, τελειωμένους και συνήθως γερασμένους τύπους που οι ατραξιόν τους είναι να παίζουν μουσική με γυάλινα ποτήρια, να φτιάχνουν φιγούρες με μπαλόνια και άλλα τέτοια ευτράπελα. Υπάρχει όμως και ένας παλιός ιταλοαμερικάνος τραγουδιστής, που λόγω επιστροφής του ρετρό ξανάρχεται στη μόδα, οπότε τα πράγματα μπλέκουν με τις ερωτικές του περιπέτειες, τις διάφορες παρεξηγήσεις, ακόμα και με την είσοδο στο προσκήνιο της... Μαφίας.
Ο Άλλεν παίζει και εδώ τον εαυτό του με άψογο τρόπο (θεωρείται από τις καλύτερες ερμηνείες του): Νευρωτικός, ανασφαλής, γεμάτος διάφορες φοβίες και ενοχές, κολλημένος με την πόλη και με έκδηλη απέχθεια για τη φύση, εβραίος φυσικά, κυρίως όμως γεμάτος απίστευτες, πανέξυπνες, πνευματώδεις ατάκες που εκτοξεύει με ταχείς ρυθμούς. Και μόνο γι' αυτές θα άξιζε τον κόπο η ταινία. Και για όσα, ξεκαρδιστικά ενίοτε, συμβαίνουν γενικότερα. Αλλά και γι' αυτή τη διάχυτη γλυκύτητα που υπάρχει σ' αυτήν και, τουλάχιστον εμένα, εξακολουθεί να με κερδίζει.
Ταυτόχρονα μας δίνει και μια σπάνια εικόνα των παρασκηνίων του Μπρόντγουέι, των άσημων καλλιτεχνών που κινούνται στις παρυφές του, της αγωνίας και του αγώνα τους για την καθημερινή επιβίωση. Εικόνα που ο Γούντι Άλλεν γνωρίζει πολύ καλά αφού, πριν κάνει σινεμά, υπήρξε ο ίδιος ηθοποιός της stand-up comedy. Τελικά, νομίζω ότι έκανε μια ταινία - φόρο τιμής στον χώρο αυτόν και σε όσα περίπου ο ίδιος είχε ζήσει, πράγμα που κάνει ακόμα πιο βιωματικό (αλλά καθόλου "κλειστό" για τους άλλους) το φιλμ. Σημειωτέον ότι, όπως διάβασα, όλοι οι κωμικοί που αφηγούνται στο εστιατόριο την ιστορία του Ντάνι Ρόουζ παίζουν κι αυτοί τους εαυτούς τους, αφού όλοι τους είναι όντως κωμικοί του άγνωστου ουσιαστικά στην Ελλάδα αυτού είδους.

