Η ΑΝΝΑ ΚΑΡΕΝΙΝΑ ΣΑΝ ΘΕΑΤΡΙΚΟ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Η "Άννα Καρένινα", το διάσημο μυθιστόρημα του Τολστόι, μιλά για μια γυναίκα που εγκαταλείπει έναν πετυχημένο γάμο (με παιδί) με ισχυρό κρατικό αξιωματούχο για να ακολουθήσει τον τρελό της έρωτα για έναν νεαρό αξιωματικό. Θα παρατήσει τα πάντα, θα συγκρουστεί με την συντηρητική κοινωνία, θα πονέσει, αλλά θα επιμείνει μέχρι τέλους στην "σκανδαλώδη" για την εποχή απόφασή της. Όλα αυτά στους υψηλούς, αριστοκρατικούς κύκλους της τσαρικής Ρωσίας.
Το βιβλίο έχει μεταφερθεί κι άλλες φορές στο σινεμά σαν δυνατό μελόδραμα. Ο Joe Wright όμως, από τους πιο εντυπωσιακούς σύγχρονους σκηνοθέτης, το μεταφέρει εν έτει 2012 με εντελώς διαφορετική σκηνοθετική οπτική (οι τολμηρότητες είναι καθαρά σκηνοθετικές και όχι σεναριακές, δηλαδή δεν έχει αλλάξει νομίζω την ουσία και το νόημα του κειμένου). Αυτό που κάνει είναι να μεταφέρει την ιστορία της Καρένινα στο θέατρο. Αυτό που παρακολουθούμε είναι μια θεατρική παράσταση με θέμα την ερωτική αυτή ιστορία. Πλην όμως όσα βλέπουμε δεν είναι ακριβώς θέατρο. Η ιστορία διαδραματίζεται σε σκηνή, το κοινό παρακολουθεί από κάτω, αλλά τα σκηνικά, ζωγραφισμένα στο χέρι, αλλάζουν ταχύτατα και σε πολλές σκηνές καταργούνται εντελώς και βρισκόμαστε σε φυσικούς χώρους, δίχως κοινό πλέον. Άλλοτε πάλι η δράση (μια ιπποδρομία με αληθινά άλογα, ένα τρένο κλπ.) εισβάλλουν ζωντανά στη σκηνή τρομάζοντας τους θεατές, άλλοτε το ζωγραφισμένο σκηνικό γίνεται αληθινό τοπίο φόντου... και υπάρχουν και πολλά άλλα παιχνίδια. Στο μεταξύ η κάμερα κινείται ιλιγγιωδώς, οι γωνίες λήψης είναι ποικίλες, η μουσική πολύ καλή. Το αποτέλεσμα είναι, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό. Στο δεύτερο μέρος οι ρυθμοί πέφτουν κάπως, τα τοπία είναι περισσότερο φυσικά, η κάμερα κάπως ηρεμεί, δίχως όμως να σταματήσουν ποτέ τα διαρκή πάρε - δώσε με το θέατρο.
Όσον αφορά την ίδια την ιστορία, η Άννα είναι πάντα η επαναστάτρια που θα ακολουθήσει τα πολύ δυνατά της συναισθήματα αψηφώντας τον περίγυρο. Σκεφτείτε ότι μιλάμε για την συντηριτική ρωσική κοινωνία του 19ου αιώνα, οπότε το σκάνδαλο είναι απείρως μεγαλύτερο απ' όσο μπορούμε να συλλάβουμε με τη σύγχρονη σκέψη που διαμορφώνεται από μια ανεκτική κατά βάση κοινωνία. Οι σχέσεις της ακριβώς με τον κοινωνικό περίγυρο είναι άλλωστε αυτό που βρίσκεται στο κέντρο της οπτικής του Wright(και του σεναρίου του γνωστού Tom Stoppard), περισσότερο θα έλεγα από την ίδια την παθιασμένη ερωτική ιστορία. Τελικά βέβαια η ηρωίδα θα συντριβεί από την αμείλικτη "τάξη πραγμάτων" που την περιβάλλει. Αρκετά πριν το τέλος θα δούμε μια Καρένινα σπαστική, ζηλιάρα, ενοχλητική και εριστική. Ίσως κάποιοι θα πουν ότι τη δείχνει "κακιά", κατακρίνοντας έτσι το παράπτωμά της. Δεν συμφωνώ με μια τέτοια θεώρηση. Η έξυπνη και πρόσχαρη Άννα της αρχής θα γίνει όπως θα τη δούμε αφού ο κοινωνικός αποκλεισμός και η δημόσια χλεύη θα την έχουν εξουθενώσει. Δεν πρόκειται για μένα για μια "κακιά" Καρένινα, αλλά για μια τσακισμένη Καρένινα.
 Βρήκα την προσπάθεια του Wright πολύ ενδιαφέρουσα, αν και ομολογώ ότι προς το τέλος κουράστηκα λιγάκι. Πάντως πιστεύω ότι είναι ένα φιλμ που θα ενδιαφέρει ακόμα και τους εχθρούς των ταινιών εποχής. Είναι κλασική περίπτωση όπου το μοντέρνο και τολμηρό κινηματογραφικό στιλ (άσχετα αν αυτό σας αρέσει ή όχι ή αν συμφωνείτε ή όχι) αποπειράται να αλλάξει ένα συνήθως ακαδημαϊκό και άνευρο είδος σινεμά.