ΠΑΛΙ "ΕΚΑΤΣΕ" ΣΤΟΝ WOODY ALLEN

Το έχω ξαναπεί πολλάκις: Ναι, ο Woody Allen επαναλαμβάνει τον εαυτό του σε δεκάδες παραλλαγές, είναι όμως τόσο απολαυστικές αυτές οι παραλλαγές που εγώ δηλώνω απόλυτος φαν. Με γύρω στις 45 ταινίες στο ενεργητικό του, μας δίνει εν έτει 2009 το "Κι αν σου κάτσει;" (Whatever Works), που είναι ξεκαρδιστικό, ανατρεπτικό και δεν με έκανε να βαρεθώ ούτε στιγμή.
Ο Άλλεν παίζει εδώ με ένα ακόμα alter ego του, που αυτή τη φορά ερμηνεύει ο άγνωστός μου Λάρι Ντέιβιντ και που φυσικά είναι στριφνός, νευρωτικός, διανοούμενος, έξυπνος, με κρίσεις πανικού... ο τυπικός νεοϋορκέζος διανοούμενος δηλαδή, τον οποίο τόσες φορές έχει σατιρίσει ο σκηνοθέτης. Μόνο που εδώ ο ήρωάς του υπερβαίνει εαυτόν: Είναι πέρα για πέρα σαρκαστικός και καυστικός κυριολεκτικά με ό,τι βλέπει γύρω του και, σε τελική ανάλυση και για να το πω πιο απλά, είναι απόλυτα μισάνθρωπος. Δεν πιστεύει πουθενά και σε τίποτα (εκτός ίσως από την διαχρονική ανθρώπινη βλακεία) και έχει μια κακή κουβέντα (πανέξυπνη συνήθως) για οποιονδήποτε και οτιδήποτε. Ποια είναι η φιλοσοφία του τελικά; Όλα στη ζωή είναι τυχαία, οπότε... ό,τι κάτσει. Το στόρι, αρχικά τουλάχιστον, θυμίζει τον μύθο του Πυγμαλίωνα, σύντομα όμως φεύγει απ' αυτό το μοτίβο, το οποίο στην αρχή νόμιζα ότι θα είναι κυρίαρχο. Προλαβαίνει όμως να μας δώσει μερικές ξεκαρδιστικές ατάκες, που βασίζονται στην κάθε άλλο παρά πλήρη αφομοίωση της φιλοσοφίας του ηλικιωμένου ήρωα από την πιτσιρίκα, όχι ιδιαίτερα έξυπνη γυναίκα του.
Η ταινία είναι γεμάτη από ξεκαρδιστικές ατάκες επί παντός επιστητού. Ακόμα και να μην αρέσει σε κάποιον, νομίζω ότι μ' αυτές τουλάχιστον θα διασκεδάσει πολύ. Από την άλλη, τη βρήκα και ανατρεπτική, τουλάχιστον όσον αφορά τα ερωτικά θέματα. Αυτό το "ό,τι κάτσει" του τίτλου βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή του σ' αυτά. Δεν υπάρχουν ταμπού, στεγανά, απαγορεύσεις. Αρκεί να είσαι ο εαυτός σου και να κάνεις αυτό ακριβώς που σ' αρέσει. Μη σκέφτεσαι τίποτα άλλο. Το καλύτερο βρίσκεται μόνο όπου εσύ νοιώθεις καλύτερα κι ας πιστεύουν ό,τι θέλουν οι γύρω σου. Γι΄ αυτό και από την οθόνη μας παρελαύνουν κάθε λογής μη συμβατικά ερωτικά σχήματα και όλοι αισθάνονται μια χαρά. Ταυτόχρονα ο Woody Allen κάνοντας πλάκα ακόμα και με το ίδιο το μέσο του κινηματογράφου, βάζει τον μισάνθρωπο ήρωά του να απευθύνεται μερικές φορές στο κοινό, σε μας δηλαδή, λέγοντας διάφορα, ακόμα και για την ίδια την ταινία, ενώ οι άλλοι γύρω του αναρωτιούνται σε ποιον μιλάει.
Όπως καταλάβατε το διασκέδασα πολύ. Και για μια ακόμα φορά θαύμασα αυτόν τον άνθρωπο που στα 74 του μοιάζει να παραμένει ανεξάντλητος.

ΒΙΚΥ, ΚΡΙΣΤΙΝΑ...ΑΛΛΑ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ

Το έχω γράψει πολλές φορές ήδη, αλλά μου φαίνεται ότι θα το επαναλαμβάνω κάθε λίγο και θα γίνομαι κουραστικός, αφού εκείνος με αναγκάζει: Μιλώ για τον Woody Allen και το Vicky Cristina Barcelona (2008). Αυτός λοιπόν είναι 73 χρονών και η ταινία η 40ή του αισίως, δίχως να μετρήσουμε και κάποια τηλεοπτικά! Και η φρεσκάδα της μπορεί όχι μόνο να συναγωνιστεί, αλλά να βάλει κάτω άνετα τη συντριπτική πλειοψηφία των νεότερων δημιουργών.
Από τους καλύτερους Woody Allen των τελευταίων χρόνων, σηματοδοτεί την επιστροφή του στην κωμωδία ή μάλλον στην ερωτική κομεντί. Και βέβαια, με βασικό θέμα τον έρωτα σε όλες του τις μορφές, συντηρητικές ή ακραίες, "λογικές" ή παθιασμένες, σατιρίζει πλήθος (ερωτικών κυρίως) συμπεριφορών και ιδιοσυγκρασιών, καθώς και τα στερεότυπα διαφόρων λαών: Οι αμερικάνοι είναι ξενέρωτοι και συντηρητικοί ή αφελείς και ρομαντικοί, οι ισπανοί παθιασμένοι και ο έρωτας γι' αυτούς είναι συνυφασμένος με το δράμα...
Αληθινή πρωταγωνίστρια όμως, πέρα από το φοβερό γυναικείο τρίο και τον Χαβιέ Μπαρδέμ, είναι η υπέροχη Βαρκελώνη, από τις πιο όμορφες και πιο ζωντανές πόλεις της Ευρώπης (αν όχι η πιο όμορφη και η πιο ζωντανή), που μπορεί να μεταμορφώσει κάθε σκηνή σε ποίημα. Ίσως η ματιά του να είναι αρκετά τουριστική, με τα απίστευτα αρχιτεκτονήματα του Gaudi να έχουν τον πρώτο λόγο, αλλά τα πάντα στο φιλμ είναι τόσο αφοπλιστικά, που εγώ τουλάχιστον παραδόθηκα αμαχητί στη γοητεία τους. Και είναι δικαιολογημένο νομίζω το "θάμπωμα" από κάποιον που στα 70του γύρισε σχεδόν για πρώτη φορά όχι απλώς εκτός Αμερικής, αλλά ουσιαστικά εκτός Νέας Υόρκης...
Πέραν αυτών όμως, το όλο πράγμα δίνεται τόσο ανάλαφρα, έξυπνα και γοητευτικά, που μου φαίνεται ότι και οι πιο αρτηριοσκληρωτικοί θεατές θα διασκεδάσουν και θα "συγχωρήσουν" τα ερωτικά τρίο και τα υπόλοιπα παιχνίδια. Γιατί πρόκειται για ένα από τα πιο διασκεδαστικά ερωτικά γαϊτανάκια που έγιναν ποτέ και από τις πιο παιχνιδιάρικες ματιές πάνω στον έρωτα, όπου όλα συγχωρούνται (και ξεχνιούνται), όπως μοιάζει να μας δηλώνει ο δαιμόνιος σκηνοθέτης. Και βέβαια, στα πολύ συν και η όντως σαρωτική παρουσία της Πενέλοπε Κρουζ.
Τελειώνοντας μπορώ μόνο να αναρωτηθώ για πολλοστή φορά: Μα πόσο ανεξάντλητος μπορεί να είναι κάποιος;

ΤΟ ΚΑΤΑ ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΛΕΝ ΣΕΞ

Στα 1972 ο Woody Allen βρισκόταν ακόμα στην πρώτη φάση της μεγάλης καριέρας του: Έκανε καθαρές κωμωδίες, με σοφιστικέ χιούμορ μεν, αλλά που πάντοτε ως βασικό στόχο είχαν το να σε κάνουν να γελάσεις. "Τα πάντα γύρω από το σεξ" ήταν η 4η ταινία του - και μάλλον όχι από τις πιο πετυχημένες.
Πρόκειται για ένα σπονδυλωτό φιλμ, που το κάθε επεισόδιο μιλά για κάτι σχετικό με το σεξ ή - αν προτιμάτε - συθήθως για κάποια διαστροφή, με τίτλους όπως "Τι είναι σοδομισμός;", "Είναι όλα τα τραβεστί ομοφυλόφιλοι;" και άλλα τέτοια χαριτωμένα και ενδιαφέροντα. Είπα παραπάνω ότι δεν είναι από τις πιο πετυχημένες ταινίες του, ωστόσο, διάβολε, βρισκόμαστε σε ένα φιλμ του Woody οπότε πάντοτε απολαμβάνει κανείς μερικές πανέξυπνες ατάκες και καταστάσεις. Απλώς τα επεισόδια νομίζω ότι είναι άνισα. Ενώ μερικά αποσπούν μονάχα μερικά χαμόγελα και ξεχνιούνται, ορισμένα μένουν βαθειά χαραγμένα στη μνήμη. Τα καλύτερα, κατά τη γνώμη μου, είναι αυτό με το πρόβατο που ερωτεύονται διαδοχικά (!) ο Τίτος Βανδής και ο Τζιν Γουάιλντερ και το εξαιρετικό τελευταίο, που παρουσιάζει τον οργανισμό σαν μια πελώρια μηχανή με διαφορετικά τμήματα και εργάτες που, σε αγαστή συνεργασία, μοχθούν να πετύχουν έναν οργασμό. Οι σκηνές με τα σπερματοζωάρια (ο Γούντι ένας απ' αυτά) είναι όλα τα λεφτά.
Πάντως ορισμένα στοιχεία της ταινίας δείχνουν να έχουν γεράσει σήμερα και γενικά βρισκόμαστε στην αρχή και ο ακούραστος (όπως αποδείχτηκε αργότερα) δημιουργός δεν έχει βρει ακόμα το μοναδικό στιλ του, αυτό δηλαδή που θα τον χαρακτηρίσει από τον "Νευρικό Εραστή" και μετά.